به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)، جواد بخشی الموتی، دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی در یادداشتی که متن آن را در اختیار ایسکانیوز قرار داد، به بررسی نقش و عملکرد نیروهای مردمی بسج در چهار دهه ای که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد، پرداخته است.

متن یادداشت به شرح زیر است: 

«بسیج» تنها یک کلمه نیست. معنایی است مستتر در فرهنگی که ریشه در پهنای تاریخ دارد. "همدلی"، "همبستگی"، "اتحاد" و همراه بودن ملت ایران در اعصار تاریخ در مواجهه با دشمنان و حوادث و بلایای طبیعی و غیر طبیعی همواره مولفه ای تحسین برانگیز بوده است. همبستگی ای که فرهنگی غنی را شکل داده است؛ بدور از قضاوت های افسانه ای و پیش داوری های ذهنی.

"همبستگی" و "تعاون" در فرهنگ ایرانی سابقه ای طولانی دارد. دکتر مرتضی فرهادی در کتاب های «واره» و «فرهنگ یاریگری در ایران» این همبستگی و حس همکاری در میان ایرانیان در طول تاریخ را به تصویر کشیده است.  

در مقدمه اثر یاد شده، واره به مثابه یک کشف، در واقع نه به عنوان خلق و اختراع و پدیدآوردن واقعیتی نو، بلکه پرده برداشتن از واقعیتی موجود و دورمانده از چشم مردم، و به عنوان نوعی سازمان غیررسمیِ تعاونیِ سنتیِ غالباً زنانه و بسیار کهن، با محور اصلی «همیاری» از نوع «تجمیعی» و «همگرا» معرفی شده است. مبادله در قالب این نوع همیاری نه فقط شامل شیر، بلکه مبادلات اقتصادی، اجتماعی و روانی دیگری را نیز شامل می شده است.

مفهوم «بسیج» در جنگ تحمیلی و هشت سال حضور خالصانه و پاک نوجوانان و جوانانی که تصویری از آینده نداشتند، دریایی از معرفت را روبروی انسان ها گشود؛ مفهوم و عملکردی شگرف که در این وسعت قابل باور نبود.

"سخت کوشی"، "شجاعت"، "شهامت"، "ایثار"، "گذشت"، "یکرنگی"، "خلوص"، "ایستادگی" و ده ها از این صفات، شناسنامه عملکرد این مفهوم تنها در تاریخی ۸ ساله است. بسیجی براستی تاریخ ساز بود و با خون خود نهال دفاع از «مرز» و «ناموس» را آبیاری کرد و درخت تناوری را شکل داد که هنوز در بزنگاه ها سایه بانی با وسعت مهربانی برای ملتی بزرگ است.

بسیج پس از انقلاب اسلامی به بازوی قدرتمندی تبدیل شد که نه تنها عنصری نظامی است، بلکه بیشتر عنصری "فرهنگی" و حتی "اقتصادی" است. حضور موثر در فضای فرهنگی کشور به واسطه دست پر این نهاد از دفاع مقدس و تجربیات فراوان آن، مولفه ای شگرف شد برای به صحنه آوردن توان مضاعفی برای کمک به توسعه فرهنگی و اقتصادی.

آن حس همکاری و همیاری بین ایرانیان پس از انقلاب اسلامی در سازمانی به نام بسیج تبلوری ساختاری یافت تا سازوکاری ایجاد شده و این هنر نهفته به شکلی گسترده به منصه ظهور برسد.

بسیج امروز عضو حاضر میدان های بسیاری است و در حوادثی مانند سیل و زلزله مجری و الهام بخش کمک های بسیاری شده است. امروز نیز این بسیجیان هستند که با تمام وجود در شرایطی که مدیریت چند وجهی مقابله با ویروس کرونا روند این مهم را در حد انتظار، برآورده نکرده است در میدان حاضرند و با تمام وجود در تولید ماسک، ضد عفونی کردن معابر و اماکن، گشت های انتظامی و نظایر آن در کنار مسئولان در تلاش و تکاپو هستند.

توصیه، خواهش، دستور و ایجاد سازوکارهای موجود برای مقابله با این ویروس ماههاست در جریان است، اما نتیجه چندان که باید رضایت بخش نیست و آمار چند صد نفری فوت بیماران کرونایی در روز، سندی بر این مدعاست که مسئولان با تمام تلاش هایی که در این مدت انجام داده اند، نتایج تلاش ها باب میل خودشان و ملت بزرگ ایران نبوده است.  

"هفته بسیج" می تواند تبعیت از فرهنگی باشد که ریشه در اعصار تاریخ ما در اتحاد و همبستگی دارد؛ نگاهی همدلانه تر برای بهبود شرایطی که روزانه عزیزانمان را به کام مرگ کشانده و قربانی سستی های می کند.

ملت بزرگ ایران در ذهن نه چندان دور خود بحران های بسیار بزرگی را پشت سر گذاشته است و برای گذار از این بحران نیز باید با تمام تجربه و توان به میدان آمده و با کمک مسئولان کووید ۱۹ را که خانواده های ایرانی را دچار مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کرده است، نابود کند.  

ایرانیان با بهره گیری از «فرهنگ بسیجی» همانطور که در بحث کمک های مومنانه شاهد بودیم می توانند در پایان بخشی به گسترش ویروس کرونا کمک کرده و از زجر هموطنان بکاهند.

*دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی