به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، مرزها و مناطق جنوبی لبنان در روزهای اخیر بار دیگر شاهد یکی از شدیدترین دوره‌های حملات رژیم صهیونیستی در ماه‌های گذشته بوده است. حملات مکرر ارتش اسرائیل به مناطق مرزی و هدف قرار دادن مواضع حزب‌الله، که به شهادت چندین عضو این جنبش از جمله «هیثم علی طباطبایی» انجامید، فضای سیاسی و امنیتی لبنان را وارد مرحله‌ای تازه کرده است. این رخدادها در شرایطی رقم می‌خورد که دولت و برخی گروه‌های سیاسی خواهان خلع سلاح حزب الله هستند که این رویکرد، پرسش‌هایی جدی درباره میزان توان و اراده دولت مرکزی برای مدیریت بحران و مواجهه با رژیم صهیونیستی ایجاد کرده است.

بیشتر بخوانید:

برنامه آمریکا و رژیم صهیونیستی برای مقابله با محور مقاومت / جنگ علیه لبنان محتمل‌تر است

در محافل سیاسی لبنان اختلاف‌نظر قابل‌توجهی درباره چگونگی پاسخ‌گویی به حملات اسرائیل وجود دارد. برخلاف تصور برخی گروه‌های سیاسی این کشور، اگر مقاومت و قدرت نظامی حزب الله نبود، رژیم صهیونیستی خیلی قبل‌تر بخش‌های زیادی از این کشور را اشغال و چالش‌های جدی برای بیروت ایجاد می‌کرد. بر همین اساس، حامیان حزب‌الله این وضعیت را نوعی «بازدارندگی ناقص» می‌دانند و معتقدند ادامه فشارهای خارجی و ملاحظات داخلی عملا دستان این گروه را برای واکنش متقابل بسته و به باور آنها این امر می‌تواند اسرائیل را برای تداوم عملیات نظامی جسورتر کند.

این تفاوت دیدگاه در محافل سیاسی لبنان در حالی وجود دارد که بخش‌هایی از جامعه، حزب‌الله را عنصر اصلی بازدارندگی در برابر اسرائیل می‌دانند و خواستار واکنش قاطع این گروه به جنایت‌های اسرائیل هستند.از نظر آنها ارتش این کشور قدرت و توان مقابله با دشمن صهیونیستی را ندارد و به همین دلیل حزب الله بار دیگر باید وارد عمل شود. به نظر می‌رسد، در شرایط کنونی مواجهه لبنان و اسرائیل وارد مرحله‌ای پیچیده شده و لازم است بیروت هر چه سریعتر برای مقابله با این چالش چاره اندیشی کند.

سرویس بین الملل ایسکانیوز، به منظور بررسی دلایل انفعال حزب الله در برابر حملات اخیر رژیم صهیونیستی در مناطق جنوبی لبنان گفتگویی با الله کرم مشتاقی -کارشناس مسائل منطقه- انجام داد.

متن کامل مصاحبه بدین شرح است:

به نظر شما حزب الله تا چه زمانی به انفعال و سکوت خود در مواجهه با جنایات رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد؟

من معتقد نیستم که کنش حزب الله در مواجهه با رژیم صهیونیستی انفعالی است. ما باید در تحلیل هر یک از اضلاع مقاومت، ملاحظات ملی، بومی، استراتژیک، سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی آنها را در نظر بگیریم. مقاومت عراق نمونه روشنی از این ادعاست! چقدر به مقاومت عراق از سوی برخی از دوستان فشار می آمد که چرا سکوت و سکون را اختیار کرده اید! ولی اکنون ثابت شد که آنها فعالتر از آن چیزی بوده اند که برخی از دوستان تصور می کنند. آنها با ظرائف و ملاحظات سیاسی عراقی در مسیر مقاومت حرکت کرده‌اند و اکنون نتیجه اش را در انتخابات مجلس عراق همه دیدیم. در لبنان نیز نباید حزب الله را دچار هیجان کنیم. حزب الله یک گروه چریکی صرف نیست، حزب الله بخشی از دولت است، ملاحظات امنیتی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی متعددی دارد.

چه ملاحظاتی؟ ممکن است برخی از این ملاحظات را توضیح بدهید؟

ملاحظات حزب الله را می توان به چهار بخش تقسیم کرد. ملاحظات سیاسی، ملاحظات نظامی-امنیتی، ملاحظات اجتماعی-رسانه ای و ملاحظات منطقه ای.

در ملاحظات سیاسی باید در نظر داشته باشیم که مقاومت بخشی از دولت لبنان است، پنج وزیر و حداقل 27 نماینده در پارلمان این کشور دارد. بسیاری از شهرداری ها و بخشی امورات اجرائی دولت در اختیار و مدیریت مقاومت است. حزب الله نمی تواند مانند حماس عمل کند. همچنین جغرافیای لبنان اجازه نمی دهد مقاومت لبنان مانند یمن، ایران و عراق عمل کند. حزب الله تصمیم دارد در واکنش های خود ملاحظات ریاست جمهوری و کابینه و ارتش لبنان را مد نظر قرار دهد. در مجموع در محیط پرهیاهوی لبنان که یک کلمه و یک اقدام می تواند منجر به بحران شود، حرب الله در حال مدیریت سیاسی و جلوگیری از انباشته شدن تنش های سیاسی است و تا کنون نیز موفق بوده است.

در ملاحظات نظامی و امنیتی که تقریبا می توان گفت مهمترین ملاحظه است. حزب الله نمی خواهد دست خود را برای اسرائیل رو کند. حزب الله نبرد خود با رژیم صهیونیستی را نبردی مستمر و طولانی مدت می داند نه زد و خورد و جنگ و گریز. حزب الله توانسته با وجود ضرباتی که به آن وارد شده «شبکه رزمی» خود را بازسازی کند. این مساله بسیار مهمی است. ترمیم این شبکه از پرتاب موشک هم مهمتر است. شما فرض کنید حزب الله موفق شود صد موشک به سوی رژیم صهیونیستی پرتاب کند. خب چه اتفاقی می افتد؟ بله طرفداران مقاومت و من و شما خیلی هم خوشحال می شویم اما حزب الله و فرماندهانش حساب می کنند که شلیک این 100 موشک آیا موثر بوده است یا خیر؟ آیا بازدارنده بوده است یا خیر، آیا در راهبرد رژیم صهیونیستی خلل وارد می کند یا خیر.

پیش از ادامه پاسخ بگذارید این سوال را در قالب همین پاسخ شما بپرسم. اگر پرتاب موشک مهم نیست چرا حماس در ماه های آخر منتهی به آتش بس راکت های دست ساز خود را شلیک می کرد، چرا یمنی ها با علم به این که به احتمال زیاد این موشک ها رهگیری می شوند، موشک شلیک می کردند؟

بحث اصلی من همین است. عرض من این است که هر ضلع مقاومت کارکرد ویژه خود را دارد. قضاوت و بررسی درباره هر یک از اضلاع مقاومت باید متناسب با وضعیت و شرایط آن ضلع باشد. هدف حماس در ماه های اخیر از پرتاب راکت، بازدارندگی و تحمیل خسارت نبود. حماس انگیزه رسانه ای داشت و با هدف جنگ روانی علیه اسرائیل موشک پرتاب می کرد. اساسا همین حماس از برهه ای به بعد تاکتیک های رزمی دیگر را جایگزین پرتاب موشک کرد. آیا کسی می تواند یقه حماس را بگیرد و بگوید چرا دیگر موشک پرتاب نمی کنی؟ انگیزه و نبرد یمنی ها با رژیم صهیونیستی نیز با حزب الله قابل مقایسه نیست. یمن با پرتاب موشک اهدافی در حمایت از فلسطین داشت که به آن می رسید اما در حال حاضر شلیک موشک از سوی حزب الله اگر با سبک و سیاق سابق باشد منجر به هدف نمی شود.

یعنی همچنان باید منتظر سکوت حزب الله باشیم؟

من در ابتدا هم گفتم حزب الله ساکت ننشسته. این از معجزات حزب الله است که توانسته صحنه را مدیریت کند و گذر زمان را به نفع خود کند. اگر گذر زمان به نفع حزب الله نبود اسرائیل اینقدر آشفته و سراسیمه دست به رفتارها و کنش های هیجانی نمی زد. حزب الله حداقل از مهر 1403 به شکل فوق العاده ای تحت تهاجم است ولی آیا شما می توانید بگوئید حزب الله پائیز 1404 ضعیف‌تر از حزب الله پائیز سال گذشته است؟ من به عنوان کسی که تحولات لبنان را روزانه پیگیری می کنم می گویم خیر. حزب الله موفق عمل کرده و ساکت ننشسته است. مدیریت ساختار سیاسی و امنیتی و اجتماعی در لبنان کار ساده ای نیست. حزب الله تا همینجا نیز معجزه کرده. اینکه حزب الله آنطور که نظر و عقیده ماست واکنش نشان نمی دهد را نباید به حساب سکون حزب الله گذاشت. اتفاقا من معتقدم در این حوزه حزب الله یه معنای دقیق کلمه «صبر استراتژیک» را در پیش گرفته.

گمان نمی کنید این صبر استراتژیک دارد طولانی می شود؟

صبر استراتژیک زمانی سودآور است که گذر زمان به نفع حزب الله باشد. شما بگوئید آیا گذر زمان به ضرر حزب الله بوده یا به ضرر اسرائیل؟ حزب الله در انتخابات شهرداری ها در فروردین 1404 تمام کرسی ها را در شهرهای شیعی ازآن خود کرد. اما طبق آخرین نظرسنجی ها اگر فردا سرزمین های اشغالی انتخابات برگزار شود نتانیاهو و موئتلفانش صرفا 55 کرسی کسب می کنند این یعنی آغاز انسداد سیاسی در اسرائیل. صبر استراتژیکی که حزب الله در پیش گرفته منجر به کاهش تنش بین ریاست جمهوری با حزب الله شده. منجر به مدیریت تنش با ارتش شده، حتی شخص وابسته ای چون نواف سلام را هم منعطف کرده. اگر چه واژه «صبر استراتژیک» در برهه هایی در کشور ما رنگ و بو و خاصیت خود را از دست داده و به حالت شوخی در آمده اما حزب الله در کاربرد این مفهوم بسیار عالمانه و دقیق عمل می کند. حتی به نظر من اگر قرار باشد این مفهوم در جایی مورد تدریس قرار بگیرد باید رفتار حزب الله به عنوان نمونه اعلا و صحیح در به کار بردن صبر استراتژیک، اعلام شود.

در حال شرح ملاحظات حزب الله در واکنش های خود به رژیم صهیونیستی بودید. ملاحظات سیاسی و امنیتی را شرح دادید. به دو ملاحظه دیگر یعنی ملاحظات اجتماعی-رسانه ای و ملاحظات منطقه ای نیز اشاره کردید. می توانید آنها را نیز شرح بدهید.

در ملاحظات اجتماعی باید در نظر بگیریم که عمده شهرها و جمعیت شیعی لبنان در خط آتش هستند. اگر حزب الله این جمعیت عظیم را مدیریت و ساماندهی نکند، دولت لبنان چنین توانی را ندارد. حزب الله نه تنها خود را بخشی از دولت لبنان بلکه خود را در برابر حامیان خود مسئول می داند و حتی المقدور تلاش دارد خسارت کمتری به این جمعیت وارد شود. اگر این ملاحظات وجود نداشت حزب الله جنگ بدون مرز چریکی را راه می انداخت. از سوی دیگر حزب الله باید جامعه متکثر لبنان را از لحاظ رسانه ای و فکری آماده کند. چند ماه دیگر انتخابات است و حزب الله با افکار عمومی مواجه است. مدیریت هوشمندانه حزب الله موجب شده که حتی در این وضعیت، جریان مقاومت از وزانت و شانیت زیادی برخوردار باشد.

یعنی شما می گوید عمده جمعیت لبنان با حزب الله همراه است؟

در نظر سنجی که اخیر منتشر شده بیش از نیمی از لبنانی ها و نه فقط شیعیان، معتقدند که حزب الله نباید خلع سلاح شود. بیش از 75 درصد نیز گفته اند ارتش به تنهائی قادر به حفاظت از سیادت و مرزهای لبنان نیست. این شاخص بسیار روشن و بزرگی است. دشمنان حزب الله تصمیم داشتند تمام لبنان را حتی شیعیان این کشور را علیه حزب الله بشورانند. اما نتوانستند. حزب الله فراتر از یک حزب عمل می کند. حزب الله توانسته خود را در قامت یک جنبشمیهمی و مدافع ملت و کشور معرفی کند. اقدامات ترکیبی که علیه حزب الله در لبنان اجرا شد اگر علیه هر یکی از کشورهای عربی در منطقه اجرا می شد آن کشور تا کنون ساقط شده بود. اینکه حزب الله توانسته افکار عمومی جریان شیعه و مقاومت را متحدتر کند و افکار عمومی بی طرف را قلبا با خود همراه کند از هنرمندی اوست و ان شاالله نتیجه اش را در انتخابات خواهیم دید. جمعیت عظیمی که در گردهمائی های مربوط به مقاومت از جمله تجمع پیشآهنگان حزب الله در ورزشگال کَمیل شمعون بیروت و تجمع روز تشییع پیکر سید حسن نصر الله و سایر تجمعات مقاومت گواه بر این است که پایگاه اجتماعی حزب الله بسیار قوی است.

متشکرم. از ملاحظات منطقه ای حزب الله در واکنش به رژیم صهیونیستی بگوئید.

در این باره شاید صلاح نباشد در برهه کنونی باز جزئیات سخن گفت. شاید در آینده فرصتی پیش آید که تحلیلگران و مطلعین و خود حزب الله در باره آن سخنان زیادی برای گفتن داشته باشند. اما در مجموع حزب الله دارای تجربه منطقه ای است. از سوی دیگر می داند که برخی از کنش های رژیم صهیونیستی سویه منطقه ای دارد و اهداف استراتژیک در منطقه را دنبال می کند. حزب الله تعاملات زیادی با «طرف های منطقه ای» عرب و غیر عرب دارد. حزب الله در جنگ 33 روزه با وجود محبوبیت مردمی در دنیای عرب اما نتوانسته بود این میزان از همدلی و همراهی کشورهای منطقه را کسب کند اما در جنگ اخیر توانسته این کار را بکند. به هر صورت به طور خلاصه باید در این باره بگویم که حزب الله در کنش های خود مراقب است که ناخواسته موجب تکمیل پازل های مکارانه رژیم صهیونیستی در منطقه نشود.

وضعیت واکنش دولت و ارتش لبنان را چگونه می بینید؟ ارتش و محافل سیاسی لبنان با وجود مشاهده جنایات رژیم صهیونیستی همچنان دست و پای حزب الله برای کنشگری را بسته اند. این رویکرد غیرعقلانی ناشی از چیست؟

برای پاسخ به این سوال باید به فلسفه دولت و تفکیک قوا و جایگاه و کارکرد دولت ها و ارتش این کشور بپردازیم که خود مقوله ای مفصل است. از سوی دیگر نمی خواهم مطلبی بگویم که موجب سوء تفاهم شود و توهین تلقی شود. من سال ها با مقامات لبنانی در دولت و ارتش گفتگو کرده ام. ارتش لبنان با وجود ضعف ها و نقدهای جدی که خود انها نیز به آن معترفند اما نزد همه لبنانی ها محترم است. حزب الله نیز ارتش را در مقابل خود نمی بیند. می دانید که طی یک قانون نانوشته از سال 1997 تاکنون فرماندهان ارتش به ریاست جمهوری می رسند و توسط مجلس به عنوان رئیس جمهور انتخاب می شوند. ژوزف عون وقتی فرمانده ارتش بود تعامل خوبی با حزب الله داشت و معتقدم این تعامل همچنان به قوت خود باقی است و حتی می توانم بگویم بهتر هم شده. با این وجود شخصیت های به شدت وابسته ای در بدنه تصمیم گیر دولت وجود دارد که خواسته یا ناخواسته نمی گذارد ارتش در قامت مدافع ملت لبنان ظاهر شود. حزب الله تلاش دارد دولت و فرماندهان ارتش و ملت را قانع کند که مثلث معروف و طلائی «ملت، ارتش و مقاومت» حافظ و ضامن استقلال و شرف و سیادت لبنان است. در بیانیه های اخیر حزب الله نیز مکررا شاهدیم که از دولت و ارتش خواسته شده که به وظایف خود در قابل حمایت از شهروندان و خاک لبنان عمل کنند. ضعف دولت و ارتش در لبنان یکی از مشکلات عمیق و ساختاری است که اتفاقا دشمنان اصلی لبنان که بعضا در قالب دوست ظاهر می شوند از جمله آمریکا و برخی از کشورهای عربی و اروپائی دویت دارند این ضعف ها همچنان باقی بماند و علاج نشوند.

در نهایت تحلیل شما از مواجهه لبنان و رژیم صهیونیستی چیست؟

سخت تر از آنچه امروز در لبنان می گذرد سال ها و دهه های گذشته در این کشور رخ داده اما هر بار مقاومت سربلند و قوی تر از گذشته از بحران عبور کرده است. در دهه 70 میلادی شیعه و مقاومت در لبنان معنی نداشت. در دهه 80 میلادی مقاومت به عنوان یک نهاد تازه تاسیس از دل جنگ های داخلی لبنان و اموزه های امام خمینی و امام موسی صدر سر بر آورد و کسی گمان نمی کرد این نهال نوپا بتواند کاری کند که رژیم صهیونیستی در سال 2000 از خاک این کشور عقب نشینی کند. در دهه اول قرن 21 جنگ سهمگینی علیه مقاومت در لبنان و فلسطین شکل گرفت اما مقاومت قوی تر شد.

همه ما به یاد داریم که دشمن گمان می کرد کار حزب الله پس از عقب نشینی سوریه از لبنان در سال 2005 تمام است و یا در جنگ 33 روزه سال 2006 پایان راه حزب الله است. همچنین پس از تحولات بیداری اسلامی که بعدها با توطئه و شگردهای غربی به انحراف کشیده شد تصور دشمن این بود که تروریست های تکفیری طومار مقاومت را در هم خواهند پیچید اما چنین نشد. حتی برخی گمان می کردند بعد از سقوط سوریه حزب الله از پای در خواهد آمد اما اکنون یک سال از سقوط حکومت سوریه حزب الله با وجود تمام ضرباتی که به آن وارد شده موفق عمل کرده است.

من باور دارم که باید تلاش کرد. نباید خوش خیال بود اما باید امیدوارانه به تحولات به عنوان یک پروسه و روند طولانی مدت نگریست. از توطئه دشمن نباید غافل شد اما من به توان مقاومت و تدبیران سران مقاومت بسیار خوش بین هستم و معتقدم از دل این معرکه ققنوس های مقاومت سر برخواهند اورد. همچنان که نمونه کوچکی از آن را در انتخابات عراق دیدیم. دشمن البته سعی خواهد کرد فضا و تحولات را به ضرر مقاومت کانالیزه کند اما تجربه و اتفاقات ماه های اخیر نشان داده که موفق نبوده است.

انتهای پیام/