به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، آغاز سال تحصیلی نزدیک است و دانشجویان در حالی که به تازگی از امتحانات به تعویق افتاده ترم قبل فارغ شدهاند، باید برای سال جدید آماده شوند. افزایش شهریه یکی از دغدغههای همیشگی دانشجویان و خانوادهها بوده است. از آنجایی که بخش بزرگی از دانشجویان کشور در دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل میکنند، ایسکانیوز قصد دارد به این دغدغه دانشجویان در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ بپردازد.
دانشگاه آزاد بهعنوان بزرگترین دانشگاه حضوری کشور، با میلیونها دانشجو و هزاران استاد و کارمند، بخش بزرگی از بار آموزش عالی را بر دوش میکشد. طبیعی است که هر تغییری در میزان شهریه، بازتاب گستردهای در جامعه داشته باشد.
امسال نیز با شروع سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵، پرسش اصلی بسیاری از دانشجویان این بوده که شهریهها تا چه حد افزایش پیدا کرده و آیا این افزایش با شرایط اقتصادی کشور همخوانی دارد یا نه. بررسیها نشان میدهد شهریه در مقاطع و رشتههای مختلف افزایش یافته، اما این رشد بهطور میانگین کمتر از نرخ تورم سالانه ایران بوده و به همین دلیل میتوان آن را منطقی و قابل دفاع دانست.
متغیرهای مؤثر در تعیین شهریه شهریه دانشگاه آزاد تنها یک عدد ثابت نیست و عوامل متعددی بر آن اثرگذارند. مهمترین این متغیرها عبارتاند از:
مقطع تحصیلی: کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و رشتههای پزشکی و پیراپزشکی.
گروه تحصیلی: علوم انسانی، هنر، فنی و مهندسی، کشاورزی، علوم پزشکی و پیراپزشکی.
رتبه واحد دانشگاهی: واحدهای دانشگاه آزاد در سراسر کشور بر اساس شاخصهای زیرساختی، پژوهشی و کیفیت آموزشی به ۲۶ رتبه تقسیم شدهاند. واحدهایی که امکانات و سطح علمی بالاتری دارند، شهریه بیشتری دریافت میکنند.
نوع واحدهای انتخابی: دروس عملی و آزمایشگاهی شهریه بیشتری دارند و بنابراین تعداد و نوع واحدهای انتخابی هر دانشجو بر شهریه نهایی تأثیر مستقیم میگذارد.
سنوات مالی مجاز: دانشجویان برای هر مقطع سنوات مالی مشخصی دارند. اگر این سنوات تمام شود، شهریه ثابت افزایش مییابد.
این عوامل نشان میدهد که شهریه دانشگاه آزاد بهصورت پویا و متناسب با شرایط دانشجو محاسبه میشود و همین مسئله باعث میشود نرخ شهریه در میان دانشجویان حتی یک رشته هم متفاوت باشد.
جزئیات افزایش شهریه در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵
بررسی آمار رسمی دانشگاه آزاد نشان میدهد که میزان افزایش شهریه برای دانشجویان قبلی در سال جاری تحصیلی بهطور میانگین بین ۲۰ تا ۳۰ درصد بوده است. اما این افزایش در مقاطع مختلف بازههای متفاوتی داشته است.
دکتری غیرپزشکی: افزایش بین ۱۰ تا ۱۵ درصد. برای مثال شهریه رشته حقوق در واحد علوم و تحقیقات از ۴۳ میلیون تومان به ۴۸ میلیون تومان رسیده است.
کارشناسی ارشد غیرپزشکی: افزایش بین ۱۵ تا ۲۰ درصد. در رشته حقوق در واحد علوم و تحقیقات، شهریه از ۱۵ میلیون تومان به ۱۷.۵ میلیون تومان افزایش یافته است.
کارشناسی غیرپزشکی: افزایش بین ۲۰ تا ۳۴ درصد. به عنوان نمونه شهریه کارشناسی رشته حقوق در واحد علوم و تحقیقات به حدود ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسیده است.
رشتههای پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و دامپزشکی بین ۵ تا ۱۵ و رشتههای پیراپزشکی مانند پرستاری و مامایی بین ۵ تا ۲۵ درصد بوده است. بسته به رشته و تعداد واحدهای عملی.
این آمار نشان میدهد که بیشترین افزایش مربوط به مقطع کارشناسی غیرپزشکی بوده است، در حالی که رشتههای دکتری کمترین افزایش را تجربه کردهاند.
مقایسه با نرخ تورم
طبق گزارشهای رسمی، نرخ تورم سالانه ایران در سال گذشته حدود ۳۵ تا ۳۶ درصد بوده است. این در حالی است که میانگین افزایش شهریه دانشگاه آزاد در مقاطع مختلف بین ۲۰ تا ۳۰ درصد بوده و در بسیاری از رشتهها زیر سطح تورم قرار دارد. به عبارت دیگر، اگرچه شهریه دانشگاه آزاد افزایش یافته است، اما این افزایش در مقایسه با رشد عمومی قیمتها در کشور، کمتر بوده است. این موضوع اهمیت زیادی دارد، زیرا نشان میدهد دانشگاه آزاد تلاش کرده است تا هزینههای خود را با واقعیتهای اقتصادی کشور تطبیق دهد، بدون آنکه فشار مضاعفی بر خانوادهها وارد کند.
چرا افزایش شهریه اجتنابناپذیر است؟
برخی از دانشجویان و خانوادهها این پرسش را مطرح میکنند که چرا اساساً شهریه باید افزایش پیدا کند. پاسخ این پرسش در ساختار مالی دانشگاه آزاد نهفته است. دانشگاه آزاد برخلاف دانشگاههای دولتی، هیچ بودجه مستقیمی از دولت دریافت نمیکند. این دانشگاه باید همه هزینههای خود از جمله حقوق و مزایای اساتید و کارمندان، نگهداری ساختمانها و آزمایشگاهها، توسعه پژوهش و زیرساختها و حتی خدمات رفاهی را از محل شهریه دانشجویان تأمین کند. البته این دانشگاه اقدامات بسیاری در زمینه توسعه درآمدهای غیرشهریهای داشته و برخی واحدها موفق شدند تا ۴۰ درصد از بودجه خود را از روشهایی غیر از شهریه تامین کنند. به طوری که در این واحدها دانشجویان امکان اشتغال در صنایع، استفاده از تخفیف شهریه یا درآمدزایی را دارند.
با توجه به اینکه هزینههای عمومی کشور مانند حقوق کارکنان، انرژی، تجهیزات آموزشی و آزمایشگاهی هر سال افزایش مییابد، طبیعی است که شهریه نیز متناسب با این رشد هزینهها افزایش پیدا کند.
توجه دانشگاه آزاد به اقتصاد خانوادهها
مدیران دانشگاه آزاد بارها تأکید کردهاند که سیاست این دانشگاه، در نظر گرفتن شرایط اقتصادی خانوادههاست. داریوش جاوید معاون توسعه و مدیریت مالی دانشگاه در این زمینه گفت؛ دانشگاه آزاد همواره تلاش کرده میزان افزایش شهریه کمتر از نرخ تورم باشد. این سیاست به آن معناست که اگرچه دانشجویان افزایش شهریه را تجربه میکنند، اما این افزایش با واقعیتهای اقتصادی کشور همخوانی دارد و کمتر از افزایش عمومی هزینههای زندگی است. برای مثال اگر شهریه دکتری حقوق از ۴۳ میلیون به ۴۸ میلیون رسیده، این یعنی حدود ۱۲ درصد رشد. در حالی که در همین مدت، هزینههای مسکن، خوراک و سایر مایحتاج خانوارها بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است. همین مقایسه ساده نشان میدهد که دانشگاه آزاد افزایش شهریه را کنترل کرده تا فشار مالی بر دانشجویان کمتر شود.
البته بخشی از دانشجویان معتقدند که حتی همین میزان افزایش نیز در شرایط کنونی دشوار است و خانوادهها به سختی میتوانند شهریهها را تأمین کنند. اما در مقابل، تحلیلگران آموزشی تأکید میکنند اگر دانشگاه آزاد نتواند هزینههای خود را از محل شهریه پوشش دهد، کیفیت آموزشی و پژوهشی کاهش خواهد یافت و این موضوع در بلندمدت به زیان دانشجویان تمام میشود.
افزایش شهریه دانشگاه آزاد در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ گرچه در نگاه اول برای دانشجویان دغدغهزا به نظر میرسد، اما با توجه به چند نکته میتوان آن را منطقی دانست: میانگین افزایش شهریه کمتر از نرخ تورم سالانه ایران بوده است. دانشگاه آزاد هیچ بودجه دولتی دریافت نمیکند و باید همه هزینههای خود را از محل شهریه بپردازد. هزینههای عمومی مانند حقوق کارکنان، نگهداری تجهیزات و خدمات آموزشی هر سال افزایش مییابد و بدون رشد شهریه، اداره دانشگاه ممکن نیست. سیاست دانشگاه آزاد، توجه به اقتصاد خانوادهها و کنترل شهریهها متناسب با توان مالی جامعه بوده است. بنابراین میتوان گفت افزایش شهریه دانشگاه آزاد در سال تحصیلی جدید نهتنها اجتنابناپذیر بلکه منطقی و متناسب با واقعیتهای اقتصادی کشور بوده است.
انتهای پیام/
نظر شما