به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از هرمزگان، استان هرمزگان یکی از مناطق استراتژیک ایران، این روزها با بحرانی بیسابقه در حوزه بارندگی مواجه است. طبق آمار سازمان هواشناسی، این استان در سال آبی جاری با کاهش ۸۳.۱ درصدی بارشها رکورددار کمبارشی در کشور است. این وضعیت زنگ خطری جدی برای منابع آبی، معیشت مردم و آینده زیستمحیطی این منطقه محسوب میشود.
هرمزگان، با وجود دسترسی به آبهای آزاد و قرار گرفتن در مجاورت خلیج فارس و دریای عمان، همواره از مشکل کمآبی و بارشهای ناکافی رنج برده است. کاهش شدید بارشها در سال جاری اما شرایط را بیش از پیش بحرانی کرده و بسیاری از ابعاد زندگی در این استان را تحت تأثیر قرار داده است.
چالشهای کمبارشی در هرمزگان
۱. بحران منابع آبی شرب. هرمزگان با وجود کمبود بارش، یکی از استانهای پرجمعیت جنوب کشور است که نیازهای آبی بالایی دارد. کاهش بارشها منجر به افت شدید منابع آبی شرب شده و بسیاری از شهرها و روستاهای این استان با مشکلات جدی در تأمین آب روبهرو هستند. بهویژه در روستاهای دورافتاده، مردم باید مسافتهای طولانی را برای دسترسی به آب طی کنند.
۲. تأثیر بر کشاورزی و معیشت مردم. هرمزگان بهعنوان یکی از قطبهای کشاورزی جنوب کشور، وابستگی زیادی به منابع آبی دارد. محصولاتی نظیر خرما، مرکبات و سبزیجات در این منطقه کشت میشوند که نیازمند آبیاری مستمر هستند. کاهش بارندگی باعث کاهش سطح زیر کشت و افت تولید محصولات کشاورزی شده و درآمد کشاورزان را بهشدت کاهش داده است.
۳. افزایش مهاجرت و فقر آبی. بحران آب در هرمزگان باعث مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها شده است. این پدیده نهت نها فشار بر زیرساختهای شهری را افزایش داده، بلکه فقر آبی را نیز در مناطق شهری تشدید کرده است. بسیاری از خانوارها برای تأمین آب مجبور به پرداخت هزینههای بالایی شدهاند که این امر بر اقتصاد خانوارها تأثیر منفی گذاشته است.
۴. آسیب به زیستبومها و حیاتوحش. کاهش بارندگیها همچنین به تخریب زیستبومهای طبیعی هرمزگان منجر شده است. تالابها و رودخانههای فصلی این استان که نقشی حیاتی در حفظ اکوسیستم منطقه دارند، خشک شده و بسیاری از گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر قرار گرفتهاند.
دلایل بحران کمبارشی در هرمزگان
۱. تغییرات اقلیمی جهانی: افزایش دمای زمین و تغییر الگوهای بارشی در سراسر جهان یکی از عوامل اصلی کاهش بارشها در هرمزگان است.
۲. مدیریت ناکارآمد منابع آب: برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی و عدم مدیریت صحیح منابع آبی موجود، شرایط را بحرانیتر کرده است.
۳. توسعه بیرویه و افزایش تقاضا: رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی در هرمزگان فشار مضاعفی بر منابع آبی این استان وارد کرده است.
راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت بحران
۱. توسعه فناوریهای نوین در مدیریت آب
هرمزگان میتواند با استفاده از فناوریهای نوین نظیر شیرینسازی آب دریا، بازیافت آب و سیستمهای آبیاری هوشمند، بحران کمآبی را مدیریت کند. با توجه به دسترسی این استان به آبهای آزاد، احداث و توسعه نیروگاههای شیرینسازی آب میتواند یکی از مؤثرترین راهکارها باشد.
۲. فرهنگسازی و مدیریت مصرف آب
فرهنگسازی برای کاهش مصرف آب در بخشهای خانگی و کشاورزی از ضروریات است. آموزش به کشاورزان در زمینه استفاده از روشهای آبیاری قطرهای و بهرهوری بیشتر از منابع آب میتواند نقش مؤثری در کاهش مصرف داشته باشد.
۳. حفاظت از منابع زیرزمینی
برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی یکی از عوامل اصلی کاهش ذخایر آبی هرمزگان است. لازم است قوانین سختگیرانهتری برای جلوگیری از حفر چاههای غیرمجاز و مدیریت مصرف منابع زیرزمینی اعمال شود.
۴. احیای زیستبومها
تلاش برای احیای تالابها، رودخانههای فصلی و مناطق طبیعی میتواند تأثیر مثبتی بر کاهش اثرات بحران کمبارشی داشته باشد. ایجاد طرحهای پایدار برای مدیریت منابع طبیعی باید در اولویت قرار گیرد.
۵. تقویت همکاریهای بیناستانی
بحران کمآبی مسئلهای ملی است و نیازمند همکاریهای بیناستانی برای مدیریت بهتر منابع آبی است. انتقال آب از استانهایی که شرایط بهتری دارند به هرمزگان میتواند بخشی از نیازهای آبی این استان را تأمین کند.
فرصتی برای اقدام، پیش از آنکه دیر شود
کاهش ۸۳.۱ درصدی بارشها در هرمزگان تنها یک آمار نیست؛ این عدد نمایانگر بحرانی است که اگر مدیریت نشود، آینده این استان را تهدید میکند. منابع آبی هرمزگان به نقطه بحرانی رسیدهاند و نیازمند اقدام فوری هستند.
اکنون زمان آن رسیده که دولت و نهادهای محلی، در کنار مردم، برای مدیریت بحران کمبارشی در این استان گامهای عملی بردارند. سرمایهگذاری در فناوریهای نوین، مدیریت صحیح منابع آبی و توجه به آموزش و فرهنگسازی از جمله اقداماتی است که میتواند تأثیرات مثبتی داشته باشد.
هرمزگان با تمام ظرفیتهای بالقوهاش، اگر در برابر این بحران تنها بماند، نهتنها منابع آبیاش، بلکه هویت و معیشت مردمش نیز به خطر خواهد افتاد. اقدام امروز میتواند ضامن آیندهای پایدار برای این استان باشد.
نسیم اسپید-فعال دانشجویی*
انتهای پیام/
نظر شما