به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، از آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴، سفرههای دانشجویی حالوهوای دیگری پیدا کردهاند. با افزایش قیمت وعدههای غذایی، انتظار این بود که کیفیت خوراک نیز به همان نسبت ارتقا یابد. اما واقعیت، مسیر دیگری را پیموده است؛ نهتنها کیفیت غذا افزایش نیافت، بلکه به گفته بسیاری از دانشجویان، هم به بلای جان کیف پولشان تبدیل شده و هم تهدیدی برای سلامت جسمیشان.
در هفتههای نخست مهرماه، گزارشهایی از گوشه و کنار کشور منتشر شد که خبر از افت محسوس کیفیت غذا میداد؛ از برنجهای نیمپز و غذاهای بیمزه گرفته تا تکههای نامشخص در خورشت و حتی وجود حشره در بشقاب. دانشجویان در شبکههای اجتماعی با طعنه نوشتند: «یکی دانشجویی با روغن زیاد، یکی آزاد با سوسک کم!» طنزی تلخ که در عین سادگی، بازتاب واقعیتی نگرانکننده بود.
ماجرا اما وقتی جدیتر شد که این نارضایتیها از سطح گله و شوخیهای مجازی عبور کرد و به میدان اعتراض رسید. هفتم آبان ۱۴۰۴، دانشجویان دانشگاه شیراز در اقدامی کمسابقه، سینیهای غذای خود را در محوطه سلف چیدند و اعلام کردند تا زمان پاسخگویی مسئولان، غذای سلف را تحریم میکنند. دلیلشان ساده بود: «خستهایم از وعدههایی که فقط روی کاغذ کیفیت دارند.» تصاویر این اعتراض، خیلی زود در فضای مجازی منتشر شد و به سرعت در میان دانشجویان سراسر کشور دستبهدست گشت.
تنها چند روز بعد، این بار در اسلامآباد غرب، ماجرا ابعاد نگرانکنندهتری پیدا کرد. در دانشکده فنی و مهندسی این شهر که وابسته به دانشگاه رازی کرمانشاه است، توزیع «کباب فاسد» موجب تجمع اعتراضی دانشجویان شد. در حالی که انتظار میرفت مسئولان با شفافیت موضوع را بررسی و اطلاعرسانی کنند، گزارشها حاکی از آن است که چند تن از دانشجویان معترض، بهجای دریافت پاسخ، با تهدید کمیته انضباطی مواجه شدند.
نمونههای مشابه در دانشگاههای سنندج، خواجهنصیر نیز مشاهده شده است. این تکرارها نشان میدهد که مسئله، محدود به یک دانشگاه یا یک پیمانکار نیست، بلکه پدیدهای فراگیر است که بهتدریج در حال تبدیل شدن به بحرانی صنفی در سطح کشور است.
طعمی جدید در غذای دانشجویی به نام سوسک!
فرزاد رحمانی، دبیر شورای صنفی دانشگاه صنعتی شریف، در گفتوگو با خبرنگار ایسکانیوز درباره تکرار این وضعیت گفت: مسئله کیفیت غذا در سلف دانشگاه یکی از مهمترین دغدغههای دانشجویان است. متأسفانه در هفته گذشته موردی از وجود حشره در سلف آزاد گزارش شد و مسئولان طبق روال همیشگی همه تقصیرها را گردن پیمانکار انداختند. اما این توضیح که "جمعیت زیاد است و ممکن است پیش بیاید"، دیگر برای دانشجویان پذیرفتنی نیست؛ وقتی چنین اتفاقی تقریباً هر هفته تکرار میشود، دیگر نمیتوان گفت تصادفی است.
وی افزود: پیمانکار فعلی از سال ۱۳۹۹ با دانشگاه قرارداد پنجساله دارد و عملاً کل مجموعه تغذیه دانشگاه در اختیار اوست. البته نظارت نهایی باید از سمت دانشگاه صورت گیرد، اما متأسفانه این نظارت ضعیف است و باعث شده کیفیت غذا به حداقل برسد. دانشجویان بارها اعتراض کردند و حتی مطالبه داشتند که ناظر ثابت از سوی دانشگاه تعیین شود، اما پاسخ مشخصی نگرفتند. در بهترین حالت، مدیر مربوطه میگوید “پیش میآید”، در حالی که چنین نگاهی در شأن دانشگاه صنعتی شریف نیست.
این روایت تنها به شریف محدود نمیشود. تقریباً در تمام دانشگاههای بزرگ کشور، پیمانکاران تهیه غذا، بهصورت متمرکز و گاه تکراری، قراردادهای چندسالهای با دانشگاهها دارند که کمتر مورد بازبینی یا ارزیابی مستقل قرار میگیرد. همین موضوع باعث شده نوعی «انحصار پنهان» در سیستم تغذیه دانشجویی شکل بگیرد؛ انحصاری که در آن رقابت واقعی برای کیفیت وجود ندارد و نظارت دانشگاهها اغلب صوری است.
در این میان، صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم بهعنوان نهاد ناظر بر سیاستهای رفاهی، مسئولیتی جدی بر دوش دارد. دانشجویان از صندوق رفاه انتظار دارند به جای سکوت یا ارجاع مسئولیت به دانشگاهها، نقش فعالتری در ارزیابی وضعیت غذا و بودجههای تغذیهای ایفا کند. افزایش قیمت وعدهها اگر با بهبود کیفیت همراه نباشد، معنایش تنها یک چیز است: انتقال بار مالی بر دوش دانشجو بدون ارائه خدمت متناسب.
از سوی دیگر، معاونتهای دانشجویی دانشگاهها نیز نمیتوانند با جملهی تکراری «پیمانکار مقصر است» از مسئولیت شانه خالی کنند. در نهایت، پیمانکار بر اساس قراردادی کار میکند که دانشگاه آن را امضا کرده و نظارت بر اجرای آن نیز باید از سوی همان دانشگاه انجام شود. وقتی کیفیت پایین غذا در چندین دانشگاه با پیمانکارهای مختلف تکرار میشود، دیگر نمیتوان گفت مسئله تصادفی است؛ بلکه ساختار نظارت و تخصیص منابع دچار اشکال شده است.
برخی از دانشجویان و شوراهای صنفی دانشگاهی معتقدند کاهش بودجههای رفاهی و تأخیر در تخصیص اعتبارات تغذیه، یکی از عوامل اصلی افت کیفیت غذاست. اما آنچه نگرانی را بیشتر میکند، نبود شفافیت در قراردادهای پیمانکاران است. هنوز مشخص نیست سهم واقعی هزینه غذا که از دانشجو دریافت میشود و سهمی که دولت از طریق صندوق رفاه پرداخت میکند، چگونه میان بخشهای مختلف تقسیم میشود. تا زمانی که جدول دقیق هزینهها و قراردادها منتشر نشود، نمیتوان انتظار داشت اعتماد دانشجویان بازگردد.
واقعیت این است که دانشجو در دانشگاه باید با دغدغه علم و پژوهش زندگی کند، نه با ترس از غذای ناسالم.
سلفسرویس نباید محل آزمایش صبر و معدهی دانشجویان باشد. سلامت، ابتداییترین حق هر انسان است، و وقتی دانشجو برای وعدهای ساده از غذای روزانه ناچار به اعتراض میشود، یعنی سیستم رفاهی دچار فرسایش شده است.
اکنون زمان آن رسیده که صندوق رفاه دانشجویان و معاونتهای دانشجویی در دانشگاهها با تشکیل کمیتهای ملی و شفاف، وضعیت تغذیه دانشجویی را بهطور جدی بازنگری کنند.
بازگشت به اعتماد، تنها با پاسخگویی ممکن است. انتشار عمومی قراردادها، تعیین ناظرهای مستقل در سلفها، و الزام پیمانکاران به رعایت استانداردهای بهداشتی، گامهای اولیه در این مسیر است.
اعتراضات اخیر دانشجویان را نباید «حاشیه» تلقی کرد؛ این اعتراضها، صدای نسلی است که حتی برای ابتداییترین نیاز خودغذای سالم نیز ناچار به فریاد شده است. اگر این صدا شنیده نشود، بحران کوچک امروز، به بیاعتمادی بزرگ فردا تبدیل خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما