به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، محمدجواد ظریف اخیراً در مقالهای در نشریه آمریکایی فارن افرز با ارائه مجموعهای از پیشنهادها، بار دیگر خواستار احیای برجام شده است. وی در این مقاله، بازگشت به نسخهای بهروزشده از توافق هستهای ۲۰۱۵ را بهعنوان نقطه آغاز حلوفصل مسائل گستردهتری همچون امنیت منطقهای، کنترل تسلیحات و مقابله با تروریسم مطرح میکند.
ظریف همچنین پیشنهاد میدهد ایران متعهد شود که به ایالات متحده یا متحدانش حمله نکند و در مقابل، آمریکا نیز تعهدی مشابه ارائه داده و تحریمها ــ از جمله تحریمهای سازمان ملل ــ را لغو کند. از دیگر محورهای مطرحشده در این مقاله میتوان به افزایش شفافیت هستهای ایران، اعمال محدودیتهایی بر سطح غنیسازی و ایجاد سازوکارهای منطقهای اشاره کرد؛ اقداماتی که بهزعم وی میتواند در ازای توقف جنگ اقتصادی و رفع تهدیدات نظامی از سوی آمریکا اجرایی شود.
طرح جدید ظریف برای کشور
در این چند ماه اخیر، محمدجواد ظریف هر از چند گاه برای کشور نسخهای تازه تجویز کرده است؛ از سخن گفتن درباره تغییر پارادایم در سیاست خارجی ایران گرفته تا طرح ایده احیای برجام دیگر؛ توافقی که خود از بانیان اصلی آن بود و اکنون خواستار نسخهای تازه از آن شده، بیآنکه توضیح روشنی درباره چارچوب و محتوای این برجام جدید ارائه دهد. همزمان، حسن روحانی نیز در روزهای گذشته فاش کرده بود که ایالات متحده در جریان مذاکرات، بهدنبال «برجام ۲ و ۳» بوده است؛ توافقهایی که بهطور مشخص حوزههای منطقهای و توان موشکی ایران را در بر میگرفت.
ظریف در حالی از نسخهای بهروزشده از برجام سخن میگوید که تا همین چند ماه پیش، ایرادات اساسی این توافق را نمیپذیرفت و حتی وجود سازوکاری تحت عنوان مکانیسم ماشه در برجام را انکار میکرد. با این حال، پس از فعال شدن این مکانیسم، در واکنش به انتقادات کارشناسان اعلام کرد: «سکوت کردهام تا منافع ملی خدشهدار نشود.» همچنین وزیر امور خارجه دولت روحانی اکنون از برجامی جدید و مذاکره با آمریکا سخن میگوید؛ آنهم در فضایی که گویی این ایران بوده که از برجام خارج شده و به تعهدات خود عمل نکرده است.
افزون بر این، ظریف در مقاله اخیر خود بهصورت تلویحی میپذیرد که برخی رفتارها و گفتارهای مقامات ایرانی و ساختار حاکمیتی کشور، در بازتولید روند امنیتیسازی علیه ایران نقش داشته است! علاوه بر این هفته گذشته درجلسه پزشکیان با سران احزاب اصلاحطلبان بر سر موضوع مذاکره با آمریکا و برجام مجادله لفظی داشتند.
آنچه در ادامه میخوانید، گفتوگوی ایسکانیوز با محمدصادق کوشکی، کارشناس و فعال سیاسی اصولگرا است.
نسخههایی که ظریف ارائه میدهد مبتنی بر واقعیتهای عینی نیست
کوشکی در پاسخ به این پرسش که چرا محمدجواد ظریف در ماههای اخیر بهطور مداوم در حال نسخهپیچی برای کشور است، گفت: نسخههایی که ظریف ارائه میدهد، مبتنی بر واقعیتهای عینی و شرایط واقعی حاکم بر صحنه سیاست خارجی نیست. اینکه یک فرد در کشور اظهارنظر کند یا دیدگاه خود را مطرح سازد، فینفسه ایرادی ندارد؛ اما مسئله اصلی آنجاست که آقای ظریف صرفاً یک فرد عادی یا یک تحلیلگر مستقل نیست، بلکه نماد و نماینده جریانی مشخص از سیاستمداران است که همچنان بر این باورند با اعطای امتیاز به آمریکا میتوان خصومت این کشور با ایران را پایان داد.
وی افزود: این جریان سیاسی بدون توجه به واقعیتهای موجود و تجربههای پرهزینه گذشته، همچنان بر راهکاری پافشاری میکند که پیشتر آزموده شده و نهتنها دستاورد ملموسی برای کشور نداشته، بلکه موجب فرصتسوزی و تحمیل هزینههای سنگین نیز شده است. اگر مسئله صرفاً به یک فرد مانند آقای ظریف محدود میشد، میشد از کنار آن عبور کرد؛ اما مشکل اساسی در اینجاست که ایشان نمایندگی یک تفکر را بر عهده دارد؛ تفکری که حاضر نیست واقعیات میدانی و تحولات منطقهای و بینالمللی را ببیند یا بپذیرد.
کوشکی با اشاره به شرایط کنونی منطقه تأکید کرد: در وضعیت فعلی، مشکل اصلی آمریکا و رژیم صهیونیستی صرفاً به موضوع هستهای ایران محدود نمیشود. مسئله اصلی آنها قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران است؛ قدرتی که شامل توان موشکی، نفوذ منطقهای و ظرفیتهای دفاعی کشور میشود. بنابراین وقتی امروز آقای ظریف از «برجام جدید» سخن میگوید، این نگرانی جدی وجود دارد که منظور او، کشاندن مذاکرات به حوزه توان موشکی و پذیرش مطالبات آمریکا در این زمینه باشد.
وی ادامه داد: چنین مواضعی دیگر صرفاً یک نظر شخصی یا تحلیل فردی نیست، بلکه میتواند مستقیماً به امنیت ملی کشور آسیب بزند. طرح این دیدگاهها در شرایط حساس کنونی، عملاً ارسال پیام ضعف به دشمنان تلقی میشود و آنها را به افزایش فشار و مطالبه امتیازات بیشتر ترغیب میکند.
این فعال سیاسی درادامه تصریح کرد: آقای ظریف و جریان فکری متبوع او باید متوجه باشند که امنیت ملی محل آزمون و خطا نیست. در شرایطی که کشور با تهدیدات واقعی و پیچیده مواجه است، طرح نسخههایی که پیشتر شکست خوردهاند، نهتنها کمکی به حل مسائل نمیکند، بلکه میتواند به تضعیف مؤلفههای قدرت ملی منجر شود. از اینرو ضروری است که ایشان نسبت به تبعات سخنان و مواضع خود توجیه شده و از طرح دیدگاههایی که ممکن است به منافع و امنیت ملی کشور آسیب بزند، پرهیز کند.
ظریف و همفکرانش شکست برجام را نمیپذیرند
این کارشناس سیاسی اصولگرا در واکنش به این پرسش که چرا با گذشت چندین ماه از پایان رسمی برجام و فعال شدن مکانیسم ماشه، محمدجواد ظریف همچنان حاضر به پذیرش خاتمهیافتن این توافق نیست، گفت: امثال آقای ظریف و افرادی که همفکر و هممسیر او هستند و جریانی که وی عملاً سخنگوی آن به شمار میرود، ارتباط خود را با واقعیتهای سیاسی و میدانی از دست دادهاند و بیش از آنکه بر مبنای شرایط عینی تصمیم بگیرند، در فضای ذهنی و تصورات خود سیر میکنند. همین گسست از واقعیت باعث شده است که هنوز هم نتوانند شکست برجام و پایان قطعی آن را بپذیرند.
وی افزود: امروز دیگر تردیدی باقی نمانده که برجام به پایان راه خود رسیده و مکانیسم ماشه بهعنوان یکی از جدیترین ضعفهای حقوقی این توافق، علیه ایران فعال شده است. با این حال، همان جریانی که زمانی منکر وجود چنین سازوکاری در متن برجام بود، اکنون نیز بهجای پذیرش مسئولیت و پاسخگویی، تلاش میکند با طرح ایدههایی مانند احیای برجام یا نسخههای جدید آن، از پذیرش واقعیت شکست این توافق شانه خالی کند.
وی ادامه داد: اصرار بر زنده نگه داشتن برجام، بیش از آنکه یک راهبرد عقلانی باشد، تلاشی برای حفظ یک روایت سیاسی شکستخورده است؛ روایتی که حاضر نیست بپذیرد اتکای صرف به وعدههای غرب و آمریکا، نهتنها امنیت و منافع ملی ایران را تأمین نکرد، بلکه به افزایش فشارها و مطالبات طرف مقابل نیز منجر شد.
منظور از برجام بهروز شده، دقیقاً همان برجام موشکی و منطقهای است
کوشکی در پاسخ به این پرسش که آیا منظور محمدجواد ظریف از «برجام بهروز شده»، همان برجامهای ۲ و ۳ یا برجام موشکی و منطقهای است، تصریح کرد: منظور از برجام بهروز شده، دقیقاً همان برجام موشکی و منطقهای است. از همان ابتدای دولت روحانی، آمریکاییها مشخص کرده بودند که ایران باید چهار توافق جداگانه را بپذیرد: برجام هستهای، برجام موشکی، برجام منطقهای و برجام حقوق بشر. این موارد از سال ۱۳۹۲ توسط طرفهای غربی مطرح شده و در طول مذاکرات، هم آقای ظریف و هم آقای روحانی و جریانهای هممسیر با آنها، بر این باور بودند که باید در این حوزهها مذاکراتی صورت گیرد.
کوشکی با تأکید بر تبعات احتمالی این رویکرد گفت: اگر ایران چنین امتیازاتی را میداد، سرنوشت کشوری مانند سوریه در انتظار ما بود؛ کشوری که شرایط و وضعیت آن اصلاً در شأن و منزلت ملت ایران نبود. این تجربه نشان میدهد که چنین توافقهایی نه تنها به حفظ امنیت و منافع ملی منجر نمیشوند، بلکه میتوانند موقعیت کشور را در منطقه به شدت تضعیف کنند.
وی سپس به سوال بنیادی پرداخت: چه کشوری حاضر است چهار توافق اینچنینی را بپذیرد؟ کدام کشور مستقل میپذیرد توان هستهای خود را محدود کند، توان موشکی خود را کنار بگذارد و قوانین داخلیاش را مطابق خواست اروپاییها و آمریکاییها تغییر دهد؟ هیچ کشور مستقلی چنین کاری نخواهد کرد. جالب است که اروپاییها در همین مدت اخیر، به صورت لحظهای و پیوسته توان نظامی خود را افزایش میدهند، اما ما از آنها انتظار داشتیم که ایران توانمندیهای حیاتی خود را محدود کند.
این کارشناس اصولگرا تأکید کرد: طرح چنین برجامهای چندگانه، به وضوح یک برنامهریزی یکجانبه و تحمیلی از سوی غربیها بوده است و جریان داخلی که امروز باز هم بر احیای برجام بهروز شده پافشاری میکند، درک درستی از واقعیتهای منطقهای، ظرفیتهای دفاعی کشور و منافع ملی ندارد. این مسیر، نه تنها تضمینی برای حل مشکلات اقتصادی یا هستهای ایران نداشت، بلکه میتوانست امنیت، استقلال و اقتدار ملی کشور را به شدت به خطر بیندازد.
احتمال هماهنگی اصلاحطلبان با ظریف در جلسه احزاب وجود دارد
این فعال سیاسی اصولگرا درباره جدال لفظی اصلاحطلبان در جلسه احزاب با پزشکیان و احتمال هماهنگی آنها با ظریف گفت: آقای ظریف سخنگوی یک جناح مشخص است؛ جناحی از فعالان سیاسی که معتقدند تنها راه حل مسائل کشور، مذاکره است. بر این اساس، احتمال دارد بین اصلاحطلبان حاضر در جلسه رئیس جمهور با احزاب، نوعی هماهنگی فکری یا همسویی راهبردی با نگاه او وجود داشته باشد.
انتهایپیام/
خبرنگار:علیرضا همتی بهار
نظر شما