به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، اظهارات جنجالی و ضدایرانی الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان در سالروز جنگ دوم قره‌باغ در چند روز گذشته واکنش‌های مختلفی را به همراه داشت. اظهاراتی که به عقیده برخی کارشناسان، با هدف جنجال آفرینی در منطقه و با پشتوان رژیم صهیونیستی مطرح شده است. باید اما ببینیم پشت پرده اصلی این ماجرا چیست و مسئولان جمهوری آذربایجان با چه پشتوانه‌ای چنین اظهاراتی را مطرح می‌کنند.

در همین ارتباط، ابوالفضل ظهره وند استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز، درباره پشت پرده اظهارات ضد ایرانی مقامات جمهوری آذربایجان اظهارکرد: اشتباه راهبردی الهام الی اف رئیس جمهور آذربایجان را باید از دو جهت مورد بررسی قرار دهیم؛ اول تعریف برون‌زا از امنیت داخلی آذربایجان و ساختار این کشور است که موجب شده از ظرفیت‌های داخلی، اتکای به مردم و مولفه‌های منطقه‌ای از جمله ایران، استفاده نکند.

وی افزود: دومین نکته‌ای که در این زمینه باید به آن اشاره داشته باشیم، برنامه نفوذ خزنده صهیونیست‌ها و جریان نو عثمان گرایی در این منطقه است. البته ناگفته نماند که غفلت دستگاه دیپلماسی ایران در ۸ سال گذشته نیز در شکل گیری این شرایط بی تاثیر نبوده است؛ قطع به یقین بخشی از کار دیپلماسی، توجیح طرف مقابل است و بخشی از روابط دیپلماتیک، ناظر به همین موضوع خواهد بود. به بیان دقیق‌تر، امکان دارد کشوری مانند آذربایجان نتواند از زاویه دید ایران، به مسائل منطقه نگاه کند؛ به همین دلیل دستگاه دیپلماسی ایران باید اقناع و توجیه جمهوری آذربایجان نسبت به موضوعات منطقه را در دستور کار قرار می‌داد.

ظهره وند ادامه داد: دستگاه دیپلماسی باید برآوردهای خود در حوزه حوزه تهدیدهای منطقه‌ای را با کشورهای طرف تعامل خود به اشتراک بگذارد. باید گفت که درحال حاضر دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در حوزه افغانستان کم کاری است؛ درحالی که کشوری مانند چین، مسائل افغانستان را از دریچه پاکستان رصد می‌کنند به طوری که پاکستان در چند ساله گذشته توانسته علاوه بر جذب سرمایه چینی‌ها، نسبت به شکل گیری گروه‌های تکفیری و تندرو برای چینی‌ها اطمینان کافی را ایجاد کند. این مسئله نشان دهنده هنر دیپلماسی در کشوری مانند پاکستان است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: رئیس جمهور آذربایجان باید بداند هرگونه درگیری و مواجه با ایران، موجب حذف این کشور در صحنه ژئوپلیتیک حذف خواهد شد. دستگاه دیپلماسی ایران باید جمهوری آذربایجان را نسبت به این مسئله و مسائل دیگری از جمله دیپلماسی تجاری اسرائیل در حوزه اسلحه توجیه می‌کرد.

وی با اشاره به نقش اسرائیل در اظهارات اخیر مقامات جمهوری آذربایجان گفت: رژیم صهیونیستی ارتش نوپای آذربایجان را تجهیز کرده است و به نوعی دیپلماسی تجاری در زمینه اسلحه را در دستور کار قرار داده است. چنین فرآیندی موجب شده تا مقامات آذربایجان نسبت به ایران موضع گیری داشته باشند.

ظهره وند درباره حمایت افراطی برخی چهره‌های سیاسی ایران از مسئله قره باغ یادآور شد: درحال حاضر بهترین فرصت است که نظام جمهوری اسلامی ایران در قبال افرادی که نسبت به موضوع قره باغ نگاه افراطی داشتند، تصمیم گیری جدی داشته باشد. این افراد در زمینه تحولات افغانستان نیز دچار خطای راهبردی شدند و نشان دادند که فاقد ظرفیت‌های علمی و تجربی لازم برای نگاه راهبردی به تحولات منطقه هستند. باید گفت کسانی که نمی‌توانند آینده تحولات منطقه و کشور را تحلیل کنند، در تراز رجال سیاسی نیستند.

این کارشناس با اشاره به حضور عناصر تکفیری در منطقه قره باغ گفت: پدیده نوعثمان گرایی با پرچمداری اردوغان، می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های خود در زمینه سلفی گری و اخوانیت، نیروهای تکفیری را از لیبی وارد منطقه قره باغ کند. این موضوع نشان می‌دهد که الهام الی اف رئیس جمهور آذربایجان تا چه میزان نسبت به تحولات بین المللی ناآگاه است. به همین دلیل دستگاه دیپلماسی ایران باید وی را نسبت به این تحولات توجیه می‌کرد.

وی با بیان اینکه دیپلماسی ایران همواره با انفعال و احساس همراه بوده است، تاکید کرد: متاسفانه دستگاه دیپلماسی در چندسال گذشته، باری به هر جهت حرکت کرده است که نتیجه این موضوع هم تحولات اخیر در جمهوری آذربایجان است. درحال حاضر معادلات منطقه در زمینه ژئوپلتیکی تغییر کرده است و دستگاه دیپلماسی باید این تغییرات جدید را مدیریت کند.

انتهای پیام/