به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، جمهوری آذربایجان در سال‌های اخیر روابط خود را با رژیم صهیونیستی تا حد زیادی گسترش داده است و به باور تحلیلگران این حوزه اکنون باکو به نوعی به «حیات خلوت» امنیتی تل‌آویو در منطقه قفقاز تبدیل شده است. به نظر می‌رسد انگیزه اسرائیل برای افزایش این همکاری‌ها به ویژه در حوزه نظامی و اطلاعاتی، بخشی از راهبرد رژیم برای مقابله با ایران انجام شده است.

بیشتر بخوانید:

رویا پردازی‌های ترکیه و آذربایجان برای احیای «جهان ترک» ادامه دارد

باکو بزرگترین وارد کننده تسلیحات اسرائیلی

بر اساس گزارش‌های موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم، آذربایجان در بازه زمانی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ دومین خریدار بزرگ سلاح‌های اسرائیل بود و سهم به سزایی از کل صادرات تسلیحات اسرائیل در آن دوره را به خود اختصاص داده است. بر طبق آنچه این موسسه استکهلم گزارش می‌کند، پس از سال 2016، بیش از 69 درصد واردات تسلیحاتی باکو از رژیم صهیونیستی بوده است.

اگرچه اطلاعات دقیقی از نوع سلاح‌های ارسالی وجود ندارد اما عمده این تسلیحات شامل پهپادهای شنود و رزمی «هرمس» و «اوربیتر»، موشک‌های نقطه‌زن «لورا»، سامانه‌های پدافند هوایی مانند «باراک 8» و موشک‌های ضدتانک «اسپایک» بوده‌اند. اگرچه رژیم صهیونیستی تامین کننده اصلی تسلیحات باکو در سال‌های اخیر بوده اما روند همکاری‌های نظامی دو کشور صرفا به خرید تسلیحات محدود نمی‌شود و شرکت‌های اسرائیلی از جمله «البیت سیستمز» و «صنایع هوا و فضای اسرائیل» در پروژه‌های مشترک دفاعی با آذربایجان مشارکت دارند.

برخی از شرکت‌های نظامی اسرائیلی مانند«الببت»در حال حاضر دفاتر عملیاتی خود را در باکو دایر کرده و در نوسازی تانک‌های «تی-72» آذربایجانی نقش مهمی داشته‌اند. علاوه بر این، رژیم صهیونیستی تعدا زیادی پهپاد «هاروپ» را در اختیار نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان قرار داده که یک پهپاد رادارگریز انتحاری محسوب می‌شود.

همکاری باکو با رژیم صهیونیستی صرفا به بعد نظامی محدود نمی‌شود و این کشور روابط اقتصادی خود را با رژیم اشغالگر قدس نیز افزایش داده و همین امر در دو سال جنگ غزه موجب انتقادات گسترده به دولت علی‌اف شد. هر چند که باکو بدون توجه به این انتقادات و جنایاتی که اسرائیل در غزه انجام داد، روابط تجاری خود با رژیم را به طور محسوس افزایش داد.

افزایش همکاری‌های دو کشور در حوزه تجاری و انرژی

طبق آمارهای اعلامی، حجم مبادلات بازرگانی میان آذربایجان و اسرائیل در هفت ماه اول سال ۲۰۲۴ به ۱.۱۵ میلیارد دلار رسیده، که نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش حدود ۳۶/۸ درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، بخش زیادی از صادرات آذربایجان به اسرائیل را نفت تأمین می‌کند؛ برخی منابع می‌گویند بیش از ۴۰ درصد از واردات نفتی اسرائیل از سوی باکو تأمین می‌شود، که این موضوع نقش انرژی را در تقویت همکاری استراتژیک دو کشور برجسته می‌سازد.

در همین چارچوب، مقامات دو کشور بارها از اهمیت راهبردی این همکاری سخن گفته‌اند. «الی کوهن» -وزیر خارجه سابق اسرائیل- آذربایجان را به‌عنوان شریک «کلیدی در برابر تهدیدهای منطقه‌ای به‌خصوص ایران» توصیف کرد. در مقابل، «الهام علی‌اف» -رئیس‌جمهور آذربایجان- نیز تاکید کرد که این همکاری نظامی و اطلاعاتی به تقویت امنیت ملی باکو کمک می‌کند و بخشی از سیاست مستقل دفاعی این کشور است.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این اتحاد به بستری برای مشارکت اسرائیل در عملیات اطلاعاتی و نظامی علیه ایران تبدیل شده است. بنا بر گزارش برخی منابع، ایستگاه‌های شنود و دستگاه‌های جاسوسی اسرائیلی در خاک آذربایجان فعالیت دارند تا تحرکات جمهوری اسلامی را رصد کنند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر نهایت مدارا را با سیاست‌های جاه‌طلبانه و بعضا گستاخانه رژیم باکو داشته است.

حسن پاک آیین -سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان- چند ماه پیش در گفتگوی خود با خبرنگار ایسکانیوز ضمن تاکید بر لزوم تجدید نظر باکو بر سیاست‌های خود گفته بود: «همکاری‌های باکو با رژیم صهیونیستی و فروش نفت و گاز به آن بر خلاف اسلامی بودن و عضویت باکو در سازمان همکاری‌های کشورهای اسلامی بود. به گفته این دیپلمات بازنشسته، این قبیل اقدامات به دور از انتظار از یک کشور مسلمان است و در روند کار کشورهای اسلامی اختلال ایجاد می‌کند».

اسرائیل در تلاش برای استفاده حداکثری از خاک آذربایجان علیه ایران

تردیدی وجود ندارد که رشد چشمگیر روابط آذربایجان و تلاش رژیم صهیونیستی برای بهره‌برداری حداکثری از این ظرفیت علیه امنیت ملی ایران در حوزه نظامی-اطلاعاتی، تاثیر نسبتا زیادی بر تحولات منطقه قفقاز داشته و به هیچ وجه نباید از دید مسئولین نظامی و اطلاعاتی ایران مغفول بماند.

روابط فزاینده‌ آذربایجان و رژیم صهیونیستی اکنون به یکی از نزدیک‌ترین مشارکت‌های استراتژیک در منطقه قفقاز جنوبی تبدیل شده که بر پایه سه مؤلفه اصلی همکاری نظامی-امنیتی، تجارت انرژی و اهداف ژئوپلیتیکی مشترک استوار است. بسیاری از ناظران منطقه‌ای معتقدند که این همکاری، به‌ویژه در بعد امنیتی، برای تل‌آویو اهمیت ویژه دارد؛ زیرا نزدیکی جغرافیایی آذربایجان به ایران، امکان فعالیت‌های اطلاعاتی و رصد امنیتی را برای اسرائیل تسهیل می‌کند.

در همین راستا، بارها گزارش‌هایی از سوی برخی رسانه‌ها منتشر شده و به تبدیل شدن آذربایجان به عنوان بستری برخی فعالیت‌های اطلاعاتی اسرائیل علیه ایران از جمله در جنگ 12 روزه اشاره شده است. اگرچه باکو همواره چنین همکاری را تکذیب کرده و منابع رسمی مستقل نیز آن را به‌طور قطعی تایید نکرده‌اند، اما برخی کارشناسان با قطعیت زیادی در این خصوص صحبت می‌کنند.

به نظر می‌رسد رژیم صهیونیستی به همین جا بسنده نکرده و در سالاش است نفوذ خود را در سایر نقاط پیرامونی ایران افزایش داده و ترامپ نیز اقداماتی را برای تحقق این هدف آغاز کرده که پیوستن قزاقستان به پیمان ابراهیم یکی از مصادیق آن است. علاوه بر این، گفته می‌شود طرح‌هایی از جمله انتقال بخشی از تروریست‌های خارجی تحت کنترل حکومت فعلی سوریه به مرزهای شمالی ایران در دستور کار مشترک باکو-دمشق-تل‌آویو قرار دارد.

همه این موارد نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران باید تحولات مربوط به جمهوری آذربایجان را با نهایت دقت رصد کرده و اقدامات مقتضی در این زمینه را انجام دهد.

انتهای پیام/