به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ OpenAI پیش از عرضه ChatGPT در نوامبر ۲۰۲۲، تنها یک آزمایشگاه تحقیقاتی در حوزه هوش مصنوعی بود که بیرون از سیلیکون‌ولی چندان شناخته ‌شده نبود. اما سه سال بعد، این شرکت با انفجار هوش مصنوعی همراه شد؛ رشدی که نه تنها حسادت رقبای فناوری‌اش را برانگیخته، بلکه «سم آلتمن»، مدیرعامل اوپن‌ای‌آی، را به حلقه نزدیک دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، کشانده است.

چت‌جی‌پی‌تی هم‌اکنون برای کاربران اپلیکیشن می‌نویسد، سفر برنامه‌ریزی می‌کند و در وب جست‌وجو انجام می‌دهد. اما گویا اوپن‌ای‌آی اهداف جدیدتری را دنبال می‌کند و می‌خواهد با ورود به حوزه‌های خرید آنلاین، سرگرمی، آموزش و خدمات دولتی، می‌خواهد خود را از سطح یک اپ ساده فراتر ببرد و به بستری جامع تبدیل شود.

در حالی که نرم‌افزار اوپن‌ای‌آی به‌تدریج در جنبه‌های گوناگون زندگی آنلاین نفوذ می‌کند، این شرکت میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری می‌کند تا به یکی از بازیگران اصلی زیرساخت فیزیکی عصر جدید هوش مصنوعی بدل شود. تازه‌ترین سرمایه‌گذاری بزرگ آن شامل ایجاد ظرفیت ۶ گیگاواتی برای مراکز داده مجهز به تراشه‌های AMD است؛ معامله‌ای که در ادامه توافق‌های مشابه پیشین با انویدیا و اوراکل انجام شده است.

در واقع، گسترش اوپن‌ای‌آی چرخه‌ای است؛ این شرکت برای تأمین هزینه توان محاسباتی عظیم خود به برنامه‌ها و خدمات جدید نیاز دارد و برای اجرای آن برنامه‌ها نیز به توان محاسباتی بیشتری محتاج است.

با این حال، رشد سریع اوپن‌ای‌آی در پس‌زمینه‌ای پرچالش رخ می‌دهد. شرکت‌های فناوری به‌شدت در رقابتند تا قدرتمندترین مدل‌های هوش مصنوعی را بسازند، اما برخی سرمایه‌گذاران نگرانند که این بازار در آستانه ترکیدن حباب قرار داشته باشد. افزون بر این، اوپن‌ای‌آی با غول‌هایی چون متا رقابت می‌کند که از پیش اکوسیستم‌های فناوری گسترده‌ای برای توسعه و کسب درآمد از هوش مصنوعی خود دارند. از سوی دیگر، اوپن‌ای‌آی که هنوز سودآور نیست، باید راهی برای جذب درآمدهای هنگفت جهت پیشبرد پروژه‌های آینده‌اش بیابد.

چت‌جی‌پی‌تی فراتر از یک چت‌بات ساده

گوگل، آمازون و متا زیربنای وب مدرن را با همه‌گیر کردن موتور جست‌وجو، تجارت الکترونیک و شبکه‌های اجتماعی ساختند. اوپن‌ای‌آی نیز می‌تواند همان نقش را در دوران هوش مصنوعی ایفا کند. طبق گفته آلتمن، چت‌جی‌پی‌تی اکنون ۸۰۰ میلیون کاربر فعال هفتگی دارد.

هدف اوپن‌ای‌آی این است که کاربران بدون خروج از چت‌جی‌پی‌تی بتوانند تمام کارهای آنلاین خود را انجام دهند؛ اقدامی که می‌تواند این اپ را به هسته اصلی تعامل انسان با فناوری تبدیل کند، مشابه نقشی که iOS اپل یا اندروید گوگل ایفا می‌کنند. طبق اعلام اخیر، چت‌جی‌پی‌تی به‌زودی قادر خواهد بود مستقیماً در اسپاتیفای فهرست پخش بسازد یا در زیلو آگهی خانه‌ها را جست‌وجو کند.

در اواخر سپتامبر، اوپن‌ای‌آی ابزاری به نام Instant Checkout معرفی کرد که به کاربران امکان خرید مستقیم کالا از طریق چت‌جی‌پی‌تی را می‌دهد. همچنین، حالت جدید Study Mode برای دانش‌آموزان و دانشجویانی طراحی شده است که از این ابزار برای کارهای درسی استفاده می‌کنند. اپلیکیشن تازه Sora ۲ نیز با نمایش ویدیوهای کوتاه تولیدشده توسط هوش مصنوعی، مستقیماً متا و تیک‌تاک را به چالش می‌کشد.

اوپن‌ای‌آی حتی قصد دارد پرکاربردترین وسیله روزمره مردم، یعنی گوشی هوشمند، را نیز به چالش بکشد. این شرکت با «جانی آیو»، طراح مشهور و رئیس سابق بخش طراحی اپل، در ساخت یک سخت‌افزار جدید مبتنی بر هوش مصنوعی همکاری می‌کند، هر چند هنوز جزئیات آن مشخص نیست. این در حالی است که هم‌زمان، گوگل و متا نیز با عرضه عینک‌های هوشمند مجهز به دستیارهای هوش مصنوعی وارد عرصه سخت‌افزار شده‌اند.

روند رشد اوپن‌ای‌آی یادآور مسیر گوگل و شرکت مادرش آلفابت است که با فهرست‌کردن وب آغاز کرد و سپس در حوزه‌هایی از فناوری مصرفی تا تحقیقات سلامت نفوذ یافت. «توماس تیل»، کارشناس هوش مصنوعی از مؤسسه مشاوره مدیریتی آرتور دی. لیتل، شباهت‌های زیادی میان این ۲ شرکت می‌بیند: گوگل به شرکتی عظیم تبدیل شده که رد پایش در تمام جنبه‌های اینترنت دیده می‌شود؛ اوپن‌ای‌آی هم در پی ایجاد رد پایی بسیار گسترده‌تر است.

میلیاردها دلار برای مراکز داده

گسترش این تلاش‌ها به زیرساخت عظیم و پرهزینه‌ای نیاز دارد. اوپن‌ای‌آی میلیاردها دلار صرف ساخت مراکز داده در آمریکا و سایر نقاط جهان می‌کند.

«گرگ بروکمن»، رئیس اوپن‌ای‌آی، می‌گوید: ما به هر اندازه توان محاسباتی که بتوانیم، نیاز داریم.

در ژانویه، این شرکت با اوراکل و سافت‌بنک برای سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری در شرکت مشترکی به نام Stargate توافق کرد تا زیرساخت‌های هوش مصنوعی در آمریکا گسترش یابد. نخستین پروژه آن، مرکز داده‌ای به مساحت یک میلیون فوت مربع در «ابی‌لین» تگزاس، هم‌اکنون در حال ساخت است و سایت‌های دیگری نیز در تگزاس، نیومکزیکو و غرب میانه در دست برنامه‌ریزی‌اند. در ژوئیه، اوپن‌ای‌آی برای گسترش ظرفیت استارگیت، توافق کرد طی پنج سال آینده ۳۰۰ میلیارد دلار دیگر به اوراکل بپردازد.

ماه گذشته نیز، اوپن‌ای‌آی اعلام کرد که با خرید تراشه‌های انویدیا به اندازه‌ای که بتواند ظرفیت ۱۰ گیگاوات مرکز داده ایجاد کند، در ازای سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری این شرکت، همکاری جدیدی را آغاز می‌کند. با اینکه انتظار می‌رود انویدیا همچنان شریک اصلی زیرساختی اوپن‌ای‌آی باقی بماند، این شرکت با قرارداد اخیر خود با AMD در حال تنوع‌بخشی به منابع سخت‌افزاری‌اش است.

اوپن‌ای‌آی همچنین توافق‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی در بریتانیا و امارات متحده عربی امضا کرده است.

«دنیل کیوم»، استاد دانشکده بازرگانی کلمبیا، می‌گوید این گسترش تهاجمی برای رقابت با شرکت‌هایی چون متا، مایکروسافت و گوگل حیاتی است، زیرا آنها دهه‌ها صرف ساخت اکوسیستم‌های دیجیتالی خود کرده‌اند.

به‌ گفته او، گوگل این مزیت را دارد که هوش مصنوعی خود را مستقیماً در سرویس‌های محبوبی چون جی‌میل و گوگل داکز ادغام کرده است.

چت‌جی‌پی‌تی در حال حاضر عالی است، اما رقابت واقعی بین آن و Copilot نیست، بلکه بین چت‌جی‌پی‌تی و مجموعه محصولات مایکروسافت است.

به‌گفته کیوم، همکاری با سازندگان تراشه برای حفظ پیشرفته‌ترین مدل‌های زبانی می‌تواند به اوپن‌ای‌آی برتری دهد. اما برای اجرای چنین برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای، اوپن‌ای‌آی باید همچنان حجم عظیمی از سرمایه جذب کند.

این شرکت اکنون ارزشی حدود ۵۰۰ میلیارد دلار دارد، اما هنوز سودآور نیست. طبق گزارش وب‌سایت فناوری The Information، اوپن‌ای‌آی تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ حدود ۷/۸ میلیارد دلار زیان عملیاتی ثبت کرده و همچنان هزینه‌های مراکز داده را افزایش می‌دهد.

هنوز روشن نیست که تلاش اوپن‌ای‌آی برای تبدیل ChatGPT به پلتفرمی جامع، مسیر آن را به‌سوی سودآوری هموار کند یا نه. «ویلیام لی»، سرمایه‌گذار شرکت SuRo Capital، این وضعیت را به «مسئله مرغ و تخم ‌مرغ» تشبیه می‌کند و می‌گوید: پیش‌بینی تقاضا دشوار است، اما هرچه اوپن‌ای‌آی ChatGPT را بیشتر برای کارهایی مانند خرید یا تحصیل شخصی‌سازی کند، احتمال استفاده بیشتر مردم از آن بالاتر می‌رود.

این همان استراتژی‌ای است که غول‌های فناوری امروزی به‌کار گرفته‌اند: هزینه‌کرد تهاجمی برای تبدیل فناوری‌شان به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی میلیون‌ها کاربر، و یافتن راه‌های کسب درآمد در مراحل بعدی.

اوپن‌ای‌آی آشکارا روی تکرار همین الگو شرط بسته است.

بروکمن می‌گوید: درآمد حاصل از هوش مصنوعی سریع‌تر از تقریباً هر محصول دیگری در تاریخ رشد می‌کند. در نهایت، دلیل اینکه این توان محاسباتی ارزشمند است، همین است. چون درآمد در نهایت از راه می‌رسد.

انتهای پیام/