به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، حمید انصاری: انقلاب اسلامی ایران با شعار حمایت از محرومان به چهل‌ودومین بهار خود رسیده و با گذشت بیش از ۴ دهه از پیروزی انقلاب، وقت آن رسیده تا تحقق عدالت در حوزه‌های مختلف از جمله آموزش را محک بزنیم.

مدارس لاکچری، آزمون پراسترس کنکور، تجمیع دانشگاه‌های سطح ۱ دولتی در پایتخت، وابستگی بی‌حساب و کتاب دانشگاه‌ها به بودجه نفتی، عدم اشتغال و کار مناسب برای نخبگان دانشگاهی که باعث فرار مغزها به خارج از کشور می‌شود، آمار نگران کننده از روند نزولی قبولی داوطلبان مناطق محروم در کنکور سراسری و غیره از جمله چالش‌هایی است که نظام آموزشی کشور با آن‌ها دست و پنجه نرم‌می کند و هر کدام از این موارد به تنهایی به ناعدالتی آموزشی کمک کرده است.

وابستگی بودجه در سطح کلان به نفت و درآمدهای ناپایدار باعث شده تا فاکتورهای کلیدی در پیشرفت جامعه با چالش‌هایی همراه شود و این وابستگی بودجه‌ای به سطح دانشگاه‌های دولتی هم رسیده و بسیاری از این دانشگاه‌ها چون از بودجه نفتی ارتزاق می‌کنند؛ سراغ درآمدزایی و فعالیت‌های دانش‌بنیان نرفته و با آموزش صِرف، یا آمار فارغ التحصیلان بیکار را افزایش می‌دهند و یا زمینه را برای خروج نخبگان از کشور فراهم می‌کنند که هر دو حالت ناکارآمدی نیروی انسانی تحصیل کرده به عنوان اصلی‌ترین عاملِ توسعه کشور را به همراه دارد.

خروج جوانان جویای علم از منطقه محل سکونت برای تحصیل در دانشگاه‌های سطح ۱ دولتی و در مراحل بعدی خروج این نخبگان از کشور موضوع مهمی است که دانشگاه‌های سراسری هیچ راهکاری برای آن ندارند و همین امر باعث شده نقش نخبگان در توسعه شهرها به خصوص شهرهای مرزی کمرنگ شود و این شهرها در پیشرفت و آبادانی کشور رشد کمتری داشته باشند.

زمانی که پژوهش‌ها و پروژه های دانشگاهی، تأثیرگذار و کاربردی نباشد دردی از جامعه را دوا نخواهد کرد به عبارتی دیگر بسیاری از پژوهش‌های دانشگاهی به موضوعات جهانی و فراملی می‌پردازد و اگر پژوهشی هم روی موضوعات داخلی تعریف شود؛ در بعد کلان و ملی به آن پرداخته می‌شود در حالی که بسیاری از چالش‌های کشور به موضوعات محلی مناطق برمی‌گردد به‌عنوان مثال اعتیاد و اشتغال در هر کدام از استان‌ها فاکتورهای خاصی دارد که بررسی و مدلسازی با توجه به فرهنگ بومی به حل این موضوعات کمک بسیاری خواهد کرد.

همه موارد فوق چالش‌هایی است که نظام آموزش عالی با آن‌ها روبروست و این موارد نقش دانشگاه آزاد اسلامی با تأسیس مدرسه و واحد در دورترین نقاط کشور و توسعه پژوهش‌های هدفمند و کاربردی با توجه به ظرفیت‌های بومی را پررنگ‌تر می‌کند.

دانشگاه آزاد اسلامی با هدف توسعه فراگیر آموزش در اقصی نقاط کشور تأسیس شد تا پاسخگوی عطش علم‌آموزی جوانان در مناطق مرزی کشور باشد؛ هدفی که دانشگاه‌های سراسری با وجود ارتزاق بودجه دولتی از تحقق آن ناتوان بودند.

تأسیس حدود هزار مدرسه و آموزشکده سما در تمام مناطق کشور و بیش از ۳۵۰ واحد دانشگاهی در شهرهای مختلف باعث شده تا مشتاقان علم و آموزش برای تحصیل از ابتدایی تا تحصیلات تکمیلی دیگر نیازی به خروج از شهر خود نداشته باشند و یکی از ثمرات انقلاب اسلامی یعنی حق تحصیل در دورترین مناطق کشور، فراهم شده است.

از آنجایی که دانشگاه آزاد اسلامی از هیچگونه بودجه دولتی استفاده نمی‌کند، دانش‌آموزان و دانشجویان برای تحصیل در این دانششگاه مجبورند شهریه بپردازند البته با برخی طرح‌ها در زمینه تخفیف شهریه می‌توانند از آموزش رایگان هم بهره‌مند شوند همچنین از ابتدای سال تحصیلی جاری مکانیزم واقعی تری برای شهریه های دانشگاه آزاد درنظر گرفته شد تا دانشجویان مناطق محروم نسبت به مراکز استان و واحدهای تهران شهریه کمتری بپردازند.

حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان، توسعه واحدهای فناور، مراکز رشد، ایجاد سراهای نوآوری و طرح پویش اقداماتی است که در سال‌های گذشته برای ریل‌گذاری دانشگاه در مسیر اقتصاد دانش‌بنیان انجام شد تا دانشجویان در کنار تحصیل بتوانند با اشتغال و مهارت‌آموزی علاوه بر درآمدزایی برای خود و دانشگاه، با بازار کار آشنا شوند و پس از فارغ التحصیلی با مهارت کافی مشغول به کار شوند که واحدهای شهرستانی در این اقدامات فناورانه پیشگام بودند و کاهش تعداد دانشجو در برخی واحدها باعث شده این واحدها درآمدزایی از فعالیت‌های دانش‌بنیان و طرح‌های صنعتی را با جدیت بیشتری پیگیری کنند.

طرح‌های فناورانه دانشگاه آزاد اسلامی علاوه بر اشتغال دانشجویان در شهرمحل سکونت و توسعه شهرها به برقراری عدالت آموزشی کمک زیادی کرده است و جوانان برای علم‌آموزی و اشتغال دیگر مجبور نیستند از محل سکونت خود به سمت پایتخت و مراکز استان‌ها مهاجرت کنند به خصوص در استان‌های وسیعی مانند سیستان‌وبلوچستان که فاصله شهرها از هم گاهی بیش از ۲۰۰ کیلومتر است، تأسیس و توسعه واحدهای دانشگاهی بسیار کارآمد بوده است. به عبارتی دیگر دانشگاه آزاد با توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان و ارتباط مستحکم تر با صنعت، چالشِ کاهشِ دانشجو را به فرصتی تبدیل کرد تا در در پنجمین دهه پیروزی انقلاب اسلامی، در کنار کمک به آموزشِ مناطق محروم و شهرهای کوچک، در توسعه و اشتغالزایی این مناطق هم نقش تأثیرگذاری داشته باشد.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که با تمام این اقدامات، نه تنها دانشجویان آزاد از امکانات حداقلی صندوق رفاه و وزارت علوم محرومند، بلکه بدهی چندهزار میلیاردی دولت به این دانشگاه معیشت کارکنان و اساتید را تحت تأثیر قرار داده است و اکنون که دانشگاه‌های دولتی در تحقق بسیاری از فاکتورهای عدالت آموزشی ناتوان بوده‌اند، بی‌مِهری دولت و وزارت علوم نسبت به دانشگاه آزاد اسلامی جای بسی تأمل دارد که دانشجویان این دانشگاه را از تسهیلات و یارانه‌های آموزشی بی‌بهره کرده است.

انتهای پیام /