به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز، آلودگی هوا، مشکلات ترافیکی، هدر رفتن زمان، مشکلات روانی افراد ناشی از شلوغی شهرها و صرف هزینه های زیاد برای انجام کارها از جمله مواردی است که می توان ظهور جامعه و ساختارهای الکترونیکی و فناورانه را برای هر کشور و دولت ضروری دانست. پرداخت قبوض، پرداخت عوارض، انجام امور بانکی مراجعه به ادارات، خرید و فروش، آموزش و غیره از جمله کارهایی است که الکترونیکی شدن آنها مسائل و مشکلات شهری را کاهش می دهد. بدین ترتیب دولت ها سعی کرده اند به سمت الکترونیکی شدن بروند و توسعه فناوری های ارتباطی را در دستور کار خود قرار دهند.

مفهوم شهروند الکترونیک (E-Citizen) را جدا از مفهوم دولت الکترونیک نمی توان شناخت. قرن بیست و یکم قرن دانایی است و قدرت در دست کسانی است که اطلاعات و گردش اطلاعات را در دست داشته باشند و قدرت نظامی جای خود را به قدرت اطلاعاتی داده است. از این رو دولت ها همواره تلاش می کنند زیر ساخت ها و ساختار های خود را به سمت توسعه الکترونیک و گسترش فناوری های اطلاعاتی معطوف سازند و شهروندانی را تربیت کنند که در راستای این اهداف باشد که به آنها شهروند الکترونیک گفته می شود.

با توسعه دولت الکترونیک و تربیت شهروند الکترونیک می توان از بسیاری از هزینه ها، اتلاف انرژی ها و فرصت ها جلوگیری نمود و آنها را در مسیرهای دیگر توسعه کشور هدایت نمود. شهروند الکترونیک فردی است که توانایی استفاده از خدمات آنلاین دولت ها را در حد مطلوب داشته باشد و علاوه بر یادگیری نحوۀ استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات، با هنجارهای رفتاری آن نیز آشنا شود. به عبارت دیگر شهروند الکترونیک کسی است که از حداقل دانش لازم درباره مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار است، توانایی برقراری ارتباط با اینترنت و ارسال و دریافت پیام‌های الکترونیکی از طریق پست الکترونیک را دارد و همچنین اطلاعات‌، خدمات‌، کالاها و نرم افزارهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت جست‌و‌جو می‌کند.

مزایای شهروند الکترونیک

شهروند الکترونیک به روز زندگی می کند؛ زیرا قادر است آخرین اطلاعات، اخبار، کالاها و نرم افزارها را در ظرف چند دقیقه از اینترنت جست‌و‌جو کرده و به‌دست آورد. کاهش جدی آلودگی هوا به دلیل کاهش عبور و مرور شهری، افزایش سرعت کارها با استفاده بهینه شهروندان از کل زمان مفید شبانه روز و صرفه جویی در انرژی مفید آنها، ارتقای روحیه مثبت به دلیل افزایش سطح رفاه و آسایش همگانی، دستیابی به عدالت اجتماعی همگانی با توزیع عادلانه و یکسان خدمات و اطلاعات، افزایش سرعت توسعه و پیشرفت کشور، ارتقای متوسط سطح فرهنگی و علمی شهروندان، تسهیل استخدام شهروندان به دلیل آگاهی از فرصت های موجود شغلی از طریق اینترنت، خدمات رسانی به افرادی که معلولیت جسمی دارند و ... از جمله مزایای شهروند الکترونیک است.

الزامات تبدیل به شهروند الکترونیک

تبدیل شهروند عادی به شهروندی الکترونیک الزاماتی را می طلبد که نبود آنها این روند را مختل می کند. در ابتدا قبل از به وجود آمدن شهروند الکترونیک باید یک شهر الکترونیک وجود داشته باشد تا شهروند بتواند در آن بستر اقدامات لازم را انجام دهد. شهر الکترونیک به شهری اطلاق می شود که زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری الکترونیکی را دارا باشد. به طور مثال از لحاظ زیرساختی یکی از پیش شرط های اولیه و ضروری این مفهوم وجود اینترنت و زیرساخت های ارتباطی است و از لحاظ نرم افزاری وجود سایت ها و اپلیکیشن های برای برطرف کردن نیازی های مختلف شهروندان.

بعد از فراهم شدن شرایط زیرساختی نیاز به افرادی است که از این امکانات با بهترین بهره‌وری استفاده کند. بدین منظور بسیاری از کشور های جهان علاوه بر استفاده از خدمات داخل کشور، برای اینکه بتوانند در بازار جهانی و رقابت فزاینده آن نقش داشته باشند، تامین نیروی انسانی کارآمد و مفید را در دستور نظام آموزشی خود قرار داده اند و برنامه های آموزشی و درسی خود را با تحولات اخیر هماهنگ کرده اند. این به تنهایی برای شکل گیری شهروند الکترونیک کافی نیست و باید برای فراگیری آن، دوره های آموزشی استفاده از تکنولوژی ها و نرم افزار های مختلف را برای عموم جامعه فراهم کرد. یکی از این موارد که می تواند سرعت این آموزش ها را افزایش دهد استفاده از قدرت فراگیری رسانه در بین مردم است تا بدین طریق از شکاف طبقاتی که این امکانات می تواند برای افراد به وجود بیاورد، جلوگیری کند.

اجرای طرح دولت الکترونیک و ایجاد شهروندی الکترونیک با چالش های مختلفی در کشور ما رو‌به‌رو بوده است و در گزارش بعدی سعی می شود با مقایسه ای بین ایران با کشورهای مختلف در این حوزه، چگونگی اجرا‌، موفق و ناموفق بودن آن را مورد بررسی قرار داد.

-کوروش فتحی و شهلا ذهبیون. شهروند الکترونیک.1389

-https://www.asriran.com/fa/news/277668

انتهای پیام/