سحر بیات کارشناس حوزه آموزشو پرورش در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درباره آزمون استخدامی فرهنگیان عنوان کرد: طبق قانون، روش جذب معلم فقط از طریق دانشگاه فرهنگیان انجام میشود. البته ماده قانونی به نام «ماده ۲۸» نیز وجود دارد که بر اساس آن، اگر نیاز به جذب معلم وجود داشته باشد، میتوان از فارغالتحصیلان سایر دانشگاهها نیز استفاده کرد. افراد جذب شده از دیگر دانشگاهها باید دورههای لازم را در دانشگاه فرهنگیان برای توسعه صلاحیتهای حرفهای معلمان بگذرانند.
وی در ادامه افزود: متأسفانه دانشگاه فرهنگیان در سالهای اخیر درگیر حاشیههای بسیار زیادی شده است؛ بهگونهای که حتی در زمینه هیات علمی نیز تخلفاتی داده و این موضوع باعث ناامیدی نسبت به وضعیت این دانشگاه شده است. وقتی دانشگاه به چنین وضعیتی میرسد، طبیعتاً نمیتواند وظیفه اصلی خود را در تربیت معلم بهدرستی انجام دهد.
کارشناس حوزه آموزشو پرورش توضیح داد: به همین دلیل است که کیفیت معلمان، بهویژه معلمانی که فارغالتحصیل دانشگاه فرهنگیان هستند، در سطحی نیست که انتظار میرود. از طرفی، معلمان ماده ۲۸ نیز چندان مورد تأیید آموزش و پرورش نیستند و تأثیر لازم را در فرآیند آموزش ندارند.
بیات گفت: حال تصور کنید که علاوه بر این دو روش جذب، روشهای دیگری نیز به دلیل کمبود معلم طی دو سال گذشته به کار گرفته شدهاند. افرادی بدون هیچگونه آمادگی لازم و صرفاً برای پر کردن کلاسها، بهعنوان معلم وارد مدارس شدهاند؛ حتی برخی از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان که هنوز فارغالتحصیل نشده بودند نیز بهمنظور جبران کمبود نیرو، سر کلاسها حاضر شدند.
وی در ادامه با اشاره به کاهش کیفیت آموزشی در مدارس تاکید کرد: با چنین وضعیتی، آیا واقعاً میتوان انتظار کیفیت آموزشی یا حضور معلمان مؤثر و کارآمد با صلاحیتهای حرفهای بالا را داشت؟ طبیعتاً چنین انتظاری واقعبینانه نیست. متأسفانه سیاست وزارت آموزشو پرورش در سالهای اخیر بر کیفیت تمرکز نداشته و صرفاً در پی تأمین کمی معلمان بوده است؛ بدون آنکه توجهی به صلاحیتها و استانداردهای آموزشی شود. به نظر میرسد آموزشو پرورش دیگر توان تربیت معلمان اثرگذار و کارآمد را ندارد.
کارشناس آموزشوپرورش در ادامه توضیح داد: چه از مسیر قانونی ماده ۲۸ و چه از طریق جذب از دانشگاه فرهنگیان، با توجه به مشکلات اخیر، ما در عمل نتوانستهایم معلم اثرگذار تربیت کنیم. از طرف دیگر، استفاده از روشهای غیرقانونی و بدون برنامه برای جبران کمبود معلم، باعث ورود افرادی به سیستم آموزشی شده است که نه تنها دورههای لازم را نگذراندهاند، بلکه حتی صلاحیتهای عمومیشان نیز بهطور دقیق بررسی نشده است.
بیات گفت: اکنون با جامعهای از معلمان مواجهایم که نمیتوانند پاسخگوی انتظارات خانوادهها، دانشآموزان و جامعه فرهنگیان باشند. معلم واقعی باید علاوه بر دانش موضوعی که در دانشگاه کسب میکند، از دانش پداگوژیکی نیز در بالاترین سطح ممکن برخوردار باشد.
وی در ادامه عنوان کرد: دانش تعلیم و تربیت خود شامل زیرمجموعهها و دستهبندیهای مختلفی است که براساس آن میتوان معلم را ارزیابی کرد. متأسفانه در نظام آموزشی ما، این دانش تخصصی بهطور جدی سنجیده نمیشود. گزینش فعلی تنها متکی به چند سؤال کلیشهای و آزمونهای شفاهی است که پاسخگوی ارزیابی واقعی نیست.
کارشناس حوزه تعلیم و تربیت افزود: برای سنجش دقیق صلاحیتهای آموزشی، باید متخصصان در کلاس درس حضور یابند و روش تدریس، مدیریت کلاس، انتخاب محتوا و برنامهریزی معلم را بررسی و ارزیابی کنند. این موارد باید امتیازدهی شده و براساس آن مشخص شود که معلم توانایی حضور در کلاس درس را دارد.
بیات با اشاره به جای خالی گزینش مناسب در حوزه آموزش و پرورش در کشور تاکید کرد: متأسفانه چنین نظام ارزیابیای در سیستم آموزشی ما وجود ندارد و آزمونهای گزینش فعلی، سالهاست که تغییری نکردهاند. در حالیکه ارزیابی واقعی باید مبتنی بر شاخصهای عملکردی معلم در کلاس درس باشد.
وی در ادامه توضیح داد: در اسناد تحول بنیادین بارها تأکید شده است که مدرسه باید خروجی در قالب دانشآموز توانمند و مهارتمحور داشته باشد. برای رسیدن به این هدف، باید به 6 زیرنظام اصلی معلم کارآمد و آموزشهای مرتبط، محتوای آموزشی مناسب، فضا و تجهیزات ایمن و مطلوب، مدیریت و برنامهریزی آموزش،. پژوهش و تحقیق در مدرسه، ارزیابی مستمر و دقیق عملکرد در مدرسه توجه کرد. همه این نظامها باید بهصورت هماهنگ توسعه یابند تا یک مدرسه کارآمد ایجاد شود. اگرچه شخصاً معتقدم نقش معلم از سایر زیرنظامها پررنگتر است، اما تعیین دقیق وزن و اهمیت هرکدام نیاز به پژوهش علمی و جدی دارد.
بیات گفت: در حال حاضر، آزمونهای استخدامی فقط دانش موضوعی معلمان را میسنجند، حال آنکه یک معلم باید دو بال دانش موضوعی و دیگری دانش پداگوژیکی (دانش آموزشی) داشته باشد. بخش دوم فقط از طریق حضور معلم در کلاس و ارزیابی عملکرد او قابل سنجش است. به همین دلیل، نظام ارزیابی فعلی معلمان، نظامی ناقص، ناکارآمد و غیرقابلقبول برای جامعه تعلیم و تربیت است؛ چراکه یکی از مهمترین ابعاد صلاحیت معلمان را نادیده میگیرد.
خبرنگار: مهدیه امجدیان
انتهای پیام /
نظر شما