به گزارش ایسکانیوز، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به موضوع محاکمه جنایتکاران جنگی در طول جنگ آزادیبخش بنگلادش و فلسطین در سال 1971 در دادگاه بینالمللی جنایات جنگی و روند این محاکمات میپردازد.
کسانی که مرتکب نسل کشی در «جنگ آزادیبخش» شدهاند، فرا خوانده میشوند تا به جرمشان رسیدگی شود.
دادگاه بین المللی جنایات بنگلادش گاهی اوقات از طرف کشورها و سازمانهای خارجی مورد انتقاد قرار میگیرد اما این محاکمات جنایات جنگی در داخل خاک کشور محبوب است و مردم به شدت خواهان آن هستند. احکام این دادگاهها به لذت تعطیلات ملی با آهنگهای وطن پرستانه و دادن شیرینی به کودکان تشبیه شده است.
بنگلادش اوایل این ماه واکنش مطلوبی را نشان داد وقتی که دادگاه حکم اعدام را برای دو جنایتکار جنگی به نامهای «عبیدالحق طاهر» و «عطاالرحمان نونی» صادر کرد که متهم به شکنجه و کشتن 15 انسان بیگناه و غارت 450 در طول جنگ آزادیبخش بین بنگلادش و پاکستان در سال 1971 بود.
چنین واکنش مثبتی از سوی مردم بنگلادش طبیعی است.
پس از حکم اعدام جنایتکار جنگی محمد قمرالزمان که در آوریل 2015 انجام شد، هزاران نفر از مردم در خیابانهای داکا و شهرستانهای به مدت دو روز جشن گرفتند. پشتیبانی و حمایات اینچنینی از اعدام دو جنایتکار جنگی دیگر با نامهای علی احسن محمد مجاهد و صلاح الدین قادر چودری در ماه نوامبر سال گذشته نیز وجود دارد.
تظاهرات عمومی دیگری برگزار شد که بخشی از آن به تشویق دادگاه بینالمللی جنایات برای تکمیل کار خود و محکوم کردن دیگر جنایتکاران جنگی میپردازد. این جنایتکاران، متهم به جنایت علیه بشریت در طول جنگ و نسلکشی پاکستان در 1971 هستند،که منجر به کشته شدن 3 میلیون بنگلادشی شده بود.
یک نظرسنجی سراسری که در سال گذشته توسط داکا تریبون انجام شد، نشان داد که 79 درصد از پاسخدهندگان میخواهند که محاکمات جنایات جنگی بنگلادش ادامه پیدا کند، حتی در در شهر خولنا بنگلادش – شهری که مخالف بزرگ حزب حاکم فعلی است – این نظرسنجی همچنین عنوان کرد که 64 درصد از پاسخدهندگان میخواهند این محاکمات پیشرفتهتر شود و تمام جنایتکاران جنگی را محاکمه کند.
در واقع، یک دلیل عمده که باعث پیروزی شیخ حسینه، نخستوزیر بنگلادش در سال 2008 شد (16 درصد رأی بیشتر از رقیب سرسختش به دست آورد) تعهدش نسبت به بازگرداندن و برقراری مجدد دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی بود.
پس چرا اختلاف نظرعمیق میان کسانی که داخل بنگلادش هستند و کسانی که خارج بنگلادش هستند نسبت به دادگاه بینالمللی جنایات وجود دارد؟
به عبارت ساده، خارجیها هیچوقت نمیتوانند به طور کامل جنایات جنگ آزادیبخش سال 1971 بنگلادش و نسلکشی که همراهش بود را درک کنند. آنها نمیتوانند آنچه را که بر سر زنان و مردان در طول جنگ آمد که بیشترشان شکنجه و کشته شدند، درک کنند و همچنین نمیتوانند به تماشا نشستن جنایتکاری که سالها و دههها از چنگال عدالت میگریزد را درک کنند.
شهروندان بنگلادش عطش عمیقی برای برقراری عدالت دارند. تجاوز و شکنجه سلاحهای متداول جنگ بودند. وقتی که برای پاکستان مشخص شد که قرار است در جنگ بازنده شود برنامه منظم و وحشتناکی را برای کشتن روشنفکران و نخبگان بنگلادشی مانند پزشکان، معلمان، هنرمندان، نویسندگان و ... طراحی کرد.
اما عاملان این جنایات وحشتناک موفق شدند که به مدت بیش از 40 سال از چنگال عدالت بگریزند. مجموعهای از کودتاها، ترورها، و تصاحبهای نظامی در واقع راه را برای برخی از جنایتکاران جنگی بیرحم باز کرد تا به سمت رهبری دولت بنگلادش برسند.
پس از انتخابات، خانم حسینه، دادگاه جنایات جنگی را دوباره راهاندازی کرد. این دادگاه توسط پدر خانم حسینه، شیخ موجیبارالرحمان تأسیس شده بود که پس از ترور توسط دشمنانش در سال 1975 رها شده بود.
خانم حسینه دو ساختار را برای دادگاههای بینالمللی جنایات پس از اساسنامه رم راهاندازی کرد. این روند، به عنوان یک نتیجه، باز و شفاف است. هرکسی میتواند برای تماشای محاکمه بیاید. علاوه بر این، دادگاه بینالمللی جنایات بنگلادش تنها دادگاه جنایات جنگی در جهان است که متهمان میتوانند درخواست تجدید نظر احکام خود را به یک دادگاه بالاتر مانند دیوان عالی بدهند و در واقع، در دیوان عالی کشور است که میتواند در احکام تجدید نظر کند و حکم اعدام را به حبس ابد تغییر دهد.
به طور خلاصه، احکام دادگاه بینالمللی جنایات جنگی منصفانه و عادلانه است و شهروندان بنگلادش این را میدانند.
بیگانگان این دادگاه را مورد انتقاد قرار داده اند چرا که آنها میگویند تعداد زیادی از متهمان متعلق به حزب اپوزیسیون جماعت اسلامی بودند. دو مشکل با این اعتراض وجود دارد: اول، اعضای دیگر احزاب نیز توسط این دادگاه محاکمه میشوند. دوم، اگر شواهد جنایات جنگی کشف شود که اعضای جماعت اسلامی را متهم میکند، آیا محاکمهای ساده دارند چون اعضای یک حزب مخالف هستند؟ آیا عدالت برای قربانیان - و اعضای خانوادهشان - جنگ و نسلکشی سال 1971 به تعویق افتاده و رها شده؟ علاوه بر این، طبیعی است که برخی از رهبران حزب جماعت اسلامی محکوم به زندان شوند؛ حزب جماعت مخالف استقلال بنگلادش در سال 1971 هستند و با احزاب اپوزیسیون پاکستان برای نابودی آن همکاری میکنند.
مردم بنگلادش با یک مشاهده، استدلال خالی را تشخیص میدهند.آنها میدانند که این جنایتکاران جنگی حداقل چه کردهاند. آنها از نزدیک شفافیت و اعتبار این دادگاه را دیدهاند. آنها در این مبارزه فقط به عدالت اعتقاد دارند. به همین دلیل این محاکمات در بنگلادش به شدت محبوبیت دارد.
ترجمه: الهیار الهی
301302