به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ مطالعه روی زنبورهای عسل بسیار کار دشواری است، زیرا آنها در صورت مشاهده هر تغییر خارجی بلافاصله رفتارهای طبیعی خود را تغییر می‌دهند. آنها همچنین به طور باورنکردنی در مقابل سرما ضعیفند و کلونی آنها به دلیل سرما از هم می‌پاشد. اگر دمای کندو به کمتر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد برسد، زنبورها دیگر وزوز نمی‌کنند و به کمای مرگبار می‌روند.

از این رو، تیمی از متخصصان روباتیک و زیست‌شناسان دانشگاه پلی‌تکنیک فدرال لوزان در سوئیس و دانشگاه گراتس در اتریش یک لانه زنبور روباتیک ساخته‌اند که هم دمای داخل کندو را برای زنبورهای عسل گرم نگه می‌دارد و هم شرایط لازم را برای مطالعه محققان فراهم می‌آورد.

ماهی‌روباتی که با سلول‌های قلب انسان حرکت می‌کند

این دستگاه روباتیک به گونه‌ای طراحی شده که بدون مزاحمت روی کندوی موجود زنبورهای عسل نصب می‌شود و با کمک یک پردازنده مرکزی حسگرها را هماهنگ می‌کند، دستورات را به محرک‌ها ارسال می‌کند و داده‌ها را برای اپراتور ارسال می‌کند. این کندوی روباتیک همچنین با کمک حسگرهای حرارتی و محرک‌های خود می‌تواند رفتار زنبور عسل را با تغییر دمای موضعی اندازه‌گیری و هدایت کند.

محققان می‌گویند: بسیاری از قوانین جامعه زنبور عسل - از تعاملات جمعی و فردی گرفته تا پرورش یک نوزاد سالم - توسط دما تنظیم می‌شود، بنابراین ما از کندوی روباتیک برای این مطالعه استفاده کردیم. حسگرهای حرارتی تصویری از رفتار جمعی زنبورها ایجاد می‌کنند، در حالی که محرک‌ها به ما اجازه می‌دهند با تعدیل میدان‌های حرارتی بر حرکت آنها تأثیر بگذاریم.

گرما توسط دستگاه روباتیک به لانه زنبور فرستاده می‌شود و به اندازه‌ای ملایم است که زنبورها را آزار نمی‌دهد، اما در عوض به دانشمندان اجازه می‌دهد تا کلونی را تنظیم کنند. این تیم با آزمایش این سیستم روی ۴ هزار زنبور که آنها را تشویق به نقل مکان به این خانه با فناوری پیشرفته کردند، توانست کلونی را در طول یک سرمای 2020 تا 2021 زنده نگه دارد؛ آن هم در شرایطی که کندوهای اطراف به دلیل سرما از بین رفتند.

محققان می‌گویند: مطالعات قبلی در مورد رفتار حرارتی زنبورهای عسل در زمستان به این شکل بوده که بر مشاهده زنبورها یا دستکاری دمای بیرون متکی بوده است. اما سیستم روباتیک ما دما را از درون خود کندو تغییر می‌دهد و رفتار گرمایی زنبورهای هسته را تقلید می‌کند و به ما امکان می‌دهد مطالعه کنیم که چگونه کلونی‌ در زمستان به طور فعال دمای خود را تنظیم می‌کند.

آنها می‌افزایند: با جمع‌آوری داده‌ها در مورد موقعیت زنبورها و ایجاد مناطق گرم‌تر در کندو، توانستیم آنها را تشویق کنیم تا در زمستان به روش‌هایی حرکت کنند که به طور معمول در طبیعت انجام نمی‌دهند؛ یعنی زمانی که تمایل دارند برای صرفه‌جویی در انرژی در کنار هم جمع شوند. این سیستم به ما امکان می‌دهد که شبیه یک کلونی عمل کنیم، برای مثال با زنبورها را به سمت یک منبع غذایی هدایت کنیم یا آنها را از تقسیم شدن به گروه‌های بسیار کوچک که می‌تواند بقای آنها را تهدید کند، منصرف کنیم.

دانشمندان توانستند با توزیع گرما از طریق محرک‌ها، بقای یک کلونی را با وجود از دست دادن ملکه خود طولانی کنند. در حالی که این کندوی روباتیک هنوز در مراحل اولیه خود است، نویدبخش توانایی کاهش فروپاشی کلونی به دلیل کمای سرماست و همچنین بینش رفتاری و دانش جدیدی را برای دانشمندان حفاظت از محیط زیست ارائه می‌دهد.