به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، انتخابات پارلمانی 2025 که هفته گذشته برگزار شد، صحنه رقابت جریان‌های سیاسی عراق بود. اما این انتخابات برخلاف ادوار گذشته با یک غایب مهم در عرصه سیاسی مواجه بود. جریان صدر انتخابات را تحریم کرده بود و این امر تا روز رأی گیری نیز ادامه پیدا کرد و صدر اعلام کرد که طرفداران آن در منازل باقی بمانند. در این انتخابات جریان‎های شیعی پیروزی مهمی کسب کردند و چیزی نزدیک به 60 درصد از کرسی های پارلمانی را تصاحب نمودند. این امر منجر به آن شده که مسیر برای تشکیل فراکسیون اکثریت هموار شود و جریان‌های شیعی به دنبال روندهای انتخاباتی در مسیر تعیین شده باشند.

بیشتر بخوانید:

ترس آمریکا از توانایی مقاومت عراق برای تغییر موازنه در منطقه

رویکرد جریان صدر به مسائل عراق

جریان صدر که توسط مقتدی صدر رهبری می شود، جریانی ریشه دار و با اصالت در عراق است که طرفداران گسترده ای به ویژه در جنوب و مرکز عراق دارد. جریان صدر از بدنه اجتماعی قوی برخوردار است و این جریان نشان داده که در زمانه های انتخابات می تواند ازطریق همین بدنه اجتماعی کرسی های پارلمانی زیادی را به دست آورد. در ادوار گذشته نیز جریان صدر همواره یکی از جریان های دارای آراء برتر در انتخابات بوده است. در انتخابات قبلی و در سال 2021 میلادی، جریان صدر با کسب 73 کرسی بیشترین آرای پارلمانی را کسب کرد و قصد داشت با ائتلاف با جریان بارزانی و الحلبوسی، فراکسیون اکثریت را تشکیل دهد و مسیر برای انتخاب نخست وزیر صدری( هرچند بعید بود که جریان صدر به سمت یک نخست وزیر صدری برود) فراهم کند که با آبستراکسیون سایر جریان‌های شیعی یعنی چارچوب هماهنگی مواجه شد.

این مساله منجر به آن شد که صدر در نهایت نمایندگان خود را از پارلمان خارج کند و بعد از آن نیز اعلام کرد که در انتخابات آتی شرکت نخواهد کرد. در انتخابات فعلی که سه شنبه 20 آبان ماه برگزار شد، جریان صدر تحریم انتخابات را برگزید و مقتدی صدر ز طرفداران خود خواسته بود که در منازل خود باقی بمانند.

جریان صدر همواره سعی کرده که در صحنه سیاسی و اجتماعی عراق خود را به عنوان یک جریان ضدفساد و منتقد از وضع موجود نشان دهد. از آنجایی که مطالبات آن عامه پسند است و مردم نیز به دنبال این مطالبات هستند، از سبد رأی خاصی برخوردار است. یکی از بیشترین مناصب دولتی مربوط به این جریان است، اما در مناصب اصلی و اجرایی کشور همچون نخست وزیری و معاونین نمود زیادی ندارند و بیشتر در مناصب میانی قوه اجرایی همچون استاندار و مدیران کل حضور پررنگی دارند.

این مسائل یعنی حضور در بدنه دولت و شعارهای منتقدانه از وضع موجود منجر به آن شده که جریان صدر جزء یکی از مهمترین و بزرگترین جریان های سیاسی- اجتماعی عراق شناخته شود.

جریان‌های شیعی و صدر

مقتدی صدر به دلیل برخی اتفاقات در سال 2008 میلادی که نوری مالکی تصدی نخست وزیری را برعهده داشت با وی دچار مشکل شده است. در سال 2008 میلادی نوری مالکی به دلیل برخی اقدامات جریان صدر اعلام کرد که جیش المهدی(یگان نظامی جریان صدر) باید خلع سلاح شود و این امر منجر به آن شد که مقتدی صدر اعلام کند که تنها در صورت خروج آمریکا سلاح را تحویل خواهد داد. بعد از این نیز مقتدی صدر سخنانی را علیه مالکی همچون شیفته قدرت بودن ابراز داشت که این وضعیت تا مقطع کنونی ادامه‌دار بوده است. حتی در سال 2021 مقتدی صدر یکی از دلایل عدم حضور خود در چارچوب هماهنگی را مخالفت با حضور نوری مالکی در این چارچوب عنوان داشته بود.

در انتخابات فعلی تلاش های زیادی توسط جریان‌های شیعی و حتی شخص نوری مالکی برای حضور جریان صدر در انتخابات صورت گرفت، اما مقتدی صدر این امر را نپذیرفت. این نشان می دهد که رویکرد جریان‌های شیعی به جریان صدر مبتنی بر تعامل است و این جریان ها هیچ گاه جریان صدر را خارج از دایره جریان‌های شیعی در نظر نگرفته اند و همواره بر نقش آن برای تشکیل دولت و صحنه سیاسی عراق تاکید داشته اند.

البته باید به این مساله نیز توجه کرد که بازیگران خارجی همچون آمریکا از چنین اختلاف‌هایی همواره سوء استفاده کرده و در سال 2021 با تئوری جنگ شیعی- شیعی سعی داشتند که وحدت جریان‌های شیعی و اقدامات آنها را با بن بست روبرو کنند.

آینده جریان صدر در عرصه سیاسی

در رابطه با آینده جریان صدر در عرصه سیاسی می توان به دو گزاره اشاره نمود:

1. یک بحث در رابطه با اقدامات جریان صدر و نوع بازیگری آن در عرصه کنونی عراق و انتخابات فعلی است. بسیاری این گزاره را مطرح کرده ‌اند که مقتدی صدر در انتخابات فعلی ورود پیدا خواهد کرد و احتمالاً از جریان سودانی حمایت کند. این مساله به دلیل اختلافاتی است که مقتدی صدر همچنان با نوری مالکی در چارچوب هماهنگی دارد. برخی دیگر معتقدند که جریان صدر همچون قبل از انتخابات، ورود خاصی نیز بعد از انتخابات نخواهد داشت و همین مسیر بی طرفی را در پیش خواهد گرفت.

2. دوم اینکه جریان صدر با خروج از پارلمان گذشته و تحریم انتخابات فعلی به سمت سویی سوق پیدا کرده است که عملاً نمود ظاهری آن در عرصه سیاسی عراق در حال کم رنگ شدن است و این مساله می‌تواند در آینده برای این جریان چالش‌هایی به ویژه در حوزه مقبولیت ایجاد کند. به هر حال بدنه اجتماعی هر جریانی تمایل دارد که آن جریان در عرصه سیاسی و در رقابت‌های انتخاباتی نمود داشته باشد. با کناره‎گیری صدر از عرصه سیاسی در طول دو دوره گذشته به نظر می‎رسد که این جریان همچنان همین مسیر را در پیش بگیرد و ظهور خاصی در عرصه سیاسی نداشته باشد.

در مجموع به نظر می‎رسد که تعامل جریان صدر با جریان های شیعی یک مسیر دشوار است که در آن مقتدی صدر تمایلی برای بازیگری در عرصه سیاسی را ندارد. در مقابل این گزاره نیز محتمل است که صدر چالش یا چالش‎هایی برای جریان‎های شیعی و مسیر سیاسی عراق ایجاد نکند و سیاست بی طرفی را در عرصه سیاسی عراق پیگیری کند.

انتهای پیام/