به گزارش ایسکانیوز؛ «هدایت تحصیلی»، مثنوی هفتاد من کاغذی است که این روزها همزاد و همنشین هزاران شرکت کننده در کنکور سراسری و والدین آنها شده است اما عدم توجه لازم به علاقههای آن ها و نگاه سلیقهای و تحکمآمیز در انتخاب رشته، باعث سردرگمی آنها شده است.
انتخاب رشته/ نکات طلایی برای شناسایی علایق و استعداد کنکوریها
شخصیت های اول این ماجرا هستند، که برای ورود به پایه دهم، بر اساس علائق خود و اطلاعات مختصر از رشتهها، هرکدام سودای تحصیل در رشتهای را در سر میپرورانند و به تبع آن تحصیلات در رشته خاص را در دانشگاه برای خود متصور میشوند.
دغدغه والدین برای انتخاب رشته تحصیلی متناسب با معدل و سلیقه دانش آموزان از یک سو و تمهیدات وزارت آموزش و پرورش برای برقراری توازن در رشته ها مساله ای است که این روزها فکر خانواده ها و اولیا مدارس را به خود مشغول کرده است.
آنها که در دبیرستان معدل بالاتری دارند با فکر پوشیدن لباس سفید دکتری و گذاشتن کلاه ایمنی مهندسی، جذب رشته های علوم تجربی و ریاضی و فیزیک میشوند، آنها هم که انتخابی جز علوم انسانی در رشته های نظری برایشان باقی نمی ماند عزمشان را برای وکیل شدن جزم میکنند. از رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش هم در این سالها آنطور که باید و شاید استقبال نشده و همچنان رشته های نظری بیشترین حجم داوطلبان کنکور را دارند.
در گزارش قبلی که در اینجا می توانید مشاهده کنید، رشته های پرطرفدار مهندسی را بررسی کردیم. حالا در این گزارش می خواهیم پرطرفدارترین و پرکاربردین ترین رشته های پزشکی را مورد بررسی قرار دهیم.
علوم آزمایشگاهی
وظیفه اصلی رشته علوم آزمایشگاهی شناخت علل ایجاد بیماریهای مختلف و عوامل ایجاد کننده آنها است. ابزاری که در تشخیص و درمان بیماریهای مختلف بکار میرود تحت عنوان پاراکلینیک است که میتوان به رشتههایی از قبیل رادیولوژی، رشتههای توان بخشی و پرستاری اشاره کرد.
در این رشته میتوان به نکته مهمّی اشاره کرد و آن آزمایشگاههای مجهز است که طی سالهای اخیر توسط بخش دولتی و خصوصی گسترش یافته و زمینه مناسبی را برای اشتغال در این رشته فراهم کرده در حال حاضر این رشته در دو مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته در اغلب دانشگاههای علوم پزشکی کشور دانشجو میپذیرد.
همچنین ذکر است که این رشته به دلیل نیاز به امکانات و وسائل، یکی از رشتههای پرهزینه است. البته در دانشگاه های علوم پزشکی کشور، اغلب وسائل و امکانات در اختیار دانشجویان قرار میگیرد.
بازار کار
درباره تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی گفتنی است که درحال حاضر بر اساس مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کسانی حق تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی دارند که در یکی از رشتههای پاتولوژی یا علوم آزمایشگاهی دارای درجه دکترای حرفهای باشند.
کسانی که دارای تخصص پاتولوژی هستند افرادی هستند که دارای درجه دکترای حرفهای پزشکی هستند و افراد دیگر که دارای درجه دکترای حرفهای علوم آزمایشگاهی یا آزمایشگاه بالینی هستند، افرادی هستند که در گذشته در رشتههای مختلف پزشکی مثل باکتری شناسی، بیهوشی و. . . تحصیل کردهاند و اکنون تحصیلاتی در حد دکتری دارند و یا کسانی هستند که در گذشته در رشته علوم آزمایشگاهی مدرک دکترای حرفهای گرفتهاند.
این رشته از نظر کاربرد و بازارکار، یکی از رشتههای خوب گروه پزشکی است. زیرا با توجه به توسعه و اهمیت امر بهداشت و زمینه مناسب کاری، اغلب فارغالتحصیلان این رشته به راحتی وارد بازارکار میشوند. ار و تحصیل در این رشته به دلیل خطر بالای آلودگی محیط آزمایشگاهها نیازمند توجه و دقت بالائی است.
دارو سازی
تربیت داروساز و نتیجه نهایی فارغالتحصیلانی که شغلشان داروفروشی یا نسخهپیچی است.
آنچه خواندید، تنها نظر یک نفر نیست بلکه دیدگاه صدها داوطلب آزمون سراسری است. جوانانی که معتقد بودند وجه رشته داروسازی فقط به خاطر عنوان دکترای آن است والا این رشته حرفی برای گفتن ندارد چرا که باید بعد از ۵ یا ۶ سال درس خواندن به حرفه داروفروشی رضایت داد.
این نشان میدهد که متاسفانه بسیاری از مردم و از جمله تعداد قابل توجهی از داوطلبان آزمون سراسری شناخت صحیحی از رشته داروسازی ندارند. در واقع آنها نمیدانند که نه تنها شغل یک فارغالتحصیل داروسازی، داروفروشی نیست بلکه فقط هدف این رشته تربیت داروساز نخواهد بود. چرا که داروسازی تنها یکی از تخصصهای فارغالتحصیلان این رشته است.
در علم پزشکی برای مداوای یک بیمار روش های متعددی از جمله دارو درمانی، جراحی و رواندرمانی وجود دارد. که در این میان دارو درمانی به عنوان متداولترین شیوه در تمام دنیا شایع میباشد و رشته داروسازی، رشتهای است که در همین زمینه با بیماران و مردم مرتبط می شود. ازهمین رو داروسازی عنوان مناسبی برای این رشته نیست.
چون فارغالتحصیل این رشته نباید حتما در کارخانهها یا لابراتوار داروسازی کار بکند بلکه فعالیت اصلی فارغالتحصیل این رشته، ارائه خدمات دارویی است. یعنی یک داروساز باید به ارائه مشاوره دارویی و بررسی روش های داروسازی و ضعف های احتمالی موجود در رژیمهای دارو درمانی بپردازد.
در مورد اهمیت بخش داروسازی صنعتی یا همان فرموله کردن دارو باید گفت، در حال حاضر حدود ۴۰ یا ۵۰ نوع شکل دارویی متداول وجود دارد و این در حالی است که هر روز در دنیا شرکت های مختلف داروسازی ، سیستمهای دارورسانی جدیدتری ارائه میدهند و تلاش میکنند که فرم دارو، بهتر و نحوه استفاده از آن ، راحت تر شود.
رشته داروسازی با تحقیق و پژوهش عجین شده است و هر ساله تعدادی داروی جدید وارد بازار میشود که نتیجه تحقیقات چندساله دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است. به همین دلیل داوطلب این رشته باید به تحقیق علاقهمند باشد چون اعتبار علمی این رشته تا حدود زیادی به انجام کارهای تحقیقاتی بستگی دارد.
شاید بتوان گفت که امروزه وجه تمایز داروسازی از رشتههای پزشکی و دندان پزشکی در انجام پایان نامههای تحقیقاتی و کاربردی این رشته است.
اگر کسی به کارهای تحقیقاتی عشق میورزد و میخواهد تحقیقی انجام دهد که در جهت رفع دردها و نیازهای بشری باشد، داروسازی یکی از بهترین رشتههای دانشگاه است که میتواند آرزوی او را برآورده سازد.
دانشجوی داروسازی باید در علوم پایه مثل فیزیولوژی، شیمی و فیزیک توانمند باشد. همچنین در صورت قویبودن در درس ریاضی میتواند در گرایشهای مختلف داروسازی مثل طراحی دارو، سیستمهای موجود در کارخانههای داروسازی و شبکههای رایانهای داروخانهها و بیمارستانها از کامپیوتر بخوبی استفاده کند.
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیستشناسی برای این رشته ضروری است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید بتواند با افراد بدرستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در ضمن فردی سختکوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه فهمیدنی دارد و در نتیجه به همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
با توجه به این که بیشتر کتب درسی این رشته به زبان انگلیسی است، دانشجوی داروسازی باید به زبان انگلیسی مسلط باشد تا بتواند از کتب و مجلات علمی موجود به خوبی بهره ببرد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
پس از اخذ مدرک دکترای عمومی داروسازی به شرط داشتن معدل کل بالا ، دانشجو میتواند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجویان پذیرفته شده در دوره تخصصی بسته به گرایش تحصیلی خود، واحدهای گوناگون و متنوع دیگری را (تقریبا ۴۰ واحد) در سطح پیشرفته و تخصصی میگذرانند که بخش عمده آن پایاننامه تخصصی است.
قبل از انتخاب پایاننامه تخصصی، دانشجو باید در امتحان جامع تخصصی که در سطح کشور برگزار میشود نمره قبولی را کسب کند. سرانجام پس از نگارش و دفاع از پایاننامه به اخذ مدرک دکترای تخصصی (P.h.D) نایل میآید.
آینده شغلی و بازار کار
با وجودی که امروزه شاهد یک بحران کاری در رشتههای پزشکی هستیم اما نه تنها تعداد فارغالتحصیلان رشته داروسازی زیاد نیست بلکه کم نیز هست. چون در یک بیمارستان به ازای هر ۱۱۰ تخت یک دکتر داروساز بالینی و دو دکتر داروساز عمومی مورد نیاز است. البته باید توجه داشت که آنچه مورد نظر ما است، دکتر داروسازی است که خدمات دارویی ارائه دهد نه کسی که داروفروشی یا نسخهپیچی کند!
درست است که در چند سال گذشته به علت تعداد زیاد فارغالتحصیلان، فرصتهای کاری این رشته کم شده است اما با این وجود حدود ۹۰ درصد فارغالتحصیلان این رشته جذب بازار کار میشوند که از این میان بیش از ۸۰ درصد جذب داروخانه و مابقی در صنایع داروسازی (ساخت و کنترل دارو) و کارخانههای آرایشی بهداشتی مشغول به کار میشوند و یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی فعالیت میکنند.
از سوی دیگر در حال حاضر حدود ۹۷ درصد داروهای مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانههای متعدد داروسازی داخل کشور ساخته میشود و بدون شک کارشناسان و متخصصان موجود در این کارخانهها، فارغالتحصیل رشته داروسازی هستند. همچنین در ۵ کارخانه بزرگ داروسازی کشور وجود بخش تحقیقات دارویی و کار در این زمینه الزامی شده است. این در حالی است که اکثر کارخانههای داروسازی کشور دارای واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و در نتیجه امکان فعالیتهای تحقیقاتی برای فارغالتحصیلان علاقهمند و مستعد این رشته مهیا است.
در رشته داروسازی دست برای تحقیق خیلی باز است. چون علاوه بر کار در بخش تحقیقات کارخانههای داروسازی، فارغالتحصیل این رشته میتواند بطور خصوصی نیز بویژه در بخش داروهای گیاهی تحقیق کند و یا در حالی که در داروخانه کار میکند، به تحقیقات نیز بپردازد یعنی به روی نسخههای بیماران مطالعات تحقیقاتی انجام دهد.
دندان پزشکی
دندان پزشک به تشخیص و درمان بیماریهای دهان و دندان میپردازد و از همینرو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهانپزشکی گذاشت.
در گذشته دندان پزشکی را مساوی با دندان سازی میدانستند. اما امروزه دندان سازی تنها بخشی از دندان پزشکی است.
رشته دندان پزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماریهای دهان و دندان را آموزش میدهد.
دندانپزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می کند. همچنین به یاری این علم میتوان بسیاری از بیماریها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
ماهیت
این مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است. که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافتشناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروبشناسی و ایمنیشناسی را میگذرانند و بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندان پزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیبشناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماریهای دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندان پزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت میگذرانند. و در نهایت میتوانند بیماریهای دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندان پزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.
عدهای دندان پزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی میدانند در حالی که اگر دانشجوی دندان پزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندان ساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بینصیب است.
اما تحصیل در این رشته خالی از مشکل نیست. دندان پزشکی حرفهای است که با کارهای عملی بر روی بیمار همراه است، بنابراین امکان انتقال بیماریهای عفونی مثل هپاتیت یا ایدز از بیمار به پزشک بسیار زیاد است و دندان پزشکان باید همواره به اصول کنترل عفونت توجه داشته باشند چون یک کوتاهی یا اشتباه میتواند برای آنها عواقب ناخوشایندی داشته باشد. همچنین یک دندان پزشک باید بطور مرتب نرمش و ورزش کند تا دچار کمردرد و پادرد مزمن نشود.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه همان طور که در قسمتهای قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور میکند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را میدهد.
هرآنچه که یک دانشآموز در درس زیستشناسی دوره دبیرستان خود فرا میگیرد به نحوی به رشته دندان پزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیبشناسی که دانشجویان دندان پزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه میکنند.
همچنین دانشجوی این رشته باید از دست هایی ماهر و توانمند برخوردار باشد ،چون بسیاری از کارهای دندان پزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دست هایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندان پزشکی را انجام داد.
خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارتهای لازم در پیاده کردن آموختههای آن، کمک بسیار میکند.
مشخصات دوره
طول دوره دندانپزشکی پنج سال است و درس های آن در سه بخش : عمومی ، پایه و اختصاصی برنامهریزی شده است که از لحاظ نحوه تعلیم و تدریس، به درس های نظری ، عملی نظری، عملی تقسیم میشود.
این دوره شامل دو مرحله است:
مرحله اول (۵/۱ سال) : در این مرحله دانشجویان درس های نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه) میگذرانند.
مرحله دوم (۵/۳ سال) : در این مرحله دانشجویان درس های تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخش های کلینیکی) فرا میگیرند و به منظور برخورداری از کارایی آموزشی- درمانی، بیشتر این دوره تحصیلی را در بخش های کلینیکی دانشکده و بیمارستان های وابسته به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی میپردازند؛ لازم به تذکر است که گذراندن درس های پایه برای ورود به دوره کلینیکی (مرحله دوم) ضروری است.
نظام آموزشی مطابق آییننامه مصوب شورای عالی برنامهریزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل فوق دکترا در رشتههای مختلف دندانپزشکی در ایران وجود دارد.
رشتههای مشابه و نزدیک به این رشته وجوه مشترک علمی وسیعی که این رشته با رشته پزشکی دارد، به دندان پزشک این مهارت را میدهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فیزیوپاتولوژی آن خدمات و درمانهای لازم را در راستای تخصصی خود ارائه دهد.
آینده شغلی و بازار کار
سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغالتحصیل رشته دندان پزشکی فرصتهای کاری وجود دارد؟
امروزه در کشور ما فرصتهای شغلی برای دندان پزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ماست. یعنی خوشبختانه کشور ما نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماریها را مهار و کنترل کرده است.
در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندان پزشکان مراجعه میکنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندان پزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندان پزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندان پزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندان پزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ما هنوز شاهد کمبود دندان پزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندان پزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندان پزشک وجود دارد.
مطمئناً با پیشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصتهای شغلی یک دندان پزشک عمومی کاهش پیدا کرده است و البته افزایش تعداد دندان پزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسیها و پیشبینیهای جوامع علمی خارج از کشور، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازهای خوب خواهد بود که دندان پزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندان پزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا میکند.
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر
اگرچه اهمیت رشته دندانپزشکی در شهرهای بزرگ و متوسط تا حدود زیادی روشن است، اما متاسفانه هنوز این رشته نتوانسته است ارزش والای خود را در شهرهای کوچک و روستاها، آنچنان که باید نشان دهد. گرایش روزافزون داوطلبان به این رشته و مراجعه رو به افزایش شهروندان به شاغلان این حرفه ، میتواند اهمیت قابل ملاحظه و نیاز به متخصصان را در این رشته ، حتی در مقایسه با سایر رشتههای پزشکی به وضوح نشان دهد.
پرستاری
این برداشت که پرستاری به معنای مراقبت کردن از بیمار است، تا حدودی درست است. البته مراقبت تنها شامل تزریق یا پانسمان نمیشود بلکه با گذشت زمان و با پیشرفت علم و تکنولوژی ، مراقبت پرستاران نیز علمیتر و پیچیدهتر شده است و پرستاری در حال حاضر یک رشته علمی است و متخصص این رشته باید علوم بسیاری را فرا بگیرد و کاربرد آنها را در ارتباط با مریض بیاموزد.
از سوی دیگر باید توجه داشت که وظیفه یک پرستار تنها مراقبت از بیمار در بیمارستان نیست بلکه یک پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل زندگی آنها از پیشگیری از بیماریها گرفته تا مراقبت در هنگام بیماری و توانبخشی پس از بیماری سروکار دارد. زیرا بسیاری از بیماریها ریشه در عادت های غلط و شیوه نادرست زندگی دارد.
برای مثال زمینه بسیاری از سکتههای قلبی از مدت ها قبل فراهم میشود و دلیل آن نیز نوع غذای فرد ، وزن او و مقدار فعالیت بدنیش میباشد. حال این پرستار است که با آموزش های لازم در مورد نوع غذا ، نحوه و مقدار فعالیت بدنی و نحوه جلوگیری از فشار خون و افزایش چربی سعی میکند تا از بیماری پیشگیری کند یا افراد را با علایم و اختلالات بیماری آشنا سازد تا بیمار به موقع و پیش از پیشرفت بیماری به دکتر مراجعه کند.
پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی است و دارای نقش های گسترده ای از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی ، مشورتی ، مدیریتی و تحقیقاتی میباشد. به این معنا که پرستار وظیفه مراقبت و حمایت از بیمار، وظیفه هماهنگی بین بیمار و پزشک و بیمار و خانواده بیمار (انتقال دهنده خواست ها و نیازهای بیمار یا مددجو) ، مسوولیت مدیریت بخش (اولویتبندی برای رسیدگی به بیماران و تصمیمگیری به موقع در مورد بیماران اورژانسی) ، وظیفه آموزش به بیمار در جهت تطابق با مشکلات و ناراحتیهای پیشآمده و وظیفه تحقیق درباره روش های مراقبتی که اعمال کرده است و تحقیق بر روی نحوه کاهش تعداد روزهای بستری یک بیمار را بر عهده دارد.
پرستاری یعنی کمک به فرد سالم یا بیمار در درمانگاه یا بیمارستان برای انجام آن دسته از فعالیتهایی که سبب حفظ و ارتقای سلامت می شود به نحوی که اگر فرد توانایی، اراده یا آگاهی لازم را داشت، میتوانست آن فعالیتها را بدون کمک انجام دهد.
در همین راستا پرستار وظایف خود را در قالب شش نقش درمانی ، مراقبتی ، حمایتی ، هماهنگی ،حفاظتی و آموزشی انجام میدهد.
بدون شک پرستار نقش اصلی را در مراقبت و پیگیری درمان بیمار دارد و همین امر بیانگر نیاز جامعه به پرستار مرد میباشد چون هر بیماری دوست دارد در بعضی از بیماریها مثل بیماریهای کلیوی یا داخلی توسط پرستار همجنس خود مورد مراقبت قرار گیرد.
در حال حاضر نیز در بیمارستانهای دولتی، بخش ارولوژی (دستگاه کلیوی و مجاری ادرار) خانمها توسط پرستار خانم و بخش ارولوژی آقایان توسط پرستار آقا اداره میشود و به نظر میرسد که در برخی از بخشهای دیگر مثل بخش داخلی نیز باید این مساله تعمیم پیدا کند.
در اینجا جسمهایی بیمار، روح هایی دردمند و روان هایی آشفته حضور دارند. در اینجا باید پذیرای مشکلات بسیار و پاسخگوی نیازهای بیشمار باشی. باید روزی ۸ ساعت در اطاق عمل با تمامی وجود در خدمت تیم پزشکی باشی. باید سال ها در بخش سرطان یا سوانح و سوختگی دردمندترین بیماران را مشاهده کنی و در حد توانت به آنها رسیدگی نمایی و در یک کلام باید عشق به همنوع و ایثار و همیاری در ذره ذره وجودت خانه کرده باشد.
دانشجوی پرستاری باید عاشق انسان و انسانیت باشد تا بتواند در شرایط سخت و بحرانی حتی زمانی که خسته است یا آمادگی جسمی و روحی لازم را ندارد، به دیگران کمک کند. همچنین باید فردی منظم و دقیق باشد و بداند که نظم و سختگیری اساس کار رشته پرستاری است و از لحاظ درسی نیز لازم است که به زیستشناسی، شیمی و زبان انگلیسی مسلط باشد چون برای روزآمد بودن و اطلاع از آخرین دستاوردهای دانش پرستاری ، لازم است که از مجلات و منابع علمی به زبان انگلیسی استفاده کند.
دانشجوی پرستاری باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار باشد تا به یاری دید قوی بتواند کارهای ظریف و دقیق پرستاری را بخوبی انجام دهد و با شنوایی خوب صدای قلب را حتی اگر ضعیف باشد، بشنود . حتی داشتن قدی متناسب و عدم لکنت زبان یا لرزش دست در این رشته ضروری است . چون همین مشکلات به ظاهر کوچک، در کارایی یک پرستار بسیار موثر است.
پرستار باید بیش از هر چیز متواضع بوده و هدفش خدمت به مردم باشد چون کار در بیمارستان یک کار مشخص و کلاسه شده نیست بلکه پرستار در صورت ضرورت باید هرکاری حتی کاری که از یک فرد بیسواد نیز برمیآید، انجام دهد. یعنی قرار نیست که دانشجوی پرستاری پس از فارغالتحصیلی پشت استیشن بنشیند و دستور دهد بلکه باید در انجام هر خدمتی پیش قدم باشد.
همچنین لازم است که روابط عمومی خوبی داشته باشد چون پرستار نزدیکترین فرد به بیمار است و حتی بعضی از بیماران مشکل خود را به راحتی با پزشک در میان نمیگذارند اما با پرستاری که روابط عمومی خوبی داشته و توانسته است اعتماد بیمار را جلب کند، در میان میگذارند.
اطلاعات عمومی خوب در زمینه پزشکی برای یک پرستار ضروری است، چون پرستار پزشک دوم است و حتی دروسی که میخواند همان دروس پزشکی در سطح محدودتری میباشد.
پرستاری علم و هنر است برای همین یک پرستار باید علاوه بر دانش لازم ، از آمادگی روحی و روانی، صبر و حوصله ، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشد . به عبارت دیگر یک پرستار نمیتواند تنها با تکیه بر دروس دانشگاهی ، در کار خود موفق شود بلکه باید از دانش خود در شرایط مختلف و متفاوت به درستی استفاده کند و این نیاز به قدرت تجزیه و تحلیل خوب، سرعت عمل و آمادگی روحی و روانی دارد.
پرستار با دردمندترین افراد جامعه در ارتباط است برای همین باید جسمی قوی و روحی توانا داشته باشد تا بتواند از عهده شبکاری یا کار در بخشهایی حساس و دشوار مثل C.C.U ، I.C.U ، بخش بیماران سرطانی یا بخش سوانح و سوختگی برآید و در ضمن دچار فشارهای روحی و روانی یا ناتوانیهای جسمی نشود.
اما چرا با وجود سختیها و دشواریهای بسیار این کار، عدهای با عشق و علاقه در این زمینه فعالیت میکنند؟
پرستاران یک بیمارستان ، عامل اصلی موفقیت یک بیمارستان هستند. یعنی اگر پرستاران یک بیمارستان خوب، کارآمد و دلسوز باشند، اکثر بیماران از آن بیمارستان راضی خواهند بود. چون بیشترین ارتباط بیمار با پرستاران میباشد و رضایت از پرستار مساوی است با رضایت از بیمارستان .
به بیان دیگر لبخند رضایت بیمار، شیرینترین و دلپذیرترین هدیهای است که هر روز به یک پرستار دلسوز و تلاشگر تقدیم میشود؛ هدیهای که پرستار را به تلاشی پیگیر تر و بیشتر تشویق میکند.
امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
دوره کارشناسی ارشد پرستاری
فارغالتحصیلان دوره کارشناسی پرستاری ، طبق ضوابط خاص، قبولی در آزمون ورودی و همچنین مصاحبه، در دوره دو ساله کارشناسی ارشد پرستاری پذیرفته میشوند. در این دوره ۲۶ واحد درسی (شامل دروس اصلی ۷ واحد، دروس تخصصی و الزامی ۸ واحد و دروس اختیاری ۱۱واحد و ۶ واحد پایاننامه ارائه می شود. دانشجویان در یکی از تخصص های آموزش پرستاری یا مدیریت خدمات پرستاری بیماری های جراحی و داخلی، پرستاری بهداشت جامعه، مدیریت آموزش پرستاری (و در آینده نزدیک پرستاری سالمندان) ادامه تحصیل میدهند.
فارغالتحصیلان کارشناسی ارشد در سطح بالای تخصصی، امور آموزش، مدیریت خدمات پرستاری و ارائه خدمات بالینی، در دانشکدههای پرستاری و مراکز مختلف بهداشتی درمانی خدمت میکنند. این فارغالتحصیلان باید قادر باشند امور مهم و مشکلات آموزش خدمات پرستاری و به طور کلی ، بهداشت و درمان جامعه را مشخص و با تصمیمگیری و ایجاد تغییر برای اصلاح وضع موجود و ایجاد تغییرات مطلوب برنامهریزی و آن را اجرا نمایند.
دوره دکترای پرستاری
دارندگان مدرک کارشناسی ارشد پرستاری طبق ضوابط خاصی ، قبولی در آزمون کتبی ورودی و مصاحبه و گذراندن دوره آموزشی شامل ۲۵ واحد دروس اختصاصی، ۲۰ واحد رساله دکتری و امتحان جامع دکتری به دریافت درجه دکترای پرستاری نایل می شوند. این دوره در حال حاضر فقط در دو دانشگاه کشور دایر میباشد. دارندگان درجه دکترای پرستاری در حال حاضر امور برنامهریزی آموزشی و پژوهشی ، تدریس و تحقیق و مدیریت در سطوح بالاتر را در دانشگاه های علوم پزشکی (آزاد و دولتی) عهدهدار میشوند.
آینده شغلی و بازار کار
در بسیاری از کشورها اولین خط ارتباط جامعه با سیستم پزشکی، پرستار است. چرا که پرستاران نسبت به دیگر افراد تیم پزشکی تعدادشان بیشتر است و در دسترس قرار دارند و اطلاعات بهداشتی درمانی آنها جامع میباشد.
در کشور ما نیز با این که پرستاران جایگاه واقعی خود را نیافتهاند و در چند سال اخیر نیز با تعداد قابل توجهی فارغالتحصیل رشته پرستاری از دانشگاه آزاد و دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی روبرو هستیم اما هنوز مراکز بهداشتی درمانی به پرستارانی متخصص، مجرب و توانمند نیازمندند و در واقع بازار کار برای فارغالتحصیل خوب این رشته وجود دارد.
پرستاران علاوه بر کار در بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی میتوانند در صنعت برای مراقبت از سلامت و بهداشت کارکنان صنایع مختلف، در سازمان تربیت بدنی و مراکز ورزشی به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم مراقبت پزشکی و در آموزش و پرورش فعالیت نمایند.
فرصتهای شغلی یک پرستار بسیار وسیع و گسترده است و حتی یک پرستار میتواند بطور مستقل فعالیت نماید. یعنی میتواند با تاسیس مرکز بهداشت خصوصی به ارزیابی وضعیت سلامت افراد جامعه بپردازد یا مهدکودک دایر کند.
مامایی
در هر تیک تاک ساعت، نوزاد یا نوزادانی در گوشه و کنار دنیا متولد میشوند. حادثهای که کثرت و قدمت آن باعث شده است تا عظمت این بزرگترین معجزه خلقت از چشم ها پنهان بماند. آری! تولد بزرگترین ، باشکوهترین و بحرانیترین لحظه زندگی و قدیمیترین تجربه بشری است و در میان مشاغل نیز مامایی( در شکل سنتی آن) یکی از قدیمیترین مشاغل است.
زیرا از قدیم، عدهای از زنان بودند که به دلیل تجربه بسیار و اطلاع از داروهای گیاهی و تاثیرات آنها، به زنان دیگر کمک میکردند تا وضع حمل آسانتر و ایمنتری داشته باشند.
البته نباید تصور کرد که آنچه امروز به نام حرفه و دانش مامایی معروف است، ادامه و دنباله همان مامایی سنتی است بلکه امروزه مامایی دانشی است که بر مشاهده ، آموزش، پیشگیری ، تحقیق، تشخیص و درمان استوار شده است.
مامایی یکی از زیرمجموعههای علوم پزشکی است که نقش های بسیار گستردهای اعم از نقش مشاورهای، آموزشی ، مراقبتی ، حمایتی،درمانگری و تحقیقاتی است. البته تمامی این نقش ها در ارتباط با مادر و کودک مفهوم پیدا میکند یعنی ماما به مشاوره قبل ،بعد و هنگام ازدواج ، آموزش نحوه تنظیم خانواده، مراقبت در دوران بارداری، زایمان طبیعی و مراقبت بهداشتی مادر و کودک و آموزش به دختران در زمینه بهداشت دوران بلوغ و بعد از آن میپردازد.
حیطه رشته مامایی از دوران قبل از حاملگی شروع میشود و تا پس از زایمان و ۶ سالگی کودک ادامه پیدا میکند.
در دوران قبل از حاملگی ماما بررسی میکند که آیا یک مادر توانایی حامله شدن را دارد و اگر حامله شود خطری برای خودش یا جنینش بوجود میآید یا نه؟ برای مثال مادران دیابتی، مادرانی که بیماری قلبی پیشرفته دارند، مادرانی که سابقه خانوادگی واضحی از ناهنجاری های ژنتیکی دارند و مادرانی که قبلا بچه معلول به دنیا آورده یا چندبار سقط کردهاند، باید قبل از حاملگی با ماما مشورت کرده و آزمایش های لازم را انجام دهند.
در واقع در این مرحله ماما به مشاوره با زنان علاقهمند به بارداری و شناسایی زنان پر خطر از نظر بارداری و زایمان میپردازد و آن ها را به متخصص مربوط ارجاع میدهد. مرحله بعد حاملگی است که در این مرحله مراقبت از باردار در درمان گاه ها یا کلینیکهای مراقبت از بارداری بر عهده ماما است.
در این دوران خانم باردار در فواصلی معین که ماما مشخص میکند به کلینیک مراجعه کرده و معاینه میشود تا ماما ضمن معاینه ، مشاوره و آزمایش از سلامت مادر و جنین مطمئن شود و در صورتی که خطری مادر یا جنین را تهدید میکند زود تشخیص داده و از عواقب جدی و وخیم آن جلوگیری نماید.
برای مثال مادری که دچار فشار خون حاملگی شده است اگر زود تشخیص داده نشود به قیمت جان مادر و جنین تمام خواهد شد. گفتنی است که در این مرحله ماما میتواند در زمینههای مختلف مانند تغذیه، بهداشت فردی، ورزش، تکنیکهای تنفس و اطلاع از سلامت جنین به مادر آموزش داده و او را برای زایمان آماده سازد.
مرحله بعد مرحله زایمان است که از پذیرش مادر در اتاق درد شروع شده و به وضع حمل در اتاق زایمان خاتمه پیدا میکند. در این مرحله ماما بررسی های اولیه را انجام میدهد و پس از اطمینان از آمادگی مادر برای زایمان و سلامت مادر و جنین همچنین اطمینان از یک زایمان طبیعی مسوولیت زایمان را برعهده میگیرد.
در این مرحله اگر زایمان با مشکلی روبرو باشد مثلا جنین در حالت طبیعی نبوده یا مادر بیماری خاصی مثل بیماری قلبی پیشرفته داشته باشد یا اینکه نیاز به سزارین باشد، این وظیفه پزشک زنان و زایمان است که مسوولیت زایمان را در بیمارستان یا زایشگاه بر عهده بگیرد.
در مرحله بعد از زایمان نیز کنترل سلامت نوزاد و مادر و آموزش نحوه رسیدگی و چگونگی نگهداری فرزند بر عهده ماما است.
مرحله بعد نیز واحد بهداشت مادر و کودک است که در این مرحله تعیین وضعیت رشد و تکامل کودک شامل رشد فیزیکی و تکاملهای اجتماعی، رفتاری و گفتاری از ۵ روزگی تا ۶ سالگی و واکسیناسیون کودک بر عهده ماما است. از سوی دیگر بخشی از کار ماما به زنان بر می شود. در این بخش ماما در درمانگاه های زنان یا در مطبهای خصوصی به پیشگیری های اولیه از سرطان دهانه رحم و پستان پرداخته یا در مراکز نازایی به عنوان مشاور نازایی فعالیت میکند.
رشتههای علوم پزشکی بویژه سه رشته پزشکی ، پرستاری و مامایی نیاز به علاقه و احساس مسوولیت بسیار دارد . برای مثال یک ماما بدون عشق و علاقه لازم نمیتواند فریادهای ناشی از درد یک زائو را تحمل کند و پاسخگوی نیازهای او باشد.
رشته مامایی عشق و علاقه و صبر و حوصله بسیار بالا میخواهد چون یک خانم در حال زایمان، شرایط بسیار حساسی دارد و بسیاری از حرف ها یا حرکاتش در اختیار خودش نیست و یک ماما باید در حد امکان با صبر و حوصله بسیار به او آرامش و قوت قلب بدهد و توجه داشته باشد که مسوولیت جان دونفر یعنی مادر و جنین او را بر عهده دارد. همچنین یک ماما باید بسیار باهوش و نکتهسنج باشد و از مقابل مسائل هرچند کوچک به سادگی نگذرد ، زیرا خیلی از مسائل یا علائم کوچکی که در هنگام بارداری یا زایمان ظاهرمیشود، در صورت عدم توجه میتواند خطرات جانی برای نوزاد یا مادر به دنبال داشته باشد.
همچنین دانشجوی این رشته باید تحمل خون و خونریزی، شبکاری و در کل کار در محیط بیمارستان را داشته باشد و به کار عملی نیز علاقهمند باشد چون دروس این رشته بیشتر عملی است و کمتر جنبه تئوری دارد.
در سال های اخیر دانشجویان مستعد و خوبی وارد رشته مامایی میشوند، اما متاسفانه بسیاری از دانشجویان شناخت دقیقی از این رشته ندارند. برای مثال نمیدانند که در ترمهای اول باید در بیمارستان کارها و خدمات ابتدایی پرستاری را انجام دهند و حتی گاهی اوقات به همین دلیل سرخورده میشوند و انصراف میدهند، در حالی که اگر با علاقه و عشق لازم وارد این رشته شوند، متوجه میشوند که مامایی رشته با ارزش و پراهمیتی است که از نظر معنوی میتواند انسان را به معنای واقعی کلمه راضی کند.
دانشجوی مامایی باید از نظر جسمی و روحی سلامت کامل داشته و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد چون مشاوره و آموزش بخش مهمی از کار یک ماما است. گفتنی است که رشته مامایی تنها از بین داوطلبان زن دانشجو میپذیرد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
کارشناسی ارشد مامائی ناپیوسته به اولین مقطع تحصیلی پس از کارشناسی گفته میشود. طول دوره کارشناسی ارشد حداقل ۲ سال و حداکثر ۳ سال است. دوره دکترای مامایی که پس از اتمام تحصیلات در مقطع کارشناسی ارشد، میتوان به آن راه یافت به تازگی در شورای عالی برنامهریزی تصویب شده است.
آینده شغلی و بازار کار
در مورد فرصتهای شغلی رشته مامایی نظرات متفاوتی وجود دارد. عدهای معتقدند که در حال حاضر فرصتهای شغلی مامایی مانند بیشتر رشتههای علوم پزشکی محدود و بسیار اندک است و از همین رو تعداد بیشماری از فارغالتحصیلان این رشته بیکار هستند یا در شغل های نامربوط با رشته تحصیلی خود فعالیت میکند.
به همین دلیل بهتر است که این رشته محدود شده یا حتی حذف شده و به جای آن همچون گذشته نرس ماما تربیت شود. (پرستارهایی که دوره تخصصی مامایی را نیز آموزش دیدهاند.) به هر حال از مراکزی که یک ماما میتواند در آنها مشغول به کار شود، میتوان به بیمارستان ها، زایشگاه ها، درمانگاه ها و مراکز بهداشتی اشاره کرد. همچنین ماما طبق قوانین حاضر در صورت داشتن مدرک کارشناسی میتواند مطب دایر کرده و در آن به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بپردازد.
فیزیو تراپی
رشته فیزیوتراپی یکی از رشتههای توانبخشی است و در آن دانشجویان میآموزند که چگونه با استفاده از عوامل فیزیکی مانند نور، الکتریسیته، گرما ، سرما و صوت و یا عوامل مکانیکی فیزیکی مثل تمرینات و تکنیکهای ورزشی، بیمارانی را که دچار صدمات مختلف شدهاند، تحت درمان قرار دهند.
فیزیوتراپی، هم در بعد پیشگیری و هم درمان، نقش بسیار زیادی دارد. چون برای مثال یک فیزیوتراپیست نحوه نشستن و یا بلند کردن وزنههای مختلف را آموزش میدهد تا از انحرافاتی که ممکن است در ستون فقرات افراد به دلیل عدم رعایت موارد فوق ایجاد شود، جلوگیری کند.
فیزیوتراپی در لغت به معنی درمان فیزیکی است و در اصطلاح ، علمی است که فعالیتهای آن به دو بخش عمده تقسیم میشود. یکی فعالیت هایی که در آنها از دستگاه ها و وسایل خاص الکتریکی استفاده می شود که این وسایل خود به دو گونه هستند :
الف) وسایلی که کار آنها تحریک عصب و عضله است و در ضایعات عصبی برای بازآموزی و نوآموزی استفاده میشوند.
ب) وسایلی که برای تسکین درد مورد استفاده قرار میگیرند.
بخش دیگر فعالیتها نیز حرکتی و مکانیکی هستند که به آنها حرکات درمانی گفته میشود و لازمه انجام آنها دانستن مکانیسم عصب و عضله و الگوهای حرکتی است تا درمان کننده با توجه به اطلاعات فوق به بهبود یا افزایش توانایی بیمارانی بپردازد که مبتلا به انواع ضایعات عصبی (انواع فلجها) شدهاند و یا دارای دردهای مفصلی مثل کمردرد یا گردن درد هستند و یا این که به دلیل شکستگی و یا جراحی ، سفتی و محدودیت حرکتی دارند.
در این رشته با استفاده از یک سری وسایل مثل ابزارهای الکترونیکی در جهت رفع معلولیت ، کاهش علائم بیماری های مفاصل، عضلات و اعصاب تلاش میشود. البته فیزیوتراپیستها علاوه بر وسایل فوق، از یک سری حرکات ورزشی و درمانی نیز استفاده میکنند چون برای کسب بهترین نتیجه ، باید حرکات ورزشی و درمان های الکترونیکی به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار گیرد.
در ۶۰ درصد از بیماری ها در کنار دارو درمانی و یا پس از دارو درمانی به فیزیوتراپی نیاز میباشد. برای مثال در بیماری های عصبی مثل سکتههای مغزی یا ضربههای مغزی، شکستگیها، بیماری های قلبی، بیماری های ریوی ، بیماری های زنان و زایمان و نازایی، انواع جراحیهای داخلی و برخی از بیماری های اطفال به فیزیوتراپی نیاز است. به عبارت دیگر در کل بیماری های اسکلتی و اکثر بیماری های عصبی و عضلانی فیزیوتراپی مورد استفاده قرار میگیرد.
بسیاری از افراد وقتی صحبت از فیزیوتراپی میشود به یاد کمردرد و پادرد میافتند، در حالیکه گستره این علم بسیار وسیع است و نه تنها در بهبود بیماری های مفصلی و عضلانی و یا بالا رفتن تواناییهای عقبماندگان ذهنی نقش موثری دارد بلکه در بهبود بیماری های زنان و زایمان و نازایی و یا بیماری های پوستی نیز موثر است.
به همین خاطر دروس آناتومی دانشجویان رشته فیزیوتراپی حتی از دانشجویان پزشکی نیز بیشتر است یعنی آن ها علاوه بر آناتومی سر و گردن و تنه ، اعصاب ، اندام های فوقانی و اندام های تحتانی ، آناتومی سطحی را نیز میخوانند که چنین درسی را دانشجویان پزشکی مطالعه نمیکنند.
اولین و مهمترین ویژگی یک دانشجوی فیزیوتراپی داشتن توانایی جسمی و روحی خوب است. چون یک فیزیوتراپیست در طی کار یا ایستاده است و یا در حال راه رفتن است و با بیماران مختلفی اعم از بیمارانی که توانایی کنترل ادرار خویش را ندارند، عقبماندگان ذهنی و بیماری های عفونی مثل بعضی از بیماریهای ریوی روبرو است. در نتیجه باید آمادگی لازم برای کار با هر بیماری را داشته باشد.
یک دانشجوی رشته فیزیوتراپی باید صبر و حوصله بسیاری داشته باشد، چون در نهایت باید با بیماران مختلفی از جمله افرادی که دچار سکته مغزی یا ضایعه مغزی شدهاند و یا عقبماندگی ذهنی دارند، کار کند و در اغلب مواقع نیز نتیجه کارش به تدریج ظاهر میشود.
رشتههایی که با درمان سروکار دارند، نیازمند دانشجویانی هستند که از لحاظ روحی و روانی آماده بوده و صبور باشند چون خود بیمار مشکلات روحی و روانی بسیاری دارد و ما نباید آن را تشدید بکنیم بلکه باید به او کمک کنیم تا آرامش پیدا کند.
چون دانشجوی این رشته با دستگاه های الکتریکی متنوعی کار میکند، باید در درس فیزیک قوی بوده و همچنین به دلیل این که با بدن انسان به عنوان یک موجود زنده سرو کار دارد، باید به درس زیستشناسی علاقمند باشد.
اگر دانشجوی این رشته خلاقیت نداشته باشد، پس از فارغالتحصیلی تنها یک تکنسین فیزیوتراپی میشود اما اگر خلاقیت داشته باشد، میداند که هر بیماری را به چه روشی باید درمان کند و یا چگونه روش های مختلف را با یکدیگر ترکیب کند تا به بهترین نحو بیمار درمان شود. برای مثال وقتی یک پزشک بیماری را که مبتلا به کمر درد است به نزد فیزیوتراپیست میفرستد، تنها اشاره میکنند که این بیمار در ناحیه کمر نیاز به فیزیوتراپی دارد اما این که دستگاه های مورد نظر در چه موضعی گذاشته شود تا موثر واقع شود بر عهده فیزیوتراپیست است.
آینده شغلی و بازار کار
هنگامی که حق مسؤولیت فنی تاسیس کلینیک فیزیوتراپی توسط متخصصان این رشته ، تصویب شد، هدیه گرانقدری به تمام فارغالتحصیلان و دانشجویان این رشته اهدا شد. چرا که از این به بعد فارغالتحصیل فیزیوتراپی میتواند به تنهایی اقدام به تاسیس کلینیک فیزیوتراپی کند و دیگر ضرورتی وجود ندارد که در زیر سایه پزشکان متخصص ارتوپدی، مغز و اعصاب و … فعالیت کند.
در حال حاضر فارغالتحصیل فیزیوتراپی علاوه بر استخدام در مراکز دولتی مانند بیمارستان ها و درمانگاه ها، میتواند بعد از گذراندن دوران طرح و همچنین به دست آوردن سابقه کار لازم (۶ سال سابقه کار برای فعالیت در مراکز استان ها و ۳ سال سابقه کار برای فعالیت در شهرستان ها) اقدام به تاسیس کلینیک خصوصی فیزیوتراپی کند.
فارغالتحصیل این رشته علاوه بر کار در کلینیکهای خصوصی میتواند جذب بیمارستان ها، مراکز توانبخشی و فدراسیون های ورزشی ود.
در بسیاری از کشورهای دنیا هر خانواده یک فیزیوتراپیست دارد. چون در کشورهای مورد نظر اهمیت و ارزش فیزیوتراپی از دارو درمانی بیشتر است. اما متاسفانه در کشور ما هنوز جایگاه فیزیوتراپی به درستی شناخته نشده است و این نیز به دلیل آن است که پزشکان ما اهمیت و کاربرد وسیع فیزیوتراپی را بخوبی نمیشناسند. البته لازم است گفته شود که با وجود مشکلات مختلفی که بر سر راه فیزیوتراپیستها قرار دارد ، اکثر قریب به اتفاق فارغالتحصیلان این رشته جذب بازار کار میشوند.
تصور کنید که در کشور ما از هر ۱۰ نفر تنها یک نفر به دلیل درد جسمانی مزمن حداقل یک ساعت در روز نتواند کار خود را به خوبی انجام دهد. آیا میدانید در این صورت چه میزان خسارت به کشور وارد خواهد شد؟
عمق این فاجعه زمانی احساس میشود که بدانیم دردهای مفصلی و عضلانی در ایران بسیار شایع است.
از سوی دیگر طبق آمار جهانی معلولین، حدود ۱۰ درصد از جمعیت هر کشور را معلولین تشکیل میدهند و این افراد برای استفاده از تواناییهای باقیمانده و جبران هر چه بیشتر ناتواناییها و محدودیتهای خویش به خدمات فیزیوتراپی نیاز دارند. البته این درصد در کشور ما به دلیل جنگ تحمیلی و حوادث بیشمار رانندگی بسیار بیشتر است و به همین دلیل باید برای رشته فیزیوتراپی که به تربیت فیزیوتراپیستهای متخصص و کارآمد میپردازد، به عنوان یک رشته مهم و کاربردی اهمیت بسیاری قائل شویم.
دام پزشکی
امروزه در دنیا علیرغم پیشرفتهای علمی که در زمینههای مختلف صورت گرفته است ، هنوز هم مساله غذا از نظر اجتماعی و اقتصادی در درجه اول اهمیت قرار دارد و به عنوان یک مساله استراتژیک مطرح میباشد. به طوری که موقعیت یک کشور را با سطح و نوع غذای مردم آن کشور محک میزنند. و بدون شک در میان مواد غذایی آنچه بسیار اهمیت دارد و جزء لاینفک مواد غذایی روزانه است، پروتئین حیوانی است که از طریق دام تهیه میشود.
حال از همینجا میتوان به اهمیت دانش دام پزشکی پیبرد ، چرا که حفظ و حراست بهداشت دام ها بر عهده یک دام پزشک است. یعنی یک دام پزشک با تامین بهداشت و مبارزه با عوامل تهیه کننده حیات دام، طیور، آبزیان و حشرات مفید، ضمن اقدامات بهداشتی لازم برای افزایش طول عمر آن ها، با تامین سلامتی این دسته از موجودات کمک میکند که بازدهی تولیدی و خدماتی آن ها بیشتر بشود.
از طرف دیگر یک دام پزشک وظیفه مبارزه با بیش از ۴۰۰ بیماری مشترک بین انسان و حیوان را دارد، بیماریهایی که به صورت مستقیم (تماس با دام آلوده) و غیرمستقیم (استفاده از تولیدات یا فرآوردههای دامی) به انسان منتقل شده و حیات او را به مخاطره میاندازد. و بالاخره دام پزشک آن در حفظ محیط زیست نقش بسزایی دارند چرا که به مبارزه با بیماریهای وحوش و همچنین بیماریهای مشترک بین انسان و وحوش میپردازند. که البته در کشور ما کمتر به این نقش توجه شده است.
دانشجویانی که وارد رشته دام پزشکی میشوند باید حدود ۲۲۰ واحد درسی را در ۶ سال بگذرانند که این واحدها در سه مقطع متوالی علوم پایه، پاتوبیولوژی و علوم درمانگاهی تدریس میشود. یعنی در آغاز دانشجو طی ۲ سال علوم پایه را میگذراند و سپس در ۲ سال بعد ،درس های پاتوبیولوژی شامل میکروبیولوژی، آسیبشناسی، انگلشناسی و بهداشت و کنترل مواد غذایی را مطالعه میکند و بالاخره وارد دوره علوم درمانگاهی میشود که این دوره خود شامل دو بخش درس های نظری و عملیاتی و بخش کارورزی میشود. به همین دلیل دانشجوی این رشته در علوم پایه پزشکی بنیه علمی خوبی دارد و حتی در دورههای تخصصی ایمونولوژی ، ویروسشناسی و … همپای فارغالتحصیلان پزشکی شرکت کرده و موفق نیز میشود.
دام پزشکی علم شناخت بیماریهای دامی اعم از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان یا بیماریهای خاص دام، پیشگیری از بیماریها ، معالجه بیماریها و همچنین علم تغذیه انسان و دام میباشد.
از سوی دیگر در اکثر کشورها از جمله کشور ما، دام پزشکان در تحقیقات پایه پزشکی نقش مهمی دارند. برای مثال دکتر جیبانگ عامل تب مالت انسان و سقط جنین دام ها را کشف کرد و نشان داد که استفاده از توبرکولین برای تشخیص سل در انسان وسیله بسیار خوبی است و یا جیرامون با کشف سرم ضد دیفتیری جان میلیون ها کودک جهان را نجات داد.
این توانایی از آنجا نشأت میگیرد که از یک طرف کار با دام محدودیتهای کار با انسان را ندارد یعنی میشود بر روی تعداد زیادی از حیوان با وجود احتمال بیماری یا مرگ آزمایش نمود، کاری که در علوم میکروبیولوژی ، فارموکولوژی و فیزیولوژی انجام میگیرد. و از سوی دیگر یک دام پزشک دید وسیعتری درباره حیوانات دارد و میتواند به روی حیوانات مختلف تحقیق بکند.
از نظر سازمان بهداشت جهانی هدف نهایی دام پزشکی درمان حیوانات نیست، بلکه دقیقاً تامین مواد غذایی و بهداشت انسان میباشد. چرا که با واکسیناسیون دام ها میتوان از مرگ و میر آنها جلوگیری کرد و بر میزان فرآوردههای دامی افزود و در نتیجه مواد پروتئینی لازم برای جیره غذایی انسانی را تامین نمود . موادی که مقاومت انسان ها بخصوص کودکان را در مقابل کلیه بیماریها، افزایش میدهد و نه تنها باعث کاهش قابل ملاحظه هزینههای درمانی میشود، بلکه جامعهای سالم و فعال بوجود خواهد آورد. از سوی دیگر دام پزشکی در پیشگیری از بیماریهای مشترک بین حیوانات و انسان نقش بسیار مهمی دارد. بیماریهایی که میتواند بهداشت عمومی یک جامعه را به خطر بیندازد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغالتحصیلان دوره دکترای عمومی دام پزشکی میتوانند بر حسب علاقه در بیش از ۱۴ گرایش تخصصی مختلف در علوم دام پزشکی (آسیبشناسی ، انگل شناسی ، میکروبیولوژی ، کلینیکال پاتولوژی ، علوم تشریحی ، بیماری های طیور ، بیماری های داخلی دام بزرگ ، بیماری های داخلی دام کوچک ، جراحی ، رادیولوژی ، بیماری های ماهی و آبزیان ، بهداشت مواد غذایی ، مامائی و بیماری های تولید مثل و …) و همچنین علوم پایه پزشکی و بیوتکنولوژی ادامه تحصیل بدهند.
در دوره دکترای تخصصی دام پزشکی به تناسب رشته تعداد ۶۰ واحد تخصصی گذرانده میشود و دانش تخصصی دانشجو در یک زمینه خاص گستردهتر می شود. هدف از اجرای دورههای تخصصی دام پزشکی ، تامین اعضای هیات علمی مورد نیاز برای دانشکدههای دام پزشکی و محققان موسسات پژوهشی وابسته و در نهایت تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز برای خدمات تخصصی دام پزشکی است.
آینده شغلی و بازار کار
بیماریهای دامی در کشورهای جهان سوم ، سالیانه ۳۰ میلون تن از شیر دام ها میکاهد، که این رقم تامین کننده شیر سالیانه ۲۰۰ میلیون کودک به میزان ۲ لیوان شیر در روز است.
تنها با مبارزه منظم داروئی با کرم های نخی شکل دستگاه گوارش گوسفند و بز، میتوان سالیانه ۱۵۰ میلیون کیلوگرم گوشت قرمز بیشتر در کشور تولید کرد.
در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰ میلیون واحد دامی و همچنین حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون قطعه طیور در کشور وجود دارد.
تنها با تکیه بر هر یک از خبرهای فوق میتوان متوجه نیاز کشور به متخصصان دام پزشکی شد. چرا که حفظ بهداشت و سلامت جامعه و همچنین توسعه دامپروری کشور تنها با حمایت بخش دام پزشکی امکانپذیر است.
فارغالتحصیلان دام پزشکی میتوانند در مراکز مختلفی از جمله سازمان دام پزشکی، موسسه تحقیقات و تولید واکسن رازی ، شرکتهای تولید دارو و فرآوردههای دامی، شرکتهای تولید مواد غذایی با فرآوردههای دامی ،واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی و آزمایشگاه های تشخیص بیماریهای دامی و بیماریهای انسانی فعالیت بکنند.
مددکاری اجتماعی
وقتی سخن از مددکاری میشود بسیاری از افراد به یاد زندانها یا پرورشگاهها میافتند که در آنجا افرادی به نام مددکار در دفتر یا واحد مددکاری فعالیت میکنند. اما حرفه مددکاری به فعالیت در دو مکان فوق محدود نمیشود. بلکه مددکاری اجتماعی، یکی از رشتههای کاربردی است که فارغالتحصیل آن باید بتواند در مراکز مختلف با استفاده از روشها و تکنیکهایی که آموزش دیده است، وارد زندگی انسانهایی شود که به هر دلیل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی دچار مشکل بوده و نمیتوانند مشکل خود را به تنهایی حل کنند یا منشأ مشکل خویش را تشخیص بدهند.در واقع این افراد میتوانند به یاری مددکارمشکل خویش را شناخته وحل کنند.بنابراین اگر بخواهیم این رشته را به طور خلاصه معرفی کنیم، باید بگوییم که هدف رشته مددکاری این است که به افراد نیازمند به خدمات اجتماعی کمک کند تا خود را بیابند، مشکل خویش را بشناسند و سپس راه حل آن را پیدا کنند.
یک مددکار باید دارای توانمندیهای روحی خاصی باشد؛ یعنی باید روحیهای قوی داشته باشد تا بتواند مشکلات و معضلاتی را که در زندگی انسانها میبیند، تحمل کند پس باید پذیرفت که افراد زودرنج و بسیار حساس و عاطفی به درد این رشته نمیخورند. در ضمن یک مددکار نباید در گفتگو و ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار مشکل شود و در نهایت یک مددکار باید خود را به خوبی بشناسد چون اگر خود را نشناسد، نمیتواند به دیگری شناخت بدهد و او را کمک کند.
بازارکار و شغلی در آینده
رشته مددکاری از جمله رشتههایی است که داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی میتوانند آن را انتخاب کنند همچنین دانشجویان این رشته باید در دوران تحصیل ۲۴ واحد کارورزی و پس از فارغالتحصیلی ۲ سال طرح بگذرانند. این دو ویژگی رشته فوق را متمایز ساخته است، چرا که فارغالتحصیلان این رشته به دلیل تجربه ناشی از ۲۴ واحد کارورزی در ۶ واحد مستقل و ۲ سال طرح در سازمانها و مؤسسههای دولتی، از موقعیت شغلی مناسبی برخوردار هستند.در واقع هر جایی که اداره رفاه یا امور اجتماعی هست، مددکار اجتماعی میتواند در آنجا حضور داشته و مسؤولیتی را بر عهده بگیرد. در نتیجه فارغالتحصیلان این رشته مشکل اشتغال ندارند. اما با وجود مزیتهای این رشته، باید پذیرفت که رشته مددکاری با مشکلاتی نیز گریبانگیر است که در این میان گمنام بودن رشته مددکاری در جامعه و حتی در بین جوانان و داوطلبان کنکور مشکل بسیار بزرگی است.
پزشکی
پزشکی یک دانش کاربردی است، هدف آن حفظ و ارتقاء تندرستی، درمان بیماریها و بازتوانی آسیبدیدگان است. این منظور با شناخت بیماریها،تشخیص، درمان و جلوگیری از بروز آنها به انجام میرسد. دانش پزشکی بر روی طیف وسیعی از رشتهها شامل از فیزیک و زیستشناسی تا علوم اجتماعی، مهندسی و علوم انسانی بنا شده است.
تواناییهای فارغالتحصیلان
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند بعد از پایان تحصیلات، مسوولیت های متفاوتی را عهدهدار شوند، از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱) تشخیص درمان و پیگیری بیماران در مطب های شخصی، درمانگاه ها و بیمارستان ها.
۲) مدیریت و سرپرستی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی.
۳) مشارکت در امر تحصیلی و پژوهشی در ارتباط با بیماری های مختلف.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخیص کمیسیون پزشکی متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای داوطلبان رشته پزشکی امری ضروری است.
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشکی باید از دانش و علاقه بالایی در زمینه درس های زیستشناسی و علوم پایه نیز برخوردار بوده، دقت کافی و حوصله زیاد در زمینه فراگیری جزئیات مربوط به بیماریهای مختلف را داشته باشند.
تواناییهای فارغالتحصیلان دوره دکترای تخصصی پزشکی و فرصتهای شغلی آنان
این فارغالتحصیلان میتوانند در بیمارستان های آموزشی یا غیرآموزشی کشور استخدام و در کار درمان بیماران و آموزش دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی مشغول شوند. همچنین میتوانند به درمان بیماران در درمانگاه های تخصصی یا مطب های خصوصی مبادرت ورزند.
ریاست بیمارستان های دولتی یا خصوصی معمولا به عهده پزشکان متخصص است. همچنین ریاست و معاونت دانشکده و دانشگاه های علوم پزشکی کشور نیز به عهده پزشکان متخصص است.
علوم پایه: طول این دوره ۲ سال است که در پایان این دوره دانشجو در آزمونی شامل کلیه دروس این دوره شرکت میکند و در صورت موفقیت به دوره بعدی راه مییابد.
هر دانشجو حداکثر دو بار میتواند در این آزمون شرکت کند. مرحله علوم پایه درواقع عامل ارتباطیای بین درس های دبیرستان و پایه با درس های تخصصی پزشکی است، بدین ترتیب که شامل آن قسمت از درس های پایه است که به بدن انسان مربوط میشود؛ برای مثال، بیوشیمی قسمتی از علم شیمی است که در مورد شیمی بدن موجود زنده (در اینجا انسان) صحبت میکند و همینطور سایر درس های این مرحله که در بخش درس ها شرح داده میشوند.
مرحله شناخت نشانه و علایم بیماری و چگونگی پیدایش علایم بیماری، در ارتباط با عامل بیماریزا و چگونگی پیدا کردن آن در معاینهها و آموزش نظری دستگاه های تشخیص ، بدون توجه به درمان است. در این دوره ، دانشجو مفهوم بیماری و علایم آن و نحوه تشخیص آن را به صورت نظری مطالعه نموده، چگونگی آن را با توجه به درس های علوم پایه فرا میگیرد.
فیزیولوژی: در این درس چگونگی عملکرد اندام ها و بافت ها مورد مطالعه قرار میگیرد؛ به این ترتیب که دانشجو بعد از آشنایی با آناتومی و بافتشناسی اندام ها با شیوه عمل آنها در شرایط مختلف و در وضعیت های ویژه آشنا میشود.
ایمونولوژی: این درس به بررسی سازمان دفاعی بدن ، سلول های دفاعی و واکنش های موثر در این شبکه میپردازد.
انگلشناسی: این درس به انگل های موثر در ایجاد بیماری های انسانی اعم از حشرات ، کرم ها ، قارچ ها و غیره میپردازد. در این درس، این انگل ها به طور دقیق شناسایی شده، در درس عملی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به این وسیله چشم دانشجو با انواع انگل ها آشنا می شود.
پاتولوژی عمومی: در این درس انواع آسیب های بافتی و تغییرهای بافت های بدن درهنگام بروز یک ناهنجاری، تحریک و یا آزار مورد بررسی قرار میگیرد.
در این مرحله دانشجو پس از این که با آموختن درس های فیزیولوژی به چگونگی عملکرد طبیعی سازمان بدن پی برد و در درس پاتولوژی وضعیت واکنش های بدن در بیماری و تغییرهای بافت ها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبی فراگرفت، به مرحلهای میرسد که اکنون باید بتواند با تلفیق این دو ، واکنش های بدن را در هنگام یک بیماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال کرده، سلسله توالی نشانههای آشکار و ماهیت یکایک آنها را شناسایی کند.
در این قسمت دانشجو در مقطع هایی که با عنوان کورس (دوره)از آن یاد میشود، یک سرفصل از بیماری های داخلی مثل بیماری های خون را به طور مشروح مطالعه میکند و در هر قسمت، عوامل شروع کننده، شیوه عمل، واکنش بدن ، سیر بیماری و نشانههای اختصاصی مربوط را بررسی مینماید.
این مطالعه صرفا شامل نشانهشناسی بیماری هاست و شامل مباحث درمان و تشخیص در بالین بیمار و معاینههای فیزیکی نمیشود. در این دوره دانشجو، فارماکولوژی را به صورت مروری کلی بر دستههای دارویی و چگونگی اثر داروها، میگذراند. این آشنایی با فارماکولوژی به صورت کلی بوده، دستههای اختصاصی داروها و راه های تجویز آنها در هر بیماری ، در فارماکولوژی اختصاصی به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
کارآموزی: طول این دوره ۲۰ ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بیماری ها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی به دست آوردن تواناییهای لازم در به کاربردن اندیشه ، استدلال و نتیجهگیری سریع، به منظور برخورد منطقی و صحیح با بیمار و طراحی عملیات پیشگیری درمانی است.
دانشجو در این مرحله ، به بیمارستان و بالین بیماران میرود و در کنار درس های نظری، روش های تشخیص و درمانی را در بالین بیمار میآموزد. در این قسمت، استادان در مورد هر بیمار، توضیحات لازم را به دانشجویان ارائه میدهند و دانشجو نیز زیرنظر استاد، فرآیندهای معاینه بالینی و فنون تشخیص را به کار میبرد و شیوه درمان و تجویز دارو را نیز در هر مورد میآموزد. در این مرحله درس های نظری نیز ارائه میشود که مکمل کار بالینی در بخش خواهد بود.
دوره کارآموزی (استاژری) شامل دو مجموعه درس های نظری و کار عملی است. اساس تدریس درس های نظری مانند سایر درس های علوم پایه و فیزیوپاتولوژی است ولی در برنامه عملی، دانشجو در بالین بیمار با مجموعهای از دانستههای نظری خود با نشانههای بیمای به صورت مستقیم مواجه میشود و با صحبت با بیمار و به دست آوردن تاریخچه بیماری، نوع آن را تشخیص داده، اقدام های درمانی لازم را فراخواهد گرفت.
برنامه کار در دوره کارآموزی به طور خلاصه شامل کنفرانس های صبحگاهی در مورد بیماران بستری در بخش، صحبت در بالین توسط استاد مربوط و یادگیری معاینهها و گرفتن شرح حال، انجام کارهای تشخیصی و تا حدودی نسخهنویسی است. عموما درس ای نظری بعد از ظهرها تدریس میشود و صبح ها به کار در بیمارستان و برنامههای آن اختصاص دارد.
زمان گذراندن کارآموزی بالینی به طور مطلوب ۲۰ ماه و حداکثر ۲۷ ماه است که طی آن ، دورههای داخلی ، جراحی ، کودکان ، زنان و زایمان ، چشم ، گوش و حلق و بینی ، روانپزشکی ، رادیولوژی و پوست و واحدهای باقی مانده درس های عمومی گذرانده میشود. محل گذراندن کارآموزی ها بیمارستان های آموزشی است.
کارورزی: طول دوره ۱۸ ماه است و هدف پرورش مهارت ها، تقویت قدرت تصمیمگیری ، افزایش اتکاء به نفس و تکمیل پرورش اندیشه از طریق رویارویی مستقیم کارورز با مسائل بهداشتی ، درمانی و تقبل مسوولیت مستقیم امور بهداشتی، درمانی به عهده همه است.
دانشجویان قبل از شروع مرحله کارورزی ، در کنکور کارورزی که شامل کلیاتی از دروس پایه و اصلی و عمومی فیزیولوژی علوم بالینی است و به طور سراسری برگزار میشود شرکت میکنند چون گذراندن موفقیتآمیز این آزمون برای راهیابی به دوره کارورزی ضروری است. فارغالتحصیلان ملزم به خدمت در مناطق محروم کشور هستند. دانشجو پس از فراگیری راه های تشخیص و درمان به صورت مستقل و با نظارت کلی روزانه استادان ، اقدام به بیماریابی، تشخیص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله کارآموزی (استاژری) را در عمل به کار میبرد و تجربه میاندوزد.
در کل دوره پزشکی عمومی، دو امتحان اصلی (حیاتی) وجود دارد که شامل امتحان جامع علوم پایه و دیگری امتحان جامع پرانترنی میباشد. قبولی در این دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدی است.
دوره انترنی یا کارورزی در واقع نقطه عطف آموزش بالینی دانشجویان رشته پزشکی است. کارورز پس از آموختن علوم پزشکی و گذراندن یک دوره کارآموزی بالینی در تمام بخشهای بیمارستانی، اینک بدان حد از اطلاعات پزشکی و قضاوت بالینی رسیده است که به طور مستقل در مواجهه با بیماران قرار بگیرد و با به کار بستن عملی تمام آموختهها ، به طور مستقیم با بیماران در تماس باشد و با انجام معاینههای بالینی و دستور آزمایش های پاراکلینیک، به تشخیص رسیده، به درمان بیمار بپردازد. این فعالیت ها همگی زیر نظر استادان و دستیاران مربوط صورت میگیرد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
ادامه تحصیل دانشجویان رشته پزشکی بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی در دو مرحله امکانپذیر است:
ادامه تحصیل در رشتههای تخصصی بالینی که داوطلب بعد از قبولی در امتحان پذیرش دستیاری سراسری کشور میتواند در رشتههای تخصصی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه میشوند ادامه تحصیل دهد.
رشتههای تخصصی بالینی در حال حاضر شامل ۲۳ رشته میباشد که عبارتند از : جراحی عمومی ، جراحی مغز و اعصاب، جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی) ، جراحی کلیه و مجاری ادراری تناسلی (ارولوژی) ، بیماری های اعصاب، بیماری های داخلی ، بیماری های عفونی و گرمسیری ، بیماری های قلب و عروق ، بیماری های کودکان، بیهوشی ، پزشکی اجتماعی، پزشکی هستهای ، آسیبشناسی (پاتولوژی) ، پوست ، پزشکی فیزیکی و توانبخشی، چشمپزشکی ، پرتودرمانی (رادیوتراپی) ، پرتوشناسی تشخیصی (رادیولوژی) ، زنان و زایمان ، روانپزشکی، گوش و حلق و بینی ، پزشکی قانونی و طب کار میباشد.
ب) ادامه تحصیل در رشتههای علوم پایه، فارغالتحصیلان رشته پزشکی میتوانند درتخصص های علوم پایه پزشکی نظیر فیزیولوژی، ایمونولوژی، ژنتیک، ویروسشناسی پزشکی، میکروبشناسی پزشکی ، انگلشناسی پزشکی، بیوشیمی ، آمار حیاتی و تغذیه نیز شرکت نمایند.
آینده شغلی و بازار کار
عمدهترین موقعیت های شغلی که بیشتر پزشکان میتوانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:
مطب های شخصی که بر حسب تمایل پزشک و نیاز منطقه در شهرها و روستاها دایر می شود و پزشکان ویزیت مراجعان را در مطب ها انجام میدهند.
بیمارستان ها و درمانگاه های خصوصی و دولتی که در آنها پزشکان به تشخیص و درمان بیماری های مراجعان خود میپردازند.
مراکز بهداشتی درمانی شهری یا روستایی که اغلب مدیریت و سرپرستی این مراکز به عهده پزشکان عمومی میباشد و همچنین این مراکز از پزشکان عمومی برای تشخیص، درمان و پیگیری بیماری ها نیز استفاده می کنند.
رادیولوژی
همانطور که می دانید کمتر خانواده ای را می توان یافت که به بخش رادیولوژی مراکز درمانی مراجعه نکرده باشد. رشته رادیولوژی یا همان پرتوشناسی علم توضیح و تفسیر یافتههای رادیوگرافیک در ارتباط با علائم و نشانههای کلینیکی بیمار است .
راحتتر آن همان اشعه x است که در موقع شکستگی پا یا دست یا … ، خودتان از نزدیک آن را لمس کردهاید. در حال حاضر این رشته در کنکور سراسری ابتدا در مقطع کاردانی عرضه میشود و سپس میتوان از سطح لیسانس تا دکترا ادامه تحصیل داد. جزء شرائط اولیه انتخاب این رشته ، آمادگی کافی جسمی و روحی و موفقیت در دروس فیزیک، فیزیولوژی، آناتومی میباشد.
فارغالتحصیلان این رشته در مؤسسات تصویرنگار (رادیولوژی، ایزوتوپ، اسکن، سی تی اسکن، MRI )
و همچنین در بیمارستانها، در بخش فوقالذکر، فعالیت میکنند.
گروهی از فارغالتحصیلان نیز به عنوان بازرسین کار با اشعه ایکس، در سازمان انرژی اتمی و در دانشگاه های علوم پزشکی در سطح کشور مشغول بکار هستند.
بهطور کلی یک کاردان رادیولوژی وظایف زیر را به عهده دارد:
– آماده سازی دستگاههای مختلف رادیوگرافی.
– انجام رادیوگرافی براساس تکنیکهای مربوط (وضعیت دادن به بیمار)
– انجام رادیوگرافی با ماده حاجب زیر نظر متخصص رادیولوژی.
– ظهور و ثبت کلیشههای رادیوگرافی.
– کنترل حسن انجام رادیوگرافی انجام شده.
– بایگانی و حفاظت عکسهای رادیولوژی بر طبق استانداردها.
– رعایت کلیه استانداردها به منظور حفاظت بیمار و متصدی رادیوگرافی.
فارغالتحصیلان دوره کارشناسی این رشته با توجه به آموزش روشهای پیشرفته و تخصصی قادرند با همکاری متخصص رادیولوژی، امر تخصصی رادیولوژی را انجام دهند. همچنین قادرند در بخشهای رادیوتراپی و
پزشکی هستهای نیز خدمات درمانی و تشخیص را زیر نظر متخصصین انجام دهند.
۲۰۱۰۱