به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، روزگاری داشتن دوربین و امکان ثبت لحظه‌ها برای هر کسی فراهم نبود و برای چاپ یک عکس و قرار دادن آن در آلبوم خانوادگی چند روزی انتظار می‌کشیدیم اما امروز شرایط تغییر کرده و در مدت زمان بسیار کوتاهی می‌توانیم عکاسی و فیلم‌‍برداری کرده و آنها را در لحظه به اشتراک بگذاریم. اگرچه پیشرفت تکنولوژی در راستای کمک به بشر است و نمی‌توان مانع آن شد اما انگار این تکنولوژی در حال تغییر دادن برخی هنجارهای مثبت در جامعه است.
نقض حریم پدر و مادر برای دیده شدن
فرصتی که اینستاگرام برای دیده شدن و کسب درآمد فراهم کرده باعث شده تا برخی از روی ناآگاهی برای دیده شدن، حریم شخصی دیگران را نقض کنند. مثلا چالشی برای شوخی با پدر و مادر به راه می‌افتد و فرزندان بدون اطلاع آنها دوربینی در گوشه خانه می‌گذارند تا موقعیتی خنده‌دار ایجاد کنند اما پدر و مادری که به اندازه فرزندشان با فضای مجازی آشنایی ندارند، نمی‌دانند که این کار باعث تمسخر آنها از سوی دیگر کاربران می‌شود و بعد از انتشار هم فرصتی برای حذف فیلم وجود ندارد. فرزندان هم مطلع نیستند که این کار نقض حریم شخصی پدر و مادر آنها است.
تابوی تمسخر را نشکنیم
از جهتی با این کار تابوی تمسخر پدر و مادر هم می‌شکند و افراد به خود اجازه می‌دهند که برای خنده‌ای کوتاه غرور و شخصیت دیگری را به بازی بگیرند. بهناز کرمی روانشناس با اشاره به تاثیر منفی که برخی بلاگرهای طنز بر ادبیات مردم می‌گذارند، به ایسکانیوز گفت: امروز شاهد استفاده مداوم از واژه‌های تمسخرآمیز در میان نوجوانان هستیم که روز به روز هم بیشتر می‌شود. والدین و نوجوان هم آموزش ندیده‌اند و کم کم به بقیه جامعه سرایت می‌کند. بسیاری از افراد هم برای اینکه از دیگران عقب نمانند، سعی می‌کنند که از این کلمات استفاده کنند.
قرایی‌مقدم جامعه‌شناش درخصوص تبعات اجتماعی این رفتار به ایسکانیوز گفت: گاهی جنس تمسخری که در فضای مجازی وجود دارد، از نوع تمسخر وقایع و اتفاقات اجتماعی است. به تمسخر گرفتن پدیده‌های اجتماعی نشات گرفته از بی‌تفاوتی جامعه نسبت به برخی پدیده‌ها است که تبعات اجتماعی خوبی ندارد و می‌تواند قدرت مطالبه‌گری را در جامعه کاهش دهد.
وی افزود: پدیده‌های اجتماعی مهم هستند اما کوچک شمردن آنها با تمسخر در حقیقت واکنشی است که در پاسخ به بی‌تفاوتی مسئولان به برخی دغدغه‌ها و مشکلات اجتماعی به وجود آمده است. شکاف طبقاتی، مشکلات معیشتی، تورم و بیکاری از جمله پدیده‌هایی است که توسط مردم به تمسخر گرفته می‌شود و برای آن محتوای طنز تولید می‌کنند.
جامعه‌شناش توضیح داد: اما بخشی از تمسخری که در فضای مجازی باب شده است، تلاشی برای دیده شدن و همراه کردن دیگران با خود است. امروزه توجه به ظاهر افراد بیش از پیش اهمیت پیدا کرده و برخی از طریق به تمسخر گرفتن ظاهر دیگری سعی می‌کنند که دیگران را با خود همراه کرده و مخاطب پیدا کنند.
با برچسب طنز، محتوایی ضدفرهنگ تولید نکنیم
وی ادامه داد: تکنولوژی با خود فرهنگ می‌آورد و فرهنگ به معنای تغییر نگرش‌های مردم است. اینستاگرام هم با خود فرهنگی را آورد و نگرش مردم ما را تغییر داد. نیاز به دیده شدن آن چیزی بود که اینستاگرام برای ما آورد و افراد تلاش می‌کنند تا در این فضا مخاطب بیشتری داشته باشند و با برچسب طنز، محتوایی ضدفرهنگ تولید کنند. الگوبرداری از یک‌دیگر در این فضا کم کم باعث می‌شود که افراد روی هم تاثیر بگذارند و رفتارهای جامعه تغییر کند.
قرایی‌مقدم عنوان کرد: فناوری با خود فرهنگ آورده و ارزش‌ها و باورهای جامعه را تغییر می‌دهد و منجر به تغییر رفتارها می‌شود. در مقابل ما هم برای معرفی فرهنگ خود به نسل بعدی کاری انجام نداده‌ایم. جوان امروز ما با فرهنگ، ادبیات و مفاخر ایران آشنایی ندارد. جوان امروز از هویت ملی خود بیگانه است. وقتی خلا هویت‌سازی وجود داشته باشد، جوان از هر الگویی پیروی می‌کند.
علاوه بر این برخی افراد در هر موقعیتی از کودک خود فیلم می‌گیرند و آن را به اشتراک می‌گذارند اما توجه ندارند که شاید کودک آنها در آینده دوست نداشته باشد که عکس و فیلمی از او در موقعیت‌های مختلف در فضای مجازی باشد. البته گاهی پدر و مادر عامل انتشار فیلم‌ها نیستند و گاهی معلم، مربی یا فامیل و دوست و آشنا هم ممکن است که حریم شخصی کودک را با این کار نقض کند.
بچه‌ها هم حریم شخصی دارند
ساراقاسم‌زاده‌برکی دانش‌آموخته دکتری روانشناسی پژوهشی در این باره داشته و معتقد است که فناوری‌های ارتباطی جدید آمیزه‌ای از فرصت‌ها و تهدیدها هستند. وی در این باره به ایسکانیوز گفت: در این پژوهش، زندگی ۲۰ نفر از مادران بلاگر که سن فرزندانشان بین ۲ تا هفت سال بود را بررسی کردیم و متوجه شدیم که استفاده مادران بلاگر از فرزندانشان و تبدیل آنها به کودکان کار به مشکلات هویتی مادر مربوط می‌شود. پژوهش ما نشان داد که بیشتر مادران بلاگر مشکل عزت نفس و اعتماد به نفس دارند. به همین دلیل، برای ظاهر شدن در مقابل دوربین معمولا آرایش بسیار زیادی دارند. مثلا یکی از این افراد می‌گفت که من خیلی زشت هستم و به همین دلیل، زیاد آرایش می‌کنم.
وی افزود: معمولا مادران بلاگر، افرادی منزوی هستند که از جهان واقعی گریزانند و به همین دلیل برای پر کردن خلا خود در دنیای واقعی به فضای مجازی پناه برده‌اند. البته دنیای مجازی از نظر خود این افراد هم واقعی نیست و دنیایی است که دوست دارند داشته باشند.
علیرضا شریفی‌یزدی روانشناس اجتماعی هم درخصوص تبعات نقض حریم خصوصی کودک با به اشتراک گذاشتن فیلم‌ها و عکس‌های او به ایسکانیوز گفت: پدرو مادرها وقتی از کودکان در فضای مجازی استفاده می‌کنند، حالا یا برای به شهرت رساندن بچه یا درآمدزایی و یا هردوی این‌ها، در حقیقت فشارسنگینی را به کودک وارد می‌کنند. با این کار اضطرابی به او می‌دهند که مطابق با سن آن کودک نیست.
وی افزود: فشارروانی که به کودک وارد می‌شود، سنگین است. کودک را آماده می‌کنند، جلوی دوربین می‌آورند و مجبورش می‌کنند، فیلم بازی کند یا نمایشی اجرا کند و این برای یک کودک بسیار سنگین است. نکته بعدی این است که چون کودکان ما در این موضوع تصمیم‌گیرنده نیستند، ممکن است وقتی بزرگ شدند، اصلا این کار ما را نپسندند وخوششان نیاید.
شریفی‌یزدی ادامه داد: طرف دیگر قضیه این است که فرزند ما، فقط بر روی رسانه‌های بیداری تمرکز می‌کند که نمونه بارز آنها جلوه‌گری یعنی نمایش است و این باعث می‌شود این شخص در آینده فقط بر روی ظاهر خود مانند آرایش، پوشش، مدل مو و غیره متمرکز شود و چون بلاگری به نوعی درآمدزا است، این فرد در آینده و در روند عادی زندگی دچار مشکل می‌شود چراکه تامین نیازها از راه یک شغل معمولی دیگر برایش قانع کننده نخواهد بود. بنابراین همیشه به دنبال راه‌های میانبر است و متاسفانه بخش بزرگی از راه‌های میانبر، راه‌های خلاف قانون است.
موضوع حریم شخصی دامنه گسترده‌تری دارد. اخیرا بلاگرهایی پا به عرصه گذاشته‌اند که محتوایی با عنوان دوربین مخفی ضبط می‌کنند و در هر موقعیتی از مردم فیلم می‌گیرند. حتی در برخی موارد کار به آزار رساندن می‌رسد و ضد و خوردی هم رخ می‌دهد اما آیا کسی نظارت می‌کند که این افراد فیلم‌هایی که از مردم می‌گیرند را با کسب رضایت از خودشان منتشر می‌کنند یا خیر؟
سردار معظمی گودرزی رئیس پلیس فتا تهران بزرگ اخیرا اعلام کرده که این کار پیگرد قانونی دارد. بنا به گفته وی پلیس فتا با کسانی که بدون هیچ خط قرمزی و صرفا برای دیده شدن و جذب دنبال کننده آرامش و امنیت روانی شهروندان را برهم بزنند مطابق با قانون و به شدت برخورد خواهد کرد و اجازه نخواهد داد فرصت طلبان مجازی به هر بهانه‌ای مردم را بازیچه اهداف شوم خود قرار دهند.
وی به شهروندان توصیه کرد: در صورت مواجهه با هرگونه موارد مشابه و افرادی که به بهانه‌های مختلف نظیر دوربین مخفی و چالش‌های اینستاگرامی و برای آنها ایجاد مزاحمت می‌کنند مراتب را از طریق مرکز فوریت‌های سایبری با شماره تلفن ۰۹۶۳۸۰ و یا سایت پلیس فتا به آدرس www.fata.gov.ir با ما در میان بگذارند.
به گزارش ایسکانیوز، تکنولوژی به ما آزادی عمل و اختیار بیشتری می‌دهد تا بتوانیم هر زمانی که خواستیم از دوربین تلفن همراه خود استفاده کنیم اما نه در این حد که آزادی عمل ما، حریم شخصی دیگری را نقض کند یا باعث آسیب رساندن به او شود. از طرفی نهادهای مسئول هم باید پای کار بیایند و به جای سد کردن و مسدودسازی و انکار، فرهنگ برخورد با تکنولوژی را به درستی رواج دهند.
انتهای پیام /
نظر شما