به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان؛ در سالهای اخیر جریان رسانهای همدان در میان موج پرشتاب فناوریهای نوین، مسیر تازهای از بازتعریف نقش و کارکرد خود را آغاز کرده است. تغییر ذائقه مخاطبان، افت تیراژ مطبوعات و مهاجرت گسترده مصرفکنندگان خبر به بسترهای دیجیتال، چهرهای تازه از ارتباطات اجتماعی در استان ترسیم کرده است. بررسی میدانی از پایگاههای خبری و مطبوعات محلی نشان میدهد بیش از شصت درصد از مخاطبان ثابت رسانههای چاپی در پنج سال گذشته به شبکههای اجتماعی کوچ کردهاند و اکنون بخش بزرگی از جریان خبر در بسترهای دیجیتال تولید و مصرف میشود.
این تغییر نه فقط یک روند فناورانه، بلکه نشانهای از دگرگونی فرهنگی و اقتصادی در اکوسیستم اطلاعرسانی همدان است. بسیاری از فعالان رسانهای با کاهش منابع مالی و افت درآمدهای تبلیغاتی روبهرو هستند، در حالی که رقابت در فضای مجازی شدت گرفته است. رسانههایی که توانستهاند ساختار خود را دیجیتالی کنند و در قالب چندرسانهای فعالیت داشته باشند، از نظر تعداد مخاطب و تداوم اقتصادی وضعیت پایدارتری یافتهاند. بر پایه دادههای منتشرشده از وزارت فرهنگ و ارشاد، طی ده سال گذشته تعداد رسانههای فعال در کشور حدود چهار برابر شده و از کمتر از چهار هزار عنوان در سال ۱۳۹۳ به بیش از پانزده هزار رسانه رسیده است. سهم استان همدان از این رشد، بیش از دویست مجوز جدید در قالب پایگاههای خبری و نشریات الکترونیک بوده که رشد کمنظیری در تاریخ رسانههای این استان محسوب میشود.
تحلیل روندها نشان میدهد که آینده اطلاعرسانی محلی بهطور جدی با مسئله تطبیق با فناوری گره خورده است. در حالی که برخی رسانهها همچنان بر نسخه چاپی تکیه دارند، واقعیت بازار نشان میدهد تیراژ روزنامهها در استان طی یک دهه گذشته بیش از هفتاد درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر هزینه تولید، چاپ و توزیع نیز به دلیل افزایش بهای کاغذ و حذف یارانههای حمایتی، چند برابر شده است. این وضعیت موجب شده تا بسیاری از نشریات محلی به انتشار آنلاین روی بیاورند و مدل درآمدی خود را بر پایه جذب مخاطب دیجیتال تنظیم کنند.
در کنار چالش اقتصادی، مسئله محتوای امیدبخش و سرگرمیمحور نیز به دغدغهای جدی برای رسانههای محلی تبدیل شده است. مطالعات صورتگرفته توسط گروه پژوهشی ارتباطات اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا در سال ۱۴۰۳ نشان میدهد بیش از نیمی از کاربران رسانههای همدانی احساس کردهاند محتوای منتشرشده در رسانهها بیش از حد بر مشکلات، ناکامیها و بحرانها متمرکز است و سهم مطالب فرهنگی، آموزشی و انگیزهبخش کمتر از پانزده درصد کل محتواست. این آمار هشدار میدهد که تداوم رویکرد منفیگرا میتواند به کاهش اعتماد و مشارکت عمومی بینجامد.
تحول رسانهای در همدان تنها به ابزار و فناوری محدود نیست بلکه به بازنگری در شیوه تولید محتوا نیز نیاز دارد. رسانهای که مخاطب خود را درک کند و در کنار تحلیل و نقد، روایت امید و انگیزه ارائه دهد، میتواند جایگاه خود را در ذهن مردم بازسازی کند. آینده رسانه در استان در گروی تعادل میان واقعگرایی و امیدآفرینی است، تعادلی که تنها با شناخت دقیق نیازهای مخاطب و استفاده از ابزارهای نوین قابل دستیابی است.
تحول در ساختار رسانهای همدان زمانی معنا مییابد که آن را در بستر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی استان بررسی کنیم. دادههای سالانه مرکز آمار نشان میدهد جمعیت باسواد استان به بیش از ۹۳ درصد رسیده و ضریب دسترسی به اینترنت از مرز ۸۵ درصد گذشته است. این شاخصها نشان میدهد که مخاطب امروز نه تنها به رسانه دسترسی دارد بلکه خود بخشی از چرخه تولید و بازنشر خبر است. در چنین وضعیتی رسانههای محلی دیگر نمیتوانند بر مدل یکسویه اطلاعرسانی تکیه کنند و باید به سمت مشارکت، تحلیل و گفتوگوی اجتماعی حرکت کنند.
افزایش تعداد رسانهها لزوماً به معنای افزایش کیفیت نیست. در حالی که تعداد مجوزهای صادرشده طی ده سال گذشته چهار برابر شده، اما تعداد رسانههایی که انتشار مستمر دارند کمتر از شصت درصد این رقم است. این شکاف بهروشنی از دشواریهای مالی و ساختاری رسانههای محلی حکایت دارد. نبود حمایت هدفمند، هزینه بالای تولید محتوا و کمبود نیروهای آموزشدیده از عوامل مهم تضعیف پایداری رسانههای منطقهای است. کارشناسان ارتباطات بر این باورند که تداوم این روند میتواند به تمرکز بیش از حد رسانهای در پایتخت و کاهش تنوع صداها در سطح کشور منجر شود.
همدان با پیشینه فرهنگی و تاریخی خود ظرفیت آن را دارد که به الگویی در بازآفرینی محتوای بومی تبدیل شود. موضوعاتی مانند گردشگری، محیط زیست، هنرهای محلی و اقتصاد شهری میتواند مبنای تولید محتواهای چندرسانهای و دادهمحور باشد. رسانههای همدانی اگر بتوانند از چارچوب خبر صرف فراتر بروند و تحلیل، مستندسازی و روایتهای محلی را در دستور کار قرار دهند، میتوانند ضمن جذب مخاطب گستردهتر، جایگاه خود را در ساختار رسانهای کشور تثبیت کنند.
از سوی دیگر تغییر ذائقه نسل جوان به سمت رسانههای تصویری و کوتاهفرم فرصت تازهای ایجاد کرده است. در پنج سال گذشته تعداد صفحات خبری فعال در پلتفرمهای تصویری در همدان بیش از سه برابر شده و میانگین زمان مصرف محتوا در فضای مجازی به روزانه دو ساعت رسیده است. این آمارها نشان میدهد که آینده اطلاعرسانی به میزان زیادی وابسته به تسلط رسانهها بر قالبهای چندرسانهای و روایت تصویری خواهد بود.
در کنار این تحولات فناورانه، یکی از چالشهای اساسی رسانههای محلی بازتعریف نقش اجتماعی خود است. رسانه باید بتواند علاوه بر بازتاب واقعیتها، نقش تسهیلگر در ایجاد امید، اعتماد و همبستگی اجتماعی ایفا کند. این امر تنها با تولید محتوای دقیق، متوازن و انسانی ممکن است. جامعهای که رسانههای آن به جای بازتولید ناامیدی، به روایت فرصتها و ظرفیتهای توسعه بپردازد، زمینهساز مشارکت آگاهانهتر مردم در امور عمومی خواهد شد.
در نهایت میتوان گفت مسیر آینده رسانههای همدان در گروی ترکیب دانش فناورانه، خلاقیت محتوایی و پایبندی به اصول حرفهای است. رسانهای که واقعیت را با تحلیل همراه کند و امید را در دل واقعیت زنده نگه دارد، نه تنها در فضای رقابتی دیجیتال باقی میماند بلکه میتواند به صدای اثرگذار توسعه فرهنگی و اجتماعی استان تبدیل شود.
خبرنگار: نازنین مولاییمنظر
انتهای خبر/
نظر شما