احمد قویدل، مدیر اجرایی و مشاور هیات مدیره کانون هموفیلی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز گفت: در حال حاضر بزرگترین مشکل حوزه دارو خود دارو نیست، متوقف شدن چرخه نقدینگی آن است. در حقیقت سازمان‌های بیمه‌گر نمی‌توانند مطالبات خود را به داروخانه‌ها و مراکز درمانی بپردازند و این مسئله به این دلیل است که مطالباتی که بیمه‌ها از دولت دارند، پرداخت نمی‌شود.
بیشتر بخوانید
دلایل کمبود دارو در روزهای اخیر/ کمبود انرژی در تولید شیشه دارو هم مشکل ایجاد کرده است
قویدل ادامه داد: در ایران به دلیل حرفه ای نبودن بیمه‌ها، آن‌ها درآمد مستقلی ندارند و به اصطلاح جیبشان به جیب دولت متصل است. برای مثال همه اعضا سیستم بیمه تامین اجتماعی وزرای دولت هستند و بیمه سلامت اساسا یک سازمان وابسته به وزارت بهداشت است. دولت نتوانسته بستر پرداخت مطالبات بیمه‌ها را فراهم کند.
پرداخت نکردن بدهی‌ها توسط بیمه مسئله‌ای عمدی نیست
وی افزود: حتی سازمان هدفمندی یارانه‌ها هم نتوانسته بدهی‌های خود که مربوط به طرح دارویار است را پرداخت کند. به همین دلیل فکر نمی‌کنم که پرداخت نکردن بدهی‌ها توسط بیمه مسئله‌ای عمدی باشد. در این شرایط که هم گستره بدهی و هم عمق آن زیاد است، احتمالا دولت هیچ چاره‌ای به‌جز برداشت دوباره از صندوق ارزی نخواهد داشت.
چند صد همت از پول مردم در جیب دولت است
قویدل درمورد آثار زیان‌بار بدهی‌های حوزه دارو گفت: کار به جایی رسیده‌است که سرمایه‌های شخصی مردم و بخش خصوصی وارد این چرخه شده و دولت حتی توانایی بازگرداندن سرمایه‌های شخصی مردم به خودشان را هم ندارد. چند صد همت از پول مردم در جیب دولت است و حتی به آن دسترسی ندارند تا بدهی‌های خود را بپردازند. همین مسئله یکی از موانع بزرگ در رسیدن دارو به دست مردم است و در این میان بیماران خاص، مثل همیشه چند برابر مردم عادی با مشکل مواجه می‌شوند. فقط مطالبات جامعه هموفیلی از بیمه‌ها ۷۰ یا ۸۰ میلیارد تومان است.
شکسته‌شدن چارچوب حمایتی
مدیر اجرایی کانون هموفیلی ایران درمورد آثار احتمالی حذف کامل ارز ترجیحی در سال آینده گفت: نوسانات ارزی روی قیمت‌ها اثر می گذارد، به گونه‌ای که اگر همین الان پول شرکت‌های دارویی که دارو را توزیع کرده‌اند، بدهند با همان پول نمی توانند حتی نصف موجودی دارویی قبل را خریداری کنند.
وی ادامه داد: وقتی بحران اقتصادی این‌گونه بخش بهداشت و درمان را تهدید می‌کند، وظیفه دولت است که یک چارچوب حمایتی به وجود بیاورد. ارز ترجیحی نوعی از این حمایت‌ها بوده که فعلا برداشته شده‌است. تحقق حذف ارز ترجیحی در سال آینده ممکن است برای بیمارانی که دولت صددرصد هزینه‌های دارویی آن‌ها را حمایت کرده است، تفاوت چندانی نداشته باشد اما چرخه عظیم نقدینگی دیگری را شروع خواهد کرد که دولت مجبور به پرداخت و به جریان انداختن آن است.
قویدل درمورد اختلالاتی که نوسانات ارز برای تولید دارو ایجاد کرده است، گفت: اختلالات ارزی بر داروهای تولیدی هم اثر گذاشته‌اند. ما چیزی به اسم تولید داخلی که به ارز خارجی وابسته باشد، نداریم. ماده اولیه بسیاری از داروهایی که در کشور ساخته می‌شوند وارداتی هستند. همه این مواد با ارز ترجیحی وارد می‌شدند، طبیعتا وقتی این ارز کنار برود، بر قیمت این داروها تاثیر خواهد داشت و فشار آن به جیب مردم وارد می‌شود. بیمه به طور کامل داروهای بیماران خاص را پوشش می‌دهد اما انبوهی از بدهی به وجود می‌آورد که مابه‌ازای آن باید جریان نقدینگی وجود داشته‌باشد؛ در حال حاضر این چرخه اصلا وجود ندارد.
جان بیماران هموفیلی در دست دولت
وی درمورد نیاز مستمر بیماران هموفیلی و بیماران صعب العلاج به دارو افزود: بیماران خاص و بیماران صعب‌العلاج به علت این که به صورت مستمر به دارو احتیاج دارند، ظرفیت پرداخت هزینه دارویی ندارند. برای مثال بعضی اوقات صورت‌حساب داروخانه یک بیمار هموفیلی شدید در ماه حدود صد میلیون تومان است. اگر دولت از او حمایت نکند اصلا قادر به مصرف دارو نیست. سال‌هاست که در کشور ما بیماران خاص و صعب‌العلاج تحت حمایت دولت بوده‌اند و این قابل تحسین است. این بیماران اگر حمایت دولت نباشد اساسا قادر به ادامه حیات خود نخواهند بود.
دست‌درازی به بودجه‌های وزارت بهداشت
مشاور هیات مدیره کانون هموفیلی ایران در مورد علت اصلی کمبود بودجه گفت: دلیل اصلی همه صدمات واردشده این است که طی پنج سال گذشته وزارت بهداشت از اولویت دولت‌ها خارج شده‌است. به بودجه‌های وزارت بهداشت عملا دست‌درازی شد. در چهار سال دولت آقای رئیسی ناترازی دارو آن‌قدر جدی بود که این ناترازی حتی به دولت جدید هم انتقال پیدا کرده و خانمان‌سوز شده‌است.
قویدل عنوان کرد: مگر می‌شود بهداشت را از اولویت خارج کنیم؟ نهادهای بهداشت و درمان و آموزش و پرورش ۲ نهادی هستند که همیشه و در همه حال باید در اولویت دولت‌ها قرار بگیرند. سلامت مردم هم، یک حوزه امنیتی است و باید حداقل به اندازه نهادهای امنیتی داخل و خارج از کشور به آن بودجه اختصاص یابد.
وی افزود: .وقتی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس رسما می‌گوید تقاضایی که الان در بودجه ثبت شده است با نیاز وزارت بهداشت تفاوت اساسی دارد؛ نتیجه آن درد مردم است. یک بخشی از این ناهمسانی به دلیل نوسانات ارزی است و بخش دیگر آن به این دلیل است که اساسا هنوز چشم ساختار دولت به این روشن نشده که بهداشت و درمان جایی نیست که در آن بشود صرفه جویی کرد.
۸۵ همت درد و رنج
قویدل در مورد مورد تفاوت میان بودجه پیشنهادی وزارت بهداشت و بودجه تصویب‌شده توسط دولت بیشتر توضیح داد: وزارت بهداشت گفته است که اعتبار مورد نیاز برای دارو و تجهیزات پزشکی برای سال آینده ۱۷۰ همت است اما فقط ۸۵ همت در بودجه پیش بینی شده است. یعنی وزارت بهداشت حدود ۸۵ همت در بودجه‌ای که برای ۱۴۰۴ تعیین شده، کسری دارد. این ۸۵ همت یعنی ۸۵ همت درد، ۸۵ همت رنج. نمایندگان مجلس نمی‌توانند بیش از پنج درصد به بودجه‌ای که دولت تقاضا کرده اضافه کنند. یعنی اگر نمایندگان مجلس با خوش‌بینی تمام، این ۸۵ همتی که در سیستم وزارت بهداشت پیش بینی شده را زیر سوال ببرند در نهایت می‌توانند مبلغ آن را تا ۹۰ همت بالا ببرند.
قویدل افزود: علاوه بر کسری بودجه سال آینده، ما از سال گذشته هم کسری‌هایی داریم. در سال گذشته رئیس سازمان غذا و دارو دائما می‌گفت که ما کسری جدی‌ای داریم که مانع از برطرف کردن مشکلات بیماران می‌شود. در حال حاضر دولت ۸۵ همت در سال آتی کسری بودجه دارد و علاوه بر آن در زمینه دارو ۵۰ همت کسری بودجه از سال گذشته داریم. همه این کسری ها در کنار هم بحران ساز می‌شوند. این مشکل با اختصاص بودجه کافی قابل حل است.
نبود استمرار در دسترسی به داروهای وارداتی
مدیر اجرایی کانون هموفیلی ایران درمورد داروهای وارداتی به خصوص داروهای بیماران خاص گفت: داروهای وارداتی به هیچ وجه به موقع نمی‌رسند. یک بیمار هموفیلی نیاز به داروی مستمر دارد. برای در دسترس بودن مستمر یک دارو در حوزه داروهای وارداتی سه مرحله وجود دارد. اول باید ارز آن تخصیص داده شود، در مرحله دوم سفارش تولید این داروها داده می‌شود، زیرا به دلیل کم بودن جمعیت این بیماران در دنیا، داروهای خاص به صورت عمومی تولید نمی‌شوند و سپس در مرحله سوم کارخانه‌های دارو سازی بر اساس نیازی که اعلام می‌شود پول دارو را می‌گیرند و آن را تولید می‌کنند.
وی افزود: اگر این پول به موقع تامین نشود آن‌ها دارو را نمی‌سازند. در کشور ما آن‌قدر بودجه‌ها دیر اختصاص پیدا می‌کنند که استمراری برای دسترسی بیمار به دارو وجود ندارد.
قویدل افزود: نوسانات ارز مشکلات را دو چندان می‌کنند. الان نگرانی عمومی این است که قیمت داروها افزایش پیدا کند که این اتفاق در حال رخ دادن است، اگر این مسائل ادامه پیدا کنند، در نهایت همه آن‌ها به بحران تبدیل می‌شوند. تاسف‌آور است که در انتهای سال وقتی که همه داروهایی که وزرات بهداشت برای بیماران تامین کرده‌است را جمع می‌زنیم، می‌بینیم که برای بیماران کافی بوده اما به دلیل تامین نشدن به موقع دارو، کل طول سال بیماران با کمبود مواجه شده‌اند.
کیفیت داروهای تولیدی قابل قبول است
مشاور هیات مدیره کانون هموفیلی ایران در مورد داروهای تولید داخل گفت: از ۱۴ هزار بیمار هموفیلی حدودا هفت هزار نفر می‌توانند از داروهای تولید داخل استفاده کنند اما سایر بیماران به داروهای وارداتی احتیاج دارند. خوشبختانه الان فاکتور هفت توسط یک تولیدکننده و فاکتور هشت توسط دو تولیدکننده در کشور تولید می‌شوند. ممکن است که در مجموع کیفیت آن‌ها به برند اصلی نرسد اما هنوز هم داروهای قابل قبولی هستند.
وی درمورد مشکلات کیفی داروهای ایرانی گفت: در حوزه تولید داخل، کنترل کیفی حوزه دارو دچار اشکال است. دارو باید همیشه همان اثربخشی روز اولی که مجوز گرفته است را داشته‌باشد، یعنی نسخه‌های اولیه دارو خوب هستند اما با گذر زمان، تولید دارو دچار افت کیفیت می‌شود یا اینکه در هر مجموعه تولید، کیفیت‌ها متفاوت است به صورتی که حتی بیمار آن را حس می‌کند.
وی ادامه داد: کنترل کیفیت بعد از تولید که هزینه آن به عهده شرکت‌های تولیدکننده است در سیستم سازمان غذا و داروی ما اصلا کارایی و ساختار ندارد. این بزرگترین مشکل نظارت در حوزه تولید داروهای داخلی است. دارو باید به صورت تصادفی و ادواری از داروخانه به عنوان نمونه برداشته شود و تحت آزمایش قرار بگیرد، به این صورت می‌توانند به همه اطمینان بدهند که دارویی که به دست آن ها می‌رسد دقیقا همان کیفیتی را دارد که با آن مجوز گرفته است.
بیمار یا اهرم فشار؟
مشاور هیات مدیره کانون هموفیلی ایران در مورد مشکلات مردم و شرکت‌های توزیع‌کننده دارو گفت: نهادهای توزیع‌کننده دارو برای وصول مطالبات خود مجبورند یا بیماران را تهدید کنند که دیگر دارو را وارد نمی‌کنند یا کم‌کم و به صورت تدریجی دارو را وارد کنند. در حقیقت از بیماران به عنوان اهرم فشاری برای وصول مطالبات خود استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: الان شرکت‌های پخش، تبدیل شده‌اند به جریاناتی که آن قدر نیازمند نقدینگی هستند و به آن‌ها فشار می‌آید که حتی به داروخانه‌ها امتیازاتی می‌دهند که مدیر داروخانه با هزینه کردن از انبار شخصی خود نیاز آن‌ها را تامین کند که فقط چرخه تامین متوقف نشود. اگر این نهاد های تامین کننده پول نداشته باشند نمی‌توانند خرید کنند.
ذخیره دارویی برابر است با امنیت بیمار
وی درمورد لزوم وجود ذخیره دارویی برای کشوری مثل ایران گفت: ذخیره دارویی امنیت بیمار را تامین می‌کند. برای کشوری که تحت تحریم است و در منطقه‌ای قرار دارد که هر لحظه با یک حادثه روبه‌رو است، ذخیره دارویی واجب است و اگر چنین کشوری ذخیره دارویی نداشته باشد، دچار ارتکاب اشتباه استراتژیک شده‌است.
وی ادامه داد: امسال پس از گذشتن سال‌ها از تصویب قانون پدافند غیرعامل، قرار شده ۲۵ همتی که از صندوق ذخیره ارزی به دستور مقام معظم رهبری برداشت شده به موضوع ذخیره دارویی اختصاص یابد. اگر این اتفاق صورت نگیرد و کشور ذخیره دارویی نداشته باشد، ما با هر بحران یا به صورت کلی تحریم دچار مشکل می‌شویم.
دارو و تجهیزات پزشکی فقط روی کاغذ تحریم نیستند
قویدل در مورد ادعای ممنوعیت تحریم کشورها در زمینه‌های دارویی و تجهیزات پزشکی در جهان گفت: این موارد روی کاغذ تحریم نیستند، اما دارو و تجهیزات پزشکی کالا هستند و این کالاها باید خریداری شوند. برای خریداری ما به بانک‌هایی نیاز داریم که ارز لازم را تخصیص بدهند تا انتقالات ارزی انجام شود. کشورهای مختلف، بانک‌های اصلی ما در این حوزه را تحریم کرده‌اند در نتیجه انتقال ارز غیر ممکن شده‌است یا اینکه ارزی که انتقال می‌دهیم را قبول ندارند و می‌گویند که منشا آن باید اروپایی باشد. همه این موارد دست به دست هم می‌دهند و تبدیل به فشار برای تامین دارو بیماران می‌شوند.
وی ادامه داد: برای مثال در حوزه هموفیلی سه تا از داروهای مورد نیاز، از شرکت‌هایی با سهامداران آمریکایی تامین می‌شوند. آن‌ها اساسا ارز عربی قبول نمی‌کنند و می‌گویند منشا این ارزهای عربی معلوم نیست. فقط ارز اروپایی قبول می‌کنند. بیماران هموفیلی انواع و اقسام فشارها را در این مدت تحمل کرده‌اند و درد کشیده‌اند. ۱۴۰۲ پر دردترین سال برای بیماران هموفیلی بود حتی بدتر از زمان جنگ. در این مدت بیماران ما فقط درد کشیدند و دارو در اختیار آن‌ها نبود.
۲۵ بیمار هموفیلی قربانی کمبود دارو
مدیر اجرایی کانون هموفیلی ایران درمورد تلفات دارویی در سال اخیر گفت: ۲۵ نفر از بیماران هموفیلی از ابتدا سال تا به الان فوت کرده‌اند. این رقم در مقایسه با سال‌های قبل بی‌سابقه است. هر کدام به دلایلی گیر موضوع دارو افتاده‌اند. در سال‌های قبل صدمه این موضوع را خورده‌اند و امسال فوت کرده‌اند. این گونه نیست که در یک لحظه این اتفاقات افتاده باشد. این مسیری است که ما طی سال‌ها آن را پیموده‌ایم.
راه حل چیست؟
در نهایت احمد قویدل درمورد راه‌حل مشکلات کمبود دارو و افزایش قیمت آن گفت: حل این مشکلات جدی نیازمند برنامه‌ریزی و وجود تقویم دارویی برای واردات و تاییدیه دارو است. این موارد تنها زمانی محقق می‌شوند که سه امر اتفاق بیفتند؛ اول اینکه بودجه وزارت بهداشت با توجه به نیاز آن‌ها به صورت کامل باید اختصاص بیابد ، دوم اینکه بودجه‌ها به موقع اختصاص بیابند و سوم اینکه ثبت سفارشات داروهای وارداتی هم باید به موقع انجام شود. تامین مطالبات شرکت‌های دارویی باید به موقع باشد تا چرخ تولید آن‌ها بچرخد و گردش مالی داشته باشند.
خبرنگار: زینب خوانساری
انتهای پیام /
نظر شما