به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمان؛ استان کرمان که پهناورترین استان کشور محسوب میشود با وجود پیشرفتهای چشمگیر در حوزههای مختلف صنعتی و کشاورزی همچنان با چالشهای ریشهدار اجتماعی و آموزشی از جمله موضوع بیسوادی دست و پنجه نرم میکند. در میانه این چالشها و نیاز مبرم به ریشهکنی کامل بیسوادی خبر از یک تحول ساختاری در سازمان نهضت سوادآموزی به گوش میرسد که میتواند نقطه عطفی در تاریخ آموزش غیررسمی استان باشد.
اخیراً با حضور عبدالرضا فولادوند معاون وزیر و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی کشور و محمدرضا فرحبخش مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان ۸۴ پایگاه مدرسهمحور سوادآموزی به صورت همزمان در این استان به بهرهبرداری رسید. این آیین نمادین که در دبستان پسرانه اباصالح ناحیه دو کرمان برگزار شد بیش از یک افتتاح ساده یک اعلام عمومی برای تغییر رویکرد نهضت سوادآموزی در سطح ملی است.
سالها شیوه رایج در نهضت سوادآموزی بر اساس مدل برونسپاری خدمات به مؤسسات و افراد بود. اگرچه این شیوه در ابتدا به دلیل انعطافپذیری و دسترسی آسانتر به مناطق دورافتاده نتایج خوبی در کاهش نرخ بیسوادی داشت اما در درازمدت با چالشهای جدی در حوزه نظارت بر کیفیت آموزش و پایداری فرایند یادگیری مواجه شد.
همین امر به پدیدهای چون سواد کاذب یا سواد شکننده منجر میگردید که در آن فرد تنها توانایی خواندن و نوشتن ابتدایی را کسب میکرد اما قادر به استفاده کاربردی از آن در زندگی نبود. این وضعیت ضرورت بازنگری عمیق در استراتژیهای سوادآموزی را بیش از پیش نمایان ساخت.
اکنون با راهاندازی این ۸۴ پایگاه در کرمان نهضت سوادآموزی به سمت الگوی مدرسهمحور حرکت کرده است. این الگو به معنای استفاده بهینه از زیرساختهای فیزیکی و انسانی موجود در مدارس رسمی کشور است.
وقتی فرایند آموزش به محیط مدرسه منتقل میشود کلاسهای درسی استاندارد امکانات آموزشی و کتابخانه در دسترس آموزشپذیران قرار میگیرد. این امر نه تنها کیفیت محیط یادگیری را بالا میبرد بلکه نوعی اعتبار و رسمیت به فرایند سوادآموزی میبخشد.
استان کرمان به دلیل پراکندگی جغرافیایی بالا و وجود مناطق روستایی و عشایری وسیع همواره یکی از استانهایی بوده که مأموریت نهضت سوادآموزی در آن پیچیدگیهای خاص خود را داشته است. گستردگی مساحت و تنوع بافتهای جمعیتی اجرای برنامههای آموزشی را با موانع لجستیکی متعددی روبرو میساخت.
با این حال این استان از ظرفیتهای بالایی نیز برخوردار است و بر اساس آمارهای منتشر شده از ابتدای سال جاری تاکنون ۸۶۵۹ نفر بیسواد و کمسواد در استان شناسایی شدهاند. این عدد بیانگر یک نیاز آشکار و یک هدف کمی مشخص برای پایگاههای تازهتأسیس است تا بتوانند به طور مستقیم به این جامعه هدف خدمات ارائه دهند.
هر یک از این ۸۴ پایگاه بر اساس میانگین ۳.۶ کلاس آموزشی راهاندازی شدهاند. این طراحی مبتنی بر نیازسنجی منطقهای و حجم ابلاغی سازمان نهضت سوادآموزی صورت گرفته است تا توزیع پایگاهها متناسب با تراکم بیسوادان در شهرستانها مناطق و نواحی مختلف استان صورت پذیرد.
برای مثال شش پایگاه به آموزش و پرورش نواحی یک و دو کرمان اختصاص یافتهاند که نشاندهنده تمرکز بر نواحی شهری با تراکم جمعیت بالا است. این تمرکز بهینهسازی منابع را در پی دارد.
تغییر الگوی نهضت سوادآموزی به سمت مدرسهمحور چندین مزیت کلیدی و حیاتی در استان کرمان به همراه دارد که از جمله آنها میتوان به تقویت نظارت و استمرار آموزش اشاره کرد. این مدل پایش مستمر و لحظهای بر روند یادگیری را ممکن میسازد.
زمانی که آموزش در محیط مدرسه انجام میشود مدیران و ناظران به عنوان ناظران مستقیم در محل حضور دارند. این نظارت مستمر بر حضور و غیاب آموزشپذیران بر اجرای صحیح سرفصلها و بر کیفیت تدریس معلمان تأثیر مستقیم میگذارد.
همچنین استفاده از زیرساختهای مدارس به معنای دسترسی به منابع کمکآموزشی سمعی و بصری و کتابخانهای است که پیش از این در کلاسهای پراکنده برونسپاری شده وجود نداشت. این امر سطح کیفی و عمق یادگیری را بالا میبرد و از ایجاد سواد کاذب جلوگیری میکند.
مدل مدرسهمحور نیازمند تحول در نحوه مدیریت و تأمین نیروی انسانی نیز هست. موفقیت این ۸۴ پایگاه در گرو آموزش تخصصی معلمان است تا بتوانند با روشهای تدریس مناسب بزرگسالان و کمسوادان که کاملاً متفاوت از آموزش کودکان است آشنا شوند.
استفاده از نیروهای بازنشسته توانمند و همچنین معلمان مدارس که در ساعات غیردرسی تمایل به همکاری دارند میتواند نیروی لازم این پایگاهها را تأمین کند. این ترکیب تخصص و انگیزه بالایی را به محیطهای آموزشی تزریق میکند.
همچنین استفاده از فضاهای آموزشی موجود مدارس به جای اجاره فضاهای جدید و پراکنده به کاهش هزینههای جاری منجر میشود. این صرفهجویی مالی امکان تخصیص منابع بیشتر به بخشهای محتوایی و تشویقی را فراهم میآورد.
مدیریت منابع انسانی در یک ساختار متمرکز و شناختهشده آسانتر و بهرهورتر خواهد بود. این ساختار مدیریتی منسجم عملکرد کل شبکه سوادآموزی استان را بهبود میبخشد.
در نهایت با راهاندازی این پایگاهها استان کرمان به یک الگوی عملی برای اجرای سیاستهای جدید نهضت سوادآموزی در کشور تبدیل میشود. موفقیت این طرح نه تنها به معنای باسواد شدن ۸۶۵۹ نفر در سال جاری و سالهای آتی است بلکه به معنای یک سرمایهگذاری بلندمدت در توسعه نیروی انسانی استان و افزایش شاخصهای اجتماعی و اقتصادی کرمان خواهد بود.
فرایند ثبتنام و تأیید آموزشپذیران تحت نظارت معاونت سوادآموزی در حال انجام است. امید میرود که با همکاری دستگاههای اجرایی استان و اطلاعرسانی صحیح به جامعه هدف این پایگاهها بتوانند به هدف نهایی خود یعنی ریشهکنی بیسوادی در کرمان دست یابند.
خبرنگار: زهرا اسکندری
انتهای پیام/
نظر شما