به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، دیوید زینی سرلشکر بازنشسته رژیم صهیونیستی ریاست شینبت را بر عهده گرفت. زینی ابتدا در ماه مه توسط نتانیاهو به عنوان رئیس این سازمان معرفی شد اما با آن موافقت نشده بود. همچنین او در سخنانش قول داد که سازمان را بهصورت مستقل از سیاستهای حزبی و فشارهای سیاسی هدایت کند.
شینبت یا «سازمان امنیت داخلی اسرائیل» نهادی اطلاعاتی و امنیتی است که مسئولیت اصلی آن حفظ امنیت داخلی، مقابله با تروریسم، جاسوسی و تهدیدهای امنیتی در داخل مرزهای اسرائیل و سرزمینهای اشغالی است. این سازمان علاوه بر رصد و نفوذ در گروههای فلسطینی، وظیفه حفاظت از مقامات عالیرتبه، فرودگاهها، خطوط هوایی و مراکز حساس را نیز بر عهده دارد. شینبت از نظر جایگاه، معادل سرویسهای امنیت داخلی مانند افبیآی در آمریکا یا امآی۵ در بریتانیا محسوب میشود و رئیس آن مستقیما زیر نظر نخستوزیر فعالیت میکند. در عین حال روشهای بازجویی و عملیات مخفی این نهاد بارها با انتقادهای حقوق بشری بینالمللی مواجه شده است.
بیشتر بخوانید:
اختلاف شدید در اسرائیل بر سر توافق با حماس / ترامپ تا ۷ اکتبر آتشبس را به نتیجه میرساند؟
نتانیاهو نیز در بیانیهای برای زینی به عنوان رئیس جدید شینبت آرزوی موفقیت کرد و گفت: «برای مأموریت عظیمی که پیش روی توست، بهترینها را آرزو میکنم». او همچنین از رئیس موقت شینبت که با نام مستعار«ش» از او نام برده میشود، قدردانی و برای خدمت صادقانهاش که به امنیت شهروندان اسرائیل کمک کرده، تشکر کرد.
نتانیاهو همچنین در دیدار حضوری که با زینی نیز گفت: کار زیادی پیش روست و برایت آرزوی موفقیت بزرگ دارم. و در ادامه افزود: «موفقیت تو یعنی امنیت کشور».
همچنین طبق گزارشها، دیوید زینی که فردی مذهبی است، آغاز به کار خود را با شرکت در مراسم دعای صبحگاهی در دیوار ندبه در بیت المقدس آغاز کرد و سپس به همراه خانوادهاش در اقامتگاه رئیسجمهور اسحاق هرتزوگ پذیرایی شد.
بر اساس بیانیهای از سوی سخنگوی هرتزوگ، او در دیدار با زینی گفت: «ما خواهان امنیت، صلح و آرامش در جامعه اسرائیل هستیم و میخواهیم هم عملکرد جامعه اسرائیل و هم ارزشهای کشور را حفظ کنیم».
در پاسخ نیز رئیس جدید شینبت گفت من برای فرزندانم نمادی را که در مقابل آن ایستادهایم توضیح دادم و برایشان توضیح دادم که دولتمردی به چه معناست و نهاد ریاست جمهوری در نقش غیرسیاسی خود که فراتر از همه اختلافات است، چه چیزی را نمایندگی و ایفا میکند.
انتقادات از انتصاب زینی
انتصاب زینی در حالی صورت گرفت که منتقدان دولت از جمله روسای پیشین شینبت، ناداو ارگامان، آمی آیالون و کارمی گیلون، همراه با ۱۸۶ کارمند و مدیر سابق شینبت، به دادگاه عالی شکایت کردند تا انتصاب زینی را متوقف کنند و آن را ناشی از بیکفایتی او و فرآیند انتخاب ناقص دانستند.
شاکیان گفتهاند که این انتصاب به دلیل تعارض منافع ناشی از تحقیقات «قطرگیت» و «بیلد» درباره نزدیکان نتانیاهو و همچنین نگرانیها درباره رفتار زینی، دارای اشکال است. اما قاضی خالد کابوب در حکم خود اعلام کرد که شکایات در نوامبر بررسی خواهند شد ولی تا آن زمان هیچ مانع قانونی برای خدمت زینی به عنوان رئیس شینبت وجود ندارد.
منتقدان معتقدند نتانیاهو در معرفی زینی دچار تعارض منافع شده و او را پس از یک گفتوگوی شتابزده انتخاب کرده، در حالی که ابتدا گزینه دیگری را برگزیده و سریعا پشیمان شده بود. آنها تأکید کردند زینی سابقه اطلاعاتی ندارد و آخرین سمتش در ارتش ریاست ستاد آموزش بوده است. برخی منتقدان نیز به کمتجربگی زینی در امور اطلاعاتی و دیدگاههای خودخوانده مسیحایی او انتقاد داشتند.
علاوه بر این، شاکیان گفتند که زینی را به دلیل صحبت های جنجالی خانوادهاش زیر سؤال بردهاند. این موضوع اشاره به اظهارات ضبطشدهای دارد که در آن خاخام یوسف زینی -پدر دیوید زینی- به شوخی درباره کشتن نماینده کهنهکار عربی یعنی احمد تیبی، صحبت کرده و ابراز امیدواری کرده بود که دیوان عالی منفجر شود.
دلایل کناره گیری رئیس قبلی شین بت
رئیس پیشین شینبت رنون بار بود. نتانیاهو در ماه مه ۲۰۲۵ اعلام کرد که دیگر به بار اعتماد ندارد و او را برکنار کرد. این تصمیم بهطور مستقیم به شکست شینبت در پیشبینی حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و اختلافات میان او و نتانیاهو نسبت داده شد.
اما دیوان عالی اسرائیل در پی شکایتها اعلام کرد که برکناری او غیرقانونی بوده، چون روند اداری و حقوقی درست رعایت نشده است. به همین دلیل، تصمیم نتانیاهو را لغو کرد.
در همین حال، خود بار پیشتر اعلام کرده بود که در ۱۵ ژوئن ۲۰۲۵ از سمتش کنارهگیری میکند و بعد از حکم دادگاه هم بر این تصمیم باقی ماند.
بار قبل از این نیز پذیرفته بود سازمان تحت هدایتش در پیشبینی و جلوگیری از حمله گسترده حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ناکام بوده است و مسئولیت این شکست اطلاعاتی را بر عهده گرفته بود. البته ماجرای کنار رفتن او به مسائل دیگری نیز گره خورده بود.
برخی نیز معتقدند تعارض میان رونن بار و نتانیاهو به رسواییای موسوم به «قطرگیت» موضوعی بود که زمینهساز تصمیم دولت برای برکناری رئیس شینبت شده بود. بار نیز خود استدلال کرد که تلاش برای اخراج او به طور جدی در نوامبر 2024 آغاز شد، زمانی که آژانس اطلاعاتی به همراه پلیس اسرائیل شروع به تحقیق در مورد نفوذ قطریها بر چهرههای نزدیک به نتانیاهو و دفتر نخست وزیر کرد.
تحولات اخیر پیرامون برکناری رونن بار از ریاست شینبت و انتصاب دیوید زینی نشاندهنده شکاف عمیق و بحران بیاعتمادی در ساختار داخلی دولت نتانیاهو است. این ماجرا این تصور را تقویت کرده است که انگیزههای سیاسی و شخصی بر معیارهای حرفهای و امنیتی غلبه یافتهاند و این وضعیت نه تنها شکاف میان نهادهای امنیتی و دولت را عمیقتر کرده بلکه خطر بیثباتی نهادی و تضعیف اعتماد عمومی به ساختار حکمرانی اسرائیل را نیز افزایش خواهد داد.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما