به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، تغییر در ساختار جهانی و شکل‌گیری اتحادها و ائتلاف‌های جدید موضوعی است که این روزها در محافل سیاسی و اندیشکده‌های بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است. برخی معتقدند که جنگ اوکراین شتاب دهنده این موضوع بوده و بلوک‌هایی برای مقابله با غرب ایجاد کرده است. اندیشکده والدای روسیه در تحلیلی که از «الکساندر ماریازوف» -سقیر فوق العاده و تام الاختیار روسیه در ایران در سال‌های 2001 تا 2005- منتشر کرده، نزدیکی بیش از پیش ایران و روسیه را متاثر از شرایط ژئوپلیتیکی جدید جهان می‌داند و معتقد است همکاری‌های این دو کشور و همچنین سایر کشورهای تحت تحریم با هدف مقابله با فشارها و تهدیدات غرب افزایش خواهد یافت. از نظر وی، درک مشترک دو کشور از تهدیدات نظامی و سیاسی ایالات متحده و غرب و ادامه رایزنی‌های سیاسی و توسعه همکاری‌های نظامی-فنی بین دو کشور را ضروری کرده که با هدف مقابله با یک‌جانبه‌گرایی غرب انجام می‌شود.
تاکید بر لزوم پیگیری تشکیل کلوپ کشورهای تحت تحریم / ساختار فعلی نظام بین‌الملل کاملا ناعادلانه و نابرابر است
متن کامل این گزارش بدین شرح است:
روابط روسیه و ایران همواره ماهیتی دوستانه داشته و بدون فراز و نشیب خاصی توسعه یافته است. با این حال، تشدید روابط خصمانه روسیه با کشورهای غربی پس از آغاز عملیات نظامی ویژه نیروهای مسلح روسیه در اوکراین و تشدید فشارهای تحریمی غرب بر روسیه، چشم انداز ژئوپلیتیک بین المللی را به شدت تغییر داده و انگیزه جدی به مسکو و تهران به منظور نزدیکی هر چه بیشتر داده است. ایران بیش از 40 سال است که تحت تحریم های شدید غرب بوده و همواره در معرض تهدیدات نظامی و سیاسی قرار داشته است.
در حال حاضر غرب –به ویژه ایالات متحده و متحدان اروپایی آن- تلاش های فعالی برای تحمیل شکست نظامی و ژئوپلیتیکی به روسیه، فرو بردن آن در یک بحران عمیق اقتصادی و منزوی ساختن آن در عرصه بین المللی انجام می‌دهند.
ایران نیز در وضعیت مشابهی قرار دارد و فشارهای نظامی-سیاسی و اقتصادی فزاینده غرب علیه این کشور افزایش یافته است. ایالات متحده که نتوانسته بر سندرم عدم تعامل و خصومت با ایران که از زمان انقلاب اسلامی 1979 رویکرد واشنگتن در قبال این کشور بوده، غلبه کند، همچنان به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در تلاش برای تشدید بیشتر بحران اجتماعی-اقتصادی در این کشور ادامه می‌دهد. واشنگتن که نتوانسته برای بازگرداندن برنامه جامع اقدام مشترک برای حل مشکل هسته ای ایران راه حل درستی پیدا کند، تهدید می‌کند که در صورت نزدیک شدن تهران به به اصطلاح «آستانه هسته ای» در توسعه برنامه هسته‌ای خود، از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد.
در این شرایط، مسکو و تهران در چارچوب سیاست اعلامی «گردش به شرق» به صورت فعال شروع به تقویت روابط و همکاری با کشورهایی کرده که تسلیم آمریکا نشده‌اند و خواهان توسعه روابط دوستانه با فدراسیون روسیه و ایران هستند.
واقعیت‌های نوظهور ژئوپلیتیکی، پیش نیازهای عینی را برای نزدیکی مسکو و تهران، برای فعال سازی و گسترش همکاری‌ها در زمینه های نظامی- سیاسی، تجاری، اقتصادی، علمی، فنی و غیره ایجاد می‌کند که هدف آن خنثی کردن پیامدهای تهدیدات نظامی و فشار تحریمی غرب و همچنین مقابله با تلاش [غرب] برای منزوی ساختن روسیه و ایران و جلوگیری از شکل گیری نظم نوین جهانی است.
یک عامل مهم در نزدیکی روسیه و ایران و تعامل روز افزون آنها، تحلیل بیان شده توسط رهبری ایران از دلایل و پیش شرط هایی بود که مسکو را مجبور به آغاز عملیات ویژه نظامی علیه اوکراین کرد؛ هر چند که ایران رسما از آن حمایت نمی‌کند و از راه حل سیاسی و دیپلماتیک برای درگیری در اوکراین حمایت کرده است.
آیت الله علی خامنه‌ای –رهبر معظم ایران- بارها اعلام کرده که آمریکا و در کل غرب در تلاش برای گسترش منطقه سلطه خود و تضعیف استقلال و حاکمیت سایر کشورها هستند. به گفته وی، گسترش ناتو به سمت شرق دقیقا چنین اهدافی را دنبال می‌کند و این دلیل بحران در قاره اروپا است. روسیه نیز به نوبه خود از موضع ایران در مورد غیرقابل قبول بودن حضور نظامی خارجی در خاورمیانه و اهمیت ایجاد ساختار امنیت جمعی در منطقه حمایت و سیاست تهدید و باج خواهی [آمریکا] علیه ایران را محکوم می‌کند.
درک همزمان از تهدیدات نظامی و سیاسی ناشی از ایالات متحده و غرب و آمادگی برای مقابله مناسب با آنها، ادامه رایزنی‌های سیاسی مداوم و توسعه همکاری‌های نظامی-فنی بین دو کشور را ضروری می‌کند.
دیدارها و تماس‌های متقابل بین مسکو و تهران به طور جدی در همه سطوح و تقریبا در همه زمینه ها از جمله بلوک اقتصادی و محافل تجاری تشدید شده است. کار کمیسیون بین دولتی همکاری‌های تجاری و اقتصادی روسیه و ایران به صورت کاملا جدی در حال پیگیری است. این واقعیت که ریاست بخش روسی آن را الکساندر نواک -معاون نخست‌وزیر که بر بخش انرژی نظارت دارد- و بخش ایرانی آن را جواد اوجی -وزیر نفت- بر عهده دارد، نشان می‌دهد که نفت و گاز و در کل انرژی، مهم‌ترین حوزه‌های همکاری های اقتصادی دوجانبه هستند.
مقدمات ساخت فازهای جدید نیروگاه اتمی بوشهر و نیروگاه حرارتی سیریک در استان هرمزگان در حال انجام است.
در چارچوب تفاهم‌نامه‌ای که سال گذشته بین گازپروم و شرکت ملی نفت ایران امضا شد، این دو شرکت برای توسعه میادین نفت و گاز در ایران، ساخت خطوط لوله گاز، اجرای پروژه های LNG، عملیات سوآپ با گاز طبیعی و فرآورده های نفتی و همچنین توسعه همکاری های علمی، فنی و فناوری همکاری می‌کنند.
مجموع سرمایه گذاری در اجرای این پروژه‌ها ممکن است به حدود ۴۰ میلیارد دلار برسد. شرکت دولتی روسی «زد.ان وستوک» در حال توسعه پنج میدان نفتی در ایران است. حجم برنامه ریزی شده سرمایه گذاری بیش از ۴ میلیارد دلار است.
طرح‌هایی برای ایجاد سرمایه گذاری مشترک در زمینه‌های مهندسی مکانیک و ساخت هواپیما و همچنین فرصت‌های همکاری در صنعت خودروسازی، کشتی سازی، حمل و نقل ریلی، کشاورزی و مهندسی برق و داروسازی در حال بررسی است.
روابط مستقیم اقتصادی بین مناطق روسیه و استان‌های ایران به طور فعال در حال توسعه است و حدود بیست منطقه از فدراسیون روسیه درگیر آنها هستند.
در بخش مالی برنامه‌هایی برای هماهنگ‌سازی سیستم ارسال پیام‌های مالی انجام می‌شود، زیرا بسیاری از بانک‌های ایرانی و روسی از سیستم سوئیفت قطع شده‌اند و همچنین سیستم‌های پرداخت میر و شتاب را به هم متصل کرده و تسویه‌های متقابل را به ارزهای ملی انجام می‌دهند.
البته ایران جایگزین بازارهای غربی با فناوری پیشرفته که در حال حاضر به روی روسیه بسته است، نخواهد شد. با این حال، تجربه جدی در زمینه جایگزینی واردات و واردات موازی و همچنین تجربه گسترده‌ای در دور زدن تحریم‌های غرب کسب کرده است که روسیه می‌تواند از آن استفاده کند.
بسته شدن بازارهای غربی برای مسکو و از هم پاشیدگی زنجیره‌های لجستیکی که روسیه را به اروپا متصل می‌کند، جذابیت ایران را به عنوان یک قطب مهم حمل و نقل افزایش داده است. اقداماتی برای بهبود بخش‌های ریلی و دریایی کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب که از خاک ایران به خلیج فارس و اقیانوس هند می‌گذرد، در حال انجام است. روسیه فعالانه به خروج ایران از انزوای سیاسی و اقتصادی بین المللی کمک می‌کند. مسکو از ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک عضو کامل حمایت کرد و از درخواست ایران برای پیوستن به بریکس حمایت کرد و آماده سازی توافقنامه منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مرحله نهایی خود قرار دارد.
امروزه پیش نیازهایی برای به روز رسانی چارچوب حقوقی روابط روسیه و ایران به منظور ارتقای آن به سطح مشارکت راهبردی ایجاد شده است. مسکو و تهران پیش نویس توافقنامه همکاری جدید را مبادله کردند. این معاهده بر اساس روابط متقابل و اصول همکاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه امضا شده در ۱۲ مارس ۲۰۰۱ به روز خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما