به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، شاید تحصیل در دانشگاههای کشورهای خارجی و بهره‌گیری از امکانات آموزشی، پژوهشی و رفاهی رویای بی‌شماری از دانشجویان و خانواده‌های آنان باشد. از سوی دیگر آشنایی با فناوری‌های نوین روز دنیا و وارد کردن آنها به داخل کشور نیز همواره مد نظر مسئولان آموزش عالی بوده است. بنابراین تبادل دانشجو بین کشورها معامله برد_برد برای دانشجویان و دولت‌ها است.
بیشتر بخوانید:
کلاهبرداری ۴ میلیارد تومانی با هدف اعزام دانشجو به خارج/ هیچ اپراتوری حق ارسال پیامک تبلیغ ندارد
اعزام دانشجویان به خارج از کشور در ایران تحت عنوان «بورس تحصیلی» تعریف می‌شود که متولی اصلی آن معاونت بورسیه سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
آمار دانشجویان خارج از کشور دقیق نیست
محمد محمدی مسعودی مدیرکل بورس و اعزام دانشجویان سازمان امور دانشجویان به تازگی گفته است: «مجوز اعزام دانشجو صرفاً توسط سازمان امور دانشجویان صادر می‌شود که در وب سایت سازمان اسامی موسسات مجاز موجود است. دانشجویان می‌توانند برای اعزام سراغ آنها بروند؛ اما اگر سراغ موسسات غیرمجاز رفتند و اتفاقی برایشان افتاد ما نمی‌توانیم کاری برای آنها انجام دهیم؛ چرا که مجوز آنها را ما صادر نکرده‌ایم.»
وی مطرح کرد: «آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد و تنها آماری که ما داریم براساس اطلاعات ثبت شده دانشجویان در سامانه میخک وزارت علوم خارجه است که براساس آن حدود ۱۰۰ هزار دانشجوی ایرانی درحال تحصیل در خارج از کشور داریم.»
البته گاهی اوقات عدم آشنایی با نحوه و قوانین اعزام دانشجو به خارج از کشور و شرایط آن برای افراد باعث ایجاد مشکلاتی شده و موانعی را برای رسیدن به موفقیت ایجاد می‌کند. با توجه به افزایش علاقه به تحصیل در دانشگاههای خارجی، در حال حاضر موسسه ها و شرکت های زیادی برای اعزام دانشجو به وجود آمده و در این زمینه فعالیت می‌کنند.
در این ارتباط ایسکانیوز قوانین اعزام دانشجو به خارج از کشور که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تدوین شده و در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده را بررسی کرده است. این قوانین در ادامه آورده شده است:
قانون اعزام دانشجو به خارج از کشور
دانشجوایان اعزام شده باید دارای شرایط باشند. این شرایط شامل «ایمان و اعتقاد به اسلام، نظام جمهوری اسلامی، قانون اساسی و ولایت فقیه»، «تقوا، که نشانه آن انجام واجبات و اجتناب از محرمات»، «عدم وابستگی به احزاب و گروههای ملحد و محارب» است. البته اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی، از شرط ایمان و اعتقاد به اسلام مستثنی هستند.
گفتنی است، اعزام دانشجویان پسر، که دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند با در نظر گرفتن ظرفیت دانشگاههای کشور و امکانات ارزی، رشته‌های مورد نیاز و کاملاً ضروری صورت خواهد گرفت. وزارت هر سال یک بار این موارد را تعیین خواهد کرد. در شرایط مساوی اولویت با لیسانسیه‌های متأهل است. علاوه بر آن؛ زنان لیسانس و بالاتر با توجه به سایر ضوابط مندرج در این قانون، تنها در صورتی که ازدواج کرده باشند و در معیت همسر خویش‌می‌توانند داوطلب اعزام شوند.
البته این قانون، تبصره‌ای دارد که بر اساس آن و به منظور افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاهها وزارت برنامه و بودجه موظف است معادل مبلغ صرفه‌جویی ارزی که در اثر این قانون انجام می‌گیرد، بودجه ارزی دانشگاهها را اضافه کند. بر این مبنا وزارت علاوه بر بودجه مربوط به توسعه دانشگاهها موظف است معادل صرفه‌جویی را در جهت توسعه دانشگاهها مصرف کنید.
همچنین وزارت موظف است هر سال رأساً تعدادی از فارغ التحصیلان را که دارای مدرک لیسانس یا بالاتر است به عنوان بورسیه برای کسب تخصص‌های لازم در رشته‌هایضروری، به خارج از کشور اعزام کند. همچنین اعزام بورسیه‌های وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی دیگر که تحصیلات یا تحقیقاتشان منجر به اخذ مدرک دانشگاهی می‌شود، با توجه به ضوابط این قانون و لزوم اخذ تخصص در رشته‌های ضروری از طریق وزارت صورت می‌گیرد.
لازم به ذکر است، مؤسسات، شرکت‌های خصوصی و افراد حقیقی در صورت تحصیل ارز از طریق قانونی، می‌توانند با توجه به شرایط و مقررات این قانون تا ۲% ارز خود را به اعزام دانشجو اختصاص دهند.
در این ارتباط وزارت موظف است فهرست اسامی دانشگاههای دنیا را که به لحاظ علمی دارای اعتبار لازم بوده و به لحاظ اخلاقی بالنسبه واجد صلاحیت باشند تهیه و به داوطلب اعلام می‌کند و فقط پذیرش‌های تحصیلی این دانشگاهها را به رسمیت بشناسد و دانشجویان موضوع این قانون را منحصراً به آنها اعزام می‌کند.
امتحان اعزام و نحوه گزینش
دانشجویان علاقمند به تحصیل در خارج از کشور باید بدانند که انتخاب آنان به صورت زیر انجام می‌گیرد:
الف - صلاحیت علمی افراد بر اساس سوابق دانشگاهی متقاضی و آزمون علمی تعیین می‌شود چنانچه تعداد داوطلب بیش از تعداد مورد نیازباشد اولویت افراد بر حسب صلاحیت علمی خواهد بود.
ب - صلاحیت اخلاقی داوطلبان با توجه به مقررات ماده ۲ توسط یک هیأت بررسی صلاحیت اخلاقی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
گفتنی است، وزارت موظف است کلاس‌هایی جهت تقویت زبان‌هایی که تدریس آن در ایران امکان‌پذیر است و آموزش مسائل اخلاقی و اجتماعی برای‌دانشجویانی که برای اعزام قبول شده‌اند، دایر کنند.
هزینه تحصیل و پروانه ارزی و تعهدات مربوط به آنها
دولت موظف است تا زمانی که نیاز کشور رفع نشده است و داوطلبان واجدد شرایط، به ترتیب مذکور در این قانون وجود دارند،اعتبار لازم‌برای بورس و وام تحصیلی را در
بودجه کل کشور منظور و نیز سهمیه ارزی مربوط را پیش‌بینی کند. همچنین میزان بورس و وام تحصیلی به هر یک از دانشجویان و همچنین مبلغ ارز هر یک از دانشجویان مشغول تحصیل در خارج از کشور،همه‌ساله با پیشنهاد وزارت و تصویب هیئت وزیران تعیین می‌شود.
باید توجه داشت که متناسب با میزان بودجه و رعایت آیین‌نامه‌های مربوط، دولت هر سال علاوه بر دانشجویان ممتاز به تعدادی از دانشجویان اعزامی که‌امکان تأمین هزینه‌های تحصیلی خود را نداشته باشند در قبال اخذ تعهد رسمی، بورس یا وام تحصیلی اعطاء می‌کند. اعطای کلیه بورسهای آموزشی (اعم از بورسهای دولتی و بورسهایی که کشورهای دیگر در اختیار دولت ایران می‌گذارند) و نیز وام‌تحصیلی از طریق وزارت انجام می‌گیرد.
بر اساس قانون اعزام دانشجو به خارجف کسانی که با استفاده از بورس تحصیلی دولت به خارج می‌روند باید متعهد شوند و تضمین بسپارند که دو برابر و حداکثر ده سال و کسانی‌که از وام استفاده می‌کنند، ۱.۵ برابر و حداکثر ۸ سال و کسانی که از ارز تحصیلی استفاده می‌کنند برابر مدتی که در خارج از کشور تحصیل کرده‌اند و حداکثر ۶ سال در محلی که وزارت مربوطه تعیین می‌کند خدمت کنند.
می‌توان خاطرنشان کرد که دانشجویانی که از بورس و یا وام کامل تحصیلی استفاده می‌کنند، فقط می‌توانند اشتغال به کارهای علمی داشته باشند. دانشجویان دیگرنیز فقط با اجازه سرپرستی می‌توانند به کارهایی بپردازند که مغایر با شؤون و وظایف اسلامی نباشد و موجب عدم موفقیت آنها در تحصیل نشود. ارز تحصیل تنها به کسانی تعلق می‌گیرد که مطابق مقررات این قانون برای ادامه تحصیل به خارج از کشور، اعزام شوند. همچنین دانشجویانی که قبل از تصویب این قانون اعزام شده‌اند مشمول این ماده نبوده و در این مورد طبق ضوابط گذشته با آنان رفتار خواهد شد.
قابل توجه است که مشمولان نظام وظیفه به شرط عدم غیبت با سپردن تعهد می‌توانند جهت ادامه تحصیل طبق ضوابط وزارت به خارج اعزام شوند.
سرپرستی دانشجویان
به منظور حل مشکلات و نظارت و سرپرستی و مراقبت کامل دانشجویان ایرانی در خارج از کشور، به تناسب نیاز، سرپرست یاسرپرستانی به ریاست یکی از آنان تعیین و به کشورهای مختلف اعزام می‌شوند. سرپرستان و رؤسای سرپرستی به پیشنهاد وزیر فرهنگ و آموزش عالی‌و حکم وزیر امور خارجه منصوب می‌شوند. علاوه بر آن؛ سرپرستی ضمن رعایت مصالح سیاست خارجی و هماهنگی با نمایندگی وزارت امور خارجه ملزم به اجرای دستورالعملها و مقررات‌وزارت فرهنگ و آموزش عالی در رابطه با امور تحصیلی و اخلاقی دانشجویان است.
لازم به ذکر است، چگونگی ارتباط اداری و مالی سرپرستی با نمایندگی وزارت امور خارجه و بر طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب وزیر فرهنگ وآموزش عالی و وزیر امور خارجه می‌رسد.
شرایط سرپرستان
سرپرستان باید شرایطی داشته باشند که شامل «ایمان و اعتقاد به اسلام و ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی»، «تقوا، که نشانه آن انجام واجبات و اجتناب از محرمات»، «تأهل»، «داشتن حداقل مدرک لیسانس یا معادل آن»، «توانایی کافی برای انجام وظایف سرپرستی»، «آشنایی لازم به زبان دانشگاهی کشور محل مأموریت و یا یکی از زبانهای بین‌المللی رایج در آن کشور»، «داشتن حداقل سه سال سابقه کار در امور آموزشی و فرهنگی» است.
گفتنی است، وزارت می‌تواند از علمای حوزه‌های علمیه که به جز بند "ز" سایر شرایط را دارا باشند جهت سرپرستی انتخاب کند. تحصیل فرزندان افرادی که به صورت مجاز در کشور خارجی زندگی می‌کنند، بلامانع بوده و سرپرستی موظف است به کار آنان نظارت داشته باشد.
در پایان می‌توان گفت، وزارت علوم موظف است مطابق آیین‌نامه‌های مربوط پس از وصول گزارش سرپرستی‌ها و رسیدگی به وضع دانشجویانی که از حیث اخلاق و رفتار شایستگی ندارند و یا در تحصیلات، پیشرفت لازم را حاصل نکرده‌اند با تذکر قبلی نسبت به قطع بورس، وام تحصیلی و یا ارز تحصیلی آنان اقدام کرده و از تمدید مجوز خروج تحصیلی ایشان خودداری کنند.
انتهای پیام/
نظر شما