به گزارش گروه علم و فناوری ایسکانیوز، در دنیای پر از تغییرات امروز، توسعۀ فناوری، به عنوان یک عنصر رقابتی، و موتور رشد اقتصادی، از اهمیت فزایندهای برخوردار است. کشورهای مختلف، بسته به موقعیت و شرایط خود، برای دستیابی به رشد بالاتر و جایگاه اقتصادی بهتر، سیاستهایی را به منظور توسعۀ فناورانۀ خود، به ویژه با تمرکز بر فناوری های راهبردی، در نظر می گیرند، و دولت ها با تدوین اسناد ملی برای این فناوری ها، اقدام به مداخلۀ هدفمند در توسعۀ فناوری و صنعتی شدن می نمایند. اما وجود برخی ناهمخوانی های روش شناسانۀ تدوین این اسناد با ویژگی های ملی در ایران، ضرورت ارائۀ یک روش شناسی بومی و علمی را برای تدوین آنها پررنگ نمود. از این رو این کتاب، با هدف ارائۀ مجموعه ای از روشها (در قالب یک روششناسی)، به منظور تدوین اسناد ملی توسعۀ فناوری های راهبردی، و سازگار با نیازها و ویژگی های بومی، نگاشته شده است.
محتوای کتاب در قالب سه بخش، پیش روی مخاطبان قرار دارد. بخش اول، باعنوان «نیازها و ضرورتها»، در بر گیرندۀ سه فصل است. فصل اول، به بررسی لزوم مداخلۀ دولت در توسعۀ فناوری و ضرورت تدوین اسناد ملی توسعۀ فناوری های راهبردی می پردازد. در فصل دوم، نمونههایی از اسناد ملی توسعۀ علم و فناوری در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار می گیرد و در فصل سوم، ضمن آسیب شناسی اسناد ملی توسعۀ فناوری در ایران و جهان، به تشریح الزام های محتوایی و فرآیندی و تبیین مفهوم روش شناسی تدوین اسناد ملی فناوری های راهبردی مبادرت شده است.
بخش دوم، با عنوان «چارچوب ها و ابزارها»، در قالب ۷ فصل تدوین شده است. فصل اول، بر معرفی مؤلفههای اصلی، و ارائۀ نمایی کلی از روششناسی پیشنهادی متمرکز است. هر یک از شش مؤلفۀ روششناسی پیشنهادی، شامل مبانی سند، هوشمندی فناوری، ارکان جهتساز، برنامۀ اقدام ها و سیاستها، برنامۀ عملیاتی، و برنامۀ ارزیابی و به روزرسانی، به ترتیب، عناوین شش فصل آتی این بخش را تشکیل میدهند.
در نهایت، بخش سوم، با عنوان «مروری بر مفاهیم»، مفاهیم آینده پژوهی، مدیریت فناوری، و مطالعات سیاست نوآوری را در سه فصل مجزا مورد بررسی قرار می دهد. در فصل اول این بخش، یعنی «مروری مختصر بر مفاهیم آینده پژوهی»، ضمن مروری بر پیشینۀ آینده پژوهی، به بررسی آینده پژوهی در کشورهای در حال توسعه پرداخته شده و سپس برخی از مهمترین روش های آن، در قالب سه گروه پایش های محیطی، رویکردهای برونیابانه و رویکردهای خلاقانه معرفی می شوند. در فصل دوم این بخش، ضمن معرفی راهبردهای بنگاهی و ملی فناوری، به مرور مدل های مطرح در هر یک از این دو راهبرد، مدل های مختلف ارائه شده در دو دستۀ بنگاهی و فرابنگاهی ارزیابی توانمندی فناوری، و مدل های اکتساب فناوری پرداخته میشود. و در آخر، در فصل سوم این بخش، مفاهیم گذارهای فناورانه، نظام های نوآوری فناورانه، مدیریت گذار و مدیریت راهبردی گوشه ها مورد بررسی قرار می گیرند.
پدیدآورنده(ها): ناصر باقریمقدم، سید سپهر قاضینوری، عنایتاله معلمی، سید مسل موسوی درچه
ناشر: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، سال انتشار: ۱۳۹۷
انتهای پیام/