به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، مسعود پزشکیان -رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران- در روزهای پایانی هفته گذشته سفری دو مرحله‌ای را به کشورهای قزاقستان و ترکمنستان در آسیای مرکزی انجام داد. این سفر که در چارچوب سیاست نگاه به شرق و توسعه روابط با همسایگان استراتژیک انجام شد، بر گسترش همکاری‌های اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و انرژی متمرکز بود.

ایران با هدف توسعه همکاری‌های منطقه‌ای، کشورهای مستقل مشترک‌المنافع را به عنوان یک فرصت اقتصادی مهم می‌نگرد. این منطقه با داشتن منابع عظیم انرژی، بازار مصرفی ۱۵۰ میلیون نفری و موقعیت ترانزیتی منحصربه‌فرد، ظرفیت‌هایی اساسی برای ایران ایجاد کرده است.

بیشتر بخوانید:

ظرفیت‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای خنثی‌سازی تحریم‌ها / کریدور شمال به جنوب باید هرچه سریعتر تکمیل شود

ایران می‌تواند با استفاده از کریدور شمال به جنوب، دسترسی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع به آب‌های آزاد را تسهیل کند و در مقابل نیاز خود به واردات غلات، فلزات و محصولات صنعتی را تأمین نماید. همچنین، همکاری در پروژه‌های انرژی، صنایع دفاعی و فناوری‌های نوین از دیگر زمینه‌های مشترک است. با توجه به تغییرات ژئوپلیتیک جهانی، عمق‌بخشیدن به روابط با این کشورها می‌تواند نقش مهمی در افزایش امنیت اقتصادی و تنوع بخشیدن به شرکای تجاری ایران ایفا کند.

نشست رئیس‌جمهور در پایتخت قزاقستان

رئیس‌جمهور ایران در اولین مرحله از سفر خود روز پنجشنبه وارد آستانه، پایتخت قزاقستان شد. وی با قاسم‌جومارت توکایف -رئیس‌جمهور قزاقستان- دیدار و گفت‌وگو کرد. در این مذاکرات که مقامات بلندپایه دو کشور حضور داشتند، بر ضرورت افزایش مبادلات تجاری، توسعه کریدورهای حمل و نقل بین‌المللی و همکاری در زمینه انرژی تأکید شد. در این سفر چندین سند همکاری به امضای مقامات دو کشور رسید که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• تفاهم‌نامه همکاری ترانزیتی و توسعه کریدور شمال-جنوب که به منظور تسهیل و افزایش حجم حمل و نقل کالا بین دو کشور و استفاده از ظرفیت بندر خرمشهر و راه‌آهن ایران برای دسترسی قزاقستان به آب‌های آزاد و همچنین انتقال کالا به کشورهای جنوب آسیا منعقد شد.

• توافق در زمینه همکاری‌های کشاورزی و دامپزشکی با هدف افزایش مبادله محصولات کشاورزی و تضمین سلامت آنها.

• تفاهم‌نامه همکاری‌های فرهنگی و علمی جهت گسترش مبادلات دانشگاهی و فرهنگی.

رئیس‌جمهور در طول حضور خود در شهر آستانه، در اجلاس شانگهای نیز حاضر شد و در حاشیه این اجلاس با رهبران چند کشور دیگر نیز دیدارهای دوجانبه داشت.

نشست رئیس‌جمهور در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان

دومین مرحله سفر رئیس‌جمهور ایران به عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان بود. پزشکیان با سردار بردی‌محمداف - رئیس‌جمهور ترکمنستان- مذاکرات مفصلی انجام داد. محور اصلی گفت‌وگوها همکاری در حوزه انرژی به ویژه گاز و همچنین تکمیل و بهره‌برداری از پروژه‌های مهم ترانزیتی بود. مهم‌ترین دستاوردهای این بخش از سفر عبارت بودند از:

• توافق بر سر توسعه میدان گازی مشترک «دوستی» که در مرز دو کشور واقع شده است. این توافق بر سر افزایش برداشت و همکاری‌های بیشتر فنی در این میدان حاصل شد.

• تأکید بر اجرای کامل قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران. این پروژه که از اواخر سال گذشته احیا شده است برای ایران جنبه اقتصادی از طریق دریافت حق ترانزیت و ژئوپلیتیک دارد.

• تفاهم در مورد تکمیل و بهره‌برداری حداکثری از کریدور ریلی قزاقستان-ترکمنستان-ایران که بخش مهمی از کریدور بین‌المللی شمال به جنوب است و کوتاه‌ترین مسیر برای انتقال کالا از آسیای مرکزی به خلیج فارس محسوب می‌شود.

• امضای موافقت‌نامه همکاری در زمینه علوم و فناوری و اسناد همکاری‌های فرهنگی.

در طی این سفر، مسعود پزشکیان و ولادیمر پوتین -روسای جمهور ایران و روسیه- در حاشیه اجلاس بین المللی صلح و اعتماد در عشق آباد دیدار و گفتگو کردند. در این دیدار، رئیس جمهور روسیه خطاب به همتای ایرانی خود گفت:‌ شما با موضع ما آشنا هستید و ما از کشور ایران در سازمان ملل متحد پشتیبانی می‌کنیم.

ابعاد سفرهای رئیس جمهور به آسیای مرکزی

این سفر حاوی ابعاد مهم اقتصادی و ترانزیتی، انرژی، منطقه‌ای و امنیتی و تجاری بوده است. در این راستا از منظر اقتصادی و ترانزیتی، این سفر به وضوح بر اولویت ایران برای تبدیل شدن به کشور ترانزیت در منطقه را تاکید می‌کند. توسعه کریدور شمال به جنوب برای ایران یک اولویت استراتژیک است که ضمن ایجاد درآمد، اتصال و نفوذ اقتصادی را افزایش می‌دهد.

از منظر انرژی، ایران با وجود داشتن منابع عظیم گازی به دنبال همکاری‌های عملیاتی و فنی با همسایگان گازی‌ خود است. توافق بر سر میدان مشترک با ترکمنستان و توسعه سوآپ گام‌هایی برای حضور فعال‌تر در بازارهای منطقه‌ای انرژی است. همچنین در رابطه با ابعاد منطقه‌ای و امنیتی، سفر به دو کشور مهم آسیای مرکزی در آستانه اجلاس شانگهای نشان‌دهنده اهمیت این منطقه در سیاست خارجی ایران است.

ایران به دنبال ایجاد تعادل در روابط خود با کشورهای منطقه در رقابت با بازیگرانی مانند ترکیه، روسیه و چین است. از منظر تجاری نیز اگرچه قراردادهای کلان چندانی در حد اکتشاف نفت یا خریدهای بزرگ نظامی منعقد نشد، اما این سفر بستری برای رفع موانع تجاری غیرنفتی و توسعه مبادلات در بخش‌های کشاورزی، دامداری و کالاهای مصرفی فراهم کرد. هدف، تنوع بخشیدن به سبد تجاری و کاهش وابستگی متقابل به یک یا دو کالاست.

در مجموع، سفر رئیس‌جمهور ایران به قزاقستان و ترکمنستان را می‌توان حرکتی دیپلماتیک در راستای تحقق سیاست‌های اتصال و همکاری‌های منطقه‌ای ایران دانست. اگرچه چالش‌هایی مانند محدودیت‌های بانکی ناشی از تحریم‌ها، رقابت سایر کریدورهای رقیب و نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های داخلی بر سر راه تحقق کامل این توافق‌ها وجود دارد، اما این سفر گامی رو به جلو در پیوندهای ایران با اوراسیا محسوب می‌شود.

انتهای پیام/