داستان لانه‌ای که سفارت بود

کتاب‌های زیادی درباره واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ نوشته شده که خواندن آن‌ها به روشن شدن دلایل و سوالات مختلف پیرامون این رویداد تاریخی کمک می‌کند.

به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، «یک به یک برگه‌ها داخل دستگاه خرد کن می‌رفت تا تاریخی فراموش شود. صدای الله‌اکبر دانشجوها از پشت دیوارهای سفارت به گوش می‌رسد. سرمای پاییز ۵۸ از پنجره‌های سفارت به داخل می‌زد و همه مشغول به خود بودند تا از دست دانشجویان پیرو خط امام فرار کنند اما عده‌ای از آن‌ها به داخل آمدند و با بازکردن در سفارت راه را برای ورود بقیه دانشجوها باز کردند.»

تاریخی شفاهی از زبان خاطرات

این مطلع کوتاهی بود از واقعه۱۳ آبان ۱۳۵۸ که به تعبیری، انقلاب دوم ایران نام گرفت. انقلابی که بعد از آن آمریکا وارد فاز جدیدی از روابط خود با ایران شد و شمشیر را برای ایرانی‌ها از رو بست. اما کتاب‌های زیادی هم در مورد واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ به نگارش درآمد که یکی از آن‌ها «تاریخ شفاهی  دانشجویان خط امام» نام دارد. وقتی این کتاب را ورق می‌زنید با مجموعه‌ای مصاحبه‌های مواجه می‌شوید که به سوالاتی چون علت تسخیر لانه‌ی جاسوسی به دست دانشجویان، ترکیب دانشگاه‌های شرکت‌کننده در این واقعه و نحوه‌ی تعامل آنها با همدیگر، برخورد مسئولان نظام با دانشجویان پاسخ داده شده است. البته در این بین حوادث تلحخ و شیرینی هم بیان شده که به بار کتاب می‌افزاید.

اما کتاب بعدی که نظرها را به خود جلب می‌کند مربوط به فردی می‌شود که خود در تسخیر لانه جاسوسی امریکا دست داشته و روایتی دست اول و بدون واسطه را به مخاطب ارائه می‌دهد. «تسخیر، اولی‍ن‌ روای‍ت‌ مک‍ت‍وب‌ از درون‌ س‍ف‍ارت‌ ت‍سخی‍ر ش‍ده‌ آم‍ریک‍ا در ت‍ه‍ران‌« با قلم معصومه ابتکار به نگارش درآمده است. البته وی در اظهار نظری گفته بود: «ما دانشجویانی که محاصره و اشغال سفارت آمریکا را برنامه ریزی و اجرا کردیم، هرگز پیش بینی نمی کردیم که این واقعه بیش از چند ساعت یا حداکثر چند روز طول بکشد. هرگز تصور نمی کردیم که اقدام اعتراض آمیز ما چنین تاثیر عمیقی بر تاریخ سیاسی کشور و منطقه داشته باشد.»

گروگانی که نویسنده شد!

از کتاب ابتکار به کتاب راکی سیکمن می‌رسیم. وی یکی از افرادی است که در جریان تسخیر سفارت آمریکا گروگان گرفته شد و او نیز روایتی بدون واسطه ارئه می‌دهد که البته از نوع دید و فیلتر نگاه او به جریان این حادثه بزرگ نباید اجتناب کرد. البته در مورد او باید گفت او در ماه می ۱۹۷۹ برای آموزش در گارد امنیتی نیروی دریایی ثبت‌نام کرد که نخستین محل ماموریت او به عنوان گارد امنیتی، سفارت آمریکا در تهران بود. بنابراین، راکی سیکمن در هفت اکتبر ۱۹۷۹ وارد تهران شد. نام کتاب سیکمن گروگان‌گیری ایرانی نام دارد.

ورود به لانه عقاب نام دیگری از کتاب‌هایی است که در مورد واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ با قلم مهدی شریفی نوشته شده است. کتابی که حاوی خاطراتی از خانم «معصومه ابتکار» و افرادی چون «اصغرزاده» و «سیف‌اللهی» درباره تسخیر لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ است. در پایان کتاب، اعترافات مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی آمریکا درباره تسخیر لانه جاسوسی به همراه تصاویری از مبارزات مردمی در آن دوران آورده شده است.اما واقعه ۱۳ آبان از زبان جنبش مسلمانان مبارز نیز روایت شده است. روایتی که گفته می‌شود لحنی آتشینی و انقلابی دارد. کتاب تسخیر جاسوسخانه آمریکا و توطئه سازش علیه انقلاب روایتی را در دل خود دارد که خواندن آن خالی از لطف نیست و آن نیز از جنبش مسلمانان مبارز بیان شده است. جنبشی که در اوایل انقلاب پیرو امام بود اما با گذر زمان از این خط فاصله گرفت تا امروز که ان را در رده اپوزوسیون قرار می‌دهند.

تسخیر سفارت دفع پیشگیرانه بود

کتاب «انقلاب دوم، تسخی‍ر لان‍ه ج‍اس‍وسی‌ آم‍ریک‍ا، آث‍ار و پ‍ی‍ام‍ده‍ا» نیز جز آن دسته از آاثر مهمی است که در بطن خود به تحلیل و تفسیر واقعه ۱۳ آیان ۱۳۵۸ می‌پردازد و نکات زیادی برای گفتن دارد. این کتاب مهم توسط  احمدرضا شاه‌علی نوشته شده است.از نقاط متمایز این کتاب بررسی و موضع از لحاظ حقوقی و بیان نظرات فرانسیس آنتونی بویل استاد حقوق دانشگاه ایلینویز آمریکا و استناد او به اصل دفاع مشروع پیش گیرانه برای تبیین تسخیر سفارت آمریکاست.

احمدرضا شاه علی دلایل زیر را جزء عوامل و دلایل اشغال سفارت بیان می کند: تسخیر سفارت واکنش طبیعی به ۲۵ سال توهین و تحقیر ملت ایران توسط آمریکا و دست نشانده آن شاه بود.مجموعه کتاب‌های معرفی شده می‌توانند راهگشای فهم و درک واقعه‌ای باشند که انقلاب دوم ایران نامیده شد. رویدادی که بعد از ان ایران وارد فاز جدیدی در ارتباط با امریکا شد و حوادث زیادی هم رقم خورد. روز ۱۳ آبان خوب است نگاهی به این آثار مکتوب داشته باشیم.

انتهای پیام/

کد خبر: 1079455

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =