به گزارش خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز؛ نرخ دلار در روزهای اخیر به مرز ۷۰ هزار تومان رسیده است و این نگرانی برای مردم بوجود آمده است که نرخ اسکناس آمریکایی تا کجا اوج می‌گیرد؟ آیا دولت می‌تواند ترمز این رشد سرسام آور را بکشد یا باید چشم انتظار تحولات خارجی باشیم؟
بیشتر بخوانید؛
تصویب بودجه ۱۴۰۴ با شرط و شروط/ چشم‌انداز معیشت ایرانیان در سال آینده چگونه خواهد بود؟
در واکنش به تاثیر این وضعیت بر افزایش نرخ مایحتاج ضروری مردم، مهدی امیدوار سخنگو و عضو هیات رییسه اتاق اصناف ایران گفته است: «اولین درخواست ما از دولت ثبات ارز و تنظیم عرضه و تقاضاست. در یک هفته دلار به نزدیک ۶۹ تومان می‌رسد، در این بازار چگونه می‌توان جلو گرانی را گرفت.»
برخی کارشناسان بازار ارز و فعالان اقتصادی معتقدند که افزایش نرخ ارز نیمایی از سوی بانک مرکزی عامل روند افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و محرک اصلی روند صعودی آن است اما در مقابل عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد و دارایی به عنوان مدافع افزایش نرخ ارز نیمایی گفته است: «اختلاف نرخ ارز منجر به افزایش فشارهای تورمی و سفته بازی می‌شود.»
علاوه بر این همتی به عنوان سکان‌دار سیاست‌های ارزی کشور معتقد است وضعیت اخیر بازار متاثر از شرایط منطقه‌ای و انتظارات تورمی است. ادعایی که از سوی بسیاری از کارشناسان ارزی و سیاسی مورد تردید است زیرا بانک مرکزی موظف است بازار ارز را به گونه‌ای اداره کند تا در برابر متغیرهای خارجی کمترین میزان بی‌ثباتی را داشته باشد.
نرخ دلار نیمایی در ابتدای شهریور ماه ۱۴۰۳ یعنی زمانی که عبدالناصرهمتی تصدی وزارت اقتصاد و دارایی را به عهده گرفت در کانال ۴۵۲۰۰ تومان قرار داشت و ۷۰ روز بعد یعنی ۱۰ آبان ماه نرخ نیمایی با افزایش ۹.۱ درصدی به کانال ۴۹۳۰۰ هزار تومان رسیده است.
همزمان با این افزایش، نرخ دلار در بازار آزاد از حدود ۵۸۶۰۰ تومان به ۶۹۴۳۰ تومان رسید که بیانگر افزایش بیش از ۱۰ هزار تومانی معادل ۱۶.۸ درصد رشد است.
گفتنی است نرخ دلار از اوایل سال جاری تحولات سیاسی و منطقه‌ای بسیاری از جمله حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، عملیات وعده صادق ۱ و سقوط بالگرد شهید رئیسی و ... را از سر گذرانده است اما این افزایش قیمت تاکنون بی‌سابقه است. به عنوان مثال پس از حمله به کنسولگری کشورمان نرخ دلار به ۶۶ هزار تومان رسید اما پس از عملیات وعده صادق ۱ با فاصله کوتاهی این نرخ به کانال ۵۷ هزار تومان بازگشت.
در راستای بررسی علل افزایش نرخ دلار و میزان تاثیر عوامل داخلی و خارجی بر آن، با روح‌الله ایزدخواه عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دوازدهم شورای اسلامی گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
سیاست اقتصادی ما در برابر دلار منفعلانه است
ایزدخواه گفت: سیاست اقتصادی ما در برابر دلار منفعلانه است و از دو دهه قبل همواره نرخ ارز به طرف بالا تحریک شده است. دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۴ علاوه بر نرخ افزایش نرخ ارز ترجیحی، نرخ تسعیر را نیز افزایش داده است و روی قیمت توافقی یعنی حدود ۵۵ هزار قرار داده است. این موارد قیمت دلار را تحریک می‌کند زیرا هنگامی که دولت قیمت را به سمت بالا هدایت می‌شود قیمت افزایش می‌یابد و علاوه بر این سیاست ارزی ما الان به گونه‌ای است که همه مردم در آن ذینفع نیستند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه افزود: در حال حاضر از نوسانات دلار فقط عده خاصی ذینفع می‌شوند در حال که بار تورمی آن بر کل اقتصاد تحمیل می‌شود. بنابراین برای این وضعیت باید چاره‌اندیشی کرد. نمایندگان مجلس طرحی را برای عبور از این وضعیت آماده کرده‌اند و در سامانه مجلس نیز به ثبت رسیده است که بر اساس آن همه مردم می‌توانند صاحب حساب ارزی شوند و بتوانند در بانک ارز پس انداز کنند. بر اساس گفته بانک مرکزی حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار نزد مردم ارز وجود دارد که این مبلغ وارد چرخه رسمی اقتصاد نمی‌شود.
بانک مرکزی از ساماندهی بازار غیررسمی ارز طفره می‌رود
وی با بیان این که بازار غیررسمی ارز نیاز به ساماندهی اساسی دارد، گفت: بانک مرکزی سال‌ها است از ساماندهی این بازار طفره می‌رود در حالی که همه کشورهایی که در وضعیت مشابه ما دچار نوسانات ارزی و تحریم‌های شدید بودند، بازار غیررسمی را به شدت کوچک و بعضا جمع کردند. امروزه شاهد بالغ بر بیست میلیارد دلار قاچاق کالا هستیم که ارز آن از طریق بازار غیررسمی تامین می‌شود که باید مهار شود اما این اتفاق نیفتاده است.
ایزدخواه تصریح کرد: تحرک بخشی به صادرات نیز یکی دیگر از منابع ارز آوری برای کشور است. تحول در بازارچه‌های مرزی از طریق الگوی مردمی‌سازی صادرات نیز موجب افزایش سبد ارزی و تنوع مبادی ارزی کشور می‌شود. این موارد کارهایی است که انجام نشده است. علاوه بر فقدان مولفه‌های فوق، کانال‌های تلگرامی و بازار غیررسمی نیز به نوسانات دامن می‌زنند و متاسفانه برخورد جدی با آن‌ها نمی‌شود و مجموع این موارد موجب قیمت فعلی ارز شده است.
حواله دادن بی‌ثباتی نرخ ارز به مسائل سیاسی توجیه ندارد
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از سیاسی کردن افزایش نرخ دلار تاکید کرد: گاهی اوقات بانک مرکزی علت افزایش قیمت ارز را بحران های سیاسی و امنیتی اعلام می‌کند در حالی که این گونه نیست. ثبات پول کشورهایی که از لحاظ امنیتی به مراتب از کشور ما فاصله دارند و سال‌ها دچار جنگ و کشمکش‌های داخلی بوده‌اند از کشور ما بالاتر است. بنابراین حواله دادن بی‌ثباتی نرخ ارز به مسائل سیاسی توجیه ندارد و باید در سیاست ارزی کشور خانه تکانی اساسی شود.
وی در زمینه وظایف مجلس برای ثبات بخشی به نرخ ارز تصریح کرد: مجلس نیز باید از این حالت انفعال و ناظر خنثی دربیاید زیرا نیاز به قوانین جامع ارزی داریم و البته قوانینی تدوین شده اما نیاز به قانون جامع برای تعیین تکلیف رژیم ارزی کشور هستیم تا بازار ارز از این وضعیت نوسانی خارج شود.
سیاست رسمیت بخشی به نرخ‌های غیررسمی شکست خورده است
ایزدخواه در واکنش به دلایل عبدالناصر همتی در دفاع از افزایش قیمت نرخ نیمایی گفت: بانک مرکزی سال‌ها است با همین تمهیدات نرخ ارز در بازار رسمی را گران کرده است و البته می‌گویند با افزایش نرخ نیمایی باعث ثبات و کاهش نرخ ارز می‌شویم در حالی که نرخ ارز به ۷۰ هزار تومان رسیده است. اگر قرار بود این سیاست جواب بدهد باید سال‌ها قبل نتیجه می‌گرفتیم و نرخ ارز تثبیت می‌شد. بنابراین سیاست گران‌سازی و رسمیت بخشی به نرخ‌های غیررسمی شکست خورده و باید در آن تجدید نظر انجام شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر نتیجه انتخابات آمریکا و احتمال پیروزی ترامپ بر افزایش نرخ ارز گفت: انتخابات آمریکا تاثیر چندانی بر نرخ ارز نخواهد گذاشت البته ممکن است بازار ارزی کشور به شکل مقطعی دچار نوسان شود. مشکل اساسی ما به علت سیاست‌های ارزی خودمان است و اگر تغییر جدی در این سیاست‌ها اتفاق بیفتد و در لایحه بودجه ۱۴۰۴ بازنگری شود، روند صعودی نرخ ارز متوقف می‌شود. پس باید نرخ‌گذاری که در لایحه بوجه شده به علت تحمیل اثرات تورمی سنگین بر کشور، اصلاح شود.
وی در پایان گفت: برخی نمایندگان مجلس پیشنهاداتی را در این راستا ارائه کرده‌اند تا نرخ ارز تثبیت شود و دولت نیز باید از تجربیات سال‌های گذشته مثل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و امثالهم درس بگیرد.
انتهای پیام/
نظر شما