زندگی دانشجویی در آلمان و اتریش، دو کشور اروپایی با فرهنگ غنی و سیستم آموزشی معتبر، همواره مورد توجه متقاضیان تحصیل در خارج از کشور بوده است. هر دو کشور مزایا و فرصتهای منحصر به فردی را برای دانشجویان بینالمللی فراهم میکنند، اما تفاوتهایی نیز در زمینههای مختلف وجود دارد که شناخت آنها برای تصمیمگیری آگاهانه ضروری است.
از هزینههای زندگی و شهریه دانشگاهها گرفته تا شرایط خوابگاه و فرصتهای شغلی، هر جنبهای میتواند بر تجربه دانشجویی شما تأثیرگذار باشد. با وجود شباهتهای فرهنگی و زبانی، آیا تحصیل و زندگی در کشور اتریش با مزایای بیشتری همراه است یا زندگی دانشجویی در آلمان انتخاب بهتری است؟ این مقاله به بررسی دقیق این تفاوتها میپردازد تا به شما در انتخاب مسیر مناسب کمک کند.
هزینههای زندگی دانشجویی در آلمان و اتریش
هزینههای زندگی یکی از مهمترین فاکتورها در مقایسه زندگی دانشجویی در آلمان و اتریش است. به طور کلی، هزینهها در هر دو کشور به سبک زندگی فردی، شهر محل سکونت و عادات خرج کردن بستگی دارد. با این حال، میتوان تخمینهایی کلی ارائه داد. البته این ارقام تقریبی هستند و میتوانند بسته به شهر و نوع مسکن متفاوت باشند. به عنوان مثال، شهرهای بزرگ مانند مونیخ یا فرانکفورت در آلمان و وین یا سالزبورگ در اتریش گرانتر هستند.
| آلمان |
اتریش |
هزینه ماهانه (یورو) |
| 300-600 |
350-700 |
مسکن |
| 150-250 |
180-280 |
غذا |
| 30-70 |
40-80 |
حمل و نقل |
| 80-120 |
90-130 |
بیمه و سایر |
| 600-1050 |
660-1190 |
مجموع تقریبی |
شهریه دانشگاهها در آلمان و اتریش چقدر است؟
یکی از جذابیتهای اصلی تحصیل در آلمان و اتریش، شهریههای نسبتاً پایین دانشگاهی برای دانشجویان بینالمللی است، به خصوص در مقایسه با کشورهای انگلیسیزبان.
در بیشتر دانشگاههای دولتی آلمان، تحصیل برای دانشجویان بینالمللی رایگان است. تنها هزینههای اداری ترمی که شامل بلیط حمل و نقل عمومی و خدمات دانشجویی میشود، از دانشجویان دریافت میگردد که معمولاً بین 100 تا 350 یورو در هر ترم است.
تحصیل در اتریش نیز شهریه نسبتاً پایینی دارند اگر برای دانشگاههای دولتی اپلای کنید. برای دانشجویان اتحادیه اروپا، شهریه حدود 363 یورو در هر ترم است. برای دانشجویان از کشورهای غیر اتحادیه اروپا این مبلغ به حدود 726 یورو در هر ترم افزایش مییابد. البته ممکن است برخی رشتهها و دانشگاههای خصوصی شهریههای بالاتری داشته باشند.
شرایط خوابگاه و اجاره مسکن
یافتن مسکن مناسب و مقرون به صرفه، از اولین و مهمترین دغدغههای دانشجویان بینالمللی هنگام ورود به کشوری جدید است. این موضوع میتواند تأثیر بسزایی بر تجربه کلی شما از زندگی دانشجویی در آلمان یا اتریش داشته باشد. خوشبختانه، هر دو کشور گزینههای متنوعی برای اقامت دانشجویان دارند که با بودجهها و نیازهای مختلف سازگار است.
- خوابگاههای دانشجویی: این گزینهها معمولاً مقرون به صرفهترین و محبوبترین انتخاب هستند. تقاضا برای خوابگاهها زیاد است و توصیه میشود هر چه سریعتر برای رزرو آنها اقدام کنید.
| ویژگیها |
اتریش |
آلمان |
| هزینه ماهانه |
حدود ۲۵۰ تا ۴۰۰ یورو |
حدود ۲۲۰ تا ۴۵۰ یورو |
| شرایط ثبتنام |
از طریق مؤسسات مانند OeAD یا سازمانهای دانشجویی؛ ظرفیت محدود |
از طریق Studentenwerk یا سازمانهای مشابه؛ معمولاً رقابتی است |
| امکانات |
اتاقهای مبله، اینترنت، آشپزخانه و سرویس مشترک یا خصوصی |
امکانات مشابه با اتریش؛ برخی شهرها خوابگاههای نوساز و مدرن دارند |
| میزان تقاضا |
بالا، بهویژه در شهرهایی مانند وین و گراتس |
بسیار بالا، مخصوصاً در شهرهای بزرگ مانند برلین و مونیخ |
| نکته مهم |
ممکن است مدت زمان اجاره محدود به ترم تحصیلی باشد |
فهرست انتظار طولانی، بهتر است زودتر اقدام شود |
- اجاره آپارتمان مشترک: اشتراک یک آپارتمان با چند دانشجو، روشی رایج و اقتصادی برای زندگی در هر دو کشور است
| ویژگیها |
اتریش |
آلمان |
| هزینه ماهانه |
حدود ۳۵۰ تا ۵۵۰ یورو در شهرهای دانشجویی |
حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ یورو بسته به شهر |
| محبوبیت |
در میان دانشجویان بسیار محبوب؛ گزینهای اجتماعی و اقتصادی |
رایجترین نوع اقامت برای دانشجویان پس از خوابگاه |
| نحوه پیدا کردن |
از طریق وبسایتهایی مثل WG-Gesucht.at |
از طریق WG-Gesucht.de و eBay Kleinanzeigen |
| مزایا |
هزینه پایینتر، امکان ارتباط اجتماعی، مشارکت در زندگی روزمره |
مشابه اتریش؛ گاهی خانهها تجهیزات کاملی دارند |
| چالشها |
هماهنگی با همخانهها، نوبتبندی نظافت، کمبود فضا |
هماهنگی فرهنگی و رفتاری، رقابت برای اتاقهای خوب |
- اجاره آپارتمان انفرادی: این گزینه گرانتر است اما در عوض استقلال بیشتری را به شما میدهد.
| ویژگیها |
اتریش |
آلمان |
| هزینه ماهانه |
حدود ۵۵۰ تا ۹۰۰ یورو برای یک آپارتمان ۱ خوابه |
حدود ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو در شهرهای بزرگ |
| مزایا |
استقلال کامل، حفظ حریم شخصی، مناسب برای خانواده یا زوجها |
آزادی عمل بیشتر، فضای شخصی، انتخاب مکان دقیق |
| چالشها |
هزینه بالا، نیاز به وثیقه (Kaution)، هزینههای جانبی (Heizung, Strom) |
هزینه بالا، گاهی نیاز به شغل پارهوقت یا اسپانسر برای پرداخت اجاره |
| مدارک لازم |
پاسپورت، قرارداد دانشجویی، گاهی اوقات ضمانت مالی |
مشابه اتریش؛ برخی موارد نیاز به شغل ثابت یا ضامن مالی است |
برای شروع، بسیاری از دانشجویان ترجیح میدهند برای چند هفته در هاستل یا AirBnB اقامت کنند تا زمان کافی برای پیدا کردن مسکن و آشنایی با شرایط کشور مقصد را داشته باشند.
امکانات رفاهی برای دانشجویان

هم آلمان و هم اتریش به رفاه دانشجویان اهمیت زیادی میدهند و امکانات متعددی را به همین منظور فراهم میکنند:
- خدمات بهداشت و درمان با کیفیت و مقرون به صرفه
- تخفیفهای دانشجویی در حمل و نقل عمومی، موزهها، سینماها و سایر امکانات تفریحی.
- مراکز مشاوره دانشجویی برای کمک به مسائل تحصیلی، روحی و روانی.
- امکانات ورزشی و باشگاههای دانشجویی متنوع.
- خدمات پشتیبانی برای دانشجویان بینالمللی، شامل راهنمایی در امور اداری و تطبیق با فرهنگ جدید.
| دستهبندی امکانات |
اتریش |
آلمان |
| 🎓 بیمه سلامت دانشجویی |
اجباری – حدود ۶۰ یورو/ماه برای دانشجویان زیر ۲۷ سال |
اجباری – حدود ۱۲۰ یورو/ماه برای دانشجویان |
| 🍽️ سلف غذا (Mensa) |
وعدههای غذایی ارزان؛ حدود ۳ تا ۵ یورو برای یک وعده کامل |
غذاهای یارانهای؛ حدود ۲ تا ۴.۵ یورو در اکثر دانشگاهها |
| 🚍 کارت حملونقل دانشجویی |
در برخی ایالتها رایگان یا تخفیف ویژه؛ مثل Semesterticket |
معمولاً Semesterticket با تخفیف بالا برای حملونقل شهری |
| 🏋️ امکانات ورزشی (UniSport) |
انواع باشگاه و کلاس ورزشی با هزینه اندک؛ مثلاً ۲۰ تا ۵۰ یورو/ترم |
مشابه اتریش؛ کلاسهای ورزشی از یوگا تا فوتبال با قیمت مناسب |
| 📚 کتابخانه دانشگاهی |
عضویت رایگان، دسترسی به منابع دیجیتال و فیزیکی |
کتابخانههای قوی، عضویت خودکار با ثبتنام در دانشگاه |
| 🧠 مشاوره تحصیلی و روانشناسی |
خدمات رایگان یا ارزان در مراکز دانشجویی |
خدمات مشاوره روانی، شغلی، و مهاجرتی به صورت رایگان |
| 🏡 خوابگاه و کمکهزینه مسکن |
خوابگاههای دانشگاهی با قیمت مناسب؛ کمکهزینه برای کمدرآمدها |
مشابه اتریش؛ بسته به ایالتها و وضعیت اقتصادی متفاوت است |
| 🛠️ خدمات تعمیرات و فنی |
در برخی خوابگاهها خدمات تعمیراتی رایگان یا با هزینه پایین |
معمولاً خدمات در خوابگاهها یا از طریق Studentenwerk انجام میشود |
| 📶 اینترنت و فضای کار |
اغلب دانشگاهها وایفای رایگان و فضاهای کار اشتراکی دارند |
دسترسی کامل به Eduroam و سالنهای مطالعه/کار گروهی |
| 🎉 فعالیتهای فرهنگی و تفریحی |
تورهای دانشجویی، رویدادهای فرهنگی، بلیت تئاتر/سینما با تخفیف |
فعالیتهای مشابه؛ کارت دانشجویی شامل تخفیف مراکز فرهنگی است |
شرایط کار دانشجویی در دو کشور
برای بسیاری از دانشجویان بینالمللی، امکان کار در حین تحصیل یک مزیت بزرگ محسوب میشود. هم زندگی دانشجویی در آلمان و هم تحصیل در اتریش این امکان را به شما میدهد.
در آلمان دانشجویان بینالمللی از کشورهای غیر اتحادیه اروپا میتوانند 120 روز کامل یا 240 نیمه روز در سال کار کنند. این کار معمولاً شامل مشاغل دانشجویی مانند دستیار کتابخانه، کافه یا فروشگاه است.
در اتریش دانشجویان بینالمللی از کشورهای غیر اتحادیه اروپا مجاز به 20 ساعت در هفته کار هستند. این محدودیت برای دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد یکسان است.
در هر دو کشور، تسلط به زبان آلمانی میتواند به طور قابل توجهی شانس یافتن شغل دانشجویی را افزایش دهد. علاوه بر این، بسیاری از دانشگاهها دارای مراکز کاریابی هستند که میتوانند به دانشجویان در یافتن شغل کمک کنند. برای ارزیابی دقیقتر شرایط خود و دریافت مشاوره تخصصی، میتوانید از فرم ارزیابی مهاجرت موسسات معتبر نظیر موسسه درنای آبی استفاده کنید.
چالش های زبانی و فرهنگی برای دانشجویان ایرانی
دانشجویان ایرانی که به آلمان یا اتریش مهاجرت میکنند، با چالشهای زبانی و فرهنگی متعددی روبهرو میشوند. در ادامه، مهمترین این چالشها به تفکیک دستهبندی شده است:
چالشهای زبانی برای دانشجویان ایرانی
- یادگیری زبان آلمانی برای زندگی روزمره: حتی اگر رشته تحصیلیتان به زبان انگلیسی باشد، برای انجام کارهای روزمره مثل خرید، مراجعه به بانک، اداره مهاجرت و بیمه، نیاز به دانستن زبان آلمانی دارید.
- درک لهجههای محلی: در اتریش (بهویژه در شهرهایی مثل گراتس یا زالتسبورگ) و برخی ایالتهای جنوبی آلمان (مثل بایرن)، لهجههای محلی گاه بسیار متفاوت از آلمانی استاندارد هستند و درک آنها برای تازهواردان دشوار است.
- محدودیت در کلاسهای دانشگاهی: در برخی موارد، استادان یا منابع آموزشی حتی در رشتههای انگلیسیزبان نیز از زبان آلمانی استفاده میکنند. این میتواند درک مطالب را برای دانشجویان غیرآلمانیزبان سختتر کند.
- برقراری ارتباط با افراد بومی: بسیاری از دانشجویان ایرانی در اوایل حضور خود در محیط دانشگاه یا خوابگاه، به دلیل ضعف در زبان یا تفاوتهای فرهنگی، در ایجاد ارتباط اجتماعی با افراد بومی دچار تردید یا اضطراب میشوند.
چالشهای فرهنگی برای دانشجویان ایرانی
- تفاوت در سبک زندگی و ارزشها: نظم، وقتشناسی، رعایت قوانین و حریم خصوصی در فرهنگ آلمانی و اتریشی بسیار مهماند. برای دانشجویان ایرانی که به روابط صمیمی و انعطافپذیری فرهنگی عادت دارند، این موارد ممکن است خشک یا رسمی به نظر برسد.
- شوک فرهنگی اولیه: ورود به یک محیط جدید با زبان، قوانین، غذا و فضای اجتماعی متفاوت ممکن است در ماههای اول باعث احساس غربت، سردرگمی و حتی افسردگی شود.
- دشواری در برقراری دوستی با بومیها: برخلاف ایران که دوستیها سریع شکل میگیرند، در کشورهای آلمانیزبان ایجاد روابط دوستانه معمولاً به زمان و اعتماد نیاز دارد. این مسئله میتواند باعث احساس انزوا در سال اول شود.
- تفاوتهای مذهبی و فرهنگی: فرهنگ عمومی در آلمان و اتریش بیشتر سکولار است و کمتر نشانهای از مذهب در فضای عمومی دیده میشود. این میتواند برای افرادی که پایبند به آیینها یا پوشش مذهبی هستند، چالشهایی ایجاد کند.
- برخورد با کلیشههای فرهنگی یا تبعیض ناآگاهانه: در برخی موارد، بهویژه در شهرهای کوچکتر، دانشجویان ممکن است با پیشداوریها یا نگاههای کلیشهای نسبت به مهاجران یا مسلمانان مواجه شوند. هرچند این موارد عمومیت ندارد، اما تجربه برخی افراد بوده است.
کیفیت آموزش دانشگاههای اروپا
یکی از دلایل اصلی که دانشجویان بینالمللی را به مقایسه زندگی دانشجویی در آلمان و اتریش و در نهایت انتخاب یکی از این دو کشور سوق میدهد، کیفیت بالای سیستم آموزشی و اعتبار بینالمللی دانشگاههای آنهاست.
هر دو کشور به داشتن دانشگاههایی با سابقه درخشان در پژوهش، نوآوری و ارائه برنامههای تحصیلی جامع شهرت دارند. این اعتبار نه تنها در سطح اروپا بلکه در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده و تضمینی برای آینده شغلی روشن فارغالتحصیلان است. انتخاب دانشگاه و رشته مناسب در این محیطهای رقابتی، نیازمند اطلاعات دقیق و بهروز است.
برای اطمینان از انتخاب صحیح رشته و دانشگاه و همچنین تسهیل فرآیند پذیرش، میتوانید از خدمات تخصصی موسسات معتبری مانند موسسه مهاجرتی درنای آبی بهرهمند شوید. این موسسه با ارائه مشاوره دقیق و هدفمند، به شما کمک میکند تا بهترین گزینه تحصیلی را متناسب با اهداف و شرایط خود در این کشورها بیابید و مسیر تحصیل در خارج از کشور را با اطمینان بیشتری طی کنید. شایان ذکر است هزینه مشاوره مهاجرت در موسسه درنای آبی رایگان است.
نظر شما