به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، استفاده از علم و فناوری در دفاع مقدس پایه‌گذار بسیاری از پیشرفت‌های دفاعی امروز شد؛ کماینکه اولین پهپادها در همان دوران ساخته شدند. مستند علم و فناوری در دفاع مقدس که از شبکه سه سیما پخش شد، به همین موضوع پرداخته و آنچه در ادامه می‌خوانید گزارشی از این مستند است.
اهمیت پرداختن به وجه علمی دفاع مقدس
سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح درخصوص اهمیت پرداختن به وجه علمی دفاع مقدس گفت: دفاع مقدس به عنوان اتفاقی استثنایی در تاریخ ملت ایران است و باید از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار گیرد. تا به حال آنچه از دفاع مقدس روایت شده بیشتر نگاهی تاریخی و احساسی است که در جای خود بسیار ارزشمند است اما نگاه تخصصی به دفاع مقدس هم باید لحاظ شود که کاملا ضروری است.
او افزود: از همان دوران دفاع مقدس دشمنان ما تبلیغ و وانمود می‌کردند که جمهوری اسلامی ایران برای تهاجم به متجاوز از موج‌های انبوه انسانی بدون طرح و برنامه‌ریزی استفاده می‌کند؛ می‌گفتند که کلید بهشت به گردن نیروهای داوطلب (پلاک هویتی) می‌اندازد که به روی مین می‌روند تا بقیه نیروها بتوانند عبور کنند؛ اگر پیروزی هم به دست آمده از این طریق بوده است. این تبلیغات همچنان ادامه دارد و با گذشت زمان و کم شدن تعداد افرادی که در دفاع مقدس حضور داشتند، ابهامات بیشتر می‌شود. پرداختن به اینکه طرح ریزی و اداره عملیات‌ها در دفاع مقدس تا چه اندازه بر پایه علم و فناوری بوده ارزشمند است و می‌تواند پاسخگوی ابهامات و تبلیغات دروغین باشد.
سردار باقری با اشاره به اینکه در مهندسی رزمی ابدعات فراوانی برای مین‌روی رخ داد، توضیح داد: مثلا با تغییر تیغه‌های بلدزر از آن به عنوان وسیله‌ای برای شکافتن میدان مین استفاده کردیم. احداث پل روی اروند و هور و آب انداختن در خوزستان هم از این دست اقدامات بود. در والفجر ۸ کمیته آب داشتیم که عزیزان جهاد سازندگی متولی آن بودند و برای آب اندازی دقیق بین خط خودی و دشمن در منطقه فاو که پستی و بلندی‌ها در حد سانتی‌متر بود کار علمی فوق العاده سنگینی انجام داده بودند.
تولد اولین پهپاد
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح درباره نحوه تولد اولین پهپادها گفت: نقشه‌های ما بروز نبود و نقشه دشمن با ماهواره بروز می‌شد و ما به کمک نقشه‌های غنیمتی، عکس برداری هوایی با سرنشین و بدون سرنشین این نقص را برطرف کردیم. عکس‌هایی که نیروهوایی می‌گرفت، استفاده تاکتیکی داشتند اما برای نقشه‌برداری مناسب نبود و اینجا جرقه استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین زده شد. در سال ۶۲ اولین هواپیماهای مدل اسباب بازی را دیدیم که دوستانی از دانشگاه صنعتی شریف و اصفهان آن‌ها را به جبهه آوردند و گفتند که می‌توان روی این هواپیماهای مدل که اسباب بازی بچه‌ها در اروپا و آمریکابود، دوربین نصب کرد.
او ادامه داد: به سرعت کارگاه‌هایی با کمک دانشگاه‌های کشور در اطراف تهران شکل گرفت و اولین هواپیماهای شناسایی بدون سرنشین ساخته شدند. در ابتدا برد این‌ها ۵۰۰ متر بود اما کم کم توسعه پیدا کردند. با کمک این‌ها تا عمق ۳۰ کیلومتر سراسر جهه را در اختیار داشتیم درحالی که خطرجانی برای خلبان نبود و از نظر قیمت هم بسیار ارزان بودند. پهپاد یکی از نقاط قوت ما در دفاع مقدس بود و پایه پهپادهای امروز شدند. امروز ما یکی از قدرت‌های پهپادی جهان هستیم.
سرداری باقری عنوان کرد: روزی که ما این کار را شروع کردیم، استفاده موشک اندازی و عکس برداری در دنیا تقریبا سابقه نداشت. هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی به عنوان هدف موشک‌های پدافند هوایی مورد استفاده قرار می‌گرفت که ما هم در ارتش از این دست پهپادها داشتیم.
او درباره صنعت موشکی توضیح داد: ما صرفا بهره‌بردار موشک‌ها در دفاع مقدس بودیم و در سال ۶۳ کم کم از سوریه و لیبی موشک دریافت کردیم و حتی آموزش‌دهندگان خارجی حاضر نبودند که همه جزئیات را بگویند اما دوستان ما کم کم وارد این علوم شدند و با کمک دانشگاه‌ها به عرصه ساخت موشک ورود کردیم.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اضافه کرد: سردار شهید تهرانی مقدم مسئول موشکی بود او به مشکلی برخورده بود که نقشه تهیه شده در ایران از یک قاچ کره زمین بود و نقشه عراق از قاچ دیگر تهیه شده بود. این خطر بود که موشک تولید شده دو تا پنج کیلوتر خطا داشته باشد. کار بسیار سنگینی بود اما تصاویر ماهواره‌ای را که ایران و عراق را در یک قاچ تصویربرداری کرده بود، پیدا کردیم و نقشه‌ها اصلاح شدند و دقت موشک‌ها بیشتر شد. این از جمله تعاملات اطلاعات با موشکی بود.
شاگرد اول‌های دانشگاه پای کار آمدند
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی هم با اشاره به پیشرفت‌های موشکی ایران در دوران دفاع مقدس گفت: در آن دوران موشکی در فاز تحقیقات بود، مهم‌ترین تحقیقاتی که به نتیجه رسید، تحقیق روی سوخت جامد بود. امروز اگر افتخاری در صنعت موشکی داریم، ریشه‌اش در همین گروه است. تحقیقات ساخت موشک تاو و مالیوتکا توسط جمعیت کثیری از فارغ‌التحصیلان انجام شد. شاگرد اول‌های دانشگاه پای کار آمدند.
تلاش ۱ اولین پهپاد ایرانی
سردار حسین خرم فعال از مسئولان اطلاعات عملیات دفاع مقدس نحوه تولد پهپاد تلاش ۱ در دوران دفاع مقدس را اینطور شرح داد: تعدادی عکس با این هواپیماها گرفته شد و بعد چاپ متوجه شدیم که این عکس‌ها می‌تواند بسیاری از نیازهای تاکتیکی را رفع کند. اولین قدم این بود که این فناوری را از چند زاویه به لحاظ بال و بدنه و موتور توسعه دهیم. به همین دلیل از نخبگان استفاده کردیم و تلاش ۱ متولد شد. این پهپاد حتی بعد از جنگ هم مورد استفاده قرار گرفت. ما معتدقیم که به نوعی ابداع کننده تنوع استفاده از پهپاد بودیم چراکه آن دوران بیشترین ماموریت‌هایی که هواپیماهای پهپادی انجام می‌دادند، ماموریت هدف بود.
کاربرد پهپادها در عملیات‌ها
سید احمد کاظمی از مسئولان اطلاعات عملیات دفاع مقدس کاربرد پهپادها در عملیات‌ها را اینطور توصیف کرد: پس از آن که به سمت استفاده از عکس‌های پهپادی رفتیم، در عملیات کربلای ۵ از این عکس‌ها استفاده شد. خود ما با خلبان‌ها می‌رفتیم و راهنمایی می‌کردیم که از کدام نقطه و زاویه عکس بگیرند.
فرمانده‌های لشکرتحصیلکرده‌های دانشگاهی بودند
سرلشکر سیدیحیی صفوی رئیس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شهید سلیمانی هم با بیان اینکه یکی از ارکان پیروزی‌آفرین ما در جنگ به غیر از مسائل معنوی و ایمانی و شهادت‌طلبی قدرت علمیت، عقلانیت و تدبیر و دانش نظامی برتر فرماندهان ما بود، گفت: فرمانده‌های لشکر به غیر از چندین نفر، تحصیلکرده‌های دانشگاهی بودند که دوره نظامی دیده بودند. از این دست می‌توان به شهید مهندس مهدی باکری، شهید زین الدین حسن باقری و غیره اشاره کرد.
او افزود: طرح‌ریزی‌های عملیاتی قدرت علمی، تدبیر، خردمندی و عقلانیت و استفاده از تجهیزاتی که برای عراقی‌ها غیرقابل تصور بود، نشان می‌داد که دانش نظامی ما از عراقی‌ها بالاتر بود.
تاسیس وزارت سپاه
سرلشکر صفوی توضیح داد: برای عملیات‌های بزرگی مثل فاو چندین هزار قایق ساخته شد. در عملیات‌های بدر و خیبر چندین کیلومتر پل خیبری ساخته شد. جهاد سازندگی بیش از ۴۰ گردان مهندسی رزمی اعم از گردان‌های پل‌سازی، جاده سازی، یمارستان‌سازی و غیره داشت که توانست پل بعثت را روی اروند رود بسازد که در میان کشورهای غرب آسیا غیرقابل تصور بود که بتوان روی چنین رودخانه سرکشی پل زد.
او با اشاره به تاسیس وزارت سپاه در راستای خودکفایی در تولید تجهیزات دفاعی گفت: ما نه تنها شروع به تولید تجهیزات کردیم بلکه علم آن را هم توسعه دادند. وزارت سپاه از سال ۶۳ تاسیس شد تا بتواند انواع تجهیزات را بسازد. در زمان جنگ ۸۵ درصد تجهیزات از خارج وارد می‌شد و در طول زمان جنگ با تاسیس این وزارت خانه توانستیم موشک با برد ۳۰۰ کیلومتر بسازیم. امروز ۹۰ درصد تجهیزات را خودمان می‌سازیم. ماهواره ناهید به فضا فرستاده خواهد شد که پایه این علوم در زمان جنگ گذاشته شد.
سردار محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه دوران دفاع مقدس درباره تاسیس این وزارت خانه و نقشی که در دفاع مقدس داشت، گفت: با توجه به اینکه شرق و غرب با ما خوب نبودند از همان ابتدا به فکر افتادیم که آنچه نیاز داریم بسازیم. سه هزار لیسنانس، فوق لیسنانس و دکتری را در وزارت سپاه جمع کردم و۱۸ گروه تشکیل دادم و از فشنگ تا موشک را ساختیم.
امیرسرلشکر حسین حسنی سعدی جانشین قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص) هم از جمله افرادی است که معتققد است، تمام حرکات و فعالیت‌های ما بر مبنای علم و دانش بود، او می‌گوید که اگر علم نبود چگونه باید در عملیات فتح المبین عمل می‌کردیم؟
ارتباط بین نهاد علم و فناوری و دفاع مقدس دو طرفه است
محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هم درخصوص جایگاه علم و فناوری در دفاع مقدس گفت: ارتباط بین نهاد علم و فناوری و دفاع مقدس دو طرفه است؛ نهاد علم با دفاع مقدس بزرگ شد و هویتی پیدا کرد که بسیار قابل تامل است.
او افزود: بسیاری از جوان و دانشجویان که قبل از سال‌های ۵۴ و ۵۵ وارد دانشگاه شده بودند، هسته اولیه‌ای را در نهاد دانشگاه تشکیل دادند که مشخص می‌کرد، چگونه نهاد دانشگاه در جنگ شرکت کند. بسیاری از آن‌ها بعدها خود فرماندهان دفاع مقدس شدند زیرا استعداد داشتند و بچه‌های زبده‌ای بودند.
طهرانچی توضیح داد: کم کم چیزی تحت عنوان مهندسی رزمی شکل گرفت؛ مهندسی رزمی بدنه علمی دفاع مقدس و حاصل کار جوانانی بود که وارد عرصه دفاع مقدس شده بودند. این جوانان به دنبال ابتکاراتی برای حل مسئله جنگ بودند.
او ادامه داد: وقتی جنگ به مرحله‌ای رسید که ما ساخت سلاح را آغاز کردیم و صنعت ما وارد ساخت خمپاره‌ها شد، اساتید دانشگاه در حوزه مخابرات، متالوژی و مهندسی مکانیک وارد عرصه شدند و دانشگاه‌ها به بخشی از پشتوانه دفاع مقدس تبدیل شدند.
سردار هادی مرادپیری هم اعتقاد دارد که مهم‌ترین کاری که در دوران دفاع مقدس انجام شد استفاده از جوانان و نخبگان دانشگاهی بود که در حوزه‌های مختلف و در همه ابعاد ورود کردند زیرا جنگ اتفاقی ببین رشته‌ای است و تمام علوم را در ر می‌گیرد و ما هم در دوران دفاع مقدس سعی کردیم از همه علوم استفاده کنیم.
فریب دشمن با ابزار علم
امیر سرتیپ عبدالعلی پورشاسب، جانشین پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس با اشاره به کاربرد علم در پیروزی عملیات‌ها و فریب دشمن، گفت: در عملیات طریق القدس بررسی کردیم و متوجه شدیم که عراق در خط مقدم میدان مین گسترده‌ای قرار داده است و با آتش این میدان را پوشانده‌اند و اصلا امکان عبور نبود اما قسمت شمال شرقی که زمین‌های رملی و غیرقابل عبور بود را رها کرده بود چون فکر می‌کرد که امکان عبور وجود ندارد؛ ما از همین ضعف دشمن استفاده کردیم و زمین‌های رملی را با کمک مهندسی ارتش که از ابداعات ما بود و جهادسازندگی قابل عبور کردیم طوری که دشمن متوجه نشد. ما از زمین رملی که رزمنده معمولی نمی‌توانست عبور کند، تانک عبور دادیم.
انتهای پیام /
نظر شما