به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، دوران دانشجویی یکی از مهمترین مقاطع زندگی افراد محوسب می‌شود؛ چرا که دانشجویان در این دوره مسیر مناسب آینده شغلی، زندگی خانوادگی و اجتماعی خود را پی‌ریزی می‌کنند. البته در این میان نقش دانشگاه در همراهی با آنان نسبت به سایر نهادهای جامعه پررنگ تر و تاثیرگذار تر است.
این دوران طلایی، اغلب با نوسانات پیچیده شخصیتی و روحی همراه است. چالش‌های روانی و اجتماعی، اضطراب، سردرگمی، افسردگی، ناامیدی و خشم از جمله موانع سلامت روان دانشجویان به شمار رفته و بر میزان موفقیت آنان تاثیر می‌گذارد. یکی از رسالت‌های دانشگاه‌ها در این مقطع مهم، همراهی و همفکری با دانشجویان برای گذر از این مسیر پر پیچ و خم همراه با موانع بی‌شمار است. در این راستا، مراکز مشاوره و سبک زندگی نقشی مهم و کلیدی دارند.
بیشتر بخوانید:
نقش مهم مراکز مشاوره در پیشگیری و علاج آسیب‌های اجتماعی
البته مراکز مشاوره در دانشگاه‌ها باید بر اساس ضوابط و قوانین مشخص فعالیت کنند. در این ارتباط دانشگاه آزاداسلامی با هدف بهره‌مندی بیشتر از این مراکز، آیین‌نامه «جامع مراکز مشاوره و کلینیک‌های امین» را در ۱۸ فصل، ۱۳۵ ماده، ۳۹ بند و ۴۰ تبصره تهیه، تدوین و به واحدهای مختلف ابلاغ کرده است. سیاست‌های کلی این آیین‌نامه عبارت است از ارتقای سطح آگاهی، مهارت‌ها و استعدادهای تمامی دانشجویان در زمینه‌های مختلف جهت پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و استفاده از ظرفیت‌های اساتید متدین و متخصص به منظور گسترش و توسعه انواع خدمات مشاوره‌ای است.
اهداف مراکز مشاوره و کلینیک‌ها:
توانمند سازی:
توانمندسازی شامل موضوعاتی مانند «افزایش دانش و بینش در زمینه های رفتاری، اعتقادی، روانشناختی و ارتقای سطح سواد سلامت دانشگاهیان در ابعاد مختلف برای دستیابی به سبک زندگی سالم مبتنی بر سبک زندگی اسلامی- ایرانی»، « استعداد یابی، پرورش، ارتقای استعدادها، تقویت خلاقیت و نوآوری»، «تقویت روابط سالم بین فردی و اجتماعی، آموزش مهارتهای دوران ازدواج، فرزندآوری، آثار منفی کم فرزندآوری و کاهش رشد جمعیت در خانواده»، «تقویت باورها و ارزش های دینی، مذهبی و اعتقادی برای حل مشکلات و رفع نیازهای دانشگاهیان»، «آموزش مهارت های مختلف از جمله مهارت های زندگی، اجتماعی، ارتباطی، مقابله با بحران ها و آسیب ها»، «توسعه و ترویج فرهنگ سلامت جسم و روان و فعال کردن زمینه های مشارکت اجتماع محور دانشجویان برای ارتقا سلامت روانی- اجتماعی» است.
علاوه بر آن، «راهنمایی و آموزش دانشگاهیان در تصمیم گیری آگاهانه، عاقلانه و حسن انتخاب، به ویژه در زمینه امر مقدس ازدواج، تشکیل خانواده و فرزندآوری» و «اجرای برنامه هایی با هدف تشکیل، تثبیت و تحکیم خانواده در دانشجویان و اعتلای والای زیست عفیفانه» نیز جزء اهداف مراکز مشاوره دانشگاه آزاداسلامی است.
پیشگیری شامل:
بر اساس آیین‌نامه «جامع مراکز مشاوره و کلینیک‌های امین» اقدامات پیشگیرانه شامل «کاهش آسیب اجتماعی و فردی»، «افزایش سازگاری با محیط تحصیلی در بین دانشجویان»، «پیشگیری از بروز و شیوع مشکلات عاطفی – رفتاری و رفتارهای پرخطر به ویژه در جامعه دانشجویی و دانش آموزی»، «توسعه خدمات روان شناختی و ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی در فضای عمومی دانشگاه و تسهیل دسترسی دانشگاهیان به این خدمات» است.
مشاوره و درمان شامل:
همچنین حوزه درمان نیز شامل الزاماتی مانند حل مسائل روانشناختی، اصلاح رفتار نابهنجار و پرخطر، ارائه فنون جهت خودشناسی(شناخت توانمندی ها و محدودیت های خود)، خود کنترلی و خود مراقبتی است.
اعضای شورای سیاست گذاری و برنامه‌ریزی مراکز مشاوره و کلینیک‌ها:
شورای سیاست گذاری و برنامه ریزی مراکز مشاوره و کلینیک ها در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی از معاون فرهنگی- دانشجویی دانشگاه به عنوان رییس شورا، مدیر کل امور دانشجویی دانشگاه به عنوان دبیر شورا، مدیر مشاوره و مددکاری اجتماعی دانشگاه به عنوان عضو دارای حق رای، دو نفر متخصص از میان اعضای هیات علمی واحدهای دانشگاهی به پیشنهاد مدیر کل امور دانشجویی و تایید معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه (عضو دارای حق رای) تشکیل شده است.
البته این آیین نامه تبصره‌ای دارد که بر اساس آن حکم رییس شورا توسط ریاست دانشگاه و احکام اعضای شورا به مدت ۲ سال توسط معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه صادر می شود.
خدمات مراکز مشاوره واحدهای دانشگاهی:
«ارزیابی سلامت روانی، اجتماعی و جسمی دانشجویان جدید الورود (طرح غربالگری) و استفاده از داده های به دست آمده برای تنظیم برنامه های بهداشت روانی فردی و گروهی دانشجویان»، «ارائه خدمات مشاوره ای به دانشگاهیان در زمینه فعالیت های سبک زندگی اسلامی- ایرانی و ارتقای سطح بهداشت روانی و ارائه مشاوره در امور دینی- مذهبی و اعتقادی»، «ارائه خدمات مشاوره ای کسب و کار، ورزشی، تغذیه و حقوقی در راستای رفع مسائل مراجعان و افزایش سازگاری آنان در زندگی روزمره»، «ارائه مشاوره به دانشگاهیان و مراجعان در جهت افزایش سازگاری موثر با محیط تحصیلی و زندگی (به ویژه زندگی دانشجویی) و توسعه روابط اجتماعی» جزء خدمات مراکز مشاوره واحدهای دانشگاهی محسوب می‌شود.
در این ارتباط، تبصره ۳ ماده ۶ این آیین‌نامه اشاره دارد که مدیران، مشاوران، روانشناسان، مددکاران، روانپزشکان و تمامی افرادی که با مراکز مشاوره همکاری می کنند، اجازه توصیه خلاف شرع به مراجعان خود را ندارند.
نکته قابل توجه این است که در این آیین‌نامه بر موضوعانی مانند «ایجاد زمینه های لازم برای ارتقا روابط سالم بین فردی در محیط دانشگاه از طریق توجه به روابط استاد – دانشجو، دانشجو-کارمند و دانشجویان با یکدیگر»، «همکاری در ارائه خدمات مشاوره ای به دانشجویان سرای دانشجویی» و «تعامل موثر با گروه های آموزشی مرتبط با امور مشاوره در واحد دانشگاهی هدایت و مشاوره تحصیلی، مشاوره شغلی و ارائه خدمات در خصوص انتخاب رشته در زمان اعلام نتایج آزمون سراسری» تاکید شده است.
لازم به ذکر است؛ مرکز مشاوره برای ارائه مطلوب‌تر خدمات، از متخصص زن و مرد متعهد نسبت به فرهنگ و سبک زندگی اسلامی- ایرانی استفاده شود.
شرح وظایف مدیر مرکز مشاوره واحد دانشگاهی:
مدیر مرکز مشاوره واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی وظایفی برعهده دارند که شامل «رعایت شئونات اخلاقی- اسلامی در مرکز مشاوره و نظارت بر حسن اجرای آ»، «حضور فعال و مستمر در مرکز مشاوره و جدیت در اجرای خط مشی های اعلام شده از سوی اداره کل امور دانشجویی دانشگاه و معاونت فرهنگی- دانشجویی واحد»، «برنامه ریزی حضور مشاوران در مرکز و نظارت مستمر بر اجرای آن» است.
البته در تبصره‌ای از این آیین نامه بیان شده است که مدیران مراکز با هماهنگی معاون فرهنگی- دانشجویی واحد، ملزم به برگزاری جلسه هم اندیشی با رئیس و معاونان واحدها هر سه ماه یکبار یا در مواقع ضروری است.
علاوه بر وموارد بیان شده؛ مدیر مرکز مشاوره وظایفی دیگری از جمله «برنامه ریزی و اجرای آن در جهت شناسایی استعدادها، هدایت تحصیلی و شغلی دانشجویان»، «پیگیری دانشجویانی که از طریق طرح غربالگری و یا سایر طرح های مرتبط با خدمات مراکز مشاوره، شناسایی و نیاز به خدمات روانشناختی یا مشاوره ای دارند و ترغیب برای مراجعه به مرکز مشاوره واحد به منظور بررسی مسائل وی»، «تهیه و انتشار موشن گرافیک، مقاله،کتابچه، بروشور، فیلم و پیام های بهداشت روانی روزآمد با هدف ارتقای سطح بهداشت روانی – اجتماعی، پیشگیری از آسیب های اجتماعی کلیه دانشگاهیان و همچنین تولید محتوا در فضای مجازی» نیز برعهده دارد.
مدیران مراکز مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی باید بدانند که نسبت به وظایفی مانند «جدیت و اهتمام نسبت به اجرای مفاد فصل هفتم این آیین نامه»، «گزارش تخلف احتمالی به مسئول مستقیم»، «پیشنهاد ایجاد کلینیک با در نظر گرفتن امکانات، منابع انسانی و با رویکرد درآمدزایی» و «تحویل فرم نظرسنجی به مراجعان»، «جلب مشارکت استادان مجرب، معتمد، علاقمند و داوطلب برای همکاری و ارائه خدمات»، « مشارکت در تولید محتوا و درج فعالیت ها در پرتال جامع مشاوره واحد و اداره کل امور دانشجویی دانشگاه» مسئولیت دارند.
گفتنی است که با عنایت به محرمانه بودن پرونده مراجعان و به منظور رعایت اصل مذکور، به کارگیری هر گونه همکار دانشجو و همیار مشاور در مرکز مشاوره توسط مدیران ممنوع است.
پایش، ارزیابی و رتبه بندی مراکز مشاوره:
پایش، ارزیابی و نظارت بر مراکز مشاوره و کلینیک ها دانشگاه آزاد اسلامی از سوی اداره کل امور دانشجویی دانشگاه صورت می‌گیرد. همچنین با توجه به بازآرایی و تشکیل مراکز مشاوره و کلینیک ها بر اساس مفاد این آیین نامه، شاخص ها و مولفه هایی از سوی اداره کل امور دانشجویی سازمان مرکزی تعیین شده و عملکرد مراکز به طور مستمر از طریق بازدیدهای دوره ای توسط ارزیابان، سامانه اداره کل امور دانشجویی و توسط مدیریت، مورد پایش، ارزیابی و نظارت قرار می گیرد.
مراکز مشاوره و کلینیک ها باید نسبت به تحویل فرم های نظرسنجی به مراجعان - جهت تکمیل- اقدام کرده و صندوق شکایات، پیشنهادها، انتقادها و آدرس سایت اداره کل امور دانشجویی (نظرسنجی) را در معرض دید مراجعان قرار دهند.
در ارزیابی مراکز مشاوره شاخص‌هایی در نظر گرفته می‌شود. تعداد دانشجویان تحت پوشش خدمات مشاوره ای نسبت به کل دانشجویان، عملکرد مراکز، نحوه گزارش دهی (ثبت روزانه و دقیق اطلاعات پرونده الکترونیکی مراجعان و کارگاه ها/ دوره ها در سایت اداره کل امور دانشجویی سازمان مرکزی)، درآمدزایی، تولید محتوای مشاوره ای، میزان رضایتمندی مراجعان، همکاری مدیر مرکز در اجرای برنامه های محول شده از طرف اداره کل امور دانشجویی دانشگاه، سطوح و تنوع خدمات مشاوره، میزان همکاری مشاوران با مرکز و سایر معیارهایی که بر حسب برنامه های ابلاغی شورای سیاست گذاری و برنامه ریزی مراکز مشاوره تعیین می شود.
رسیدگی به تخلفات ارتکابی حسب مورد بر اساس قانون رسیدگی به تخلفات اداری یا انتظامی اعضای هیات علمی و یا نظام نامه اخلاق حرفه‌ای سازمان نظام بر اساس تبصره‌ای از آیین‌نامه«جامع مراکز مشاوره و کلینیک‌های امین» برای مدیران این مراکز در نظر گرفته شده است.
شرایط انتخاب مشاوران مرکز مشاوره واحد دانشگاهی
مشاورانی که در مراکز مشاوره امین دانشگاه آزاداسلامی فعالیت می‌کنند باید شرایطی داشته باشند. این شرایط در جدول زیر آمده است:
انتهای پیام/
نظر شما