به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز،در روزهای اخیر، قطع مکرر آب در خوابگاههای دانشگاه صنعتی شریف بار دیگر یکی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی و مدیریتی کشور را به سطح دانشگاه کشاند؛ مسئلهای که اگرچه در ظاهر به اختلالی موقت در خدمات رفاهی دانشجویان مربوط میشود، اما در واقع بازتابی از بحران عمیقترِ مدیریت منابع آبی و فقدان برنامهریزی پیشدستانه در نهادهای آموزشی است. آنچه در خوابگاههای شریف رخ داد، تنها «بیآبی» نبود؛ بلکه نشانهای از کمآبیِ تدبیر، اطلاعرسانی، و هماهنگی در سطح مدیریتی بود.
با آغاز جیرهبندی شبانه آب در تهران، دانشگاه صنعتی شریف نیز درگیر بحران تازهای شده است. از شامگاه گذشته، آب خوابگاه شهید احمدی روشن بدون اطلاع قبلی قطع شد و دانشجویان تا صبح را بدون دسترسی به آب سپری کردند. این قطعی ناگهانی، در کنار مصرف بیرویه و نبود اطلاعرسانی از سوی مسئولان، وضعیت خوابگاهها را بحرانی کرده است.
قطعی ناگهانی آب بدون اطلاع قبلی
بر اساس گزارشهای دریافتی، خوابگاه شهید احمدی روشن دارای پنج مخزن ۷ هزار لیتری آب است که در مجموع حدود ۳۱ هزار لیتر ظرفیت دارند. با وجود این ذخیره نسبتاً قابل توجه، تمامی مخازن از ساعت ۱۱ شب تا ۲ بامداد تخلیه شدند و آب خوابگاه بهطور کامل قطع شد.
یکی از دانشجویان این خوابگاه بیان کرده است: قطع آب به ما اطلاع داده نشده بود. اگر حتی یک پیام ساده از طرف مدیریت خوابگاه ارسال میشد، میتوانستیم برنامهریزی کنیم و اینهمه مشکل پیش نمیآمد. مخازن هم خیلی زود خالی شدند و عملاً تا صبح حتی آب برای شستوشو هم نداشتیم.»
مصرف بیرویه؛ عامل پنهان بحران
آمار رسمی نشان میدهد که با فرض جمعیت ۷۰۰ نفر در خوابگاه احمدی روشن، طی سه ساعت حدود ۳۱ هزار لیتر آب مصرف شده است؛ یعنی به طور میانگین هر نفر در هر ساعت ۱۵ لیتر. این رقم بیش از دو برابر میانگین مصرف شهر تهران (حدود ۹ لیتر در ساعت) و تقریباً سه برابر سرانه بهینه مصرف (۶ لیتر در ساعت) است.
این در حالی است که بخش زیادی از دانشجویان در آن ساعت در خواب بودند و مصرفی نداشتند؛ بنابراین بخش قابل توجهی از این حجم آب توسط گروهی محدود از دانشجویان مصرف شده است. مسئولان خوابگاه میگویند بخشی از مشکل به رفتار مصرفی برمیگردد، اما مدیریت منابع هم باید بهگونهای باشد که رفتار چند نفر باعث آسیب به کل ساکنان نشود.
با وجود هشدارهای مکرر درباره کاهش ذخایر آبی، دانشگاه شریف تاکنون اقدام مشخصی برای افزایش ظرفیت مخازن یا هماهنگی با اداره آبفا انجام نداده است. کارشناسان میگویند که در شرایط جیرهبندی، هر خوابگاه باید دارای ظرفیت ذخیرهای معادل حداقل ۱۲ ساعت مصرف باشد، در حالی که ظرفیت فعلی خوابگاههای شریف در بهترین حالت تنها چند ساعت پاسخگو است.
ضرورت بازنگری در سیاستهای رفاهی و زیستمحیطی دانشگاه
بحران اخیر نشان داد که کمبود زیرساختهای رفاهی و ضعف در اطلاعرسانی، دانشجویان را در شرایطی غیرقابل پیشبینی قرار میدهد. دانشگاه شریف، به عنوان یکی از برترین دانشگاههای کشور، باید الگویی برای مدیریت پایدار منابع باشد. با این حال، نبود شفافیت در اطلاعرسانی و فقدان برنامه مدیریت مصرف، باعث شده تا حتی دانشجویان این دانشگاه نیز در شرایط ابتدایی زندگی، از امکانات ضروری محروم شوند.
کارشناسان حوزه محیط زیست و مدیریت منابع آبی، بحران اخیر را نتیجه همزمان دو ضعف میدانند: فقدان مدیریت پیشنگر در دانشگاه و مصرف بیرویه در میان برخی دانشجویان. از نگاه آنها، سه محور کلیدی میتواند بهصورت کوتاهمدت و بلندمدت وضعیت را بهبود دهد:
۱. افزایش ظرفیت ذخیرهسازی آب در خوابگاهها متناسب با جمعیت ساکن
در حال حاضر، حجم ذخیرهی آب خوابگاههای دانشگاه صنعتی شریف در بهترین حالت تنها برای چند ساعت پاسخگو است؛ در حالیکه استانداردهای مدیریت بحران شهری، حداقل ذخیره ۱۰ تا ۱۲ ساعت مصرف را توصیه میکنند.
به گفته کارشناسان، دانشگاه میتواند با افزودن چند مخزن فرعی در نقاط مختلف، سیستم تأمین آب را بهصورت «شبکهای و منعطف» طراحی کند تا در صورت تخلیه یک مخزن، سایر مخازن بهطور خودکار جریان آب را تأمین کنند. این اقدام، اگرچه هزینه اولیه دارد، اما مانع از بروز بحرانهای شبانه و نارضایتی گسترده خواهد شد.
برخی دانشگاههای کشور در سالهای اخیر با همکاری اداره آبفا و شرکتهای دانشبنیان، از سامانههای هوشمند برای مدیریت و توزیع آب در خوابگاهها استفاده کردهاند؛ طرحی که میتواند در شریف نیز اجرایی شود.
۲. تدوین برنامه اطلاعرسانی منظم برای زمانهای احتمالی قطعی آب
یکی از اصلیترین گلایههای دانشجویان در بحران اخیر، بیاطلاعی کامل از زمان قطع آب بود. در شرایطی که اداره آب و فاضلاب تهران از آغاز جیرهبندیهای شبانه خبر داده بود، انتظار میرفت مدیریت دانشگاه کانالهای اطلاعرسانی رسمی خوابگاهها را فعال کرده و زمانهای تقریبی قطع آب را به اطلاع دانشجویان برساند.
کارشناسان تأکید میکنند که «مدیریت بحران بدون ارتباط مؤثر با ذینفعان بیمعناست». اطلاعرسانی بهموقع میتواند حتی با امکانات موجود، بسیاری از نارضایتیها را کاهش دهد. ایجاد یک سامانه پیامکی یا کانال رسمی در پیامرسانها برای هشدارهای فوری، از جمله اقداماتی است که میتواند در کوتاهمدت اجرا شود.
۳. اجرای طرحهای آموزشی و فرهنگی برای کاهش مصرف آب در میان دانشجویان
بررسی آمار مصرف نشان میدهد که بخشی از بحران، ناشی از رفتار مصرفی دانشجویان است. مصرف سرانهی سهبرابری نسبت به میانگین شهری، زنگ خطری جدی است و نشان میدهد که آگاهی زیستمحیطی و مسئولیتپذیری جمعی در این حوزه نیاز به تقویت دارد.
اجرای طرحهای آموزشی کوتاهمدت، نصب تابلوهای اطلاعرسانی در حمامها و آشپزخانهها، یا برگزاری کارگاههای «مدیریت مصرف در شرایط بحرانی» میتواند تأثیر ملموسی در تغییر الگوهای رفتاری داشته باشد. علاوه بر این، میتوان با همکاری انجمنهای علمی محیط زیست و شوراهای صنفی، طرحهایی نظیر «دانشجوی سبز» یا «خوابگاه پایدار» را بهصورت رقابتی اجرا کرد تا کاهش مصرف به یک ارزش جمعی تبدیل شود، نه صرفاً یک توصیه اخلاقی.
انتهای پیام/
نظر شما