به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، وقتی ضحی دختر ۹ ساله مازندرانی پنجم خرداد برای برداشتن وسیله‌ای از خودرو از خانه خارج شد، خانواده‌اش فکر نمی‌کردند که روزهای سیاهی پیش رو دارند؛ ضحی بعد از حمله یک سگ ولگرد، پس از چندین عمل جراحی در اثر عفونت از دنیا رفت.
بیشتر بخوانید
جزییات مرگ دردناک ضحا در حمله سگ ولگرد + عکس
این تنها اتفاق تلخ بهار ۱۴۰۳ نبود و ۲۲ اردیبهشت هم یک کودک ۶ دزفولی حین عبور از خیابان با برادرش مورد حمله و گزش شدید سگی بلاصاحب قرار گرفت و از چندین ناحیه از جمله ناحیه حساس سر و صورت زخمی شد.
۲۳ خرداد هم مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از مرگ یک نوجوان ۱۰ ساله بر اثر ابتلا به هاری ناشی از سگ گزیدگی خبر داد.
عدد دقیقی از تعداد سگ در ایران و کل جهان موجود نیست. آمار ۲۰۰ میلیون سگ ولگرد در جهان از سوی سازمانی جهانی بهداشت نقل شده و سهم ایران نیز مجموعاً بیش از ۴ میلیون قلاده سگ خانگی و ولگرد عنوان شده است. یعنی تقریباً به ازای هر ۲۰ نفر در ایران یک سگ در کشور وجود دارد.
مرگ سالانه ۳۵ تا ۵۰ نفر بر اثر حمله سگ‌های ولگرد
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس سالانه ۳۵ تا ۵۰ نفر به ویژه کودکان بر اثر حمله سگ‌های ولگرد می‌میرند. آمار ارائه شده از سوی پزشکی قانونی هم نشان می‌دهد که در چهار ماهه اول سال ۱۴۰۱ چهار نفر تنها در تهران بر اثر حمله سگ جان باخته‌اند.
آمار پزشکی قانونی کشور در ۶ ماه نخست ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که پنج نفر در اثر هاری از دنیا رفته‌اند و ۷۸۴ نفر (۵۹۳ نفر مرد - ۱۹۱ نفر زن) به دلیل گازگرفتگی سگ مصدوم شده‌اند. براساس این آمار سه استان صدر نشین در سگ‌گزیدگی خراسان رضوی با ۱۰۲ مصدوم، تهران با ۹۸ مصدوم و اصفهان با ۸۳ مصدوم هستند.
افزایش آمار سگ‌گزیدگی در ۲ سال اخیر
نکته قابل توجه اینجاست که براساس گفته‌های مسئولان وزارت بهداشت این آمار از سال گذشته تاکنون افزایش داشته است.
محمدرضا شیرزادی رئیس گروه بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان، مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، وزارت بهداشت گفته که تعداد موارد حیوان‌گزیدگی در سال قبل افزایش پیدا کرده و به حدود ۳۷۰ هزار نفر رسیده است. این در حالی است که در سال ۱۴۰۱ این تعداد حدود ۳۲۰ هزار نفر بوده است.
براساس گفته‌های این مقام مسئول در سال ۱۴۰۲ موارد هاری به ۱۸ مورد افزایش پیدا کرد و این افراد هم از کسانی بوده‌اند که بعد از حیوان گزیدگی برای دریافت واکسن هاری به موقع به مرکز درمانی مراجعه نکرده‌اند.
شیرزادی می‌گوید: از ۳۷۰ هزار مورد گزش ۷۵ درصد سگ گزیدگی است و مابقی موارد گزش گربه و سایر حیوانات مانند حیوانات اهلی مانند گاو، گوسفند و حیوانات وحشی در مناطق روستایی است، اما عمده‌ترین قسمت حیوان‌گزیدگی مربوط به سگ‌گزیدگی است.
نبود قانون جامع
آمار سگ‌گزیدگی در حالی رو به افزایش است که همچنان قانون جامعی برای کنترل این موضوع وجود ندارد و جمعیت سگ‌های ولگرد هم روز به روز در حال افزایش است.
یک جفت سگ طی ۶ سال به بیش از ۶۰ هزار سگ تبدیل خواهد شد!
سگ‌ها قدرت تولید مثل بالایی دارند و نبود نظارت و برنامه برای کنترل جمعیت آنها منجر به افزایش صعودی آمار این حیوانات خواهد شد. یک جفت سگ نر و ماده درصورت تغذیه خوب توسط عامل انسانی، پس از یک سال به ۱۶ سگ تبدیل می‌شوند. هرسگ می‌تواند سالی ۸ زایمان داشته باشد و هر توله، پس از ۹ ماه آماده باروری است. یک جفت سگ نر و ماده طی ۶ سال به بیش از ۶۰ هزار سگ تبدیل خواهد شد!
افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد با مدیریت ضعیف پسماند و غذا دادن
برخی کارشناسان معتقدند که علاوه بر نبود قانون، مدیریت ضعیف پسماند و غذا دادن به این حیوانات از سوی برخی افراد ناآگاه باعث افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد خواهد شد. ایمان معماریان دامپزشک و کارشناس حیات وحش در این باره به ایسکانیوز گفت: غذا دادن به سگ‌های ولگرد باعث می‌شود که هم خودشان آسیب ببینند و هم به طبیعت آسیب برسانند. یکی از مهمترین و آسانترین راه مقابله با این مشکل مدیریت پسماند است؛ یعنی جلوگیری از دسترسی حیوانات به منابع غذایی انسانی که متاسفانه در ایران به درستی اجرا نمی‌شود. مدیریت غیراصولی پسماند و در دسترس بودن آنها علاوه بر این که باعث آلودگی و پدیدار شدن حشرات، پستانداران ریز و موش‌ها می‌شود، می‌تواند باعث افزایش جمعیت گونه‌های اهلی رها شده مانند سگ‌ها و گربه‌ها نیز بشود.
وی افزود: برای جلوگیری از افزایش سگ‌های ولگرد مهمترین اقدام فرهنگسازی است؛ اتفاقی که در طی این سال‌ها، نیفتاده است چون یا سعی شده این مشکل نادیده گرفته شود و یا رویکردهای غیر علمی داشته‌اند. اگر مردم بدانند که جایگاه سگ و گربه کجاست، آن وقت می‌توانند به کنترل جمعیت این حیوانات کمک کنند. جایگاه سگ و گربه کنار انسان است به عنوان حیوان خانگی یا حیوان کار آن وقت می‌توانند سودمند باشند در غیر این صورت هم مشکل ایجاد می‌کنند و هم مشکل برایشان ایجاد می‌شود. وقتی مردم این را بدانند می‌شود راه‌های مدیریت پسماند را به آنها آموزش داد و هر شهروندی این را وظیفه خودش می‌داند که پسماندهایش را مدیریت کرده و از طرفی از غذا دادن به این حیوانات خودداری کند.
معماریان اظهار کرد: افزایش سگ‌های ولگرد آسیب‌های زیادی دارد که بخشی از این آسیب‌ها به خودشان باز می‌گردد چون اگر این حیوانات تحت نظارت، کنترل و مدیریت انسان نباشند، هم بیمار می‌شوند و هم به یکدیگر بیماری انتقال می‌دهند. تقریبا هیچ سگ و گربه ولگردی نیست که سالم و خوشحال در این شرایط زندگی کند. بخش دیگر این آسیب‌ها آسیب‌هایی است که به حیوانات حیات وحش چه شهری و چه خارج از شهر وارد می‌شود.
وی ادامه داد: سگ‌های ولگردی که در حومه شهر هستند، می‌توانند به طور مستقیم با شکار، انتقال بیماری، جفت شدن با گونه‌های مختلف مثل گرگ و شغال و یا خوردن شکار بقیه حیوانات به دیگر گونه‌های حیوانی نیز آسیب بزنند. از طرفی چون این حیوانات تحت نظارت دامپزشک قرار نمی‌گیرند؛ می‌توانند به انواع بیماری‌های انگلی مبتلا شوند و با انتقال این بیماری‌ها به انسان، برای انسان‌ها نیز مشکل‌ساز شوند.
تهدید سگ‌های ولگرد برای محیط زیست
ایران ۲۱ تا ۲۵ گونه در معرض انقراض دارد که توسط سگ‌های ولگرد تهدید می‌شوند. آهو، یوزپلنگ آسیایی و وشق اوراسیایی از جمله این موارد هستند. از جهتی سگ‌های ولگرد باعث شیوع ویروس‌های که شیر آفریقایی، گرگ اتیوپی و فُک خزری از جمله حیوانات آسیب دیده از این موضوع هستند.
علاوه بر این آمیزش سگ و گرگ باعث تولد گرگاس می‌شود که حیوانی وحشی بوده و احتمال حمله به دام و انسان افزایش پیدا می‌کند. حضور سگ‌های ولگرد باعث فراری دادن پستانداران و پرندگان از آن زیست بوم خواهد شد.
وزیر کشور: عقیم‌سازی هزینه زیادی دارد
احمد وحیدی وزیر کشور سال گذشته در پاسخ به این سوال که چرا مکانی برای جمع‌آوری سگ‌های ولگرد درنظر گرفته نمی‌شود تا طرفداران این حیوانات خودشان از آنها مراقبت کنند و نگران وضعیت سگ‌های ولگرد پس از جمع آوری هم نباشند، می‌گوید که «مدتی پیش این موضوع مطرح و دستور العمل‌هایش ابلاغ شد؛ با این حال در خیلی از جاها نسبت به جمع آوری سگ‌های ولگرد اقدام شده است.»
وزیر کشور در مورد اقدامات انجام شده پس از جمع‌آوری سگ‌های ولگرد می‌گوید که دستگاه‌های مربوطه طبق دستورالعمل نسبت به عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد اقدام کردند که این اقدامات هزینه‌های زیادی درپی دارد. سگ های ولگرد باید حتما از وضعیتی که باعث آسیب وارد آمدن به شهروندان شوند بیرون بیایند. همچنین باید شهرداری‌ها نسبت به جمع آوری این سگ‌ها اقدام کنند.
سازمان پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی راهکارهای مقابله با این مشکل پرداخته است. براساس این گزارش سازمان جهانی بهداشت در راهنمای انتشار یافته در سال ۱۹۹۰ میلادی، کشتار این حیوانات را تقبیح و سایر روش‌های جایگزین نظیرثبت و شناسایی، واکسیناسیون، آگاهی رسانی عمومی و همچنین عقیم سازی را توصیه کرده است.
اسکان در پناهگاه
در برخی از کشورها، اسکان سگ‌های ولگرد رایج‌ترین شیوه جهت کنترل جمعیت این دسته از حیوانات است. هدف اصلی اسکان این موجود در پناهگاهها، کاهش جمعیت این دسته از حیوانات است. درنهایت سگ‌های اسکان یافته در پناهگاهها ممکن است با مرگ با ترحم کشته، واگذار شده و یا تا آخر عمر در این پناهگاهها مستقر شوند. به طور معمول تعداد سگ‌های ورودی به این پناهگاهها از تعداد خروجی آنها بیشتر است. ازآنجا که در برخی از کشورها کشتار سگ‌های سالم ممنوع است، ممکن است اسکان طولانی مدت و یا ازدحام جمعیت در برخی پناهگاهها ایجاد شود. با عنایت به آنچه بدان اشاره شد، اسکان سگ‌ها در پناهگاهها هزینه‌بر بوده و تنها در کشورهای با سطوح درآمدی متوسط رو به بالا و پردرآمد قابلیت اجرا شدن را داراست.
کنترل زاد و ولد از طریق عقیم‌سازی
کنترل زاد و ولد از طریق عقیم‌سازی و یا پیشگیری از بارداری سگ‌ها از طریق جراحی و یا شیمیایی قابل انجام است. این روش در کشور هلند استفاده و باعث شده، این کشور به عنوان کشور بدون سگ‌های ولگرد در سطح دنیا شناخته شود. به نظر می‌رسد به صورت کلی روش عقیم‌سازی مقبولیت اجتماعی بیشتری به نسبت کشتار سگ‌ها دارد.
در این گزارش به راهکارهای دیگری مانند ارائه یارانه به افرادی که سگ‌ها بلاصاحب را به سرپرستی گرفته و یا اخذ مالیات از افرادی که اقدام به خرید سگ می‌کنند هم به صورت محدود اشاره شده است.
نبود قانون برای کنترل صاحبانی که سگ‌های خود را بدون قلاده به محیط عمومی می‌برند
البته موضوع تنها محدود به سگ‌های ولگرد نمی‌شود و نبود قانونی برای نگهداری از سگ هم باعث شده تا صاحبان سگ‌ها به خود اجازه بدهند که حیوان خود را بدون قلاده به محیط‌های عمومی ببرند که بارها شاهد حمله این نوع سگ‌ها به مردم بوده‌ایم.
به گزارش ایسکانیوز، راهکارهای ارائه شده برای مقابله با مسئله سگ‌های ولگرد ۲ جنبه دارند یکی بحث فرهنگسازی و دیگری اقدامات قانونی است که هر ۲ باید باهم اجرا شوند تا شاهد تکرار اتفاقات تلخ نباشیم. غذارسانی به حیوانات نه فقط سگ‌ها باعث تغییر در رفتار آنها و افزایش جمعیت این حیوانات می‌شود و بیش از آنکه حرکتی حیوان‌دوستانه باشد، آسیب‌رسان است. علاوه بر این رها شدن پسماند در محیط و دسترسی آزاد به سطل‌های زباله هم مانند غذارسانی باعث ازدیاد جمعیت می‌شود. در واقع هم مردم و هم مسئولان باید ست به دست بدهند تا این معضل حل شود.
انتهای پیام /
نظر شما