به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، ترک تحصیل یا بازمانده از تحصیل کودکان به عنوان پدیده‌ای نامطلوب از دیرباز در جامعه ما وجود داشت و یکی از آسیب‌های مهم اجتماعی قلمداد می‌شود. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، استان سیستان و بلوچستان بین سال‌های ۹۳ تا ۱۴۰۱ بیشتر آمار بازماندگان از تحصیل را در کشور داشته است.
در این رابطه با ابوالفضل فکوری دبیر اسبق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور گفت‌وگو کرده‌ایم که شرح آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.
بیشتر بخوانید:
دلایل بی‌انگیزگی دانش‌آموزان نسبت به تحصیل / تاکید بر کنکور علم را در مدارس تبدیل به کالا کرده است
فکوری با بیان اینکه علل ترک تحصیل دانش آموزان در استان سیستان و بلوچستان علت‌های مختلفی دارد و صرفا محدود به نبود زیرساخت‌ها یا عدم دسترسی نیست، گفت: بر عکس تصور جامعه، استان سیستان و بلوچستان جزء استان‌هایی است که عملکردی بسیاری موفقی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در نهضت سواد آموزی و نهضت مدرسه سازی داشته است. در حال حاضر روستاهایی وجود دارد که بعد از خط مرزی ایران واقع شده‌اند؛ اما با پرچم ایران. ما نتوانستیم به این روستاها موج اینترنت ارسال کنیم یا تلفن ندارند اما آموزش و پرورش در این روستاها مدرسه ساخته است.
این دانشجو معم سابق ادامه داد: بنابراین این استان از لحاظ زیرساخت و مدرسه سازی هیچ مشکلی ندارد و همه شرایط مهیا است. به جرات می‌توان گفت بیش از ۹۹ درصد مناطق دسترسی آموزش و پرورش را دارند.
وی نیروی انسانی را عامل دخیل در پدیده دانش آموزان بازمانده از تحصیل بیان کرد و گفت: برخی نبود نیروی انسانی یا معلم را در این بازماندگی تاثیر گذار می‌دانند؛ اما من می‌گویم در حال حاضر مدرسه بدون معلم نداریم. البته برخی از آنان، معلم با پایه کم هستند. اما اینکه دانش آموزان در کلاس درس حاضر شوند ولی معلم نباشد در این استان وجود ندارد.
فکوری گفت: البته تمام معلمان استان سیستان و بلوچستان رسمی نیستند و در میان آنان، معلمان خرید خدمات، معلمان حق التدریس، معلمان موسساتی نیز وجود دارد.
دبیر اسبق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور تصریح کرد: بنابراین در تکمیل صحبت‌های خود باید بگویم که زیرساخت و معلم یا همان نیروی انسانی جزو عوامل بازماندن دانش آموزان از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان محسوب نمی‌شود.
تاثیر کودکان مهاجر بر بالا بودن آمار بازماندگان از تحصیل
وی درباره علل بازمانده دانش آموزان از تحصیل در سیستان و بلوچستان اضافه کرد: کودکان مهاجر به ویژه کودکان افغانستانی و پاکستانی یکی از مهمترین علل این بازماندگی است. این کودکان همراه با خانواده‌های خود به صورت غیر قانونی به ایران آمده‌اند و در این استان ساکن شدند. متاسفانه در این باره یک خلا قانونی مهمی وجود دارد.
فکوری در ادامه سخنانش افزود: اگر دانش آموزان مهاجر غیر قانونی ۶ سال اول ابتدایی در مدارس و سیستم رسمی نظام آموزشی تحصیل کند، بعد از سپری شدن این مدن به آنها شناسنامه تعلق می‌گیرد. بنابراین این بچه ها به صورت دائم یا با غیبت زیاد در مدارس ثبت نام می‌کنند. سپس بعد از دریافت شناسنامه به تحصیل ادامه نمی‌دهند.
این معلم تصریح کرد: دانش آموزان مهاجر در برخی مواقع ۴ تا ۵ ماه در مدرسه حاضر نمی‌شوند. کسی هم به آنها معترض نمی‌شود. اگر این دانش آموزان از مدرسه اخراج شوند، تعارض منافع ایجاد می‌شود و بودجه مدرسه به علت تعداد کم دانش آموز، کاهش می‌یابد.
وی گفت: آمار جامعه دانش آموزان مهاجر در سیستان و بلوچستان بسیار قابل ملاحظه است. بنابراین اگر آموزش و پرورش تصمیم به تجدید یا اخراج این افراد کند، اخلال در نظام آموزشی و ارزشیابی معلمان منطقه ایجاد می‌شود. در نتیجه مسئولان منطقه و استان این کار انجام نمی‌دهند. البته از بالادست نیز توصیه می‌شود که مصالحه صورت گیرد.
تاثیر فرهنگ بر ادامه تحصیل دختران
فکوری عنوان کرد: ترک تصحیل یا بازمانده از تحصیل دختران در جنوب استان سیستان و بلوجستان یکی از معضلات اصلی آموزش و پرورش این استان است. خانواده‌های در این مناطق به دلیل موضوعات فرهنگی و بومی و عقیدتی به دختران اجازه تحصیل بیشتر از یه مقطع تحصیلی معمولا ۴ کلاس را نمی‌دهد.
دبیر اسبق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور اضافه کرد: البته برخی از خانواده‌های این مناطق اصلا اجازه تحصیل به دختران نمی‌دهند که آنان جزء تارکین تحصیل نام گذاری دسته بندی می‌شوند.
اشتباه آموزش و پرورش در تقویت مکاتب
وی با اشاره به پدیده مکاتب در استان سیستان و بلوچستان عنوان کرد: این مکاتب ذیل حوزه‌های علمیه اداره می‌شوند و متاسفانه ساختار موازی و غیر رسمی با نظام رسمی و عمومی آموزش و پرورش دارند.
فکوری اضافه کرد: متاسفانه گاهی نیز شاهد هستیم که آموزش و پرورش این مکاتب غیر رسمی را تقویت می‌کند. به این معنا که براساس قانون اگر دانش آموزی در مکتب مشغول به تحصیل شده باشد، مدرک معادل از مدرسه دریافت می‌کند. به عنوان مثال اگر ۴ سال در مکتب درس خوانده، معادل سال سوم ابتدایی مدرک می‌گیرد. این افراد باز هم در آمار بازمانده از تحصیل در نظر گرفته می‌شوند.
مهاجرت مردم سیستان و بلوچستان
این فعال دانشجویی سابق بیان کرد: مردم و ساکنین استان سیستان و بلوچستان به خارج از کشور مانند کشورهای امارات، پاکستان، عمان و قطر مهاجرت می‌کنند.
وی تصریح کرد: ساختار رسمی ایران یک از هم گسستگی دارد، وقتی دانش آموز از کشور مهاجرت می‌کند، پرونده تحصیلی وی از نظام آموزشی و مدارس حذف نمی‌شود و همچنان جزء آمار بازمانده از تحصیل در نظر گرفته می‌شود.
پدیده دانش آموزان فیک در مدارس سیستان و بلوچستان
وی با بیان اینکه دانش آموزان فیک یک پدیده تلخ در سیستان و بلوچستان است، گفت: تعدادی از مدارس استان برای اینکه امتیازاتی مانند نیروی انسانی و ساختاری و امکانات و تجهیزات و بودجه دریافت کنند، پرونده‌هایی از دانش آموزان غیر واقع ایجاد می‌کنند.
فکوری اضافه کرد: پرونده‌های فیک شامل اسم و فامیل است که هیچگونه سوابق تحصیلی در آن موجود نیست و سامانه‌های آموزشی ثبت نشده است.
دبیر اسبق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور مطرح کرد: اگر تعداد دانش آموزان از ۱۵۰ نفر بیشتر شود، مدیر آموزگار به مدیر مدرسه تبدیل می‌شود و مدرسه نیز تبدیل به مدرسه مستقل خواهد شد. به همین دلیل متاسفانه برخی از مدارس به سمت این پدیده گرایش پیدا کرده‌اند. در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۰ هزا ر پرونده دانش آموز فیک در مدارس استان توسط بازرستان کشف شد. البته بسیاری از این پرونده‌ها هنوز کشف نشده است.
وی یادآور شد: آموزش و پرورش تنها نهاد متولی مبارزه با این پدیده نیست، بلکه دستگاه‌ها و مجموعه‌های بسیاری باید با این موضوع مقابله کنند. دستگاه‌هایی که قابلیت فرهنگ سازی و گفتمان سازی و رسانه‌ای و حاکمیتی دارند. همچنین قدرت قانونی نیز در اختیار داشته باشند. در چنین شرایطی یک ستاد ملی یا استانی تشکیل می‌شود و اراده همگانی برای مبارزه به موضوع جامانده از تحصیل در کشور ایجاد می‌شود. آموزش و پرورش به تنهایی توان مقابله با این موضوع را ندارد.
معلمان تخصص ندارند
فکوری تصریح کرد: بر اساس آخرین آمار ارائه شده تعداد کل دانش آموزان دولتی در تمام مقاطع تحصیلی سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ حدود ۷۹۱ هزار و ۲۰۷ نفر است. همچنین تعداد کلاس‌های درس استان نیز حدود ۳۰ هزار و ۸۷۴ و تعداد مدارس ۸ هزار است. علاوه بر آن؛ حدود ۵۰ هزار معلم و کارمند نیز در مدارس استان فعالیت دارند.
دبیر اسبق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور در پاسخ به این پرسش که آیا معلمان حاضر در مدارس تخصص لازم را دارند یا خیر، گفت: متاسفانه بیشتر معلمان تحصیلات آموزش ابتدایی دارند. برخی از معلم‌ها در دانشگاه فرهنگیان آموزش ابتدایی خوانده‌اند و باید معلم مقطع ابتدایی باشند ولی در دبیرستان تدریس می‌کنند.
وی با ذکر مثالی مطرح کرد: نبود معلم متخصص در مدارس استثنایی نمود بیشتری دارد. این در حالی است که معلمان این مدارس باید کاملا تخصصی باشند چرا که آنان اختلالات شدید یادگیری دارند.
فکوری افزود: البته تعداد دانش آموزان استثنایی نیز آمار قابل توجهی در بازماندگان از تحصیل دارند. در حال حاضر زیر ساخت بسیار مناسبی برای مدارس استثنایی در استان داریم ولی معلم تخصصی در استان نداریم. دانشگاه فرهنگیان نتواسته تا کنون معلم متخصص تربیت کند. اگر هم معلم باشد، تخصص با کیفیتی ندارد. همچنین مدارس کار و دانش و فنی و حرفه‌ای نیز فاقد معلم با تخصص است.
دبیر اسبق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور با اشاره مدارس سیار مانند کپری و کانکسی در سیستان و بلوچستان بیان کرد: در حال حاضر این گونه مدارس در سطح استان به میزان انگشتان دو دست است. این موضوع نیز به علت پهناوری استان است. ما در نوک و دامنه کوه روستا داریم. این مدارس قابلیت جا به جایی دارند و برای این گستردگی مناسب هستند. مشکل مدارس سیار به صورت کامل در استان حل نشده است.
انتهای پیام/
نظر شما