به گزارش خبرنگار گروه بین الملل ایسکانیوز، کی‌یر استارمر -نخست‌وزیر بریتانیا- روز دوشنبه وارد آنکارا شد و رجب طیب اردوغان -رئیس‌جمهور ترکیه- در ساختمان ریاست جمهوری از او استقبال کرد. این اولین سفر استارمر به ترکیه بوده است و جان هیلی -وزیر دفاع بریتانیا- و هارو اسمیت -فرمانده نیروی هوایی- نیز او را همراهی کردند. دیدار دو مقام با هدف نهایی کردن قرارداد خرید جت‌های یوروفایتر تایفون بین دو کشور برگزار شد.

گفتنی است آنکارا در اواخر سال ۲۰۲۳ علاقه خود را برای خرید ۴۰ فروند جت یوروفایتر تایفون اعلام کرده بود، اما به دلیل مخالفت‌های آلمان به تعویق افتاده بود. اکنون میشل شولهورن -مدیرعامل شرکت ایرباس دیفنس اند اسپیس- گفت که تردیدهای گذشته آلمان برطرف شده است و دولت ائتلافی جدید به رهبری فریدریش مرتس تصریح کرده است که مانع فروش نخواهد شد.

پس از برگزاری نشست مشترک نیز اردوغان اعلام کرد که ترتیبات اجرایی برای خرید جت‌های جنگنده یوروفایتر تایفون در جریان جلسات بین هیئت‌های نمایندگی امضا شده است. در بیانیه مشترک مطبوعاتی نیزاعلام شد که ترکیه و بریتانیا قراردادی به ارزش ۸ میلیارد پوند (۱۰.۷۴ میلیارد دلار) برای خرید ۲۰ جت جنگنده یوروفایتر تایفون امضا کرده‌اند.
همچنین اردوغان این توافق را به‌عنوان نمادی تازه از روابط استراتژیک بین دو متحد نزدیک توصیف کرد و تأکید نمود که این همکاری، مسیر را برای پروژه‌های مشترک در صنعت دفاعی نیز هموار می‌کند. در مقابل، استارمر خاطرنشان کرد که قرارداد فروش جت‌های جنگنده، امنیت ناتو را تقویت کرده و همکاری‌های دوجانبه در زمینه صنعت دفاعی را گسترش خواهد داد.

به نوشته وزارت دفاع ترکیه نیز یاشار گولر-وزیر دفاع ترکیه- و استارمر پس از مراسم استقبال در پایگاه مورتد، از شرکت توساش بازدید کردند و در جریان تازه‌ترین پیشرفت‌ها درباره جنگنده بومی «کآن» قرار گرفتند. در این بازدید، وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی بریتانیا نیز همراه هیئت بودند.
همچنین وزیر دفاع ترکیه روز دوشنبه اعلام کرد که این کشور ۱۲ فروند یوروفایتر از قطر، ۱۲ فروند از عمان و ۲۰ فروند از بریتانیا خریداری خواهد کرد. شایان ذکر است اردوغان در طول سفرهای هفته‌های گذشته خود به کشورهای خلیج فارس در خصوص خرید احتمالی جنگنده‌های تایفون دست دوم از قطر و عمان مذاکراتی داشته است.

گفتنی است سند مشارکت استراتژیک ترکیه و بریتانیا که در سال ۲۰۰۷ لازم‌الاجرا شد، در سال ۲۰۱۰ تمدید شد و به سند اساسی روابط دوجانبه تبدیل شده است. همچنین مراودات اقتصادی بین دو کشور نیز ۴۰ میلیارد دلار برآورد شده و اردوغان تمایل خود را برای تقویت مراودات در این حوزه نیز ابراز کرده‌است.

علاقه ترکیه برای تقویت نظامی

ترکیه دومین نیروی نظامی بزرگ ناتو را در اختیار دارد و در بحبوحه بی‌ثباتی فزاینده منطقه‌ای به دنبال نوسازی ناوگان هوایی خود و تقویت دفاع بوده است و مدت‌هاست که علاقه خود به خرید جت‌های غربی را اعلام کرده بود. در ماه ژوئیه، ترکیه و بریتانیا یک قرارداد اولیه برای فروش جنگنده‌های یوروفایتر امضا کردند که توسط کنسرسیومی متشکل از بریتانیا، آلمان، ایتالیا و اسپانیا و به رهبری شرکت بریتانیایی ساخته می‌شوند و اکنون شاهد نهایی شدن آن هستیم.

یک منبع ترکیه‌ای به میدل ایست‌ای گفت، استارمر پیش از سفر خود دو جت یوروفایتر به آنکارا فرستاد که نشان‌دهنده اهمیت این معامله برای لندن است. البته هنوز مشخص نیست که آیا این جت‌ها در ترکیه باقی خواهند ماند یا برای اهداف نمادین به پرواز درآمده‌اند. همچنین در گزارش میدل‌ایست‌ای اشاره شد که خلبانان ترکیه پیش از این با جت‌های جنگنده ساخت اروپا پرواز نکرده بودند، زیرا آنکارا به طور سنتی از جنگنده‌های اف-۱۶ و سایر مدل‌های ساخت آمریکا استفاده می‌کند.

در همین حال، شبکه تلویزیونی ان‌تی‌وی ترکیه گزارش داد که بریتانیا با تحویل هواپیماهایی که در حال حاضر برای نیروی هوایی سلطنتی در حال ساخت هستند، سفارش آنکارا را در اولویت قرار خواهد داد.

شرق الاوسط نیز نوشت ترکیه خرید جنگنده‌های یوروفایتر و سایر هواپیماهای پیشرفته را به‌عنوان راه‌حلی موقت می‌داند تا زمانی که جنگنده بومی نسل پنجم خود، موسوم به «کآن»، آماده بهره‌برداری شود؛ امری که انتظار نمی‌رود پیش از سال ۲۰۲۸ محقق گردد.

گفتنی است ترکیه همچنین در ماه‌های اخیر تلاش کرده قراردادهای نظامی خود را با ایالات متحده نیز گسترش دهد و بار دیگر درخواست ازسرگیری گفت‌وگوها با آمریکا درباره خرید جنگنده‌های اف-۱۶ و سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ را مطرح کرده است. پیش‌تر، دو کشور در زمینه همکاری‌های دفاعی از جمله فروش جنگنده‌های پیشرفته و سامانه‌های موشکی توافق‌هایی داشتند، اما پس از خرید اس-۴۰۰ از روسیه در سال ۲۰۱۹، واشنگتن این قراردادها را لغو و ترکیه را از برنامه تولید اف-۳۵ کنار گذاشت. اکنون دولت آنکارا در پی آن است تا با بهبود روابط با آمریکا، بخشی از این همکاری‌های نظامی را احیا کند و توان دفاعی خود را در چارچوب جدیدی بازسازی نماید.

تمایل ترکیه برای ایفای نقش دیپلماتیک

در کنار پویایی های ترکیه در بخش نظامی شاهد هستیم در ماه‌های اخیر ترکیه فعالانه نقش دیپلماتیک خود را نیز گسترش داده است. اردوغان سعی داشت میزبان گفت‌وگوهای صلح میان ولودیمیر زلنسکی و ولادیمیر پوتین شود، اما در نشست‌های مقدماتی ماه مه ۲۰۲۵، پوتین از دیدار رودررو امتناع کرد و نمایندگان پایین‌رتبه به نشست اعزام شدند.

ترکیه اما از تلاش ایفای نقش منطقه‌ای برنداشت و با وجود روابط پنهانی با اسرائیل که البته برملا نیز شد و اظهار نظرهای گاه و بیگاه در خصوص نقش‌آفرینی در غزه، شاهد حضور رجب طیب اردوغان در نشست صلح شرم‌الشیخ بودیم که در پی توافق آتش‌بس غزه برگزار شده بود. ترکیه در کنار مصر، قطر و ایالات متحده در مراحل نهایی این سازوکار نقش داشت.

علاوه بر این، در درگیری‌های مرزی اخیر میان پاکستان و افغانستان، قطر و ترکیه به‌عنوان میانجی وارد عمل شدند و پس از مذاکرات منطقه‌ای میان دو طرف، توافق آتش‌بس اعلام شد؛ این میانجی‌گری نمونه‌ای دیگر از تلاش آنکارا برای افزایش نفوذ دیپلماتیک در بحران‌های منطقه‌ای است.

خبرنگار: ماری ملکی

انتهای پیام/