به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، موضوع روابط عربستان سعودی و اسرائیل در سالهای اخیر به یکی از محورهای پررنگ بحث در محافل سیاسی و تحلیلهای منطقهای تبدیل شده است. اسرائیل در چارچوب «پیمان ابراهیم» طی چند سال گذشته روند عادیسازی روابط با برخی کشورهای عربی را آغاز کرده و در این مسیر، عادیسازی روابط با عربستان را مهمترین و راهبردیترین هدف خود میداند.
با این حال، ریاض همواره تأکید کرده است که چنین توافقی تنها در صورتی امکانپذیر خواهد بود که مسئله فلسطین به شکلی واقعی و بنیادین حلوفصل شود؛ موضعی که تحت تأثیر فشارهای داخلی و جایگاه عربستان در جهان عرب و اسلام بارها تکرار شده است.
بیشتر بخوانید:
درگیری عربستان و امارات در یمن میتواند یک عملیات فریب باشد/ تلاش برای ضربه به کل محور مقاومت
شاهزاده ترکی: پایبندی به قوانین بینالملل شرط عادی سازی روابط
در اظهار نظری جدید ترکی الفیصل -رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان سعودی- در گفتوگویی با روزنامه تایمز آو اسرائیل تأکید کرد که ریاض در شرایط کنونی هیچ تمایلی به بررسی عادیسازی روابط با اسرائیل ندارد. به گفته او، عربستان تنها زمانی به این موضوع فکر خواهد کرد که اسرائیل رفتاری مطابق با قواعد پذیرفتهشده بینالمللی داشته باشد و «مانند یک کشور عادی» عمل کند.
وی در این مصاحبه تصریح کرد که عربستان سعودی در حال حاضر وارد هیچگونه گفتوگویی درباره توافق عادیسازی نشده و پایبندی اسرائیل به حقوق بینالملل را شرط اصلی هرگونه تغییر در این رویکرد میداند.
هرچند این اظهارات در چارچوب گفتوگویی کمسابقه با یک رسانه اسرائیلی مطرح شد، اما مضمون سخنان ترکی الفیصل نشان میدهد که ریاض، بهعنوان یکی از مهمترین بازیگران جهان عرب و اسلام همچنان فاصله قابل توجهی با برقراری روابط رسمی با اسرائیل دارد.
مسیر و مقصد یکی است
با توجه به اینکه برخی مقامات سعودی بر لزوم «تشکیل کشور فلسطین» تأکید کردهاند و برخی دیگر تنها از ضرورت وجود یک «مسیر» به سوی راهحل دودولتی سخن گفتهاند، شاهزاده ترکی در مصاحبه خود گفت که در این زمینه «هیچ تناقضی وجود ندارد».
به گفته او، سخن گفتن از «مسیر» بهسوی راهحل دودولتی به معنای چشمپوشی از هدف نهایی نیست، بلکه این مسیر باید جدی و قابل اعتماد باشد و در نهایت به تشکیل یک دولت مستقل و قابل دوام فلسطینی منجر شود.
او تصریح کرد که این چارچوب همان طرح ابتکار صلح عربی سال ۲۰۰۲ است که بر تشکیل کشور فلسطین در مرزهای پیش از ۱۹۶۷ و یافتن راهحلی عادلانه برای مسئله آوارگان فلسطینی تأکید دارد؛ طرحی که تاکنون از سوی دولتهای اسرائیل پذیرفته نشده است.
بی اعتمادی نتیجه رفتارهای اشتباه اسرائیل است
شاهزاده ترکی درباره دولت اظهارات بنیامین نتانیاهو -نخست وزیر اسرائیل- در خصوص فلسطین را مانعی جدی در راه دستیابی به تشکیل کشور فلسطین میداند و او را غیر قابل اعتماد توصیف کرد. او در مصاحبه خود گفت: «متاسفانه، با ذهنیت حاکم بر اسرائیل در حال حاضر، هر گامی به سوی صلح برگشتپذیر است .
رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان ادامه داد: «رفتار تهاجمی اسرائیل در منطقه از جمله در غزه و کرانه باختری، در سوریه، در لبنان، نقض تعهدات آتشبس در طول جنگ غزه و نقض تعهد شفاهی به پیمانهای ابراهیم درباره عدم تغییر وضعیت میدانی، و همچنین اظهارات درباره اسرائیل بزرگ کتاب مقدس، هما زا مواردی است که باعث میشود نتوان به اسرائیل اعتماد کرد.
ترامپ، بنسلمان و فشار بینتیجه
بر اساس گزارشها، محمد بن سلمان -ولیعهد عربستان سعودی- در دیدار ماه گذشته با دونالد ترامپ –رئیس جمهور آمریکا- در کاخ سفید ملاقات کرد و در آنجا با پیشنهاد رئیسجمهور آمریکا برای پیوستن ریاض به پیمان ابراهیم موافقت نکرد.
این در حالی است که شبکه ۱۲ اسرائیل مدعی شد ترامپ پس از گفتوگویی «پرتنش» و غیرعلنی با ولیعهد عربستان درباره عادیسازی روابط با اسرائیل، با احساس ناامیدی و عصبانیت کاخ سفید را ترک کرده است.
با این حال، شاهزاده ترکی الفیصل در واکنش به این گمانهزنیها و در پاسخ به این پرسش که آیا امتناع عربستان از عادیسازی روابط با اسرائیل میتواند موجب نارضایتی ترامپ و آسیب به روابط ریاض-واشنگتن شود، تأکید کرد که سیاست خارجی عربستان تحت تأثیر فشارها یا خواستههای بازیگران خارجی پایه ریزی نشدهاست و بر پایه منافع ملی این کشور شکل میگیرد.
رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان همچنین خاطرنشان کرد که محمد بن سلمان مواضع رسمی ریاض را بهصراحت در کاخ سفید و در حضور ترامپ مطرح کرده و برخلاف برخی گزارشها، رئیسجمهور آمریکا بهطور علنی واکنشی دال بر ناراحتی از سخنان ولیعهد عربستان نشان نداده است.
شاهزاده ترکی تأکید کرد: «با این حال، عربستان سعودی همیشه آماده گفتگو در مورد صلح در خاورمیانه و الزامات آن است.
اسرائیل مسئول شکست تشکیلات خود گردان
ترکی الفیصل در مصاحبه با تایمز اسرائیل گفت: من معتقدم اسرائیل مسئول ناکامی تشکیلات خودگردان فلسطین است، زیرا کنترل تمام جنبههای زندگی در سرزمینهای فلسطینی در اختیار اسرائیل قرار دارد. بنابراین، شکست تشکیلات خودگردان نمیتواند بهانهای برای فرار از مسائل اصلی صلح باشد. اسرائیل باید با کنار گذاشتن جاهطلبیهای توسعهطلبانه و حرکت بهسوی صلح، نه سلطه، خود را اصلاح کند.
این اظهارات در ادامه مواضعی مطرح شد که پیشتر یکی از مقامات ارشد سعودی نیز در همین ماه بیان کرده بود.
تحولات منطقه و محاسبات ثابت ریاض
در پاسخ به این پرسش که آیا تحولات اخیر مربوط به ایران و گروههای مقاومت و تغییر موازنههای منطقهای میتواند نگاه ریاض به روابط با اسرائیل را تغییر دهد، شاهزاده ترکی تأکید کرد که عربستان همچنان دلیلی برای عادیسازی روابط با اسرائیل نمیبیند.
او گفت: «تا زمانی که اسرائیل به کشوری عادی، صلحطلب و پایبند به قواعد و هنجارهای پذیرفتهشده روابط میان کشورها تبدیل نشود، هیچ منفعت راهبردیای برای عربستان سعودی در عادیسازی روابط با آن وجود نخواهد داشت».
گفتنی است اظهارت مقام پیشین عربستان در حالی انجام گرفته است که این کشور به طور غیرعلنی همواره مراودات اطلاعاتی و تجاری با این رژیم صهیونیستی داشته است و بسیاری معتقدند فشار افکار عمومی در داخل کشور که حساسیت ویژهای نسبت به مسئله فلسطین دارند یکی از دلایلی است که باعث میشود این کشور در روند عادیسازی روابط با این رژیم با احتیاط بیشتری ورود پیدا کند.
انتهای پیام/
نظر شما