اعتکاف، آیین آسمانی، فرصتی استثنایی برای زائران خالص است تا برای چند روز ارتباطات دنیوی را به حداقل رسانده و پیوند خود را با خالق متعال ژرف‌تر سازند. این توقف سه روزه در حریم امن الهی، به مثابه یک ‘معراج زمینی’ عمل می‌کند؛ جایی که مسجد از یک مکان صرفاً عبادی، به مرکز خودسازی، تفکر عمیق و تزکیه نفس تبدیل می‌شود.

در این ایام، شرکت‌کنندگان با قرائت کتب آسمانی، نمازهای مستحبی و مجالس ذکر و دعا، مسیر خودشناسی را طی می‌کنند. اعتکاف نه تنها یک عمل عبادی، بلکه یک دوره فشرده برای بازنگری در اهداف زندگی و تقویت اراده برای دوری از تعلقات مادی است. این فرصت، به انسان می‌آموزد که آرامش حقیقی در گرو نزدیکی به حقیقت است و سکوت معنوی می‌تواند پُرصدا ترین پاسخ‌ها را به سؤالات عمیق انسان بدهد.

جوهر اصلی اعتکاف در ‘قطع تعلق’ است. در دنیایی که پیوسته با سیل اطلاعات و دغدغه‌های مادی بمباران می‌شویم، اعتکاف یک ‘سکوی پرتاب’ معنوی فراهم می‌کند. معتکفین به صورت آگاهانه برای سه روز، ارتباطات دیجیتال، تجارت‌های روزمره و تعاملات دنیوی را به حداقل می‌رسانند تا تمام توان ذهنی و قلبی خود را بر راز و نیاز و مراقبه متمرکز سازند.

این فرآیند، که می‌توان آن را به نوعی ‘مراقبه فعال’ نامید، بدن را در محدوده‌ای فیزیکی نگه می‌دارد تا ذهن از بند تعلقات رها شود. اعتکاف صرفاً یک کناره‌گیری انفرادی نیست؛ بلکه یک همبستگی جمعی در فضای قدسی مسجد است. مساجد در این ایام تبدیل به دانشگاه‌های کوچک معرفت می‌شوند که در آن، اساتید و طلاب دینی به تبیین احکام، تفسیر قرآن و ترویج سبک زندگی اسلامی می‌پردازند.

در این فضای تبادل علمی، معتکفین نه تنها خود را تزکیه می‌کنند، بلکه مجهز به ابزارهای لازم برای مقابله با چالش‌های فکری محیط بیرون می‌شوند. مفاهیمی چون تبیین عقاید و دفاع از باورهای دینی در قالب درس‌ها و حلقه‌های بحث مطرح می‌گردد. در پیوند با مفاهیم بصیرتی، اعتکاف به معتکف کمک می‌کند تا در برابر شبهات و هجمه‌ های فرهنگی مقاوم شود. این تجمع، نمادی از وحدت جامعه اسلامی است که فارغ از تفاوت‌های ظاهری، بر محوریت‌ ایمان گرد هم می‌آیند و انسجام اجتماعی را تقویت می‌کنند.

مسجد در این سه روز، مظهر ‘حضور’ فعال در عین ‘غیبت’ از دغدغه‌ های غیرضروری است؛ مکانی که وحدت گفتمانی حول محور هدایت شکل می‌گیرد.

اعتکاف، یک‌ ایستگاه بازرسی حیاتی در سفر زندگی است. این سنت، با فراهم آوردن سکوتی فعال و عبادتی خالصانه، به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد که روح خسته خود را بازیابند و با کوله‌باری از بصیرت و انگیزه تازه، به عرصه زندگی بازگردند تا ادامه دهنده راهی باشند که شهدا ترسیم کرده‌اند راهی که در آن، علم و تعهد در هم تنیده است. معتکف پس از سه روز ‘پرواز روح’، آماده است تا در قامت یک انسان متعالی، در میدان جهاد اصغر و اکبر روزمره حضوری مؤثر داشته باشد.

سعیده صداقت نژاد - فعال رسانه

انتهای یادداشت./