به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، یکی از مهم‌ترین سیاست‌های دانشگاه آزاد اسلامی از زمان تأسیس، ایجاد واحدهای دانشگاهی در شهرهای کوچک بوده است. این اقدام توانسته است سهم قابل‌توجهی در افزایش نرخ ورود به دانشگاه‌ها در کشور داشته باشد.

بر اساس آمارهای منتشر شده، در سال ۱۳۷۸، حدود ۶۲ درصد از شهرستان‌های کشور دارای حداقل یک مرکز آموزش عالی بودند، اما این رقم در سال ۱۳۸۷ به ۱۰۰ درصد رسید. این تحول به معنای افزایش سطح تحصیلات دانشگاهی، کاهش شکاف آموزشی و فراهم‌سازی فرصت‌های برابر برای دانشجویان مناطق مختلف کشور بوده است.

علاوه بر این، توسعه مراکز آموزش عالی در شهرستان‌ها موجب ماندگاری نیروی انسانی متخصص در مناطق کمتر توسعه‌یافته شده است.

در گذشته، بسیاری از جوانان برای ادامه تحصیل به کلان‌شهرها مهاجرت می‌کردند که این روند منجر به کاهش ظرفیت‌های نیروی انسانی در شهرهای کوچک و افزایش تمرکز جمعیتی در شهرهای بزرگ می‌شد. با تأسیس واحدهای دانشگاه آزاد، تا حدی از این روند کاسته شده است و شهرهای کوچک توانسته‌اند بخشی از نیروی انسانی خود را حفظ کنند.

اگرچه توسعه دانشگاه‌ها در مناطق کم‌برخوردار توانسته است سطح دسترسی به آموزش عالی را افزایش دهد، اما کیفیت آموزش و تأثیر آن بر بازار کار همچنان محل بحث است.

در بسیاری از کشورها، دانشگاه‌های محلی با صنایع بومی و شرکت‌های کوچک و متوسط همکاری می‌کنند تا مهارت‌های کاربردی به دانشجویان آموزش داده شود. اما در کشور ما، هنوز چنین پیوندی در سطح گسترده شکل نگرفته است، که این موضوع می‌تواند به افزایش نرخ بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در شهرهای کوچک منجر شود.

نقش دانشگاه آزاد در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق

توسعه واحدهای دانشگاه آزاد در مناطق کم‌برخوردار، علاوه بر افزایش سطح تحصیلات، تأثیرات اقتصادی و اجتماعی مهمی نیز به همراه داشته است.

افزایش تعداد دانشجویان در این مناطق، موجب رونق اقتصادی کسب‌وکارهای محلی شده و در برخی موارد، حتی زیرساخت‌های شهری مانند حمل‌ونقل، مسکن و خدمات رفاهی را نیز بهبود داده است.

با این حال، در برخی از شهرها، به دلیل عدم مدیریت مناسب، رشد اقتصادی مورد انتظار از برخی واحدها به‌طور کامل محقق نشده است.

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در شهرهایی که دانشگاه آزاد توانسته است برنامه‌های کارآفرینی و مهارت‌افزایی را تقویت کند، فارغ‌التحصیلان به‌جای انتظار برای جذب در ادارات دولتی، به راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک روی آورده‌اند.

این مسئله در کاهش نرخ بیکاری و افزایش اشتغال‌زایی محلی تأثیرگذار بوده است. اما در مناطقی که برنامه‌های آموزشی همچنان بر مباحث نظری متمرکز است، نرخ بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان همچنان بالا باقی مانده است.

دانشگاه آزاد اسلامی در دهه‌های اخیر نقشی کلیدی در توسعه آموزش عالی در مناطق کم‌برخوردار ایفا کرده است.

ایجاد واحدهای دانشگاهی در شهرهای کوچک و روستاها، به افزایش سطح تحصیلات و توسعه اجتماعی این مناطق کمک کرده است.

با این حال، برای آنکه این توسعه به‌طور کامل به اهداف خود دست یابد، باید به چالش‌های موجود نیز توجه شود. تقویت کیفیت آموزشی در واحدهای شهرستانی، افزایش همکاری دانشگاه با بخش‌های صنعتی و اقتصادی، حمایت از برنامه‌های کارآفرینی و مهارت‌افزایی و همچنین اصلاح مدل‌های تأمین مالی دانشگاه، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند نقش دانشگاه آزاد را در توسعه شهرهای کوچک مؤثرتر سازند.

دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اخیر توانسته اتکای مالی خود به شهریه دانشجویی را بیش از ۳۰ درصد کاهش دهد و به پایین‌تر از ۶۰ درصد برساند. موضوعی که در صورت ادامه روند خود می‌تواند نه تنها به کاهش قابل توجه سهم شهریه از بودجه دانشگاه کمک کند، بلکه توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان و افزایش درآمدهای غیرشهریه‌ای را به دنباا داشته باشد. موضوعی که به اشتغال دانشجویان در شهرهای مختلف نیز منتج خواهد شد.

در صورت اجرای سیاست‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند نه‌تنها به توسعه آموزش عالی، بلکه به رونق اقتصادی و افزایش کیفیت زندگی در مناطق محروم نیز کمک کند.

خبرنگار: کوشا ساسانیان

انتهای پیام/