به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، رهبران جامعه علمی اروپا اخیرا با اجرای طرحی ۲۰ ماده شورای اتحادیه اروپا موافقت کرده‌اند که بر اساس آن خروجی‌های تحقیقاتی با بودجه عمومی باید سریع و بدون موانعی مانند هزینه اشتراک یا درگاه‌های پرداخت در دسترس همه باشد.

ماجرای بدهی چند میلیادی ایران به پایگاه‌های معتبر علمی چیست؟

این شورا متشکل از نماینده وزرای ۲۷ دولت از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بوده و یکی از نهادهای کلیدی تصمیم‌گیری اتحادیه اروپا در کنار پارلمان اروپا و کمیسیون اروپا است.

کارشناسان معتقدند که این تصمیم می‌تواند به رویای دسترسی آزاد به یافته‌های پژوهشی منجر شود. رسیدن به اکوسیستم انتشارات علمی که در آن مجلات و پلتفرم‌ها هزینه‌ای از نویسندگان یا خوانندگان دریافت نمی‌کنند و مجلات، مطلوب است.

انجمن دانشگاه‌های اروپا (EUA) هم از درخواست وزرای اتحادیه اروپا برای نهادینه شدن دسترسی رایگان به یافته‌های علمی استقبال کرد. این انجمن دارای ۸۵۰ موسسه عضو است و دانشگاه‌ها و کنفرانس‌های روسای ملی را در ۴۹ کشور اروپایی نمایندگی می‌کند.

اروپایی‌ها قصد دارند الگوهایی از انتشارات علمی ایجاد کنند که عادلانه و بدون هیچ هزینه‌ای برای نویسندگان یا خوانندگان، امکان دسترسی آزاد، کامل و سریع به انتشارات علمی را فراهم کند.

هدف شورا این است به هزینه‌های ناپایدار نویسندگان که در حال حاضر انتشارات علمی باز بر آن‌ها تحمیل می‌کند، پایان دهد. اعضای شورا معتقدند که انتشارات علمی باید از اصول اساسی آزادی آکادمیک، یکپارچگی پژوهشی و برتری علمی و همچنین حداکثر دسترسی و قابلیت استفاده مجدد از نتایج تحقیقات حمایت کند.

سیستم فعلی انتشارات علمی ناعادلانه است

سیستم فعلی انتشارات علمی توسط سازمان‌های مختلف دولتی و غیردولتی اداره می‌شود و هزینه‌های روزافزون درگاه‌های پرداخت برای دسترسی به نشریات علمی و انتشارات علمی به بی‌عدالتی دامن می‌زند. در این زمینه، سرمایه‌گذاران عمومی تحقیقات و موسسات، مسئول هزینه‌های بودجه عمومی و کاهش بودجه در دسترس برای تحقیق هستند.

گزارش شورا بر اهمیت الگوهای انتشارات غیرانتفاعی و با دسترسی آزاد تاکید می‌کند که هزینه‌ای از نویسندگان یا خوانندگان دریافت نمی‌کنند و نویسندگان می‌توانند آثار خود را بدون بودجه یا سایر معیارهای نهادهای مربوطه منتشر کنند.

هدف شورا این است که به توصیه یونسکو در مورد علوم باز عمل کرده و شرایط مناسب‌تری را برای فعالیت محققان فراهم کند. به طوری که محققان به دلیل محدودیت‌های مالی مجبور به انتخاب کانال‌های انتشاراتی خاصی نشوند و همچنین دسترسی به نشریات تحقیقاتی توسط دیوارهای پرداخت محدود نشود.

همانندجویی پژوهش‌ها یکی از موضوعات مهمی است که در دسترسی آزاد به علوم باید مورد توجه قرار گیرد. مسئولیت بررسی همانندها و ارائه مشاوره تخصصی در هیئت‌های تحریریه بر عهده محققان خواهد بود تا از استانداردهای علمی، اعتبار و کیفیت تحقیق اطمینان حاصل کنند.

نظام بررسی همانندها در جهان هم‌اکنون با چالش‌های مختلفی مانند افزایش تعداد تولیدات علمی ارسالی و خستگی داوران مواجه است.

انتهای پیام/