اکرم جدیدی ممتاز- ایسکانیوز، در گذشته های نه چندان دور وسیله ای به نام اتوبوس وارد ایران شد و این سرآغازی برای سفر های کوتاه دسته جمعی در میان مردم شد اتوبوس های بنز و لیلاند قدیمی که سالهای متمادی میزبان مسافران شهری و بین شهری بود و این تازه واردها اولین حمل و نقل عمومی را در شهرها رقم زدند .

دهه 40-50 و شاید اوایل دهه شصتی ها اتوبوس های کندی را که با صندلی های قرمزش مردم را از این شهر به آن شهر می بردند و حتی اتوبوس های دو طبقه ای را که علیرغم خدماتشان به دلیل کهولت سن به گارازهای قدیمی سپرده شدند را به خاطر می آورند.

آن روزها تعاونی اتوبوس های مسافرتی مانند "تی بی تی"، "ایران پیما"،"گیتی نورد" و...خدمات جابجایی مسافران را انجام می دادنداین تعاونی ها در نزدیکترین مبادی ورودی و خروجی و حتی مرکزی شهر گاراژهایی داشتند که مسافران را در آنجا سوار و پیاده می کردند گاراژهایی که گنجایش اتوبوس های کمی را داشت و فاقد امکانات رفاهی مانند اقامت موقت مسافران و کالا تا زمان حرکت بود در آن زمان مسافران برای تهیه بلیت مجبور بودند با بار و بندیل خود ساعتها در گاراژ ها منتظر بمانند تا بتوانند از دو اتوبوسی که عازم شهر مورد نظرشان بود جایی تهیه کنند.

با گذر سریع زمان و ترویج تعاملات انسانی و اجتماعی و با توجه به افزایش جمعیت شهری درخواست های سفرهای بین شهری نیز گسترش یافت و اتوبوس های مدرن وارد چرخه حمل و نقل عمومی شدند گاراژ ها به ترمینال تغییر نام داد و نحوه خرید بلیت ابتدا الکترونیکی و بعد اینترنتی شد .

امکانات پایانه ها در اولویت باشد

در حال حاضر بیش از 80% از بار سفرهای شهری بر دوش ناوگان عمومی شهر و مترو ، اتوبوس ها و مینی بوس هایی است که نسبت به سایر وسایل نقلیه و ترابری از قیمت متعادل تری برخوردار است اما با توجه به کارکرد بالای این وسایل و تقاضای سفر ،بررسی و نظارت بر سطح امنیت و مسئولیت پذیری رانندگان و ارزیابی عملکرد مراکز خدماتی و فضاهای مورد نیاز در این پایانه ها از اولویت های برنامه ریزی و سیاست گذاری های شهری است.

با توجه به نقش حمل و نقل به عنوان 4 عملکرد اساسی (مسکن،کار،گذراندن اوقات فراغت) طراحی این سیستم باید به گونه ای انجام شود که علاوه بر کلیت فرهنگی،اجتماعی،زیست محیطی و اقتصادی منطقه،استاندارد ها و خدمات رفاهی را نیز در بر بگیرد.

رونق سفر با اتوبوس باعث شد شهرداری علاوه بر اینکه قوانینی را برای این وسیله نقلیه عمومی وضع کند بر اساس قانون موظف شد نسبت به احداث پایانه های جدید متناسب با نیاز های شهر در نقاط مختلف با استفاده از اعتبارات عمومی کشوراقدام کنند.(شورای عالی انقلاب 1359)

کلان شهر تهران دارای 4 ترمینال ورودی و خروجی در سطح شهر تهران است که بزرگترین این ترمینال ها ،ترمینال جنوب و سپس ترمینال شرق است با توجه به سهم عظیم اتوبوس ها در جابجایی مسافران باید برای در دسترس بودن آن در کنار مسایل اقتصادی و رفاهی وسایل نقلیه اقدام کرد.

در این راستا با یکی از مسئولان تعاونی شماره 7 "عدل" در پایانه جنوب گفت و گو کردیم و از نوع خدمات رسانی به مسافرانی که دیر هنگام به پایانه می رسند جویا شدیم.

" رضا نجفی "با اشاره به اینکه 120 دستگاه اتوبوس در اختیار دارند و روزانه 50 الی 55 اتوبوس سرویس به شهرستان ها دارند گفت: خوشبختانه امنیت مسافران داخل پایانه ها با درایت و نظارت نیروی انتظامی و وزارت راه و ترابری برقرار است اما فضاهای بیرونی و اطراف پایانه پز از آسیب های اجتماعی است و در بیشتر اوقات حوادثی هم در اطراف ترمینال جنوب، وجود دارند از دلالان بلیط با در آمد های روزی 200 هزار تومان و رقابت برای مسافرگیری گرفته تا کارتن خوابهای شبهای تاریک...شب بیداران ترمینال هم که برای خود عالمی دارند.

نجفی افزود: هر اتوبوس ظرفیتی معادل 25 نفر را دارد این مسافران اگر بین روز به تهران برسند هر کدام به راه خودشان می روند اما اگرمسافری نیمه شب برسد و مقصدی 2 سفره داشته باشد جایی برای اقامت ندارد و باید مهمان صندلی های آهنی سالن انتظار باشد تا سفر دومش را آغاز کند البته نماز خانه و سرویس های بهداشتی برای مهمانان از راه رسیده مهیا است اما برای تهیه غذا و یا درمان های سرپایی ،مرکز بهداشتی و رستوران وجود ندارد .

جابجایی مسافران در مناسبت ها کم و زیاد میشود

سلمان قربانی عضو هیات مدیره " لوان تور" در باره سفرها ومسافران بین شهری گفت: در این تعاونی روزی 35 تا 40 سفر به غرب و جنوب کشور داریم و با توجه به مناسبتها جابجایی های مسافران کم یا زیاد می شود.

وی ادامه داد : مسافران برای ساعاتی استراحت ناچارند در صندلی های سالن بنشینند و در بهترین حالت قدری در نمازخانه ترمینال استراحت کنند.متاسفانه با مقایسه ای نه چندان برابر با امکانات رفاهی ای که در فرودگاه ها وجود دارد هر بیننده ای را به این سمت سوق می دهد که ارزش مهمانان خارجی و یا مسافران مرفه ای که از هواپیما بجای اتوبوس استفاده می کنند به وضوح قابل رویت است مسافران خسته ای که پس از ساعتها در جاده های ناهموار و ناصاف و صندلی هایی که استاندارد نیستند با تن و جانی خسته وقتی به ترمینال می رسند متوجه این ضرب المثل می افتند که هر چقدر پول دهی همانقدر هم آش می خوری ....اما افراد متوسط و ضعیف جامعه پولشان کجاست ؟!

705