روح‌اله نباتی استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار استانی ایسکانیوز با یادآوری روند پیشرفت رایانه‌ها و اختراعات و تحولات این حوزه بیان کرد: بنیانگذار حساب جبر، مخترع سیستم اعداد، عدد صفر و بنیان‌گذار علم الگوریتم، دانشمند شهیر و فیلسوف بزرگ مسلمان محمد بن موسی خوارزمی بود. الگوریتم در واقع روش حل مسائل در رایانه‌ها است که امروز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ابداع الگوریتم توسط محمد بن موسی خوارزمی تا ابداع ماشین حساب بلز پاسکال در سال ۱۹۶۵ میلادی که یک ماشین حساب مکانیکی بود و اولین کامپیوتر جهان که توانایی انجام ضرب و تقسیم و جذر گرفتن را نیز داشت، تا کامپیوتر پروفسور ایکن در سال ۱۹۳۷ و انیاک در سال ۱۹۴۳ و ابداع ترازیستورها و رایانه‌های امروزی، راه بسیار پر پیچ و خمی پیموده شده است که اولین الگوریتم‌های ساخته شده دست بشر، حکایت از هوش و توان ایرانیان باستان دارد و این مهر افتخاری بر پیکره علوم ریاضی و کامپیوتر ایران است.

وی ادامه داد: از زمان پیدایش تمدن و شهرنشینی و یا بهتر بگوییم از زمانی که بشر به فکر یکجانشینی افتاد تغییرات بسیار زیادی در زندگی بشر بوجود آمده است. تقریبا پس از یکجانشینی و پیدایش شهرها و آبادی‌ها بود که انسان‌ها با کمبود منابع مواجه شدند. کمبود شکار، کمبود مراتع، کمبود آب و امنیت بزرگترین دغدغه‌ی بدوی بشر را تشکیل می‌داد و انسان‌ها برای رفع هر کدام از این مشکلات تدابیری به کار گرفتند که از همین کمبودها انسان روی به حساب‌گری و ساخت محاسبات و الگوریتم آورد.

روح‌اله نباتی بیان کرد: قدرت فکر، خلاقیت، تلاش و پشتکار انسان‌ها موجب تغییرات بزرگ و بعضا ناگهانی شد. از تحول عظیم در حوزه کشاورزی در بیش از ۱۲ هزار سال قبل گرفته تا انقلاب صنعتی قرن ۱۶، انقلاب‌های سیاسی و انقلاب فکری و اعتقادی اسلامی همگی تغییرات بزرگی را بوجود آورده اند و سرآغاز انقلاب صنعتی از اروپا و اولین انقلاب اسلامی تاریخ که در شبهه جزیره عربستان بود، همگی نشان از پویایی ذهن بشر است که سرآمد آنها را می‌توان در انقلاب‌های تکنولوژی و فناوری خلاصه کرد که ماحصل آن بخش‌های مختلف زندگی بشریت از جمله داروسازی، گردشگری، آموزش، سرگرمی و یا هر چیز دیگری را تغییر داده است. فناوری هر جنبه‌ای از زندگی را لمس کرده و آن را ساده‌تر، بهتر و متفاوت‌تر می‌کند و در مجموع ابزارهای هایتک و فناوری فصل نوینی از زندگی را بروی بشریت گشوده است.

مدرس گروه علم کامپیوتر خاطر نشان کرد: انقلاب صنعتی دگرگونی‌های بزرگی را در صنعت، کشاورزی، تولید و ترابری بوجود آورد و انقلاب صنعتی اول با اختراع ماشین‌های بخار بوجود آمد. در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم میلادی با پیدایش رایانه ها و شبکه های ارتباطی انقلاب صنعتی دوم به وقوع پیوست که با نام عصر فناوری نیز شناخته می شود. ظهور رایانه ها سرعت و دقت کارها را بسیار افزایش داد تا اینکه با پیدایش اینترنت انقلاب سوم صنعتی معروف به عصر دیجیتال ظاهر شد. اما با پیشرفت های بسیار سریع بشر در ساخت تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری و با پیدایش روش ها و الگوریتم های پیچیده هوش مصنوعی، انسان ها به سمت هوشمندتر شدن پیش می روند. در حال حاضر هوش مصنوعی در حال تغییر بسیاری از روندهای جهانی است و به نظر می رسد دوران و عصر بعدی صنعتی را بتوان «دوران هوشمندی» نام نهاد و در این دوران از نیازمندی به ابزارهای فنی برای انجام راحت‌تر و سریع‌تر امور به سمت استفاده از هوشمندی و یا بهتر بگویم هوش مصنوعی برای انجام بهتر، سریعتر و کارآمدتر کارها خواهیم رفت. در این عصر ابزارها و رباتها، رایانه‌ها و سامانه‌ها نه تنها کارها را بهتر و سریعتر انجام می دهند بلکه می‌توانند تا حدودی هوشمندتر عمل کرده و کمک یار انسان ها باشند.

روح‌اله نباتی با تاکید بر این که هوش مصنوعی یکی از زیرشاخه های فناوری اطلاعات است، افزود: فناوری اطلاعات و ارتباطات و به خصوص زیرشاخه معروف آن یعنی هوش مصنوعی کاربردهای متنوعی در زندگی از جمله در علوم ریاضی تا پزشکی و نظامی، زمین شناسی، پیش بینی هوا، بازی‌های رایانه‌ای، شبیه سازها و ... دارد. هوش مصنوعی با پردازش تصاویر پزشکی مانند تصاویر دندان، ریه‌ها، مغز و ستون فقرات به کمک پزشکان آمده و در تشخیص و درمان بیماری‌ها و کاهش هزینه‌های درمان کارآمد خواهد بود. رایانه‌ها با پردازش زبان طبیعی انسان و به مدد الگوریتم‌های پیشرفته می‌توانند گفتار انسان‌ها را درک کرده و پاسخ‌های متناسب با انسان‌ها تولید کنند و نرم افزارهای هوشمند با تحلیل داده‌های بسیار زیاد می‌توانند اطلاعات نهفته در بین هزاران  گیگابایت داده را مانند یافتن سوزنی در بین حجم عظیم انبار کاه پیدا کنند. خودروهای خودران و یا هوشمند در آینده‌ای نزدیک به طور گسترده مورد استفاده قرار خواهند گرفت. سامانه‌های سلاح هوش مصنوعی تعبیه شده در ربات‌ها، موشک‌ها و هواپیماها و پهپادهای نظامی می توانند به دقت و سرعت اهداف را یافته و درگیر شوند. در حوزه‌های علوم شناختی رایانه‌ها قادر به تشخیص احساسات، عواطف و بعضا پیش بینی رفتارهای پر خطر و یا اقدامات تروریستی هستند. این‌ها فقط بخش بسیار ناچیزی از تحولات شگرف رایانه‌ها و الگوریتم‌های رایانه ای در عصر حاضر است.

روح‌اله نباتی در پایان مطرح کرد: این پیشرفت‌ها همگی به مدد زحمات و تلاش های مهندسان و دانشمندان علوم مختلف کامپیوتر از نرم افزار و شبکه و هوش مصنوعی تا دانشمندان و مهندسان برق و الکترونیک، مکانیک، مکاترونیک و ... به‌وجود آمده. اما نکته اصلی آنجاست که نباید فراموش کنیم مبدا اختراع، پیدایش و تکامل الگوریتم‌های محاسبه ریاضی، برخاسته از ایران باستان و برآمده از ذهن و ذکاوت دانشمندان مسلمان ایرانی است.

خبرنگار: محمدحسین میرزائی

انتهای پیام/