به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، اسلامی‌سازی دانشگاه همواره کلیدواژه‌ای پرکاربرد در ادبیات مسئولین نظام آموزش عالی کشور بوده است. پس از انقلاب اسلامی جریان تغییر در فضای فرهنگی کشور به نظام آموزشی نیز سرریز شد. اولین بار امام خمینی (ره) عنوان دانشگاه اسلامی را مطرح کرد و در تعریفی برای آن، دو مولفه تهذیب و تعهد را به تحصیل رایج در دنیا افزود. مقام معظم رهبری هم در عباراتی مشابه، پرداختن به فرهنگ، اخلاق و معنویت در کنار علم‌آموزی را  ضروری دانسته است.

اولین بار در دهه هفتاد یک قالب چارچوب‌مند دولتی به منظور سر و سامان دادن به وضعیت دانشگاه‌های کشور تحت عنوان ستاد اسلامی شدن دانشگاه‌ها در وزارت علوم تشکیل شد؛ ستادی که کمی بعد به شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی تغییر نام پیدا کرد و از وزرات علوم به شورای عالی انقلاب فرهنگی منتقل شد. شاید بتوان مهم‌ترین خروجی این شورا را سند دانشگاه اسلامی دانست؛ سندی که بر چند محور فرهنگی‌، پژوهشی و اجرایی و با تعریف نقش برای استاد و دانشجو استوار است.

بنظر می‌رسد پیگیری اجرای سند دانشگاه اسلامی در دولت‌های مختلف دستخوش اعمال سلیقه گروه‌های سیاسی شده است. دولتی به بهانه احیای حق آزادی مردم بالکل قید آن را زد و دولت دیگری نهایت ایده خود را در ظاهربینی اسلامی خلاصه کرد و تمام تلاش متصدیان امور معطوف به بهبود وضعیت حجاب دانشجویان دختر و بلند کردن آستین دانشجویان پسر شد. تا آن‌جا رهبر انقلاب در سخنانی انتقادی با اشاره به نحوه صفر و صدی پیاده سازی دانشگاه اسلامی گفته بود: «همه خیال می‌کنند دانشگاه اسلامی که می‌گوییم، یعنی حجاب‌ها این‌طوری باشد، پسرها آستین کوتاه نپوشند و زلف‌ها بلند نباشد؛ اینها که معنای دانشگاه اسلامی نیست؛ دانشگاه اسلامی از لحاظ ایمان، انگیزه، شور مقدس، رفتار اسلامی و علم‌آموزی مؤمنانه، این‌ها شرط دانشگاه اسلامی است».

محمدحسن قدیری ابیانه، کارشناس مسائل سیاسی و اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز در رابطه با اسلامی سازی دانشگاه اظهار کرد: مهم‌ترین جنبه دانشگاه اسلامی علم‌آموزی صحیح و کسب مهارت است؛ همانطور که در بیمارستان، بیمار و بیماری محور عمل مسئولان و کادر درمان است، در دانشگاه نیز همه چیز باید حول محور دانش بچرخد. اگر جنبه علمی را در رابطه با اسلامی‌سازی دانشگاه در نظر نگیریم، هدف اصلی دانشگاه را از آن گرفته‌ایم؛ لذا آنوقت دانشجو می‌تواند به جای دانشگاه به مسجد برود.

وی افزود: علم بدون اخلاق کافی نیست. دانشمندان زیادی در تاریخ داشته‌ایم که با دانش خود دست به جنایت عظیمی زده‌اند. کسانی که بمب اتم و سلاح‎‌های بیولوژیک را ساختند از این دست عالمان بوده‌اند؛ بنابراین اسلام تهذیب را در کنار فراگیری علم مطرح می‌کند و خودسازی و علم را دو بال پرواز می‌داند که بدون هریک اصلا امکان صعود بوجود نمی‌آید.

به اعتقاد قدیری ابیانه، دانشگاه اسلامی دانشگاهی است که یک ورودی بی‌دین را به یک دانشجو و عالم متدین هنگام خروج تبدیل کند.

سیدرضا کریمی مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان در رابطه با نقش دانشجو در تحقق دانشگاه اسلامی به خبرنگار ایسکانیوز می‌گوید: مهم‌ترین مطالبه رهبر معظم انقلاب از دانشجوی امروز تحصیل علم است به طوری که از آن با عنوان جهاد یاد می‌کنند. اما نکته حائز اهمیت در تحصیل علم، نگاه انقلابی و اسلامی است. اگر دانشجویی با نگاه انقلابی زندگی کند که درس خواندن هم جزئی از آن است می‌توان از او و دانشگاهش خروجی‌هایی چون چمران‌ها و احمدی‌روشن‌ها انتظار داشت. چنین دانشجویی است که می‌تواند به دانشگاه و جامعه حیات ببخشد. در تهاجم فرهنگی دشمن که قلب‌ها و اذهان ملت ما را نشانه گرفته است، دانشجو می‌تواند با واقع‌گرایی مانند چراغی محیط پیرامون خود را آگاه و روشن سازد.

دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان گسترده‌ترین شبکه دانشگاهی کشور که نیمی از سهم آموزش عالی را برعهده دارد، می‌تواند نقش مهم و اثرگذاری را در اشاعه فرهنگ علم‌جویی اسلامی بازی کند. شاید انتخاب عنوان "اسلامی" حساسیت‌هایی را نیز در این رابطه متوجه دانشگاه آزاد اسلامی کرده باشد و چشم‌هایی را همواره ناظر بر آن گذاشته باشد.

همانطور که گفته شد به عقیده کارشناسان این حوزه، در بررسی ابعاد مختلف دانشگاه اسلامی، علم‌آموزی در کنار معنویت از بالاترین جایگاه برخوردار است. دانشگاه آزاد اسلامی در آستانه چهل سالگی خود با رونمایی از سند تحول و تعالی ۵ ساله، در حقیقت از نقشه راه علمی اسلامی خود پرده برداشت. در این سند دانشگاه را نه محلی صرفا برای تعلم و تعلم بلکه کانونی اجتماعی برای مهارت‌آموزی و اشتغال آفرینی در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی شناخته شده‌است؛ بنابراین می‌توان دانشگاه آزاد را دانشگاهی پیشرو در این حوزه خواند.

از طرفی پس از بازگشایی حضوری آموزش عالی، آن هنگام که تعدادی از دانشگاه‌های کشور با چالش‌هایی در رابطه با رعایت شئونات اسلامی در محیط دانشگاه موجه شدند، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در دیدار با امام جمعه تبریز تاکید کرده بود: «پس از بررسی وضعیت حجاب در دختران متوجه شدیم بالای ۸۰ درصد آنها رفتار و پوشش نابهنجار ندارند. این عدد در پسران ۹۰ درصد بود».

همچنین تدوین بیانیه نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی از دیگر اقدامات عملی مثبت دانشگاه آزاد برای تشکیل دانشگاه اسلامی است. دانشگاه آزاد با چنین سندی، موضوع عفاف و حجاب را از پدیده‌ای حراستی به موضوعی فرهنگی و آموزشی تبدیل می‌کند؛ به طوری که یادگیری سر کلاس جای برخوردهای حراست دانشگاه را می‌گیرد. بدلباسی در کلاس درس همچون غذا خوردن یک ناهنجاری شناخته می‌شود که تمرکز دانشجویان را بهم می‌ریزد و باعث کاهش کیفیت یادگیری می‌شود؛ نقش استاد در برخورد عالمانه با این ناهنجاری ارزشمند در نظر گرفته شده است.

انتهای خبر/