به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)، امروزه می‌توان ردپای هوش مصنوعی، ربات‌ها و علوم شناختی را که بخش زیادی از آنها بر پایه علوم رایانه شکل گرفته‌اند در زندگی روزمره انسان‌ها و علوم مختلف دید و آینده‌ای را متصور شد که موضوعاتی از جمله پزشکی، نرم افزارها، پیش‌بینی وضع هوا، کاربرد ربات‌ها و حتی علوم انسانی متأثر از این علوم جدید باشند.

گرچه تأثیر این فناوری‌های نوین هنوز چندان واضح نیست اما این فناوری‌ها بدون شک شیوه زندگی انسان‌ها را تغییر داده‌اند و این تغییرات آنقدر قابل توجه هستند که برخی از آن به عنوان «انقلاب صنعتی چهارم» نام می‌برند.

هوش مصنوعی یا artificial intelligence شاخه‌ای از علوم رایانه است که هدف اصلی آن تولید ماشین‌های هوشمندی است که توانایی انجام وظایفی که نیازمند به هوش انسانی است را داشته باشد. هوش مصنوعی در حقیقت نوعی شبیه سازی هوش انسانی برای رایانه است و منظور از هوش مصنوعی در واقع ماشینی است که به گونه‌ای برنامه نویسی شده که همانند انسان فکر کند و توانایی تقلید از رفتار انسان را داشته باشد.

در همین زمینه رباتیک نیز حوزه‌ای از علم و تکنولوژی است که با ربات‌ها سر و کار دارد. ربات‌ها ماشین‌هایی هستند که برای انجام یک سری کارها به صورت اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک، از قبل برنامه ریزی شده‌اند. رباتیک علمی است که با طراحی، ساخت و برنامه نویسی انواع ربات‌ها سر و کار دارد.

از سوی دیگر علوم شناختی که یکی از دانش‌های نو است در کنار نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، فناوری اطلاعات مجموعه دانش‌های همگرا را تشکیل می‌دهند. این رشته از زیر مجموعه‌های علم اعصاب، روانشناسی، زبان شناسی، هوش مصنوعی و فلسفه ذهن تشکیل شده و کاربرد وسیعی در موضوعات مرتبط با هوش مصنوعی دارد.

همه این دانش‌های نوین در یک موضوع باهم توافق دارند و آن هم شناخت «مغز انسان» و کارکردهای آن است. حیات انسان و جامعه وابسته به کارکردهای مغزی اوست، شناخت ما از مغز و ذهن می‌تواند تأثیر به سزایی بر همه ابعاد حیات انسان داشته باشد. در این میان هوش مصنوعی، ساخت رایانه‌هایی که بتواند وظایف انسان را انجام دهند و رابطه انسان و فناوری از اهمیت بیشتری برخوردارند.

در سال‌های اخیر با توسعه دانشگاه‌های کشور و رشد تعداد دانشجویان و محققان جوان در عرصه فناوری‌های نوین مقالات و تحقیقات علمی نیز در حوزه این فناوری‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای رشد داشته است. با وجود اینکه زمان زیادی از ورود دانشگاه‌های ایرانی به عرصه فناوری‌های جدید نمی‌گذرد اما بررسی رتبه دانشگاه‌ها با موضوعات خاص مرتبط با فناوری‌های جدید نشان می‌دهد علیرغم تازه وارد بودن اما تأثیرات قابل ملاحظه‌ای در حوزه علوم جدید داشته‌اند.

به منظور بررسی وضعیت تحقیقات و رتبه دانشگاه‌های ایرانی در سه حوزه هوش مصنوعی، رباتیک و علوم شناختی از مجموعه‌ای از علوم و موضوعات زیرمجموعه آنها در رتبه بندی‌های معتبر جهانی و سایت‌های معتبری که به رده بندی دانشگاه‌های دنیا می‌پردازند، بهره برده‌ایم.

یکی از مهمترین نظام‌های رتبه بندی در حوزه موضوعات خاص و دسته بندی شده رتبه بندی سایماگو یا سکیمگو (scimago) است. این نظام رتبه بندی ابزاری برای تجزیه و تحلیل وضعیت کشورها و مقایسه آنها با یکدیگر بر پایه مدارک علمی و دانشگاهی منتشر شده در جهان است و کشورها بر پایه شاخص‌های گوناگون قابل رتبه بندی هستند.

در این نظام رتبه بندی شمار مدارک، شمار مدارک قابل استناد، شمار خوداستنادی، سرانه استناد به هر مدرک و شاخص اچ مد نظر است.

با توجه به اینکه حوزه‌های هوش مصنوعی، رباتیک و علوم شناختی ترکیبی از علوم مختلف هستند، برای بررسی از مجموعه علوم هنر و علوم انسانی، علوم رایانه، علوم اجتماعی (زبانشناسی)، نرم افزار، مهندسی کنترل و سیستم، مهندسی برق و الکترونیک، علوم اعصاب و علوم اعصاب شناختی، روانشناسی تجربی و شناختی، روانشناسی اعصاب و روانشناسی فیزیولوژیک استفاده شده است.

همچنین از آنجا که بسیاری از رتبه بندی‌های رایج و معتبر دنیا به طور خاص به شاخه «هوش مصنوعی» نپرداخته‌اند و به حوزه‌های مرتبط با آن مانند علوم رایانه، الکترونیک، علوم شناختی و … پرداخته‌اند برای بررسی وضعیت هوش مصنوعی دانستن جایگاهمان در این رشته‌ها تعیین کننده است.

منبع: مهر
انتهای پیام/