به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، کندی اینترنت و اختلال مکرر در دسترسی به خدمات آنلاین، به‌ویژه در سطوح ملی و شهری، اکنون بیش از آنکه محصول مشکلات فنی ساده باشد؛ به نشانه‌ای هشداردهنده از ورود به فاز جدیدی از جنگ سایبری علیه زیرساخت‌های ارتباطی کشور بدل شده است. طبق آمار رسمی شرکت ارتباطات زیرساخت، طی ماه‌های اخیر بیش از ۱۳ هزار حمله سایبری نوع DDoS (توزیع‌شده انکار سرویس) شناسایی و خنثی شده که حجم عظیمی از ترافیک جعلی معادل ۲.۵۵ پتابایت به شبکه‌های کشور صادر و دفع شده است. این رقم بی‌سابقه است و نشان از برنامه‌ریزی سازمان‌یافته و بی‌وقفه مهاجمان دارد.

حجم و تداوم این حملات نشان می‌دهد که ایران هدف یک جنگ سایبری وسیع قرار گرفته، نه یک سری حملات پراکنده. مهاجمان با بهره‌گیری از پروتکل‌های UDP و DNS، شبکه‌های دفاعی را تحت فشار قرار داده و موجب کاهش سرعت اینترنت، ناپایداری سرویس‌ها و اختلال در فعالیت‌های روزمره کاربران شده‌اند. نکته مهم این است که منابع شناسایی‌شده، در کشورهای اروپایی مانند آلمان، مجارستان و هلند، به دلیل وجود سرورهای آسیب‌پذیر، به‌عنوان پایگاه‌هایی برای انجام این حملات مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند.

گزارش‌ها و داده‌های بین‌المللی نیز روند افزایش تهدیدات سایبری مرتبط با ایران را تأیید می‌کنند؛ برای نمونه، شرکت امنیتی Unit 42 اشاره می‌کند که طی یک ماه اخیر، از رشد چشمگیر فعالیت گروه‌های «ایرانی‌پشتیبان» هکری خبر داده و بیان کرده است که این بازیگران از تاکتیک‌هایی مانند DDoS و استفاده از بدافزارهای مخرب در حمل به شبکه‌های صنعتی استفاده کرده‌اند . همچنین گزارش AFCEA فاش کرده که برنامه‌ریزی گسترده‌ای برای حملات علیه زیرساخت‌های حساس مانند شبکه برق، آب و ساختمان‌های کلیدی صورت گرفته است .

در نتیجه، آنچه امروز اینترنت را کند یا ناپایدار می‌کند، صرفاً یک مشکل فنی یا افزایش مصرف شبانه نیست؛ بلکه جلوه‌ای از یک حمله سازمان‌یافته و پیچیده علیه شبکه‌های حیاتی کشور است. در این شرایط، سیاهه‌ای از سوالات مهم درباره میزان آمادگی فنی، راهبرد دفاع سایبری و رسانه‌ای در ایران مطرح می‌شود؛ پرسش‌هایی که پاسخش به توان سازمان‌های امنیتی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، و همچنین همکاری بین‌المللی برای مدیریت این بحران وابسته است.

ادامه روند فعلی حملات DDoS و دیگر اشکال جنگ سایبری، علاوه بر اثرات تکنیکی مستقیم بر کاربران، پیامدهای عمیق‌تری در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی برای کشور به دنبال خواهد داشت. نخستین و ملموس‌ترین آسیب در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین رخ می‌دهد. در همدان، مانند بسیاری از دیگر مراکز استان‌ها، تعداد قابل توجهی از مشاغل خُرد و متوسط بر بستر اینترنت فعالیت می‌کنند: فروشگاه‌های اینترنتی، کلاس‌های آنلاین، خدمات بانکی و مشاوره‌های مجازی. ناپایداری اینترنت مستقیماً به کاهش اعتماد کاربران، کاهش فروش، اختلال در فرایندهای پرداخت و در نهایت تعطیلی بخشی از کسب‌وکارها منجر می‌شود.

در کنار بعد اقتصادی، بُعد اجتماعی اختلال اینترنت نیز بسیار قابل‌توجه است. جوانان و دانشجویانی که به اینترنت برای آموزش مجازی، پژوهش، ارتباطات بین‌المللی و حتی تفریح سالم وابسته‌اند، به شدت از این وضعیت آسیب می‌بینند. اختلال‌های پی‌درپی همچنین موجب دلسردی از خدمات دیجیتال داخلی شده و کاربران را به سمت ابزارهای جایگزین خارجی سوق می‌دهد. از سوی دیگر، این حملات اگرچه در ظاهر فناورانه هستند، اما تأثیراتی آشکار بر احساس امنیت روانی جامعه نیز دارند؛ زیرا مردم در مواجهه با فضای مبهمی قرار می‌گیرند که نه علت دقیق اختلالات را می‌دانند و نه از میزان آمادگی سیستم دفاعی کشور اطلاع دارند.

مقام‌های مسئول نیز در مواجهه با این بحران، هنوز به جای شفاف‌سازی، بیشتر بر سیاست‌های رسانه‌ای سکوت یا کلی‌گویی تکیه دارند. این در حالی است که شفاف‌سازی به‌موقع و ارائه داده‌های مشخص از سوی وزارت ارتباطات، می‌تواند به بازسازی اعتماد عمومی کمک کند. از سوی دیگر، عدم آموزش کافی به کاربران و سازمان‌ها درباره راه‌های حفاظت از داده‌ها و سامانه‌ها، خلأ جدی در مقابله با چنین تهدیداتی است. جای خالی یک دستورکار ملی برای ارتقاء سطح سواد سایبری نیز به شدت احساس می‌شود.

در سطح راهبردی، می‌توان گفت ایران باید هم‌زمان با افزایش توان دفاع سایبری از طریق ارتقاء فایروال‌های ملی، همکاری با شرکت‌های خصوصی داخلی، و تدوین پروتکل‌های امنیتی سخت‌گیرانه‌تر، به اصلاح سیاست خارجی سایبری نیز بیندیشد. منظور از این اصلاح، ایجاد شبکه‌ای از همکاری‌های سایبری با کشورهایی است که اهداف مشترک در دفاع از اینترنت ملی دارند؛ مانند کشورهای آسیایی یا عضو پیمان‌های منطقه‌ای فناوری‌محور.

در نهایت، مسأله جنگ سایبری فقط یک تهدید فنی نیست؛ بلکه چالشی ساختاری در اداره زیرساخت‌های ارتباطی و حکمرانی دیجیتال است. تا زمانی که این چالش به عنوان یک بحران ملی شناخته نشود، اقدامات دفاعی محدود به سطح فنی باقی خواهد ماند و اثر بلندمدتی نخواهد داشت.

خبرنگار: نازنین مولایی منظر

انتهای پیام/