به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، با توجه به تحرکات اخیر جمهوری آذربایجان در مورد کریدور ادعایی زنگزور به نظر می‌رسد این مسئله یک بار دیگر مورد توجه افکار عمومی داخلی و بین المللی قرار گرفته است. باید به این موضوع نیز اشاره کرد که مواضع مداخله‌جویانه و نسنجیده روسیه و همراهی این کشور با باکو در قبال این مسئله موجب ناراحتی مردم ایران و مسئولان دلسوز شده است. در سال‌های اخیر جمهوری آذربایجان با همراهی برخی کشورهای منطقه تلاش‌های زیادی برای عملی کردن رویای خود برای ایجاد کریدور جعلی زنگزور انجام داده و همواره با مخالفت جدی جمهوری اسلامی ایران همراه بوده است.

بیشتر بخوانید:

روسیه منافع ملی ایران را نادیده می‌گیرد / تبانی مسکو و پکن با اعراب در خصوص جزایر سه‌گانه ایرانی

همین امر موجب شده تا این کشور برای اجرایی کردن این هدف دست به دامن قدرت‌های بزرگتر از جمله روسیه شود که یک بازیگر مهم در حوزه قفقاز محسوب می‌شود. البته گروهی از کارشناسان بر این باورند که مواضع مداخله جویانه اخیر روسیه به نوعی تنبیه دولت ارمنستان و به ویژه شخص پاشینیان بوده است. به اعتقاد این گروه از تحلیلگران، مواضع غرب‌گرایانه نخست وزیر ارمنستان و تلاش وی برای بازکردن پای کشورهای غربی به قفقاز موجب خشم روسیه و دیگر کشورهای منطقه شده است.

لذا روس‌ها در تلاش هستند که تسلط خود را در حوزه قفقاز حفظ کرده و مانع حضور و مداخله غربی‌ها در این منطقه شوند؛ بنابراین از نظر مقامات مسکو اگر قرار باشد نظم جدیدی هم در قفقاز شکل بگیرد، روسیه باید کشور نظم ساز باشد. گفته می‌شود که پس از مواضع «جیمز اوبراین» -دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا- در مورد صلح در قفقاز و امنیت این منطقه، تحرکات جدیدی توسط برخی کشورها آغاز شد.

همین مسئله باعث شد تا نیکول پاشینینان طرح خود تحت عنوان «چهار راه صلح» را مطرح کند که بر اساس آن جاده‌ها و خطوط ترانزیتی به صورت مکمل دیده شده و مسیر مواسلاتی بین جمهوری آذربایجان و نخجوان هم دیده شده است که البته کنترل آن در اختیار ارمنستان خواهد بود. توافق در این خصوص در توافق صلح باکو-ایروان هم دیده شده و ارمنستان آمادگی خود را برای گفتگو در ارتباط با مسیرهای ارتباطی اعلام کرده است اما کریدور زنگزور در این میان موضوعیتی ندارد و اگر هم مسیری بین باکو و نخجوان ایجاد شود، باید مدیریت آن توسط ارمنستان انجام شود.

در مقابل، جمهوری آذربایجان با تکرار زیاده‌خواهی‌های خود خواستار نقض حاکمیت ارمنستان است و ادعا می‌کند که این کشور جازه کنترل و بازرسی وسایل نقلیه را در این مسیر نخواهد داشت. اکنون روس‌ها مدعی هستند که این کریدور باید حتما راه اندازی شود اما کنترل آن توسط صلح‌بانان روس انجام شود. در سفر اخیر پوتین به باکو نیز این مسئله توسط لاوروف -وزیر امور خارجه روسیه- مجددا تکرار و خواستار راه اندازی هرچه سریعتر این مسیر مواسلاتی با حضور صلح بانان روسیه شد.

اگرچه اقدامات اخیر پاشینیان و تلاش برای بازکردن پای غربی‌ها به هیچ وجه قابل توجیه نیست اما به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران باید حساسیت خود را در قبال این مسئله به روسیه منتقل کند. تهران در سال‌های بعد از جنگ اوکراین هزینه‌های زیادی برای همکاری با روسیه متحمل شده اما ظاهرا مسکو توجه چندانی به حساسیت‌ها و خطقرمزهای ایران ندارد و در بزنگاه‌های مهم حتی با قربانی کردن منافع ملی ایران، در صدد دستیابی به امتیازات بیشتر برای خود است.

هر چند که موضع‌گیری‌هایی از سوی برخی مقامات داخلی در قبال کریدور جعلی زنگزور انجام شده، اما لازم است جمهوری اسلامی ایران از طرق مقتضی این مسئله را برای جمهوری آذربایجان و برخی کشورهای منطقه به خوبی روشن کند که به هیچ وجه حاضر به پذیرش تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه نیست و در این زمینه با هیچ کشوری تعارف ندارد.

گویا روسیه قصد دارد با توجه به فشارهای بین المللی و تحریم این کشور، با باج دادن به جمهوری آذربایجان فشارهای اقتصادی خود را کاهش دهد. زیرا گفته می‌شود که فروش انرژی روسیه به دلیل تحریم‌ها با مشکل مواجه شده و مسکو اکنون بخش از گاز خود را با همکاری باکو به فروش می‌رساند و به صورت نیابتی آن را به کشورهای اروپایی منتقل می‌کند. بنابراین، شاید مسکو بخواهد با تهدید امنیت ملی ایران از جمهوری آذربایجان قدردانی کند و همزمان نخست وزیر غرب‌گرای ارمنستان را تنبیه کند.

اینجاست که جمهوری اسلامی ایران باید به روسیه نشان دهد که نباید با دم شیر بازی کند و با باج دادن به جمهوری آذربایجان، منافع ملی ایران را قربانی کند. لذا انتظار می‌رود تهران با اعلام صریح خطوط قرمز خود به کشورهای حوزه قفقاز، نقش فعالتری در زمینه ارائه جایگزین‌ها برای کریدور جعلی زنگزور ایفا کند.

انتهای پیام/