به گزارش گروه فناوری ایسکانیوز، تحولات سریع در صنعت بانکداری، به‌ویژه در حوزه دیجیتال، بانک‌ها را مجبور به سازگاری با فناوری‌های نوین کرده است. در این میان، فناوری‌های نوین مانند احراز هویت بیومتریک، بلاک‌چین و هوش مصنوعی به‌عنوان راه‌حل‌هایی قدرتمند برای تأمین امنیت سیستم‌های بانکی معرفی شده‌اند.
در این مقاله، به بررسی پیشرفته‌ترین سیستم‌های امنیتی بانکی و تأثیر آن‌ها بر آینده بانکداری خواهیم پرداخت.
بانکداری سنتی در مقابل بانکداری دیجیتال
محدودیت‌های بانکداری سنتی و نیاز به تغییر
-
وابستگی به حضور فیزیکی مشتریان در شعب بانکی
-
سرعت پایین در ارائه خدمات نسبت به بانکداری دیجیتال
-
هزینه‌های عملیاتی بالا برای بانک‌ها
-
بانکداری دیجیتال: راهکاری برای افزایش کارایی
بانکداری دیجیتال، سرعت، سهولت و امنیت را افزایش داده و با کاهش نیاز به تعامل حضوری، تجربه کاربری را بهبود بخشیده است. امروزه، مشتریان از همراه بانک‌ها، پرداخت‌های آنلاین و بانکداری هوشمند استفاده می‌کنند.
لزوم استفاده از سیستم‌های امنیتی پیشرفته در بانک‌ها
تهدیدات رایج در بانکداری آنلاین
با رشد بانکداری آنلاین، روش‌های جدیدی برای نفوذ به سیستم‌های بانکی ایجاد شده است. برخی از تهدیدات رایج امنیتی در این حوزه عبارت‌اند از:
-
فیشینگ (Phishing): حملات سایبری که از طریق ایمیل یا پیام‌های تقلبی اطلاعات مشتریان را سرقت می‌کنند.
-
بدافزارها (Malware): برنامه‌های مخربی که با نفوذ به سیستم‌های بانکی، اطلاعات مالی کاربران را به سرقت می‌برند.
-
حملات DDoS: حملاتی که با ارسال درخواست‌های زیاد، سایت‌های بانکی را از دسترس خارج می‌کنند.
-
سرقت هویت: استفاده از اطلاعات جعلی یا دزدیده‌شده برای دسترسی غیرمجاز به حساب‌های بانکی.
آمار و گزارش جرایم
-
در سال‌های اخیر، جرایم سایبری در ایران روندی افزایشی داشته است. بر اساس گزارش‌های پلیس فتا، در سال ۱۴۰۱، ۳۶ درصد از کل جرایم سایبری مربوط به کلاهبرداری‌های اینترنتی بوده است. در سال ۱۴۰۳، جرایم سایبری در ایران افزایش قابل‌توجهی داشته است و ۷۰ درصد از جرایم سایبری مرتبط با مسائل مالی بوده که شامل کلاهبرداری‌های اینترنتی و برداشت‌های غیرمجاز می‌شود.
اما این آمار محدود به ایران نمی‌شود، بر اساس گزارش Cybersecurity Ventures، هزینه جرایم سایبری در سال ۲۰۲۵ به ۱۰.۵ تریلیون دلار خواهد رسید. همچنین، بیش از ۶۰ درصد حملات سایبری بانک‌ها را هدف قرار داده‌اند و به همین خاطر بانک‌های مطرح در دنیا سالانه میلیون‌ها دلار در حوزه امنیت سایبری سرمایه‌گذاری می‌کنند.
-
در مرداد ۱۴۰۳، گروه هکری به نام IRLeaks به حداقل ۲۰ بانک ایرانی حمله کرد. این حمله به عنوان بزرگ‌ترین حمله سایبری در تاریخ ایران توصیف شده است.
-
با وجود افزایش جرایم سایبری، پلیس فتا موفق به کشف ۹۳ درصد از این جرایم شده است.
- این آمارها نشان‌دهنده اهمیت بالای امنیت سایبری در کشور و لزوم ارتقای سیستم‌های امنیتی در بخش‌های مختلف، به‌ویژه در حوزه بانکداری، هستند.
فناوری‌های جدیدی که امنیت بانک‌ها را بیشتر می‌کنند
در سال‌های گذشته، ابزارهایی مانند دوربین‌های امنیتی و دستگاه‌های ضبط ویدئویی (nvr) نقش مهمی در جلوگیری از سرقت و تقلب در بانک‌ها، خودپردازها و باجه‌های بانکی داشتند. این سیستم‌ها همچنان برای نظارت تصویری کاربرد دارند، اما با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های پیشرفته‌تری مانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین، احراز هویت بیومتریک و امنیت سایبری به کار گرفته شده‌اند تا از حملات دیجیتالی و تهدیدات جدید جلوگیری شود. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین فناوری‌هایی می‌پردازیم که امنیت بانکداری را در آینده تضمین خواهند کرد.
۱. احراز هویت بیومتریک و نقش آن در امنیت بانکی
بیومتریک (Biometrics) یکی از امن‌ترین روش‌های احراز هویت در بانکداری مدرن است. برخی از رایج‌ترین فناوری‌های بیومتریک شامل موارد زیر هستند:
-
اثر انگشت: بانک‌ها از اسکنرهای اثر انگشت برای ورود به حساب‌های کاربری و انجام تراکنش‌ها استفاده کنند.
-
تشخیص چهره: برخی از بانک‌های مطرح در آمریکا از سیستم تشخیص چهره برای تأیید هویت کاربران بهره می‌برند.
-
تشخیص صدا: برخی سیستم‌ها با تحلیل صدای کاربر، امکان انجام عملیات بانکی از طریق تماس تلفنی را فراهم می‌کنند.
جلوگیری از دسترسی غیرمجاز با تشخیص اثر انگشت، چهره و عنبیه، امنیت بالاتر در احراز هویت مشتریان بانک‌ها و افزایش دقت در شناسایی کاربران واقعی، از مزایای احراز هویت بیومتریک هستند.
۲. فناوری بلاک‌چین و امنیت تراکنش‌ها
بلاک‌چین (Blockchain) به دلیل غیرمتمرکز بودن و امنیت بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای امنیت بانکداری دیجیتال محسوب می‌شود. مهم‌ترین مزایای آن عبارت‌اند از:
-
تراکنش‌های رمزنگاری‌شده و جلوگیری از هک و دستکاری اطلاعات؛ هر تراکنش در بلاک‌چین با رمزنگاری پیچیده‌ای محافظت می‌شود.
-
غیرقابل تغییر بودن اطلاعات؛ اطلاعات ثبت‌شده در بلاک‌چین قابل تغییر یا حذف نیست.
-
افزایش شفافیت مالی در تراکنش‌های بانکی
-
کاهش هزینه‌های مربوط به پرداخت‌های بین‌المللی
۳. هوش مصنوعی در تشخیص تهدیدات سایبری
هوش مصنوعی (AI) به بانک‌ها کمک می‌کند تا تهدیدات سایبری را سریع‌تر شناسایی و مسدود کنند.
-
تحلیل الگوهای مشکوک در تراکنش‌های بانکی: AI می‌تواند الگوهای مشکوک در تراکنش‌ها را شناسایی کند.
-
شناسایی حملات فیشینگ: سیستم‌های هوش مصنوعی قادر به تشخیص ایمیل‌ها و پیام‌های تقلبی هستند.
-
تشخیص رفتارهای غیرعادی کاربران: اگر فعالیتی غیرعادی در حساب کاربری دیده شود، سیستم به‌طور خودکار هشدار می‌دهد.
۴. پردازش ابری و امنیت داده‌ها
پردازش ابری (Cloud Computing) به بانک‌ها این امکان را می‌دهد که داده‌های خود را به‌صورت امن، مقیاس‌پذیر و بدون نیاز به زیرساخت فیزیکی گسترده ذخیره و پردازش کنند. این فناوری با استفاده از رمزنگاری پیشرفته و دسترسی کنترل‌شده، امنیت اطلاعات بانکی را افزایش داده و امکان بازیابی سریع داده‌ها در صورت حملات سایبری یا خرابی سیستم‌ها را فراهم می‌کند.
-
افزایش مقیاس‌پذیری خدمات بانکی
-
دسترسی امن و سریع به داده‌های بانکی
-
حفظ امنیت اطلاعات بانکی با رمزگذاری پیشرفته
۵. امنیت تراکنش‌ها با رمزنگاری پیشرفته
سیستم‌های بانکی از الگوریتم‌های رمزنگاری پیشرفته مانند RSA و AES برای محافظت از اطلاعات مالی استفاده می‌کنند. این تکنیک‌ها باعث می‌شوند اطلاعات بانکی در هنگام ارسال و دریافت، غیرقابل دسترس برای هکرها باشد.
بانکداری هوشمند و بهبود تجربه مشتریان
بانکداری هوشمند از هوش مصنوعی، کلان‌داده و تحلیل‌های پیشرفته برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان استفاده می‌کند.
✔ پرداخت‌های خودکار و بدون نیاز به ورود اطلاعات دستی
✔ ابزارهای مدیریت بودجه و تحلیل مالی شخصی
✔ مشاوره هوشمند برای سرمایه‌گذاری
✔ همراه بانک و دستیارهای بانکی مبتنی بر هوش مصنوعی
✔ محافظت پیشرفته در برابر کلاهبرداری‌های مالی
بانکداری در ایران و فناوری‌های نوظهور
۱. گسترش بانکداری دیجیتال و کاهش وابستگی به شعب فیزیکی
با رشد اپلیکیشن‌های بانکی و پرداخت آنلاین، بسیاری از خدمات بانکی به‌صورت غیرحضوری ارائه می‌شود.
بانک‌هایی مانند ملت، ملی و سامان سرمایه‌گذاری‌های زیادی در توسعه نئوبانک‌ها و خدمات دیجیتالی انجام داده‌اند.
۲. افزایش تهدیدات سایبری و ضرورت تقویت امنیت بانکی
طبق گزارش‌های رسمی، حملات سایبری به بانک‌های ایرانی طی پنج سال گذشته دو برابر شده است.
بانک مرکزی سیاست‌های جدیدی برای افزایش امنیت در بانکداری دیجیتال وضع کرده، از جمله احراز هویت بیومتریک و رمزهای پویا.
۳. ورود هوش مصنوعی به صنعت بانکداری ایران
بانک‌ها در حال استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص رفتارهای مشکوک در تراکنش‌های بانکی هستند.
چت‌بات‌های هوشمند برای پاسخ‌گویی خودکار به مشتریان و بهبود تجربه کاربری توسعه یافته‌اند.
۴. توسعه بانکداری باز و همکاری با فین‌تک‌ها
بانک‌ها در حال همکاری با استارتاپ‌های فین‌تک هستند تا خدمات نوینی ارائه دهند.
API های بانکی در حال گسترش هستند که امکان ارائه خدمات متنوع‌تر به مشتریان را فراهم می‌کند.
۵. استفاده از فناوری بلاک‌چین برای امنیت و شفافیت مالی
برخی از بانک‌ها به دنبال استفاده از بلاک‌چین در تراکنش‌های بین‌بانکی برای افزایش امنیت و کاهش هزینه‌ها هستند.
پروژه‌هایی مانند ریال دیجیتال توسط بانک مرکزی ایران در حال بررسی است.
چالش‌های امنیتی برای بانک‌های ایرانی
سیستم بانکداری ایران در سال‌های اخیر با تغییرات چشمگیری روبه‌رو بوده است. با توسعه بانکداری الکترونیک، پرداخت‌های دیجیتال و خدمات بانکداری باز، نیاز به افزایش امنیت سایبری بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. با این حال، چالش‌های تحریم، عدم هماهنگی با استانداردهای بین‌المللی و افزایش حملات سایبری، بانک‌های ایرانی را با مشکلات متعددی روبه‌رو کرده است:
- تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های فناوری
- افزایش حملات سایبری و بدافزارهای بانکی؛ با پیشرفت فناوری، هکرها نیز روش‌های پیچیده‌تری برای حمله به بانک‌ها ابداع می‌کنند.
- عدم هماهنگی با استانداردهای بین‌المللی امنیت بانکی
- مشکلات احراز هویت و افزایش جرایم مالی
آینده بانکداری در ایران: راهکارهایی برای ارتقا امنیت بانک‌ها
بانکداری ایران در مسیر تحول دیجیتال قرار دارد، اما چالش‌های امنیتی همچنان پابرجاست. آینده بانکداری ایران وابسته به توسعه فناوری‌های امنیتی و همکاری با فین‌تک‌ها خواهد بود.
✔ استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی تهدیدات
✔ اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه در احراز هویت (Biometric + Two-Factor Authentication)
✔ پیاده‌سازی قوانین جدید بانک مرکزی برای مقابله با تهدیدات سایبری
✔ همکاری بیشتر با شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه فناوری‌های امنیتی
✔ همکاری بانک‌ها با استارتاپ‌های امنیت سایبری برای تقویت پروتکل‌های امنیتی
✔ آموزش کارکنان و مشتریان برای جلوگیری از حملات فیشینگ و بدافزارها
تحول صنعت بانکداری با سیستم‌های امنیتی پیشرفته
سیستم‌های امنیتی پیشرفته مانند بلاک‌چین، هوش مصنوعی و بیومتریک، تحولی اساسی در بانکداری دیجیتال ایجاد کرده‌اند. با توجه به افزایش حملات سایبری، بانک‌ها باید از فناوری‌های نوین و روش‌های رمزنگاری پیشرفته برای محافظت از اطلاعات مشتریان استفاده کنند. در آینده، انتظار می‌رود که بانک‌ها با ترکیب چندین روش امنیتی، سطح حفاظت را به حداکثر برسانند.
آیا بانکداری دیجیتال در آینده کاملاً ایمن خواهد شد؟ هرچند امنیت هیچ‌گاه ۱۰۰٪ تضمین‌شده نیست، اما با توسعه تکنولوژی‌های نوین امنیتی، سطح ریسک به حداقل خواهد رسید. آینده بانکداری به سمتی پیش می‌رود که مشتریان بتوانند با اطمینان کامل، تراکنش‌های مالی خود را انجام دهند.
انتهای پیام /
نظر شما