به گزارش خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز؛ همزمانی پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و تشدید فشار کشورهای اروپایی موجب شده تا برخی جریان‌های سیاسی از مذاکره مستقیم با آمریکا سخن بگویند و این در حالی است که طیف مقابل این تفکر حتی مذاکره با اروپا را پس از رفتارهای اخیر تروئیکایی اروپایی با ایران نشانگرعزیمت از نقطه سازش و تسلیم می‌دانند تا چه رسد به مذاکره با دولت ترامپ!
بیشتر بخوانید؛
سایه روشن قانون عفاف و حجاب؛ آیا قانون حجاب دوقطبی ایجاد می‌کند؟
عباس عراقچی رئیس دستگاه دیپلماسی کشور در گفتگویی با العربی الجدید خط مشی ایران را در زمینه مذاکره با غرب این گونه اعلام کرده است: «در حال حاضر قصد گفتگو با واشنگتن را نداریم زیرا هیچ مبنایی برای چنین گفت وگویی وجود ندارد. ما منتظریم؛ بدانیم دولت جدید آمریکا چگونه سیاست های خود را ترسیم خواهد کرد و سپس سیاست های خود را مشخص خواهیم کرد.»
این راهبرد پس از آن مطرح شد که محمدجواد ظریف معاون راهبردی دولت چهاردهم در بخشی از یادداشت خود در فارن افرز (رسانه شورای روابط خارجی ایالات متحده) آورده بود: «پزشکیان تمایل دارد تا به‌طور سازنده با غرب در تعامل باشد. دولت او برای مدیریت تنش‌ها با ایالات متحده، که به تازگی رئیس‌جمهور جدیدی نیز انتخاب کرده، آماده است.» وی همچنین در بخش دیگری از یادداشت مذکور نوشته است: «پزشکیان آماده است مذاکراتی از جایگاه برابر درباره توافق هسته‌ای و شاید موارد بیشتری انجام گیرد.»
یادداشت ظریف در خصوص مذاکره با ترامپ در سطح وسیعی بازتاب یافت و برخی آن را «سیاست خارجی دولت چهاردهم» قلمداد کردند اما منتقدان ظریف این رویکرد را در شرایط کنونی علاوه بر خطای راهبردی، پالس به دولت ترامپ می‌دانند.اما انتقادات به دیپلماسی دولت چهاردهم فقط محدود به مذاکره با آمریکا نیست و شامل مذاکره با اروپا هم می‌شود. در هفته‌های اخیر مذاکره هیات ایرانی با انگلیس، فرانسه و آلمان در ژنو نیز حاشیه ساز شد و در نهایت تخت‌روانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه و غریب آبادی معاون بین‌الملل وزیر امور خارجه به کمیسیون امنیت ملی در راستای توضیح اهداف این سفر دعوت شدند.
بنا به گفته ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی، تخت روانچی در این جلسه گفته است: «ما مذاکره نکردیم، صرفا گفت‌وگو و تبادل نظر کردیم؛ در ژنو مذاکره نکردیم چون متنی نداشتیم و متنی نبود که بخواهیم بر سر آن در واقع مذاکره‌ای انجام دهیم.» اما قلب اظهارات روانچی به این جمله برمی‌گردد: «در صورت احیای اسنپ بک یکی از گزینه هایی را که مطرح کردیم خروج از ان پی تی بود و اینکه می‌توانیم از ان پی تی خارج شویم.»
همین جمله اخیر سبب شده تا لب تیز نقد دیپلماسی دولت چهاردهم از تیم وزارت خارجه تا حدی دور شود زیرا از چند ماه قبل و پس بالا گرفتن تنش‌ها میان ایران و اسرائیل زمزمه تغییر دکترین هسته‌ای ایران و خروج از ان پی تی به عنوان کارت‌های بازی با اروپا و آمریکا از اردوگاه جناح منتقد دولت به گوش رسید و باید دید این تفسیر مشترک از نحوه مواجهه ایران با اروپا و آمریکا آغازگر جدایی راهبرد سیاست خارجی دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم و برخی تئوریسین‌های هوادار دولت می‌شود یا خیر؟
در راستای دست یافتن پاسخ به پرسش فوق و نیز نگاه کلان مجلس دوازدهم شورای اسلامی به احتمال و چگونگی فضای مذاکره ایران با اروپا و آمریکا، نظر چند تن از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از جمله ریاست این کمیسیون را جویا شده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
اگر اسنپ بک فعال شود علاوه بر خروج از ان پی تی ظرفیت‌های دیگری هم داریم
ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رد هرگونه مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: ما تاکنون هیچ نوع مذاکره مستقیمی با آمریکا نداشتیم و اساسا جمهوری اسلامی تا زمانی که سیاست خصمانه علیه مردم ایران بر دولتمردان آمریکا حاکم باشد با آن‌ها وارد گفتگو نخواهد شد.
وی در واکنش به اظهارات تخت‌روانچی مبنی بر این که اگر اسنب بک احیاء شود، ایران از ان پی تی خارج می‌شود، گفت: اگر اروپایی‌ها تصمیم بگیرند اسنپ بک را فعال کنند نه تنها از ان پی تی خارج می‌شویم بلکه ظرفیت‌های فراوان دیگری نیز برای پاسخگویی داریم منتها ما در مکتب انقلاب اسلامی آموخته‌ایم که هر اقدامی را به موقع و متناسب با راهبردهای نظام به اجرا بگذاریم و یکی از ظرفیت‌ها و اقدامات ما ممکن است خارج شدن از ان پی تی باشد و البته تمام کارت‌ها را یک جا رو نمی‌کنیم.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تفاوت رویکرد دولت سیزدهم و چهاردهم در زمینه مذاکره با غرب گفت: دولت سیزدهم «دیپلماسی انقلابی» را به عنوان یک راهبرد دنبال کرد و شهید امیرعبداللهیان توفیقات بزرگی را در این زمینه نصیب ملت ایران کرد. در دولت چهاردهم باید دو مسئله را از هم تفکیک کرد، یکی شخص آقای عراقچی و وزارت خارجه است که شخصا از روحیه و تلاش‌های وزیرخارجه سپاسگزارم اما انتظار ما این است که دولت از نگاهی که بر جامعه دیپلماسی ما حاکم است، حمایت کند و دست وزارت‌خارجه را برای دیپلماسی انقلابی و رویکرد مقتدرانه باز بگذارد و نیز تلاش نکند وزارت امور خارجه را از مسیر فعلی به سمتی ببرد که برای مردم ایران انتفاعی ندارد. سایر ارکان دولت باید حامی اقدامات وزارت امور خارجه باشند.
هرگز در شرایط فشار با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم
علاء‌الدین بروجردی، عضو کمیسیون سیاست خارجی در پاسخ به این پرسش که خروج ایران از ان پی تی چه معنایی دارد به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: اروپایی‌ها وارد بازی خطرناکی علیه ایران شده‌اند و این بازی بیش از این که به ضرر ما باشد به ضرر آن‌ها است. وقتی ما در ان پی تی هستیم یعنی همه محدودیت‌ها را پذیرفته‌ایم اما اگر فشارها به جایی برسد که تصمیم به خروج از آن بگیریم یعنی دیگر محدودیت‌ها را نخواهیم پذیرفت.
وی در واکنش به اظهارت برخی چهره‌های سیاسی مبنی بر مذاکره مستقیم با دولت آمریکا گفت: اگر روزی بخواهیم با آمریکا وارد مذاکره شویم دو شرط دارد اولا با مجوز مقام معظم رهبری خواهد بود و ثانیا هرگز در شرایط فشار این کار را نمی‌کنیم. به نظر من برای گمانه‌زنی درباره سیاست ترامپ جدید هم بسیار زود است البته ما وی را فردی غیرمنطقی و جنایتکار می‌دانیم که دستور ترور سردار سلیمانی را صادر کرد بنابراین یک نفرت ملی از ترامپ هم در کشور ما وجود دارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی با بیان این که منتظر رفتار و تصمیم‌های ترامپ در دور جدید هستیم، گفت: با وجود تمام گمانه زنی‌ها و پیش‌بینی هایی که درباره رفتار رئیس‌جمهور جدید کاخ سفید می‌شود اما از نظر ما آمریکا همان آمریکا با سیاست‌های خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران است و با توجه به این سیاست‌ها ما آمریکا را هرگز یک کشور دوست تلقی نمی‌کنیم.
بروجردی در پاسخ به این پرسش که آیا مذاکره با اروپا هم همان شرایط مذاکره با آمریکا را برای ایران دارد یا خیر، گفت: ما بر اساس منافع ملی کشور عمل می‌کنیم منتها باید چارچوب مذاکره مشخص شود و معمولا در چارچوب «رفع تحریم‌ها» مذاکره می‌کنیم هرچند با توجه به عملکرد بد اروپایی‌ها بسیاری از مولفه‌های یک مذاکره مطلوب از بین رفته است. علاوه بر این از نظر ما اروپا فاقد استقلال سیاسی و صرفا دنبال رو آمریکا است.
علاوه بر خروج از ان پی تی ممکن است قانون اقدام راهبردی ۲ تصویب شود
عباس گلرو، یکی دیگر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دوازدهم نیز در تشریح مواضع جمهوری اسلامی در برابر فشارهای غرب به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران در صورت فعال شدن اسنپ بک، خروج از ان پی تی است و این را آقای تخت روانچی نیز در جلسه کمیسیون امنیت ملی اعلام کرد و مجلس نیز از این تصمیم حمایت خواهد کرد زیرا هرگونه اقدام خلاف منافع ملی ما باید پاسخ داده شود.
وی در پاسخ به این پرسش که به جز خروج از ان پی تی، ایران ممکن است چه اقدام دیگری انجام دهد، گفت: باید ببینیم آیا زمینه برای تصویب قانون اقدام راهبردی ۲ فراهم هست یا خیر؟ اگر زمینه فراهم باشد شرایط جدیدی را در مسائل هسته‌ای ایجاد کنیم که طبیعتا سخت‌تر از اقدام راهبردی ۱ خواهد بود. کشورهای اروپایی در مسئله هسته‌ای خلف وعده کردند و اآژانس هم از وظایف فنی‌اش عدول کرد البته ما می‌دانیم که در آژانس وجه سیاسی بر وجه فنی غلبه دارد اما قطعنامه اخیری که علیه ایران صادر کرد با هیچ منطقی سازگار نیست و واکنش ایران باید مناسب و قاطعانه باشد.
گلرو خاطر نشان کرد: اروپایی‌ها اگر خودشان را بازیگر مستقل یک مجموعه منسجم نشان بدهند می‌توانند در عرصه بین‌الملل نقش داشته باشند اما جای تاسف است که آن‌ها همواره دنباله‌رو آمریکا هستند و متناسب با سیاست‌های آن عمل کرده‌اند.
اگر نگاه غربی‌ها به ایران سازنده نباشد، عزت خود را ریر سوال نمی‌بریم
روح‌الله نجابت، جوان‌ترین عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دوازدهم درباره تقدم فراهم شدن شرایط مذاکره بر اصل آن به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: محیط بین‌الملل محیط تامین منافع کشورها است و نقش‌آفرینی ما در حوزه دستگاه دیپلماسی و همچنین سایر ظرفیت‌هایی منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای تامین منافع کشور است. اگر قرار باشد در معادلات بین‌الملل جمهوری اسلامی به حساب نیاید یا اعتبارش مورد خدشه قرار بگیرد، حتما اقدام مناسب را پیگیری و انجام می‌دهیم. همچنن اگر نگاه غربی‌ها در روابطشان با ما، نگاهی سازنده نباشد نباید انتظار داشته باشند جمهوری اسلامی عزت خودش را زیر سوال ببرد. در همین راستا در روزهای اخیر گفتگویی میان ایران و چند کشور اروپایی شکل گرفت که به تعبیر دوستان وزارت خارجه صرفا گفتگو بوده و اصلا «مذاکره» نبوده است. البته ایران موافق هر نوع گفتگو و حتی مذاکره است به شرطی که تامین کننده منافع ایران باشد.
وی در ادامه افزود: اگر قرار باشد در مسیری قرار بگیریم که اراده دولت‌های خارجی به کشورمان تحمیل شود، حتما پاسخ مناسب و در همان سطح را از جمهوری اسلامی دریافت خواهند کرد. با همکاری خوبی که بین دولت، مجلس و سایر ارکان نظام در حوزه سیاست خارجی وجود دارد تصمیمات درستی در این زمینه اتخاذ می‌شود و مردم اطمینان داشته باشند که این نگاه مشترک برای تامین منافع ملی است و اگر خدای ناکرده قرار است کسی ذره‌ای از این مسیر کوتاه بیاید ما در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نقش نظارتی خودمان را فراموش نمی‌کنیم.
نجابت تصریح کرد: نحوه تعاملات آتی ایران با اروپا به نوع معادلات بستگی به فضای بین‌الملل و بازی سایر بازیگران این عرصه از جمله تروئیکای اروپا و نیز آمریکا دارد. ما هر آن چه را که در چارچوب منافع کشور قابل تامین باشد را دنبال می‌کنیم و در این مسیر با کسی تعارف نداریم.
تسریع در مذاکره ناشی از کم‌دقتی است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا فشارهای اخیر اروپا مقدمه دور جدیدی از تحریم‌های آمریکا است؟ گفت: مسیری که اروپا در هفته‌های گذشته طی کرده است از جمله تحریم کشتی‌رانی و صنایع هواپیمایی ایران، بیانیه ضد ایرانی مشترک با شورای همکاری خلیج فارس و قطعنامه شورای حکام آژانس انرژی اتمی همگی از نظر ما غیرقابل قبول است و تسریع در مذاکره در پی این این اتفاقات آن هم در محیط پرآشوب منطقه شاید کم‌دقتی دوستان وزارت خارجه بود که ما تذکرهای لازم را در کمیسیون دادیم و هر نوع تبادل نظر، گفتگو و مذاکره به شرطی برای ما قابل قبول است که نتیجه آان تامین منافع مردم کشورمان باشد.
وی با بیان این که سیاست‌های جمهوری اسلامی در حوزه خارجی مستقل از این است که چه کسی در کجای دنیا بر سر کار می‌آید، گفت: ما تفاوتی بین دولت جمهوری‌خواه و دموکرات در کاخ سفید نمی‌بینیم زیرا همین دولت دموکرات از کشتار مردم بی‌دفاع غزه و لبنان دفاع شد و اساسا حضور فرد خاصی در آمریکا محل فکر و دغدغه ما نیست. تصور این که با تغییر دولت‌ها در سیاست استکباری آمریکا تغییری ایجاد خواهد شد، خام‌اندیشی است و اگر این گونه فکر کنیم، دچار خطای راهبردی خواهیم شد. سیاست‌های جمهوری اسلامی تاکنون فارغ از پذیرش مسائل بر اثر فشار خارجی بوده و در آینده نیز این چنین خواهد بود.
نقطه عزیمت ما در گفتگو نباید زندگی زیر «سایه وحشت» باشد
مجتبی زارعی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دوازدهم با رد دوگانه میدان و دیپلماسی در وزارت‌خارجه به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: در جلسه مشترک کمیسیون امنیت ملی با آقای تخت روانچی به وی گفتم از حیث عقلی نباید تصور کنیم که اروپا و آمریکا در شرایط برتری نسبت به ما هستند. اصلا چرا باید زیر سایه تهدید زندگی کنیم؟ هر چند باید بگویم تیم وزارت‌خارجه در حال حاضر نیروهای امین و تامین کننده منافع ملی هستند و به آن‌ها اعتماد داریم اما قرار گرفتن زیر این عناوین که «غرب می‌خواهد چه کند؟» یا «غرب می‌خواهد مکانیزم ماشه را فعال کند» و ... به معنای گم کردن زمین بازی است. با بازگشت دوباره ترامپ دوباره اختلاف میان اروپا و آمریکا شروع می‌شود زیرا وی به ناسیونالیسم آمریکایی گرایش دارد و اروپایی‌ها می‌خواهند ترامپ به گسترش ناتو و امنیت اروپا توجه کند در حالی که اصلا این مسئله جزو اولویت‌های ترامپ نیست.
وی در ادامه گفت: در جلسه‌ای که پیشتر به آن اشاره کردم کتاب «چالش‌های هویت» اثر ساموئل هانتینگتون را خدمت مهمانان معرفی کردم و باید پرسیدم چرا ناسیونالیسم آمریکایی در دستور کار ترامپ قرار د ارد؟ زیرا آمریکا متشکل از ملیت‌ها، زبان‌ها، نژادهای مختلف و حتی شکاف‌های عمیق اجتماعی است. پس در چنین شرایطی نباید نقطه عزیمت ما در گفتگو احتمالی با اروپا و آمریکا، زندگی زیر «سایه وحشت» باشد. به حیث راهبردی و تمدنی شرق قدرت جدیدی مقابل غرب است و این شرقی که می‌گوییم چین، روسیه، ژاپن و امثال این‌ها را در بر می‌گیرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در دفاع از تیم دیپلماسی وزارت‌خارجه گفت: من در سفر اخیر آفای عراقچی به سوریه و ترکیه همراه وی بودم و دیدم که نه تنها دوگانه دیپلماسی و میدان نداریم فراتر از وحدت میدان و دیپلماسی، خود آقای عراقچی یکی از فرماندهان میدان است.
انتهای پیام/
نظر شما