به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، از قدیم گفته‌اند «حق گرفتنی است» و تمامی انسان‌ها در هر سنی هم که باشند، برای رسیدن به اهداف و تقاضاهای خود تلاش می‌کنند. برخی خودشان برای احقاق حقشان می‌جنگند و برخی دیگر هم با کمک افراد دیگر به مطالباتشان می‌رسد. شورای صنفی در دانشگاه‌ها نیز مسائل و مشکلات دانشجویان را می‌شنود و مطالبات دانشجویان را از مسئولان پیگیری می‌کند.
حمید بیرانوند دبیر شورای صنفی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با ایسکانیوز، به تشریح ضرورت فعالیت شورای صنفی در دانشگاه‌ها، به حاشیه رفتن این نهاد دانشجویی در برخی دانشگاه‌ها، دخالت‌های نهادهای بیرونی و غیره پرداخت. مشروح این گفت‌وگو به شرح زیر است:
از نظر شما چه ضرورتی وجود دارد که شورای صنفی در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد؟
وجود نهادهایی که با استفاده از انتخابات برگزیده شوند در هر جامعه‌ای ضروری است. این نهادها نباید به یک سیستم وابسته باشند بلکه باید از دل نهاد دانشجویی بیرون بیایند. اگر بخواهیم جامعه دانشگاهی را به عنوان یک نهاد مستقل تلقی کنیم، ضرورت وجود تشکل های مختلف با کارکردهای متعددی احساس می‌شود. جوامع دانشگاهی باید در زمینه‌های مختلف افرادی را تربیت کنند که از نظر آگاهی، مطالبه و سطح فرهنگ نسبت به عموم جامعه از سطح بالاتری برخوردار باشند. بنابراین باید بسترهای لازم در دانشگاه‌ها برای استفاده از نیروی مترقی، آگاه به مشکلات و آشنا به حقوق خود و دیگران را ایجاد کنیم. از جمله این بسترها می‌توان به شورای صنفی اشاره کرد. این شورا در راستای حل مشکلات صنفی و رفاهی دانشجویان فعالیت می‌کند.
مشکلات صنفی و رفاهی دانشجویان به مسائل خوابگاهی، وضعیت تغذیه دانشجویان، امور بهداشتی و آموزشی دانشجویان باز می‌گردد. آیین‌نامه شورای صنفی از زمان تشکیل تا سال ۹۵ دستخوش تغییرات شده است، در گذشته گستره فعالیت‌های این شورا بیشتر بوده اما در حال حاضر بیشتر به مسائل رفاهی و امور خوابگاه‌ها محدود شده است. در کنار تشکیل شورای صنفی برای رسیدگی به مشکلات رفاهی دانشجویان، سایر تشکل‌های همسو نیز باید برای محقق شدن مطالبات دانشجویان تلاش کنند.
شورای صنفی نباید از نهادهای بالاتر دستور بگیرد
اعضای شورای صنفی به نمایندگی از دانشجویان با مسئولان صحبت می‌کنند، به همین منظور ضرورت ندارد تمامی دانشجویان سلسله مراتب اداری را برای ارتباط با مسئولان طی کنند. از طرفی شورای صنفی یک نهاد مستقل است و نباید از نهادهای بالاتر دستور بگیرد؛ بلکه باید به صورت مستقیم و بدون محافظه کاری مسائل خود را مطرح کند.
دانشجویان با فعالیت در شورای صنفی مطالبه‌گری را فرا می‌گیرند. به نظر من برای موفقیت شورای صنفی نباید این شورا را به یک دانشگاه محدود کرد، بلکه شوراهای صنفی دانشگاه‌های کشور باید در تمامی عرصه‌ها مخصوصا تصمیم‌گیری هماهنگی بیشتری با یکدیگر داشته باشند. عدالت آموزشی حکم می‌کند زمانی که یک مسئله رفاهی در دانشگاه تهران مطرح می‌شود، همین موضوع در سایر دانشگاه‌ها نیز طرح موضوع شود. در این راستا شوراهای صنفی باید با یکدیگر بیشتر ارتباط داشته باشند و نسبت به برگزاری همایش و جلسات مختلف اقدام کنند.
به نظر من هر چه دانشجویان بیشتر مطالبه‌گر باشند؛ بیشتر می‌توانند نسبت به احقاق حقوقشان اقدام کنند. از طرفی به مرور زمان با مقبولیت و بیشتر شورای صنفی، مشکلات دانشجویان سریع‌تر مرتفع خواهد شد. شورای صنفی ضرورت دارد در دانشگاه‌ها فعال باشد اما متاسفانه دانشجویان به دلیل جوهای سیاسی که در دانشگاه حاکم است، مشارکت لازم برای داشتن شورای صنفی قدرتمند را در دانشگاه ندارند. شورای صنفی ضرورت دارد بدون واسطه، با مشروعیت حقوقی و قانونی بتواند در دانشگاه فعالیت داشته باشد.
در برخی از دانشگاه‌ها شورای صنفی به طور کامل در خدمت سیستم دانشگاه است
آیا شورای صنفی واقعا توانایی حل مشکلات دانشجویان را دارد؟
بله؛ در صورتی که شورای صنفی دارای پشتوانه دانشجویان باشد، می‌توان به رفع مشکلات دانشجویی امیدوار بود. افرادی که به عنوان نماینده دانشجویان انتخاب می‌شوند جسارت و آگاهی لازم را داشته و در امر مطالبه گری پیشرو باشند، می‌توانند تا حدودی مشکلات دانشجویان را مرتفع کنند.
با توجه به اینکه مطالبات سیاسی دانشجویان با شورای صنفی گره می خورد این مطالبات به حاشیه می‌رود؛ به همین منظور ممکن است دانشجویان به شورای صنفی اعتماد لازم را نداشته باشند. البته توانایی‌های شورای صنفی در دانشگاه‌های مختلف متفاوت است. در برخی از دانشگاه‌ها شورای صنفی به طور کامل در خدمت سیستم دانشگاه است. در برخی از دانشگاه‌ها شورای صنفی در مسائل سیاسی فعال‌تر است. در برخی دیگر نیز شورای صنفی در زمینه مسائل رفاهی فعالیت می‌کند.در چند سال اخیر نقش شورای صنفی پررنگ‌تر شده است. خوشبختانه در بسیاری از دانشگاه‌ها شاهد پاسخگویی مسئولان و توجه بیشتر به این شورا بوده‌ایم. سازمان امور دانشجویان وجود تشکل های صنفی را بسیار مهم و با ارزش تلقی می‌کند.
من به مدت ۳ سال در شورای صنفی دانشگاه خوارزمی فعال بودم، خوشبختانه توانسته‌ایم مشکلات دانشجویان را به پشوانه خودشان حل کنیم. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند شورای صنفی به حاشیه نروند، می‌توان به پیگیری مطالبات دانشجویان امیدوار بود.
شورای صنفی به حاشیه رفته است
چرا شورای صنفی همانند گذشته پررنگ نیست؟ از نظر شما دوران قبل و فرود شورای صنفی کجاست؟
متاسفانه شورای صنفی از دید دانشجویان دچار بی اعتمادی و ناکارآمدی شده است. از طرفی مطالبات دانشجویان از شورای صنفی بیشتر در حوزه سیاسی یا خارج از آیین نامه شورای صنفی بود. همین امر منجر به حاشیه رفتن شورای صنفی شد. این مشکل مربوط به شورای صنفی نیست؛ بلکه به جریان‌های دیگر دانشگاه مانند شورای صنفی مشروعیت و مقبولیت داده نمی‌شود. همین امر منجر به آن می‌شود که افراد از کانال شورای صنفی استفاده کنند تا بتوانند سایر مطالبات خود را پیگیری کنند. زمانی که دانشجویان مشاهده کنند مطالباتشان از طریق شورای صنفی پیگیری نمی‌شود، طبیعتاً نسبت به شورای صنفی بی‌تفاوت خواهند شد، این امر می‌تواند به تضعیف شورای صنفی بیانجامد.
پیگیری مطالبات دانشجویی در فضای مجازی
فضای مجازی تا چه اندازه‌ای به فعالیت شورای صنفی کمک کرده است؟
با توجه به شکل گیری کانال‌ها و گروه‌ها در فضای مجازی در راستای مطالبات دانشجویان می‌توان ادعا کرد که قدرت شورای صنفی در فضای مجازی افزایش پیدا کرده است. شورای صنفی می‌تواند با تکیه بر چنین فضایی، مطالبات خود را به راحتی به گوش مسئولان برساند. فعالیت شورای صنفی مربوط به چند سال گذشته است، در آن دوران اعتماد به نفس در دانشجویان برای پیگیری مطالباتشان افزایش پیدا کرد اما متاسفانه این روند در حال حاضر به دلیل شیوع ویروس کرونا فروکش کرد و فعالیت‌های دانشجویی را با رکود مواجه کرد.
آیا مسئولان نسبت به برگزاری جلسه با شورای صنفی اقدام می‌کنند؟
با توجه به آیین نامه شورای صنفی، معاونان دانشگاه ها موظف هستند با اعضای شورای صنفی جلسه برگزار کنند، این جلسات در دانشگاه خوارزمی به خوبی برگزار می‌شود. هر زمانی که شورای صنفی اراده کرده توانسته است با مسئولان دانشگاه ارتباط برقرار کند. در گذشته نهایتا اعضای شورای صنفی دانشگاه خوارزمی با مدیر دانشجویی جلسه برگزار می‌کردند اما در حال حاضر سطح جلسات افزایش پیدا کرده است و اعضای شورا با ریاست دانشگاه استانداری، فرمانداری و شهرداری می‌کوشند جلسه برگزار کنند.
تقابل و دوگانگی بین شورای صنفی و مسئولان وجود دارد
از نحوه برخورد مسئولان سایر دانشگاه‌ها با شورای صنفی دانشگاهشان خبر دارید؟
شنیده‌ها از وضعیت انتخابات شورای صنفی با مسئولان در دانشگاه‌های دیگر حاکی از آن است که تقابل و دوگانگی بین شورا و مسئولان وجود دارد. این موضوع به نهادینه‌کردن فرهنگ مطالبه‌گری دانشگاه‌ها بازمی‌گردد. دانشگاه باید بسترهای لازم را برای ایجاد فرهنگ مطالبه‌گری در فضای منعطف‌تر را ایجاد کرده و از ایجاد فضای دوقطبی و دوگانگی در دانشگاه جلوگیری کند.
مسائل صنفی و رفاهی دانشجویان را به مسائل سیاسی ربط می‌دهند
مسئولان باید چگونه با دانشجویان رفتار کنند؟
دانشجویان هنگام ورود به دانشگاه شور و هیجان خاصی دارند، ممکن است این شور و هیجان منجر شود خواسته‌هایشان به دور از واقعیت باشد، اما در چنین شرایطی مسئولان نباید مقابل دانشجویان بایستند؛ بلکه باید با تعامل و برگزاری جلسات مختلف بتوانند به درک مشترکی برسند. در بسیاری از دانشگاه‌ها هم دانشجویان و هم مسئولان بسیاری از مسائل صنفی را سیاسی می‌کنند.
به عنوان مثال ممکن است دانشجو از غذای دانشگاه ناراضی باشد و اعتراض خود را بیان کند، در چنین شرایطی حراست دانشگاه یاسایر مسئولان با این دانشجو برخورد کرده و انگ متشنج کردن جو دانشگاه به او بزنند. دانشجو در چنین شرایطی می‌ترسد اعتراضات خود را در زمینه کیفیت غذا مطرح کند؛ مبادا اینکه پرونده سازی توسط دانشگاه علیه وی صورت بگیرد. ممکن است برخی از مسئولان نخواهند سطح مطالبات دانشجویان افزایش پیدا کند، به همین منظور مسائل صنفی و رفاهی دانشجویان را به مسائل سیاسی ربط می‌دهند، حتی ممکن است اعضای شورای صنفی تهدید شوند، این موضوع نهاد شورای صنفی را با ناکارآمدی مواجه کرده است.
دانشجویان تا چه اندازه‌ای با شورای صنفی تعامل دارند؟
پیش از شیوع کرونا تعامل شورای صنفی دانشجویان افزایش پیدا کرده بود. نبود تشکل‌های دیگر برای بیان مطالبات دانشجویی منجر به آن شده بود که تمامی مشکلات دانشجویان از طریق شورای صنفی مطرح شود؛ زیرا این شورا تنها نهادی به شمار می‌رفت که دانشجویان می‌توانستند بدون تعارف مسائل خود را با اعضای این شورا مطرح کنند.
در سال‌های گذشته، تعامل خوبی با اعضای دیگر شورای صنفی ایجاد شده بود که با تکیه بر آن می‌توانستیم قدرت شورای صنفی را به پشتوانه دانشجویان افزایش دهیم. پیش از شیوع کرونا این موضوع در دانشگاه‌های تهران به وقوع پیوست. هم در دانشگاه خوارزمی و هم در دیگر دانشگاه‌های تهران، شاهد تعامل دانشجویان با اعضای صنفی بودیم.
دخالت‌های نهادهای بیرونی در امور دانشجویان
چرا بسیاری از اعضای شورای صنفی از رسانه‌ای کردن مشکلاتشان واهمه دارند؟
متاسفانه در بسیاری از موارد شاهد آن هستیم که رسانه‌ای کردن مسائل صنفی ممکن است برای آنان مشکلاتی را ایجاد کند؛ حتی به تهدید آنها توسط مسئولان بیانجامد. برخی مسائل صنفی ممکن است به راحتی به مسائل سیاسی و انحرافی تبدیل شود و دانشجویان را به دردسر بیندازد. چنین مواردی در شان دانشگاه نیست؛ دانشگاه باید فضایی ایجاد کند تا دانشجو بتواند به راحتی در آن صحبت کند اما مشکلی برایش ایجاد نشود. به اعتقاد من چنین مواردی در دانشگاه رعایت نمی‌شود حتی در برخی از موارد شاهد دخالت نهادهای دیگر در امور دانشجویان هستیم.
جهت‌دهی مطالبات شوراهای صنفی توسط سلایق خاص سیاسی
آیین نامه شورای صنفی بر مطالبه‌گری دانشجویان تاکید کرده است با این حال اگر تجمع صنفی در دانشگاه برگزار شد ممکن است نهادهای بیرونی به راحتی در این موضوع دخالت کنند، چنین دخالت‌هایی فضای دانشگاه را دچار رکود خواهد کرد. دانشگاه باید نیروی انسانی آگاه، اندیشمند، متفکر و مطالبه‌گر تربیت کند. زمانی که برخوردها در دانشگاه به صورت سلیقه‌ای پیش رود وجود تشکل‌های دانشگاهی بی‌معنا است. ما باید در خدمت تشکل‌ها باشیم نه اینکه تشکل‌ها را به خدمت خود بگیریم. در برخی از موارد این دیدگاه وجود دارد که تشکل ها باید در خدمت سلیقه‌های خاص سیاسی باشند و مطالبه‌گری شورا بر اساس جهت‌دهی این سلایق مشخص شود.
دانشگاه در صورت وابستگی به سیستم کارایی خود را از دست می‌دهند
از نظر شما مشکلات ساختاری دانشگاه‌ها شامل چه مواردی است؟
با توجه به فلسفه شکل‌گیری دانشگاه‌ها، این نهاد باید مستقل عمل کند. البته در برخی از موارد از جمله هیئت امنایی کردن دانشگاه‌ها، استقلال لازم به دانشگاه‌ها داده شده است.
به طور کلی دانشگاه‌ها باید کمتر به سیستم وابسته باشند در صورت وابستگی دانشگاه‌ها به سیستم، دانشگاه در خدمت سیستم قرار گرفته و کارایی اصلی خود را در راستای خلاقیت، تولید فکر و اندیشه‌های جدید به مرور زمان کمتر می‌شود.
متاسفانه در حال حاضر مدرک گرایی در دانشگاه‌ها رایج شده است. بیشتر دانشگاه‌ها به بازارهای تبدیل شده اند که برخی افراد در آن حقوق می‌گیرند و برخی دیگر برای اخذ مدرک وارد دانشگاه می‌شوند.
دانشگاه‌ها تحت سیطره نهادهای دیگر قرار گرفته‌اند
فلسفه اصلی دانشگاه در زمینه تربیت نیروی انسانی تولید فکر و اندیشه بوده و نیازمند یک ساختار منعطف به دور از دخالت افراد خارج از دانشگاه است. در چنین شرایطی می‌توان ادعا کرد دانشگاه در راستای ایجاد رویه‌های جدید موفق عمل کرده است. متاسفانه دانشگاه‌ها تحت سیطره نهادهای دیگر قرار گرفته‌اند این موضوع و توانمندی دانشگاه‌ها برای فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی را کاهش داده و مانع شکوفایی استعدادها شده است.
باید بسترهای لازم برای فعالیت مدیران آینده کشور در حوزه فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی فراهم شود، در این صورت می‌توان به ایجاد دانشگاه‌های پویاتر در سطح خاورمیانه امیدوار بود. در صورتی که بتوانیم دانشگاه‌ها را هر چه بیشتر به خودشان واگذار کرده و ساختار ها را تغییر دهیم، می‌توانیم موفق تر عمل کنیم.
انتهای پیام/
نظر شما