به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، ادامه تحصیل شاید نخستین راه‌حلی باشد که برای پیدا کردن شغل به ذهن هر جوانی می‌رسد. داوطلبان کنکور با هزار امید و آرزو وارد دانشگاه می‌شوند تا بتوانند آینده‌ای روشن برای خود ترسیم کنند؛ اما نگاهی به جدولی که مرکز آمار ایران به‌تازگی منتشر کرده، نشان می‌دهد وضعیت اشتغال حداقل برای برخی رشته‌ها به‌هیچ عنوان مطلوب نیست و تحصیل در این رشته‌ها فقط به تعداد بیکاران می‌افزاید.
رشته معماری و ساختمان‌سازی با نرخ بیکاری 26درصدی در صدر قرار دارد، در حالی که به فارغ‌التحصیلان چنین رشته‌های مهارتی، نیاز مبرمی احساس می‌شود؛ اما معماری به‌ویژه معماری اسلامی-ایرانی بعد از انقلاب، نه‌تنها رشد محسوسی نداشته؛ بلکه افت شدیدی را تجربه کرده است.
البته دانش‌آموختگان رشته‌های مهارتی مانند معماری به‌دلایل دیگری از جمله نداشتن مهارت بیکار می‌مانند؛ چون دانشجویان این رشته‌ها صرفاً در کلاس‌ها شرکت کرده‌اند یا به دلیل داشتن شأن و جایگاه اجتماعی نام مهندس علاقه‌مند به تحصیل در رشته‌های مهندسی بوده‌اند و به‌صورت ویژه تمایلی به معماری نداشته‌اند.
هنرمندانِ خوداشتغال
هنر و علوم زیستی با 24 درصد نرخ بیکاری در رتبه دوم ایستاده‌اند. رشته‌های هنری معمولاً سرانجامی جز خوداشتغالی ندارند و نقاشان، موزیسین‌ها و دیگر فارغ‌التحصیلان رشته‌های هنری معمولاً با انجام فعالیت‌های هنری در منزل یا برپایی نمایشگاه، یا در گوشه و کنار خیابان‌ها هنر خود را به نمایش گذاشته و روزگار می‌گذرانند و از پتانسیل آنها به‌شکل سیستماتیک در نهادها و ارگان‌ها استفاده‌ای نمی‌شود.
فرآوری و ساخت، فناوری اطلاعات و محیط زیست با نرخ بیکاری 23درصدی به‌طور مشترک در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. فناوری اطلاعات یا همان آی‌تی در حال حاضر جزو رشته‌های اصلی و پرکابرد در جهان به‌شمار می‌رود که تقریباً تمامی رشته‌ها، صنایع و سیاست‌گذاری‌ها به آن وابسته است؛ اما جای خالی دانش‌آموختگان این رشته در بسیاری از سازمان‌ها احساس می‌شود.
تغییر اقلیم جهانی متأثر از آتش‌سوزی‌های جنگل‌های استرالیا، اهمیت توجه بیش از پیش به محیط زیست را نشان داد. در ایران نیز شعارهای بسیاری برای حفاظت از محیط زیست سر داده می‌شود و حتی کمیسیون ملی یونسکو در ایران، یکی از کرسی‌های دانشگاهی خود را به آموزش محیط زیست اختصاص داد؛ اما در عمل همچنان با فاجعه‌های زیست محیطی از زباله‌های ساحل دریای خزر تا خشکی دریاچه ارومیه روبرو هستیم.
در چین شرایطی رشته محیط زیست در آموزش عالی ایران به رشته‌ای تئوریک و بی‌اثر تبدیل شده که با سرفصل‌هایی قدیمی و غیر کاربردی فقط به تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار اضافه می‌کند. دانشجویان رشته محیط زیست هیچ واحد درسی جدیدی ندارند و آموزش‌های مهارتی نیز برای مواجهه با بحران یا بهبود شرایط ندیده‌اند.
علوم اجتماعی؛ رشته مبهم
علوم اجتماعی را می‌توان یکی از مبهم‌ترین رشته‌های تحصیلی در ایران دانست؛ رشته‌ای که بسیاری حتی نمی‌دانند دقیقاً چه گستره‌ای را دربرمی‌گیرد و فارغ‌التحصیلان آن جز تدریس در مدارس، قرار است چه کاری انجام دهند؟ این رشته با 20درصد نرخ بیکاری جزو بیکارترین رشته‌های دانشگاهی محسوب می‌شود.
این در حالی است که نیاز جدی به فرهنگسازی و ارائه آموزش‌های عمومی در حوزه‌های مختلف مثل ترافیک، مشارکت اجتماعی، طلاق، نزاع‌های خیابانی و... حس می‌شود؛ اما جامعه‌شناسان نقش پررنگی در اجتماع ندارند و دولت وظیفه جدی و عملیاتی به آنها محول نمی‌کند.
مطالعات رفاه شاید غریب‌ترین رشته در بین رشته‌های دانشگاهی با نرخ بالای بیکاری باشد که 22درصد نرخ بیکاری دارد. این رشته در واقع گرایش تعاون و رفاه اجتماعی رشته علوم اجتماعی بوده و هدف آن تربیت کارشناس و مدیر برای کار در بخش تعاون و تعدیل ثروت و قدرت در جامعه است؛ رشته‌ای که با توجه به تحریم‌های آمریکا و درگیری کشور با فشارهای شدید اقتصادی می‌تواند گره‌گشا یا حداقل یاری‌گر نهادهای دولتی و حاکمیتی باشد.
وکلای بیکار
شاید رشته‌ای که برخلاف تصور مردم در این فهرست قرار دارد، حقوق باشد. بیشتر مردم تصور می‌کنند تحصیل در رشته حقوق مساوی با وکالت و دریافت حق‌الوکاله‌های چند ده میلیونی؛ اما بنا بر گزارشی که مرکز آمار ایران منتشر کرده، حقوق پنجمین رشته با بیشترین فارغ‌التحصیل بیکاری است که نرخ بیکاری 21 درصدی دارد.
طبق آماری که اردیبهشت سال 98 منتشر شده 600 هزار فارغ‌التحصیل حقوق در کشور وجود دارند و ظرفیتی که برای کانون‌های وکلا سال جاری اعلام شده، نزدیک به سه هزار و 500 نفر بوده است. تناسبی ساده بین این دو رقم نشان می‌دهد آینده شغلی فارغ‌التحصیلان حقوق خیلی هم تضمین‌شده نیست.
البته آزمون قضاوت و مرکز مشاوران را نباید از یاد برد، همچنین تعدادی از فارغ‌التحصیلان رشته حقوق در دفاتر خدمات قضایی یا شرکت‌ها به‌کار گرفته می‌شوند؛ اما به نظر می‌رسد می‌توان با پرداختن به بخش مشاوره‌ای و راهنمایی رشته حقوق که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته، هم دانش‌آموختگان بیشتری از رشته حقوق را به‌کار گرفت و هم سواد حقوقی مردم را افزایش داد تا آمار مراجعه‌های غیرضروری به دفاتر حقوقی، دادسراها و دادگاه‌ها کاهش یابد.
فیزیک یکی از رشته‌های علوم پایه است که نرخ بیکاری قابل توجهی دارد و با 21 درصد کنار حقوق ایستاده است. جالب اینکه رتبه نخست کنکور 98 در گروه زبان، رشته فیزیک را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد؛ اما بازار کار این رشته چندان امیدوارکننده نیست، در حالی که نیاز به تکیه بر توان داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت متخصصان و پژوهشگران داخلی بیش از گذشته احساس می‌شود و فارغ‌التحصیلان رشته‌های پایه مانند فیزیک و ریاضی می‌توانند بسیار مثمر‌ثمر بوده و دانشگاه نسل چهارم؛ دانشگاه مسئله‌محور را محقق کنند.
انتهای پیام/
