به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، از زمان آغاز دور جدید مذاکرات هستهای بین ایران و کشورهای 4+1 که در وین اتریش و بدون حضور مستقیم دیپلماتهای آمریکایی برگزار میشود، گمانهزنیهای زیادی در خصوص نتایج احتمالی ارائه شده است. هرچند که با توجه به اختلافات اساسی و همچنین بدعهدی طرفهای غربی، دستیابی به نتایج ملموس آن هم در زمان کوتاه چندان قابل تصور نیست. از طرف دیگر، به باور برخی تحلیلگران داخلی و آمریکایی، حادثه تروریستی نطنز بر روند مذاکرات موثر بوده که اعلام غنیسازی 60 درصدی را میتوان یک نمونه از آن دانست.
اگرچه رژیم صهیونیستی از هیچ اقدامی برای جلوگیری از دستیابی به توافق بین ایران و کشورهای غربی مضایقه نخواهد کرد، اما به باور «دکتر جان هارپر» -استاد سیاست خارجی دانشگاه «جانز هاپکینز»- آمریکا به رژیم صهیونیستی اجازه تخریب برنامههایش در سیاست خارجی را نخواهد داد. از نظر این استاد آمریکایی، افراد باهوش آمریکا به خوبی میدانند که بازگشت به برجام منافع آمریکا را بهتر تامین خواهد کرد.
به منظور روشنتر شدن رویکرد مقامات دولت آمریکا در قبال مذاکرات وین و همچنین انگیزههای ماجراجویی اخیر رژیم صهیونیستی، گفتگویی با دکتر جان هارپر انجام شد. شایان ذکر است که مقالات ایشان در نشریاتی از قبیل «فارین افرز»، «نشنال اینترست»، «کریستین ساینس مانیتور» و ... منعکس میشوند.
متن کامل گفتگوی ایسکانیوز با دکتر جان هارپر بدین شرح است:
- به نظر شما آیا دور جدید مذاکرات هستهای در وین نتیجه ملموسی به دنبال خواهد داشت و تا چه حدی میتوان به آن خوشبین بود؟
دلایلی برای خوشبینی محتاطانه وجود دارد. با وجود حمله به تاسیسات غنی سازی در نطنز، گفتگوها بین ایران و طرفهای دیگر از روز پنجشنبه از سر گرفته شد. رئیس جمهور بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی گفت که میخواهد به برجام برگردد و از جایگاه و اعتبار شخصی خود برای دستیابی به این نتیجه استفاده کرده است. در حال حاضر به نظر میرسد مشکل اساسی این است که ایالات متحده لیستی از تحریمهای مشخصی که قصد لغو آنها را دارد، ارائه نکرده است. به طور طبیعی، ایران میخواهد و انتظار دارد که ایالات متحده کلیه تحریمهای اعمال شده توسط دولت ترامپ که بر خلاف برجام هست را لغو کند. تصور من این است افرادی که برای دولت بایدن مذاکره میکنند -به عنوان مثال رابرت مالی- واقعا دوست دارند این کار را انجام دهند، اما به دلایل قانونی و فنی حذف فوری برخی از تحریمهای جدید ایالات متحده دشوار است.
تحریمهای دولت ترامپ طوری طراحی شده تا دست هرکسی را که قصد حذف آن را دارد، ببندد. اما همچنان اگر ایران صبور باشد -همانطور که تا الان بوده است- فکر میکنم این مشکل قابل حل باشد.
- همانطور که مستحضرید، هفته گذشته تاسیسات هستهای نطنز مورد حمله تروریستی قرار گرفت. از نظر شما علت این اقدام رژیم صهیونیستی چه بود و به طور کلی چه تاثیری بر روند مذاکرات داشته است؟
هدف حمله اخیر اسرائیل آسیب رساندن به توانایی ایران در افزایش غنیسازی اورانیوم و همچنین ارسال یک پیام سیاسی بود: اگرچه اوضاع در واشنگتن تغییر کرده اما ما هنوز اینجا هستیم. ما مخالف برجام هستیم. ما تلاش خواهیم کرد تا از توافق بین ایالات متحده و ایران جلوگیری کنیم و در ایالات متحده دوستان و متحدانی هم [در این راستا] داریم.
در عین حال، فکر میکنم حمله اسرائیل لزوماً اثر مورد نظر آنها را همراه نداشت. مذاکرات از سر گرفته شد. به طور قطعی میتوان گفت که دولت بایدن به اندازه دولت قبلی رفتار دوستانهای در قبال اسرائیل ندارد. تصور میکنم که در حال حاضر دولت بایدن از اسرائیل کاملاً عصبانی هستند و مصمم هستند که به اسرائیل اجازه کارشکنی در سیاستهایشان را ندهند. در هر صورت، به عنوان یک آمریکایی فکر میکنم برای ایالات متحده یک رسوایی است به اسرائیل –که همیشه از حمایت و کمک آمریکا برخوردار بوده- اجازه دهد مانع سیاستهای انتخابی آمریکا شود. افراد باهوش در واشنگتن میتوانند بفهمند که بازگشت به برجام به نفع ایالات متحده است؛ در حالی که فرستادن ایران به آغوش چین اینطور نیست.
- گفته میشود که حمله به تاسیسات هستهای ایران با هماهنگی آمریکا صورت گرفته است. نظر شما در این خصوص چیست؟
درست است که در گذشته ایالات متحده و اسرائیل در حملات خود به ایران با هم هماهنگ بودهاند (حملات سایبری موسوم به «بازیهای المپیک»)، اما من هیچ مدرکی در مورد دست داشتن ایالات متحده در حمله اخیر ندیدهام. در حال حاضر، از منظر ایالات متحده کمک به اسرائیل برای حمله به ایران قابل فهم نیست.
- با توجه به پیشینه مذاکرات و نقض عهدهای آمریکا، مردم ایران چندان به نتیجه مذاکرات خوشبین نیستند. به نظر شما با وجود اختلافات و شکافهای موجود داخلی در آمریکا در خصوص ایران، می توان منتظر گامهای رو به جلو ر این مورد بود؟
قطعاً بدبینی ایران قابل درک است اما همانطور که قبلاً گفته شد، فکر میکنم دلایلی برای خوشبینی محتاطانه وجود دارد. نیازی به گفتن نیست که ایران در تلافی حملات اسرائیل و [بالا بردن] سطح غنی سازی اورانیوم که اکنون برای آن اقدام کرده (و در تناقض با برجام است) باید با صبر و خویشتنداری (مانند آنچه تا کنون انجام داده) ) نقش خود را ایفا کند. این یک ایده عالی برای ایران است که به دنبال گفتگو و تنشزدایی با عربستان سعودی باشد. سعودیها نیز مانند اسرائیلیها فهمیدهاند که دولت جدیدی در واشنگتن روی کار آمده است؛ اما آنها بر خلاف اسرائیل سعی نمیکنند از خواستههای آمریکا سرپیچی کنند. در هر صورت، اکنون توپ در زمین واشنگتن است و به زودی خواهیم دید که آیا آمریکا آماده و قادر به حذف مجموعهای از تحریمهای قابل قبول برای تهران خواهد بود یا خیر.
نظر شما