به گزارش گروه سیاسی ایسکانیوز ؛ ترامپ با ابلاغ دستوری در هجدهم اردیبهشت 1397برجام را به باد داد و یک تنه به معاهده ای بین الملل پشت پا زد. اما این سوی میدان دیپلمات های ایرانی بیکار ننشستند و در پی ادامه برجام بدون آمریکا برآمدند. نتیجه چنین امری، شد بدعهدی های اروپایی که از کوه تعهداتش در برجام موش زایید و به جای رفع تحریم هایی که وعده شان را داده بود طرحی مالی را ارائه دادند که نمی توانست خواسته های ایران را از برجام برآورده کند.
بارها در سخنان اصحاب دولت و دیپلماسی کشورمان سخن از صبر ایران و عواقب خطرناک لبریز شدن به میان آمد و حالا طبق آخرین اعلام دولت، ایران می خواهد پاسخ متقابلی به آمریکا و بدعهدی های صورت گرفته در برجام بدهد. طبق همین نظر، اعلام شده که ایران در قالب بندهای26 و 36 برجام قادر به اقدامات متقابل در برابر بدعهدی‌های طرف های مقابل در معاهده برجام است. به نظر می رسد ایران بعد از خطاهای مکرر و تحریم های اعمال شده آمریکا حالا بعد از گذشت حداقل دوسال، می خواهد پاسخ در خوری به پیمان شکنان بدهد.
اما همین پاسخ ها هم طبق آنچه گفته شد در چارچوب بندهای آمده باید اعمال شود. باید دید در این بندها ایران چه اقداماتی می تواند انجام دهد و دستش تا کجا برای اقدامات متقابل باز است.
چگونگی پاسخ ایران :
سعید جلیلی عضو هیئت نظارت بر برجام در خصوص بند 36برجام می گوید: «طبق بند 36 برجام در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهدات، «حق ایران» است که توقف کلی یا جزیی به تعهدات خود بدهد. این «حق» باید تثبیت و به طرف اروپایی تفهیم شود که اجازه ندارد در حالی که یک طرف شانه از زیر بار تعهدات خود خالی کرده، برای ایران باید و نباید بگوید.»
امااز طرفی در بند26برجام آمده است: «اتحادیه اروپایی فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش بینی شده در برجام، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌هایی که اجرای آنها را وفق این سند لغو کرده است، خودداری می‌کند. هیچ گونه تحریم جدید هسته‌ای شورای امنیت و هیچ گونه تحریم جدید هسته‌ای اتحادیه اروپایی یا اقدامات محدودیت ساز وجود نخواهد داشت. ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم‌های مشخص شده در پیوست ۲ به عمل خواهد آورد. دولت ایالات متحده فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش بینی شده در این برجا، در چارچوب نقش مشخص رئیس جمهور و کنگره، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌های مشخص شده در پیوست ۲ که اعمال آنها را وفق این برجام متوقف کرده است، خودداری می‌کند. دولت ایالات متحده، در چارچوب نقش مشخص رئیس جمهور و کنگره، از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با برنامه هسته‌ای خودداری خواهد کرد. ایران اعلام کرده است که تحمیل یا بازگرداندن تحریم‌های مشخص شده در پیوست دو یا وضع تحریم‌های جدید هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد کرد.»
اقدامات ایران
با این اوصاف ایران می تواند در قالب آنچه بیان شد تعهدات خود را آن هم در بعضی موارد جزئی و در بعضی موارد دیگر به صورت کامل متوقف کند. این اقدام در حالی می خواهد صورت بگیرد که حداقل دوسال از بدعهدی های آمریکا گذشته و حالا دولت به فکر اقدام متقابل افتاده است. کاری که می توانست خیلی زوتر از این انجام شود و راه را برای بدعهدی طرف راوپایی باز نکند.
اما به نظر می رسد در قبال تحریم های ظالمانه ای که بر ایران اعمال شده و کشورمان را با مشکلاتی روبرو کرده دولت باید اقدامات جدی تری را انجام دهد. اقداماتی که باعث شود تا حساب کار دست طرف مقابل آمده و بداند جواب بدعهدی ها را به بدترین صورت دریافت خواهد کرد.
نشریه «فارن پالیسی» در مطلبی با تصریح این نکته که گزینه‌های فراوان پیش روی ایران برای تلافی تصمیم آمریکا در تمدید نکردن معافیت تحریم‌های تحریم نفتی وجود دارد، نوشت: «ایران به عنوان مثال می‌تواند با بستن تنگه هرمز که 30 درصد صادرات روزانه نفت منطقه از آن عبور می‌کند، پاسخ تندی به واشنگتن بدهد.»
بستن تنگه هرمز و یا اعمال محدودیت بر آن تنها یکی از گزینه هایی است که ایران می تواند برای اعمال فشار بر آمریکا و اقدامی متقابل بر تحریم های ظالمانه این کشور دنبال کند.
از دیگر اقداماتی که ایران می تواند به طور جدی پیگیری کند تا تحریم ها دور زده شود و پاسخی باشد به آمریکا در قبال محدود کردن ایران، ارتباط با کشورهای همسایه است. ایران با 15 کشور مرزهای آب و خاکی دارد که می تواند با دیپلماسی پویاتر نه تنها تحریم های آمریکا را دور بزند بلکه در صورت ایجاد ارتباط با هسایگانش راه های زیادی را برای پویاتر کردن اقتصاد و همچنین ارتباطات بین المللی اش ایجاد کند.
همچنین ایران می تواند بازگشت به فعالیت های خود در قبل از برجام را از سر گیرد . فعالیت هایی که باعث شده بود ایران امتیازات زیادی در قبال غرب برای چک و چانه زدن در برجام بدهد. همین فعالیت ها بود که توانست ایران را در انرژی هسته ای به نقاط مهمی برساند که دشمنانش را به تکاپو انداخته تا از پیشرفت های بیشترش جلوگیری کند.
اقدامات بالا نمونه ای از کارهایی است که ایران می تواند در قبال بدعهدی های طرف مقابل و همچنین تحریم هایی که اعمال کرده اند دنبال کند و بتواند دوباره امتیازات قبلی را باز پس بگیرد. یادمان نرود آمریکا و اروپا در طی چند سال اخیر مکرر بدعهدی های خودشان را به اثبات رسانده اند و حالا وقت آن است که ایران دست به مهره شود و پاسخ دندان شکنی به آنها دهد.
